Interpretacja indywidualna z dnia 21 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.724.2022.2.MWJ

Brak obowiązku rejestracji jako podatnik VAT czynny po przekroczeniu limitu 200 000 zł oraz zastosowania stawki podatku 0% dla świadczonych usług.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku rejestracji jako podatnik VAT czynny po przekroczeniu limitu 200 000 zł oraz zastosowania stawki podatku 0% dla świadczonych usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku obowiązku rejestracji jako podatnik VAT czynny po przekroczeniu limitu 200 000 zł oraz stawki podatku VAT dla usług świadczonych dla obywateli Ukrainy. Uzupełniliście go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 lutego 2023 r. (wpływ 9 lutego 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) w (…) jest organizacją pozarządową non-profit zarejestrowaną w KRS w rejestrze dla stowarzyszeń. Stowarzyszenie nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego. (…)nie prowadzi działalności gospodarczej, działa w ramach edukacji pozaformalnej i wolontariatu europejskiego. Nie prowadzą Państwo żadnej działalności usługowej.

Stowarzyszenie działa w ramach programu (…) i (…), które są finansowane przez Komisję Europejską. Stowarzyszenie prowadzi międzynarodowe wymiany młodzieży, wysyła i gości młodzież w ramach wolontariatu europejskiego, prowadzi nieodpłatne krajowe i międzynarodowe szkolenia dla młodzieży i pracowników młodzieżowych. Działalność Stowarzyszenia jest związana z edukacją pozaformalną młodzieży oraz rozwojem regionu.

Od roku 2012 Stowarzyszenie dzierżawi od Gminy (…) budynek dawnej szkoły podstawowej, na potrzeby działalności statutowej stowarzyszenia (zakwaterowanie wolontariuszy europejskich). W dniu 27.02.2022 r. Stowarzyszenie zawarło porozumienie z Gminą (…) w sprawie organizacji pomocy dla osób przybyłych z terytorium Ukrainy uciekającymi przed działaniami wojennymi. Przedmiotem porozumienia jest:

1.Organizacji doraźnego miejsca zakwaterowania,

2.Organizacja wyżywienia,

3.Zapewnienie opieki socjalnej.

Gmina (…) na podstawie polecenia Wojewody (…) nr (…) zobowiązała się do zwrotu na rzecz Stowarzyszenia poniesionych kosztów realizacji pomocy określonej w porozumieniu.

(…) zapewnia bazę noclegową dla osób z Ukrainy, dostarcza niezbędne produkty do gotowania, sprzątania, pokrywa bieżące naprawy/remonty sprzętu jak i bazy noclegowej oraz pokrywa koszty CO, energii elektrycznej, wody oraz wywozu nieczystości. Ponadto zapewnia środki higieny osobistej, środki czystości, ubrania, niezbędne lekarstwa, przejazdy do lekarza, przybory szkolne, organizuje zajęcia dla dzieci oraz naukę języka polskiego, itp. Transport uchodźców z Ukrainy zorganizowany jest w dużym stopniu prywatnymi samochodami pracowników ze względu na brak dogodnych połączeń lokalnych. Pracownicy (…) zajmują się ogrzewaniem budynku, niezbędnymi zakupami, zapewnieniem przewozów do lekarza, itp. Uchodźcy z Ukrainy sami przygotowują sobie posiłki z produktów zakupionych i dostarczonych przez pracowników (…) oraz sami sprzątają miejsce zakwaterowania wykorzystując zakupione środki czystości.

Stowarzyszenie oświadcza, że nie jest objęte postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową, kontrolą celno-skarbową. Stowarzyszenie oświadcza, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.

W uzupełnieniu wniosku wskazaliście Państwo:

Ad. 1.

Wykonanie czynności będących przedmiotem wniosku zostało potwierdzone przez Państwa i Gminę (…) pisemnymi protokołami zgodnie z § 4 ust. 3 Porozumienia nr (…)r. z dnia 27.02.2022 r.

Ad. 2.

W dniu 27.02.2022 r. zawarli Państwo pisemne porozumienie w sprawie organizacji pomocy dla osób przybyłych z terytorium Ukrainy uciekających przed działaniami wojennymi z Gminą (…).

Porozumienie ma charakter cywilno-prawny. Porozumienie zawarto w wyniku zaistnienia siły wyższej i wynikającej z tego konieczności zorganizowania pomocy obywatelom Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi.

Ad. 3.

Postanowieniem porozumienia nr (…) zawartego z Gminą (…) z dnia 27.02.2022 r. jest organizacja pomocy dla osób przybyłych z Ukrainy, uciekających przed działaniami wojennymi.

Ad. 4.

Zgodnie z § 1, § 3 i § 5 ww. porozumienia wynikają następujące obowiązki nałożone na (…):

1.Organizacja doraźnego miejsca zakwaterowania

2.Organizacja wyżywienia

3.Zapewnienie opieki socjalno-bytowej

4.Prowadzenie ewidencji ilościowej zakwaterowanych osób i ewidencji okresu ich przebywania oraz aktualizację tej ewidencji w zakresie wielkości udzielonej pomocy.

5.Każda zmiana zakresu i wielkości pomocy zobowiązuje Państwa do poinformowania Gminy.

Zgodnie z § 4 ww. porozumienia mają Państwo prawo do zwrotu poniesionych kosztów realizacji pomocy określonej w § 1 porozumienia na podstawie rachunków wystawionych na Gminę (…) oraz protokolarne zatwierdzenie zakresu i wartości udzielonej pomocy.

Ad. 5.

Obowiązkiem Gminy zgodnie z § 4 punkt 3 ww. porozumienia jest protokolarne zatwierdzenie zakresu i wartości udzielonej przez Państwa pomocy.

Obowiązkiem Gminy zgodnie z § 4 punkt 2 i 4 jest zwrot poniesionych przez Państwa kosztów i wydatków po uprzednim zatwierdzeniu przez strony wartości udzielonej pomocy oraz opłacenie wystawionego przez Państwa rachunku w terminie 7 dni po jego otrzymaniu przez Gminę.

Prawem Gminy jest bieżąca kontrola liczby osób objętych pomocą i protokolarne zatwierdzanie zakresu i wartości udzielanej pomocy.

Ad. 6.

Wykonywane przez Państwa czynności będące przedmiotem wniosku są wyłącznie wykorzystywane na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Ad. 7.

Zgodnie z ww. porozumieniem § 2 punkt 2 zobowiązali się Państwo do zapewnienia doraźnej pomocy 34 osobom z Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi.

Ad. 8.

Gmina (…) zwraca poniesione koszty realizacji pomocy na podstawie: Polecenia Wojewody (…) nr (…) z dnia 8 marca 2022 r. oraz Decyzji Wojewody (…) nr (…)/BZ z dnia 8 kwietnia 2022 r. Głównym aktem prawnym jest ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Na mocy tej ustawy został utworzony Fundusz Pomocy, z którego Gmina otrzymuje środki na realizację zadań określonych w ww. Decyzji Wojewody (…)i porozumienia zawartego pomiędzy Gminą (…) a (…).

Ad. 9.

Otrzymane środki są przyznawane wyłącznie za czynności związane z zakwaterowaniem, organizacją wyżywienia i opieką socjalno-bytową obywatelom Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi.

Ad. 10.

Otrzymana przez Państwa kwota jest uzależniona od ilości osób zakwaterowanych i mających zapewnione wyżywienie (artykuły spożywcze do samodzielnego przygotowania posiłków w miejscu zakwaterowania) i opiekę socjalno-bytową w danym dniu i liczby dni w okresie zakwaterowania.

Ad. 11.

Czynności określone ww. porozumieniu wykonują Państwo od 27.02.2022 r. do chwili obecnej.

W odpowiedzi na pytania nr 12 i nr 13 o treści:

Czy zapewnili/zapewniają Państwo na własny koszt zakwaterowanie, wyżywienie i opiekę socjalno-bytową obywatelom Ukrainy?

Czy poniesione przez Państwa na własny koszt wydatki związane z zakwaterowaniem, wyżywieniem i opieką socjalno-bytową obywatelom Ukrainy są Państwu na mocy porozumienia z Gminą (…) zwracane?, wskazali Państwo:

Ad. 12 i Ad. 13.

Wszystkie koszty związane z organizacją zakwaterowania, wyżywienia i opieki socjalno-bytowej obywatelom Ukrainy pokrywa Gmina (…) na podstawie zawartego porozumienia.

Ad. 14.

W okresie od 27.02.2022 r. do chwili obecnej ponieśli Państwo koszty związane z:

·wyżywieniem (zakup i transport art. spożywczych, zakup i naprawa niezbędnego sprzętu, energia elektryczna, woda, usługi komunalne, koszty osobowe, itp.),

·zakwaterowaniem (zakup opału, pokrycie energii elektrycznej, woda, usługi komunalne, bieżące przeglądy budynku, bieżące naprawy, zakup niezbędnego sprzętu, środki czystości, czynsz dzierżawny, koszty osobowe, koszty telekomunikacyjne, itp.),

·socjalno-bytowe (zakup lekarstw, ubrań, środków higieny osobistej, przewozy prywatnym samochodem, pomoc w załatwianiu spraw administracyjnych np. szkoły, przedszkola, organizacja pomocy lekarskiej i szpitalnej, zakup materiałów szkolnych, koszty osobowe, itp.).

Wyżej wymienione wydatki były ponoszone od 27.02.2022 do chwili obecnej.

Ad. 15.

Zakupione towary i usługi były w całości przeznaczone na cel pomocy osobom z Ukrainy uciekającymi przed działaniami wojennymi.

Ad. 16.

Zakupione towary i usługi służyły wyłącznie w celu zaspokajania prywatnych potrzeb osób z Ukrainy oraz zapewnieniu im właściwych warunków socjalno- bytowych.

Ad. 17.

(…) nie prowadzi usług wynajmu nieruchomości jest organizacją non-profit.

Zakwaterowanie osób z Ukrainy wniknęło z zaistnienia siły wyższej - wojny na terytorium Ukrainy i organizacją pomocy uchodźcom.

W związku z tym nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT.

Ad. 18.

Nie przysługuje obecnie Państwu prawo do odliczenia podatku VAT od pozostałych wydatków związanych z wyżywieniem i zakwaterowaniem osób z Ukrainy, ponieważ nie prowadzą Państwo działalności gospodarczej tylko pomocową i środki, które otrzymujecie Państwo od Gminy stanowią jedynie zwrot poniesionych kosztów.

Ad. 19.

Stowarzyszenie jest organizacją non-profit i jest podmiotem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej ustawą.

Ad. 20.

Stowarzyszenie w chwili obecnej nie wykonuje czynności podlegających opodatkowaniu.

Pytanie

1.Czy w momencie przekroczenia limitu 200 000,00 PLN powinni Państwo zarejestrować się jako płatnik podatku VAT?

2.Jeżeli tak, to jaką stawką opodatkować pomoc w zakresie zakwaterowania, organizacji wyżywienia i opieki socjalno-bytowej udzielonej uchodźcom z Ukrainy, a finansowanej ze środków budżetu państwa?

Państwa stanowisko w sprawie

Mając na względzie aspekt społeczny sprawy i zaangażowanie w niesienie pomocy osobom uciekającym przed działaniami wojennymi uważają Państwo, że świadczenie, które otrzymują Państwo ma charakter wtórny do czynności realizowanych nieodpłatnie na rzecz obywateli Ukrainy. Świadczenie, które otrzymują Państwo jest na pokrycie kosztów poniesionych na realizację pomocy określonej w porozumieniu z Gminą (…), a więc nie stanowi wynagrodzenia i w Państwa ocenie nie podlega opodatkowaniu VAT tak jak ww. jest to działalność o charakterze pomocowym, a nie gospodarczym.

W świetle przestawionych okoliczności w uzupełnieniu wniosku przedstawiają Państwo stanowisko w zakresie zadanego pytania nr 1.

Uważają Państwo, że nie powinniście się rejestrować jako czynny podatnik VAT, ponieważ środki, które wpływają na konto Stowarzyszenia z tytułu zawartego porozumienia z Gminą (…) stanowią pokrycie poniesionych kosztów, a nie świadczonych usług i związane są z ustawą „O pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa”.

Stanowisko dotyczące pytania nr 2.

Według Państwa oceny nie powinniście się rejestrować jako czynny podatnik VAT oraz odprowadzać podatku od towarów i usług.

Zgodnie z porozumieniem, każdy obywatel Ukrainy uciekający przed działaniami wojennymi musi otrzymać pomoc kompleksową w postaci zakwaterowania, zapewnienia wyżywienia i opieki socjalno-bytowej.

Uważają Państwo, że otrzymane środki na ten cel nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku i uzupełnieniu jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresiebraku obowiązku rejestracji jako podatnik VAT czynny po przekroczeniu limitu 200 000 zł oraz zastosowania stawki podatku 0% dla świadczonych usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Trzeba również zaznaczyć, że odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność, jako świadczenie wzajemne, może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

W wyroku TSUE z 16 września 2021 r. w sprawie C-21/20 wskazano, że:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT, który określa zakres stosowania VAT, podatkowi temu podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. W rozumieniu tego przepisu świadczenie usług dokonywane jest „odpłatnie” tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości wyodrębnionej usługi świadczonej usługobiorcy. Tak jest w przypadku, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (zob. podobnie wyroki: z dnia 8 marca 1988 r., Apple and Pear Development Council, 102/86, EU:C:1988:120, pkt 11, 12, 16; z dnia 22 czerwca 2016 r., Český rozhlas, C‑11/15, EU:C:2016:470, pkt 22; a także z dnia 22 listopada 2018 r., MEO – Serviços de Comunicações e Multimédia, C‑295/17, EU:C:2018:942, pkt 39).

O czynności dokonanej za wynagrodzeniem można mówić w sytuacji, gdy:

·istnieje ścisły związek pomiędzy wykonanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami;

·wynagrodzenie może być wyrażone w pieniądzu;

·związek, o którym mowa powyżej, ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za dane świadczenie.

Ponadto w myśl art. 8 ust. 2 ustawy o VAT:

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Analizując natomiast treść art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, należy zauważyć, że dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.

Wyjaśnić ponadto należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Działalność gospodarcza – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że zakres opodatkowania podatkiem VAT determinowany jest przez dwa czynniki:

·przedmiotowy (opodatkowaniu podlega wyłącznie dostawa towarów i świadczenie usług) oraz

·podmiotowy (dostawa i świadczenie usług muszą być dokonane przez podatnika działającego w takim charakterze).

Istotne jest to, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie.

W odniesieniu do kwalifikacji przedmiotowej należy zauważyć, że aby dane przekazanie towaru stanowiło czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, musi być uznane za dostawę określoną w art. 7 ust. 1 ustawy i musi być dokonane odpłatnie.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia odpłatności. W znaczeniu potocznym określenie tego pojęcia to zapłata, wynagrodzenie w zamian za daną rzecz (towar). Przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów a otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego dokonywana jest dostawa towaru musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dostawcy towaru. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy tą czynnością a świadczeniem wzajemnym.

W odniesieniu do kwalifikacji podmiotowej określającej zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług, należy podkreślić, że aby dana czynność podlegała VAT, musi być dokonywana przez podatnika tego podatku działającego w tym charakterze, to znaczy gdy zostanie dokonana w okolicznościach pozwalających na przypisanie jej cech działalności gospodarczej, a zatem jeśli będzie miała charakter profesjonalny, ciągły. Podatnikiem dany podmiot będzie tylko w odniesieniu do czynności opodatkowanych, które wykonał w ramach działalności gospodarczej. Wykonywanie określonych czynności – będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług – niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika i nie podlega opodatkowaniu.

Dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

Należy zauważyć, że definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi odzwierciedlenie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. (DZ. Urz UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność” gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Powyższe przepisy stanowią o realizacji zasady powszechności opodatkowania VAT, wynikającej zarówno z przedmiotowego opodatkowania tym podatkiem, który obejmuje wszelkie dostawy towarów i usług za wynagrodzeniem, jak i zakresu podmiotowego z uwagi na szeroko zakreślony krąg podmiotów uznawanych za podatników VAT.

Dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży. Działalność gospodarcza, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie musi być – co do zasady – prowadzona w celu uzyskania zysku. W ramach działalności gospodarczej podatnik VAT może dążyć do osiągnięcia celów innych niż zarobkowe. Tym samym, podatnikami VAT mogą być również podmioty typu non profit, realizujące np. zadania charytatywne, przy czym opodatkowaniu mogą podlegać jedynie takie czynności wykonywane przez tych podatników, działających w tym charakterze, które są realizowane pod tytułem odpłatnym. Bez znaczenia także dla bycia podatnikiem VAT jest efekt prowadzonej działalności, w szczególności, czy jest to działalność dochodowa, czy też przynosząca straty.

Zgodnie z § 10bd ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych określa (t. j. Dz. U. 2021, poz. 1696, ze zm.):

Do dnia 31 grudnia 2022 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się do:

1)dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy,

2)świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy

- na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Stosownie do § 10bd ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r.:

Obniżoną stawkę podatku, o której mowa w ust. 1, stosuje się wyłącznie do dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywanych na rzecz:

1)Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;

2)podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;

3)jednostek samorządu terytorialnego.

W myśl § 10bd ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r.:

Obniżoną stawkę podatku, o której mowa w ust. 1, stosuje się pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy między podatnikiem dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi, o których mowa w ust. 1, oraz podmiotem wskazanym w ust. 2, z której wynika, że dostarczane towary lub świadczone usługi będą wykorzystane na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Według § 10bd ust. 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r.:

Obniżona stawka podatku może być stosowana do dostawy towarów lub świadczenia usług, o których mowa w ust. 1, dokonanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 4 marca 2022 r.

Na mocy § 10bd ust. 5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r.:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, warunek, o którym mowa w ust. 3, uznaje się za spełniony również, gdy podatnik i podmiot, o którym mowa w ust. 2, potwierdzą na piśmie dokonanie dostawy towarów lub wykonanie usługi, o których mowa w ust. 1.

W kontekście przedstawionych we wniosku informacji należy wyjaśnić, że z uwagi na wojnę toczącą się bezpośrednio za granicami Rzeczpospolitej Polskiej ustawodawca wprowadził do polskiego porządku prawnego ustawę z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 583 ze zm.).

Art. 1 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa stanowi, że:

Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ta ustawa specjalna, obok stworzenia szczególnej regulacji prawnej zapewniającej doraźną podstawę prawną do legalnego pobytu obywatelom Ukrainy, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia swojego kraju pochodzenia i wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wprowadza także rozwiązania mające na celu uregulowanie kwestii pomocy udzielanej przez wojewodów, jednostki samorządu terytorialnego oraz przez inne podmioty obywatelom Ukrainy.

Odzwierciedleniem tego jest art. 13 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, w myśl którego:

Każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni, na własny koszt, zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, może być przyznane na jego wniosek świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 120 dni od dnia przybycia obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

Zgodnie z art. 13 ust. 4 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Wniosek o świadczenie pieniężne zawiera:

1)imię i nazwisko albo nazwę składającego wniosek;

2)PESEL lub NIP składającego wniosek;

3)wskazanie okresu, na jaki zapewniono zakwaterowanie, oraz liczby osób przyjętych do zakwaterowania;

4)imię i nazwisko osoby przyjętej do zakwaterowania oraz PESEL;

5)oświadczenie składającego wniosek o zapewnieniu zakwaterowania i wyżywienia;

6)numer rachunku płatniczego, na który wypłacane będzie świadczenie;

7)oświadczenie składającego wniosek pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, że dane zawarte we wniosku są prawdziwe;

8)adres miejsca pobytu osób przyjętych na zakwaterowanie;

9)adres poczty elektronicznej i numer telefonu składającego wniosek;

10)oświadczenie, że za osobę przyjętą do zakwaterowania na wskazany okres nie wypłacono już świadczenia;

11)oświadczenie podmiotu składającego wniosek, że za okres wskazany w pkt 3 nie otrzymano dodatkowego wynagrodzenia, w tym za wynajem.

Na podstawie delegacji zawartej w art. 13 ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o świadczenie pieniężne, o którym mowa w ust. 1, w formie papierowej albo w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, mając na uwadze potrzebę zapewnienia sprawnej wypłaty świadczenia.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Wojewoda może zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, polegającą na:

1)zakwaterowaniu;

2)zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego;

3)zapewnieniu transportu do miejsc zakwaterowania, o których mowa w pkt 1, między nimi lub do ośrodków prowadzonych przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub miejsc, w których obywatelom Ukrainy udzielana jest opieka medyczna, albo miejsc pośrednich, z których będzie realizowany dalszy transport do punktu docelowego, w którym obywatelom Ukrainy udzielana będzie opieka medyczna;

4)finansowaniu przejazdów środkami transportu publicznego oraz specjalistycznego transportu umożliwiającego transport osób leżących lub przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością w szczególności do miejsc lub pomiędzy miejscami, o których mowa w pkt 1-3;

5)zapewnieniu środków czystości i higieny osobistej oraz innych produktów;

6)organizacji miejsc udzielania doraźnej pomocy medycznej;

7)zapewnieniu personelu medycznego realizującego w razie potrzeby wizyty kontrolne w odniesieniu do osób z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 - w przypadku organizacji miejsc zakwaterowania, o których mowa w pkt 1, przeznaczonych dla osób z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2;

8)podjęciu innych działań niezbędnych do realizacji pomocy.

Ponadto w myśl art. 12 ust. 1a ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, obowiązującym od 18 sierpnia 2022 r.:

Pomoc, o której mowa w ust. 1, może być udzielana przez wojewodę również osobom, które odniosły obrażenia w wyniku działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, niespełniającym warunków, o których mowa w art. 2, i nieuprawnionym do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie innych przepisów lub umów międzynarodowych, które zostały przetransportowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.

Art. 12 ust. 6 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa stanowi, że:

Do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia pomocy, o której mowa w ust. 1-4, 18 i 19, przez wojewodę, inne organy administracji publicznej, jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej, jednostki sektora finansów publicznych oraz inne organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, związki jednostek samorządu terytorialnego lub związki metropolitalne, lub niezbędnych do informowania o pomocy kierowanej do obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, 1598, 2054 i 2269 oraz z 2022 r. poz. 25).

Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 7 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Wojewoda, inny organ administracji publicznej, jednostka podległa lub nadzorowana przez organy administracji publicznej, jednostka sektora finansów publicznych, inny organ władzy publicznej, jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub związek metropolitalny, w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym udzielono zamówienia, zamieszcza w Biuletynie Zamówień Publicznych informację o udzieleniu zamówienia, o którym mowa w ust. 6, podając:

1)nazwę i adres siedziby zamawiającego;

2)datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną;

3)opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;

4)cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia;

5)wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych;

6)nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

Zestawienie powyższych przepisów wskazuje, że ustawodawca odmiennie uregulował sytuację dotyczącą wypłaty środków pieniężnych na wniosek podmiotu udzielającego pomocy stanowiącego zwrot poniesionych kosztów (tj. na podstawie art. 13 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa) od sytuacji, w której podmiot zapewniający zakwaterowanie zawiera z jednostką samorządu terytorialnego umowę, na podstawie której będzie wykonywał określone świadczenia na rzecz cudzoziemców z Ukrainy (wsparcie udzielane jest na podstawie art. 12 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa).

Świadczenie, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa nie stanowi wynagrodzenia za zakwaterowanie i wyżywienie uchodźców. Otrzymane świadczenie ma charakter wtórny do czynności realizowanych nieodpłatnie na rzecz obywateli Ukrainy. Nie występuje zatem zależność pomiędzy wykonanymi na rzecz uchodźców czynnościami a wysokością otrzymywanej kwoty świadczenia.

Natomiast w związku z zawarciem umów z jednostkami samorządu terytorialnego usługodawca będzie wykonywać określone świadczenia związane z zakwaterowaniem i wyżywieniem dla uchodźców z Ukrainy i w zamian za to otrzyma ustalone zgodnie z umową wynagrodzenie. Wynagrodzenie to jest przyznawane konkretnemu podmiotowi w zamian za określoną czynność, tj. zapewnienie zakwaterowania obywatelom Ukrainy.

Zauważyć należy, że art. 12 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa upraszcza jedynie procedury określone ustawą Prawo zamówień publicznych, wyłączając stosowanie przepisów tej ustawy do zamówień niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom z Ukrainy. Zasady opodatkowania środków pieniężnych otrzymanych w związku z realizacją umów zawartych z jednostkami samorządu terytorialnego pozostają jednak niezmienne.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w dniu 27.02.2022 r. zawarli Państwo z Gminą pisemne porozumienie w sprawie organizacji pomocy dla 34 osób przybyłych z terytorium Ukrainy uciekających przed działaniami wojennymi. Z ww. porozumienia wynikają następujące obowiązki nałożone na Państwa:

1.organizacja doraźnego miejsca zakwaterowania,

2.organizacja wyżywienia,

3.zapewnienie opieki socjalno-bytowej,

4.prowadzenie ewidencji ilościowej zakwaterowanych osób i ewidencji okresu ich przebywania oraz aktualizację tej ewidencji w zakresie wielkości udzielonej pomocy.

Zgodnie z ww. porozumieniem mają Państwo prawo do zwrotu poniesionych kosztów realizacji pomocy na podstawie rachunków wystawionych na Gminę oraz protokolarne zatwierdzenie zakresu i wartości udzielonej pomocy.

Obowiązkiem Gminy jest zwrot poniesionych przez Państwa kosztów i wydatków po uprzednim zatwierdzeniu przez strony wartości udzielonej pomocy oraz opłacenie wystawionego przez Państwa rachunku w terminie 7 dni po jego otrzymaniu przez Gminę.

Gmina zwraca poniesione koszty realizacji pomocy na podstawie: Polecenia Wojewody (…) nr (…)z dnia 8 marca 2022 r. oraz Decyzji Wojewody (…) nr (…) z dnia 8 kwietnia 2022 r.

Wykonywane przez Państwa czynności są wykorzystywane wyłącznie na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Otrzymane środki są przyznawane wyłącznie za czynności związane z zakwaterowaniem, organizacją wyżywienia i opieką socjalno-bytową obywatelom Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi.

Otrzymana przez Państwa kwota jest uzależniona od ilości osób zakwaterowanych i mających zapewnione wyżywienie i opiekę socjalno-bytową w danym dniu i liczby dni w okresie zakwaterowania.

Wszystkie koszty związane z organizacją zakwaterowania, wyżywienia i opieki socjalno-bytowej obywatelom Ukrainy pokrywa Gmina na podstawie zawartego porozumienia.

W okresie od 27.02.2022 r. do chwili obecnej ponieśli Państwo koszty związane z:

·wyżywieniem (zakup i transport art. spożywczych, zakup i naprawa niezbędnego sprzętu, energia elektryczna, woda, usługi komunalne, koszty osobowe, itp.),

·zakwaterowaniem (zakup opału, pokrycie energii elektrycznej, woda, usługi komunalne, bieżące przeglądy budynku, bieżące naprawy, zakup niezbędnego sprzętu, środki czystości, czynsz dzierżawny, koszty osobowe, koszty telekomunikacyjne, itp.),

·socjalno-bytowe (zakup lekarstw, ubrań, środków higieny osobistej, przewozy prywatnym samochodem, pomoc w załatwianiu spraw administracyjnych np. szkoły, przedszkola, organizacja pomocy lekarskiej i szpitalnej, zakup materiałów szkolnych, koszty osobowe, itp.).

Zakupione towary i usługi były w całości przeznaczone na cel pomocy osobom z Ukrainy uciekającymi przed działaniami wojennymi i służyły wyłącznie w celu zaspokajania prywatnych potrzeb osób z Ukrainy oraz zapewnieniu im właściwych warunków socjalno- bytowych.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe wskazać należy, że na podstawie zawartej z Gminą umowy zobowiązali się Państwo do świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem, organizacją wyżywienia i opieką socjalno-bytową obywatelom Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi. Świadczenia te wykonują Państwo w zamian za ustalone zgodnie z porozumieniem wynagrodzenie. Zatem istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną przez Państwa usługą a otrzymanym świadczeniem.

Tym samym wykonują Państwo odpłatne świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji należy stwierdzić, że wykonywane przez Państwa odpłatne czynności polegające na zapewnieniu zakwaterowania, organizacji wyżywienia i opieki socjalno-bytowej dla uchodźców z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, stanowią odpłatne usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, dokonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy:

Podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

W myśl art. 96 ust. 3 ustawy:

Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Przepis art. 113 ust. 2 ustawy:

Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

2)odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a)transakcji związanych z nieruchomościami,

b)usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

c)usług ubezpieczeniowych

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3)odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy:

Podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.

W myśl natomiast art. 113 ust. 5 ustawy:

Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Mając na uwadze powyższe regulacje należy zauważyć, że ustawodawca co do zasady przewidział zastosowanie zwolnienia dla podatników, u których wielkość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła łącznie 200.000 zł oraz dla podatników rozpoczynających sprzedaż w trakcie roku, jeżeli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200.000 zł. Dodatkowo ustawodawca ograniczył możliwość zastosowania zwolnienia w stosunku do czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.

Z kolei przepis art. 113 ust. 13 ustawy:

Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1)dokonujących dostaw:

a)towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,

b)towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

·energii elektrycznej (CN 2716 00 00),

·wyrobów tytoniowych,

·samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

c)budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,

d)terenów budowlanych,

e)nowych środków transportu,

f)następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

·preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),

·komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),

·urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),

·maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g)hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

·pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),

·motocykli (PKWiU ex 45.4);

2)świadczących usługi:

a)prawnicze,

b)w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c)jubilerskie,

d)ściągania długów, w tym factoringu;

3)nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy wskazać, że - co do zasady - o ile podatnik nie przekroczył kwoty sprzedaży określonej na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 2 ustawy ma prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego do momentu przekroczenia tej kwoty. W przypadku przekroczenia ww. kwoty z tytułu świadczenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, podatnik zobowiązany jest do dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług na zasadach określonych w ustawie.

W tym miejscu podkreślić należy, że z cytowanego brzmienia art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 (czyli uprawniającej do zwolnienia podmiotowego) nie wlicza się m.in. obrotu z tytułu odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku (na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy), jednakże z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

W tym miejscu wskazać należy, że zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 2224 oraz z 2022 r. poz. 807 i 1561).

W oparciu o powołany wyżej przepis, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe. Zastosowanie zwolnienia jest uzależnione od spełnienia przesłanek:

·obiektywnych, dotyczących charakteru wynajmowanych nieruchomości oraz

·subiektywnych, dotyczących przeznaczenia wynajmowanych nieruchomości (cel mieszkaniowy).

Ponadto, zwolnienie, które znajduje się w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, stanowi implementację z art. 135 ust. 1 lit. l Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.). Przepis powyższy stanowi, że Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: „(…) dzierżawę i wynajem nieruchomości”.

Krajowe ustawodawstwo stanowi o zwolnieniu z opodatkowania usługi najmu pod warunkiem jego mieszkaniowego przeznaczenia.

Należy ponadto zauważyć, że stosownie do art. 43 ust. 20 ustawy:

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 36, nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy.

W poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy, stanowiącego wykaz towarów i usług opodatkowanych stawką podatku w wysokości 8%, wskazano PKWiU 55 – „Usługi związane z zakwaterowaniem”.

Z opisu sprawy wynika, że od roku 2012 dzierżawicie Państwo od Gminy budynek dawnej szkoły podstawowej, na potrzeby działalności statutowej stowarzyszenia w celu zakwaterowania wolontariuszy europejskich. W dniu 27.02.2022 r. zawarli Państwo z Gminą pisemne porozumienie w sprawie organizacji pomocy dla 34 osób przybyłych z terytorium Ukrainy uciekających przed działaniami wojennymi. Na podstawie zawartej z Gminą umowy zobowiązali się Państwo do świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem, organizacją wyżywienia i opieką socjalno-bytową obywatelom Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi.

W opisie stanu faktycznego wskazują więc Państwo, że świadczą m.in. usługę zakwaterowania. Co do zasady, usługa zakwaterowania sklasyfikowana jest do PKWiU 55 – usługi związane z zakwaterowaniem. Jeśli opisana usługa zakwaterowania jest klasyfikowana do PKWiU 55 – usługi związane z zakwaterowaniem, to nie korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem - w analizowanej sprawie - z uwagi na treść art. 113 ust. 2 ustawy – zobowiązani są Państwo wliczać wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi polegającej na zapewnieniu zakwaterowania, organizacji wyżywienia i opieki socjalno-bytowej dla uchodźców z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, gdyż świadczenie ww. usługi nie jest zwolnione od podatku.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy w trakcie roku podatkowego wartość sprzedaży przekroczy kwotę 200.000 zł, to stosownie do art. 113 ust. 5 ustawy – zwolnienie podmiotowe straci moc z chwilą wykonania czynności, którą ww. kwota zostanie przekroczona.

Wskazać należy, że dokonując odpłatnego świadczenia usługi polegającej na zapewnieniu zakwaterowania, organizacji wyżywienia i opieki socjalno-bytowej dla uchodźców z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie znajdą zastosowania przepisy § 10bd ust. 1-5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r. Przepisy te bowiem przewidują stawkę preferencyjną w wysokości 0% do świadczonych usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy dokonywanych wyłącznie na rzecz:

1) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;

2) podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;

3) jednostek samorządu terytorialnego.

W przypadku odpłatnego świadczenia usług dla uchodźców z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (opodatkowanego na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług), nie znajdą zastosowania przepisy § 10 bd ust. 1-5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r. Przepisy te bowiem przewidują stawkę preferencyjną w wysokości 0% dla usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT (usługi nieodpłatne), a w opisanym przypadku mamy do czynienia z czynnościami odpłatnymi.

W konsekwencji dla świadczonych ww. usług nie jesteście Państwo uprawnieni do zastosowania stawki w wysokości 0%.

Wobec powyższego, w sytuacji, gdy Państwa sprzedaż przekroczy limit, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, to przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej właściwymi stawkami VAT macie Państwo obowiązek dokonać zgłoszenia rejestracyjnego jako podatnik VAT czynny.

Tym samym Państwa stanowisko uznaję za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług, innej niż „0” dla usługi polegającej na zapewnieniu zakwaterowania, organizacji wyżywienia i opieki socjalno-bytowej dla uchodźców z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa od dnia 1 lipca 2020 r. może być określona tylko i wyłącznie w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej określonej w art. 42a ustawy o podatku od towarów i usług.

Podkreślić należy, iż Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionego przez Państwa opisu sprawy. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem sprawy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).