Interpretacja indywidualna z dnia 24 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.24.2023.2.IG

Zastosowania zwolnienia od podatku VAT do świadczonych przez Państwa usług.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku VAT do świadczonych przez Państwa usług.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 28 lutego 2023 r. (wpływ 28 lutego 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca - B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w (…) („Spółka”) będzie świadczyć usługi na rzecz funduszy inwestycyjnych (funduszy inwestycyjnych otwartych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych - dalej „Fundusze”), funkcjonujących na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1523 ze zm. - dalej „UFI”).

Przedmiotem usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Funduszy są wyceny aktywów posiadanych przez te fundusze inwestycyjne. Wyceniane aktywa Funduszy obejmują w szczególności: udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, pożyczki, obligacje oraz należności.

Powyższe usługi są świadczone przez Spółkę na podstawie stosownych umów zawieranych z Funduszami, reprezentowanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI).

W ramach świadczonych usług Spółka zobowiązana będzie do:

a)wykonywania periodycznej wyceny aktywów stanowiących składniki lokat Funduszy, dokonywanej każdorazowo na dzień wyceny danego Funduszu, ustalony w jego statucie, a także w każdym przypadku, w którym obowiązek dokonania wyceny będzie wynikał z przepisów prawa, według zatwierdzonej przez depozytariusza metodyki wyceny z uwzględnieniem zapisów określonych w statucie Funduszu i obowiązujących przepisach prawa;

b)opracowania dokumentu metodyki wyceny oraz dokonywania jej corocznych przeglądów;

c)wykonywania na zlecenie TFI aktualizacji metodyki wyceny w sytuacji wskazującej na zasadność jej przeprowadzenia;

d)przeprowadzenia w ramach procesu wyceny ogólnej weryfikacji danych źródłowych pozyskanych na potrzeby wyceny składników lokat, pod kątem ich jakości i wystarczalności;

e)współpracy oraz udzielania wszelkich niezbędnych wyjaśnień, informacji oraz odpowiedzi na pytania zadane do zakresu wykonanych wycen.

Zakres czynności związany z procesem wyceny aktywów nie obejmuje czynności związanych z wyceną zabezpieczeń rzeczowych, w szczególności wyceny nieruchomości i ruchomości.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Siedziby funduszy inwestycyjnych, tj. funduszy inwestycyjnych otwartych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych, na rzecz których Spółka będzie świadczyć opisane we wniosku usługi, znajdują się na terytorium Polski.

Siedziby towarzystw funduszy inwestycyjnych reprezentujących Fundusze, na rzecz których Spółka będzie świadczyć opisane usługi, znajdują się na terytorium Polski.  

Pytanie

Czy świadczone przez Spółkę usługi wyceny aktywów Funduszy są zwolnione od podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez Spółkę usługi wyceny aktywów Funduszy są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Przy czym powyższy przepis stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy Rady 2006/112/WE (dalej „Dyrektywa VAT”) w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają od podatku zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, zgodnie z warunkami określonymi przez państwa członkowskie.

Z przywołanego przepisu Dyrektywy VAT wynika zatem, że ustawodawcom z państw członkowskich pozostawiono swobodę w zakresie określenia, jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania objęte zwolnieniem z VAT.

Na gruncie ustawy o VAT „fundusz inwestycyjny” został określony poprzez odesłanie do przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi („UFI”). Zgodnie z art. 3 ust. 1 UFI, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako: fundusz inwestycyjny otwarty lub alternatywny fundusz inwestycyjny - specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty (art. 4 ust. 4 UFI).

W myśl art. 4 ust. 1 UFI towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. Przy czym zgodnie z art. 45a ust. 1 UFI, towarzystwo funduszy inwestycyjnych może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

Na mocy przywołanych przepisów ustawodawca przyznał towarzystwom funduszy inwestycyjnych możliwość delegacji na inne podmioty części kompetencji przypisanych im na mocy UFI - które jak wspomniano, obejmują również zarządzanie funduszami inwestycyjnymi.

Przepisy ustawy o VAT, ani Dyrektywy VAT nie definiują pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”.

Funkcje realizowane w ramach „zarządzania” zostały natomiast wskazane w załączniku nr II (dalej „Załącznik”) do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (dalej „Dyrektywa UCITS”).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) Dyrektywy UCITS, spółką zarządzającą jest spółka, której zasadniczym rodzajem działalności jest zarządzanie UCITS w formie funduszy wspólnych lub spółek inwestycyjnych (zarządzanie zbiorowym portfelem UCITS). Działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje zaś obowiązki, o których mowa w Załączniku, tj.:

‒obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

‒zapytania klientów;

‒wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

‒monitorowanie przestrzegania uregulowań;

‒prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

‒wypłata zysków;

‒emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

‒rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

‒prowadzenie ksiąg;

‒wprowadzanie do obrotu.

Z Załącznika wynika więc, że na zarządzanie funduszami inwestycyjnymi składają się nie tylko działania polegające na zarządzaniu inwestycjami (realizacją polityki inwestycyjnej funduszy), lecz również czynności z zakresu administracji, w tym w zakresie wyceny. Zarządzanie funduszem inwestycyjnym obejmuje zatem zarówno zarządzanie jego portfelem inwestycyjnym, jak też wykonywanie czynności administracyjnych w stosunku do samego funduszu.

Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzecznictwie tym wskazuje się, że pojęcie „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, o którym mowa w art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie - tak np. TSUE w wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National plc.

Oznacza to, że zakres zwolnienia z VAT przewidzianego w ww. przepisie (a w konsekwencji zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy VAT) należy interpretować w zgodzie z prawem wspólnotowym oraz orzecznictwem TSUE. W przywołanym wyroku TSUE wskazał również, że zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi) jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. Oznacza to, że zwolnienie z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter stricte przedmiotowy. O zastosowaniu tego zwolnienia decyduje zatem zakres/charakter czynności podejmowanych przez usługodawcę, a nie jego status.

W szczególności brak jest więc podstaw do zawężania zwolnienia z VAT jedynie do usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które zgodnie z przepisami UFI zostały powołane do prowadzenia spraw funduszy i ich reprezentacji wobec osób trzecich. Nie istnieją zatem przeszkody, aby analizowane zwolnienie z VAT było stosowane również do usług świadczonych przez inne podmioty, pod warunkiem, że podejmowane przez nie czynności wpisują się w katalog działań objętych zwolnieniem z VAT. Powyższe znalazło m.in. potwierdzenie w wyroku w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft fűr Börsenkommunikation mbH, w którym TSUE potwierdził możliwość stosowania zwolnienia z VAT do usług (doradztwa inwestycyjnego) świadczonych przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym (tj. do usług zleconych innemu podmiotowi przez TFI).

Ponadto, z orzecznictwa TSUE wynika, że w celu ustalenia, czy dane usługi (świadczone przez osobę trzecią inną niż TFI) podlegają zwolnieniu z VAT, należy zbadać, czy są one nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla TFI, tak że ich skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. Przy tym, w wyroku w sprawie C-275/11 jednoznacznie wskazał, że:

„Poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem, do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107 w rubryce „Administracja” (...)”.

W tym zakresie TSUE powołał się na swój wcześniejszy wyrok w sprawie Abbey National, zgodnie z którym zwolnienie z VAT dotyczące zarządzania funduszami inwestycyjnymi „(...) poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania”.

Mając na uwadze powyższe, zwolnieniu z VAT podlegają usługi, które są związane ściśle z działalnością funduszu. Przy tym, mogą one dotyczyć zarówno „podstawowej” działalności funduszu o charakterze inwestycyjnym, jak też bieżącej działalności funduszu inwestycyjnego jako podmiotu funkcjonującego w obrocie gospodarczym (osoby prawnej). Zwolnienie z VAT znajdzie zatem zastosowanie do tych usług, które są specyficzne/właściwe dla funkcjonowania funduszu inwestycyjnego.

Warto również zwrócić uwagę na aspekt podniesiony w wyroku w sprawie C-275/11, w którym TSUE uznał, że: „Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy” (obecnie jego odpowiednikiem jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT).

Potwierdza to wniosek, że dla objęcia zwolnieniem z VAT czynności wykonywanych na rzecz funduszu inwestycyjnego nie jest konieczne, aby czynności te dotyczyły stricte działalności funduszu o charakterze inwestycyjnym (i polegały np. na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych). Zarządzanie funduszem inwestycyjnym może zatem polegać nie tylko na gospodarowaniu środkami, którymi dysponuje fundusz/realizowaniu polityki inwestycyjnej, ale także realizowaniu funkcji związanych z bieżącą działalnością funduszu (np. poprzez zapewnienie jego obsługi prawnej).

Reasumując, orzecznictwa TSUE wynika, że:

‒zwolnienie z VAT dla usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych ma charakter przedmiotowy - o możliwości zastosowania tego zwolnienia nie decyduje status podatnika (usługodawcy), lecz zakres/charakter podejmowanych przez niego działań; w konsekwencji zwolnieniem z VAT mogą być objęte także usługi świadczone przez podmioty inne niż TFI;

‒zwolnienie z VAT dotyczy usług, które są specyficzne/istotne w kontekście działalności funduszu inwestycyjnego - oznacza to, że usługi takie powinny mieć realny wpływ na funkcjonowanie funduszu;

‒w kontekście zwolnienia z VAT nie jest konieczne, aby usługi świadczone przez podatnika dotyczyły wyłącznie działalności inwestycyjnej funduszu - pojęcie „zarządzania” funduszem inwestycyjnym obejmuje również czynności o charakterze administracyjnym.

Odnosząc powyższe uwagi do usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Funduszy, opisanych w niniejszym wniosku stwierdzić należy, że spełnione są sformułowane w orzecznictwie TSUE warunki uznania ich za usługi zarządzania w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT.

W związku z powyższym, mając na uwadze, że przepisy prawa krajowego powinny być interpretowane w sposób zapewniający ich zgodność z przepisami dyrektyw (w tym przypadku przepisami Dyrektywy VAT i Dyrektywy UCITS), Spółka stoi na stanowisku, że usługi te stanowią usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu UFI, które podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że Fundusze, stanowiące fundusze inwestycyjne otwarte lub alternatywne fundusze inwestycyjne, są „funduszami inwestycyjnymi” w rozumieniu art. 3 UFI. Zatem usługi zarządzania nimi lub ich portfelami inwestycyjnymi stanowią usługi zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Po drugie, czynności podejmowane przez Spółkę na rzecz Funduszy, polegające na wycenie ich aktywów, wpisują się w zawarty w Załączniku katalog usług z zakresu zarządzania funduszami inwestycyjnymi, które obejmują m.in. wycenę.

Jednocześnie usługi te są specyficzne/istotne w kontekście działalności funduszu inwestycyjnego, tzn. mają realny wpływ na funkcjonowanie funduszu. Należy bowiem mieć na względzie, że zgodnie z art. 85 UFI, z częstotliwością określoną w statucie, nie rzadziej jednak niż w każdym dniu zbywania lub odkupywania jednostek uczestnictwa, fundusz inwestycyjny otwarty dokonuje:

1)wyceny aktywów funduszu;

2)ustalenia wartości aktywów netto funduszu;

3)ustalenia ceny zbycia i odkupienia jednostek uczestnictwa;

4)ustalenia wartości aktywów netto funduszu na jednostkę uczestnictwa.

Wycena aktywów funduszu inwestycyjnego oraz ustalenie wartości jego aktywów netto w terminach wskazanych w statucie funduszu jest więc podstawowym obowiązkiem funduszu inwestycyjnego. Choćby z tego względu usługi wyceny aktywów Funduszy świadczone przez Spółkę mają istotny charakter i są niezbędne dla ich funkcjonowania.

Niezależnie natomiast od powyższego wymogu, wynikającego z przepisu prawa, również z czysto praktycznego punktu widzenia, dokonywanie wyceny aktywów funduszu jest niezbędne dla prowadzenia jego podstawowej działalności polegającej na lokowaniu środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 UFI, jednostki uczestnictwa są zbywane i odkupywane po cenie wynikającej z podzielenia wartości aktywów netto funduszu przez liczbę jednostek ustaloną na podstawie rejestru uczestników funduszu w dniu wyceny.

Nie ulega zatem wątpliwości, że usługa wyceny aktywów Funduszy świadczona przez Spółkę jest specyficzna dla działalności Funduszy i niezbędna dla ich funkcjonowania. Bez świadczenia tych usług Fundusze nie byłyby bowiem w stanie prowadzić swojej podstawowej działalność. Usługi wyceny aktywów są usługami nierozerwalnie związanymi z działalnością Funduszy oraz istotne dla samego zarządzania funduszami inwestycyjnymi oraz ich portfelami inwestycyjnymi.

Przy czym jak wspomniano, na możliwość zastosowania zwolnienia z VAT do usług wykonywanych przez Spółkę na rzecz Funduszy bez wpływu pozostaje status Wnioskodawcy (jako podmiotu niebędącego TFI). Jak bowiem wskazano, zwolnienie z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, w związku z czym o jego zastosowaniu przesądza zakres czynności podejmowanych przez podatnika na rzecz funduszu, a nie forma prawna, w ramach której funkcjonuje on w obrocie gospodarczym.

W związku z powyższym, przedstawione w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Funduszy, stanowią usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu ustawy o FI, które podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT,

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT,

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT,

Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym,

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu,

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że będą Państwo świadczyć usługi na rzecz funduszy inwestycyjnych - funduszy inwestycyjnych otwartych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych, funkcjonujących na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Przedmiotem świadczonych przez Państwa usług na rzecz Funduszy będą wyceny aktywów posiadanych przez te fundusze inwestycyjne. Wyceniane aktywa Funduszy obejmują w szczególności: udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, pożyczki, obligacje oraz należności.

Powyższe usługi będą przez Państwa świadczone na podstawie stosownych umów zawieranych z Funduszami, reprezentowanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych.

W ramach świadczonych usług będą Państwo zobowiązani do:

a)wykonywania periodycznej wyceny aktywów stanowiących składniki lokat Funduszy, dokonywanej każdorazowo na dzień wyceny danego Funduszu, ustalony w jego statucie, a także w każdym przypadku, w którym obowiązek dokonania wyceny będzie wynikał z przepisów prawa, według zatwierdzonej przez depozytariusza metodyki wyceny z uwzględnieniem zapisów określonych w statucie Funduszu i obowiązujących przepisach prawa;

b)opracowania dokumentu metodyki wyceny oraz dokonywania jej corocznych przeglądów;

c)wykonywania na zlecenie TFI aktualizacji metodyki wyceny w sytuacji wskazującej na zasadność jej przeprowadzenia;

d)przeprowadzenia w ramach procesu wyceny ogólnej weryfikacji danych źródłowych pozyskanych na potrzeby wyceny składników lokat, pod kątem ich jakości i wystarczalności;

e)współpracy oraz udzielania wszelkich niezbędnych wyjaśnień, informacji oraz odpowiedzi na pytania zadane do zakresu wykonanych wycen.

Zakres czynności związany z procesem wyceny aktywów nie obejmuje czynności związanych z wyceną zabezpieczeń rzeczowych, w szczególności wyceny nieruchomości i ruchomości.

Siedziby funduszy inwestycyjnych, tj. funduszy inwestycyjnych otwartych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych, na rzecz których będą Państwo świadczyć opisane we wniosku usługi, znajdują się na terytorium Polski

Siedziby towarzystw funduszy inwestycyjnych reprezentujących Fundusze, na rzecz których będą Państwo świadczyć opisane usługi, znajdują się na terytorium Polski. 

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy świadczone przez Państwa usługi wyceny aktywów Funduszy będą zwolnione od podatku od towarów i usług

W odniesieniu do kwestii objętej zakresem pytania należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania, oraz

2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym,

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja” które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE,

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C‑595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Z uwagi na powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że opisane we wniosku usługi wyceny aktywów Funduszy świadczone przez Państwa na rzecz funduszy inwestycyjnych, tj. na rzecz funduszy inwestycyjnych otwartych oraz alternatywnych funduszy inwestycyjnych, mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane usługi zawierają się w załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) dla ww. usług.

Usługi te będą podlegały zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie również kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1523 ze zm.) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i.,

W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.,

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.,

Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że

Z kolei, zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.,

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.,

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.,

Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.,

Jak stanowi art. 3 ust. 3 u.f.i.,

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.,

Na podstawie art. 4 ust. 1 u.f.i.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 u.f.i.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że wskazane usługi wyceny aktywów posiadanych przez fundusze inwestycyjne, będą Państwo świadczyć na rzecz funduszy inwestycyjnych – funduszy inwestycyjnych otwartych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych, na podstawie stosownych umów zawieranych z Funduszami, reprezentowanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI). Przy czym, podmioty te mają siedziby na terytorium Polski.

Zatem również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług – zostanie spełniona.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że usługi wyceny aktywów, które zamierzają Państwo świadczyć na podstawie zawartych umów, będą się mieściły w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy. W konsekwencji, będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).