Art. 1. [Zakres regulacji] 1. Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Ilekroć w ustawie jest mowa o obywatelu Ukrainy, rozumie się przez to także nieposiadających obywatelstwa ukraińskiego:

1) małżonka obywatela Ukrainy,

2) małoletnie dziecko obywatela Ukrainy,

3) małoletnie dziecko małżonka obywatela Ukrainy

– o ile przybyli oni na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa i nie są obywatelami polskimi ani obywatelami innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich Unii Europejskiej.

3. Ustawa określa również:

1) szczególne zasady powierzenia pracy obywatelom Ukrainy, przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) pomoc zapewnianą przez wojewodów, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty obywatelom Ukrainy;

3) utworzenie Funduszu Pomocy w celu finansowania lub dofinansowania realizacji zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy;

4) niektóre uprawnienia obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny;

5) szczególne zasady przedłużania okresów legalnego pobytu obywateli Ukrainy oraz wydanych im przez organy polskie dokumentów dotyczących uprawnień w zakresie wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

6) niektóre uprawnienia obywateli polskich i obywateli Ukrainy będących studentami, nauczycielami akademickimi lub pracownikami naukowymi wjeżdżającymi z terytorium Ukrainy;

7) szczególne regulacje dotyczące kształcenia, wychowania i opieki dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy, w tym wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie;

8) szczególne zasady organizacji i funkcjonowania uczelni w związku z zapewnianiem miejsc na studiach dla obywateli Ukrainy, o których mowa w ust. 1;

9) szczególne zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy, przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

10) szczególne zasady prowadzenia dystrybucji produktów leczniczych i wyrobów medycznych przeznaczonych na pomoc humanitarną na terytorium Ukrainy przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych.

Art. 2. [Legalny pobyt] 1. Jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r. Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w zdaniu pierwszym, w okresie dotyczącym matki, o ile dziecko to nie jest obywatelem polskim ani obywatelem innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

2. Jeżeli obywatel Ukrainy posiadający Kartę Polaka, o którym mowa w art. 1 ust. 1, opuścił Ukrainę w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., a następnie przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4, i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r. Do członków najbliższej rodziny obywatela Ukrainy posiadającego Kartę Polaka, o którym mowa w art. 1 ust. 1, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do obywateli Ukrainy:

1) posiadających:

a) zezwolenie na pobyt stały,

b) zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,

c) zezwolenie na pobyt czasowy,

d) status uchodźcy,

e) ochronę uzupełniającą,

f) zgodę na pobyt tolerowany,

g) zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;

2) którzy:

a) złożyli w Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub w imieniu których takie wnioski zostały złożone,

b) zadeklarowali zamiar złożenia wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 28 ust. 1 lub art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1504) lub których takie deklaracje zamiaru dotyczą;

3) którzy korzystają z ochrony czasowej na terenie innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej przyznanej z powodu działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy.

4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, datę stanowiącą ostatni dzień okresu, w którym legalny wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy obywatela Ukrainy deklarującego zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej skutkuje tym, że jego pobyt na tym terytorium jest uznawany za legalny, biorąc pod uwagę liczbę cudzoziemców napływających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sytuację ludności cywilnej i perspektywy zakończenia działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz względy obronności, bezpieczeństwa państwa oraz względy ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

5. Z chwilą wycofania przez obywatela Ukrainy wniosku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 lit. a, lub deklaracji, o której mowa w ust. 3 pkt 2 lit. b, przepis ust. 1 znajduje do niego zastosowanie.

5a. Złożenie wniosku o wydanie jednego z zezwoleń, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a–c, nie powoduje utraty statusu wynikającego z ust. 1.

6. Obywatela Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za osobę korzystającą w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej w rozumieniu art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

7. Obywatelowi Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, jako osobie korzystającej w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej, przysługują uprawnienia określone w niniejszej ustawie.

8. Do ochrony czasowej, z której korzysta obywatel Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów rozdziału 3 działu III ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 87 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 735, 1429, 1723 i 1737).

9. Danych obywatela Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, nie umieszcza się w rejestrze, o którym mowa w art. 119 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

10. (uchylony)

11. (uchylony)

Art. 3. [Rejestracja na wniosek] 1. W przypadku gdy wjazd obywatela Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie został zarejestrowany przez komendanta placówki Straży Granicznej podczas kontroli granicznej lub nastąpił przez granicę, na której nie jest prowadzona kontrola graniczna osób przekraczających tę granicę, Komendant Główny Straży Granicznej rejestruje pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na jego wniosek, o którym mowa w art. 4 ust. 1.

2. Zarejestrowanie pobytu obywatela Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej następuje na jego wniosek, o którym mowa w art. 4 ust. 1.

3. Komendant Główny Straży Granicznej prowadzi w systemie teleinformatycznym Straży Granicznej rejestr obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy oraz którzy złożyli wniosek, o którym mowa w art. 4 ust. 1.

4. W rejestrze, o którym mowa w ust. 3, przechowuje się:

1) dane:

a) imię (imiona) i nazwisko (nazwiska),

b) datę urodzenia,

c) obywatelstwo (obywatelstwa),

d) płeć,

e) rodzaj dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, jeżeli występuje,

f) serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, jeżeli występuje,

g) unikalny numer w rejestrze,

h) numer PESEL – jeżeli został nadany,

i) datę dokonania i zmiany wpisu do rejestru,

j) unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński, jeżeli występuje,

k) miejsce urodzenia, jeżeli występuje,

l) kraj urodzenia, jeżeli występuje;

2) informację o dacie:

a) przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej w kierunku wjazdowym,

b) przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej w kierunku wyjazdowym,

c) złożenia wniosku, o którym mowa w art. 4 ust. 1;

2a) informacje o dacie i miejscu przekroczenia granicy zewnętrznej, w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2016, str. 1, z późn. zm.), niebędącej granicą Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie nastąpił bezpośrednio z terytorium Ukrainy;

3) informację o dacie końcowej okresu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznawanego za legalny na podstawie art. 2 ust. 1;

4) informacje o osobie sprawującej faktyczną pieczę nad dzieckiem obejmujące:

a) dane, o których mowa w pkt 1,

b) wskazanie stosunku pokrewieństwa z dzieckiem – jeżeli taki istnieje, a w przypadku jego braku – innej relacji łączącej tę osobę z dzieckiem;

5) fotografię, o której mowa w art. 4 ust. 7, jeżeli występuje;

6) odwzorowanie własnoręcznego podpisu osoby, która ukończyła 12. rok życia, z wyjątkiem osoby, która nie może złożyć podpisu.

5. Komendant Główny Straży Granicznej umieszcza dane w rejestrze, o którym mowa w ust. 3, w terminie 30 dni od dnia przekazania przez organy gminy informacji o złożeniu wniosku, o którym mowa w art. 4 ust. 1.

Art. 3a. [Funkcja krajowego punktu kontaktowego] 1. Komendant Główny Straży Granicznej pełni funkcję krajowego punktu kontaktowego, o którym mowa w art. 27 dyrektywy Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie minimalnych standardów przyznawania tymczasowej ochrony na wypadek masowego napływu wysiedleńców oraz środków wspierających równowagę wysiłków między Państwami Członkowskimi związanych z przyjęciem takich osób wraz z jego następstwami (Dz. Urz. UE L 212 z 07.08.2001, str. 12), ustanowionego do celów wymiany z właściwymi organami innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich Unii Europejskiej informacji dotyczących osób korzystających z ochrony czasowej w rozumieniu art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Pełniąc funkcję, o której mowa w ust. 1, Komendant Główny Straży Granicznej w szczególności:

1) jest właściwy do przekazywania organom innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich Unii Europejskiej informacji dotyczących obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 2 ust. 1, korzystających z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów niniejszej ustawy;

2) współdziała z Szefem Urzędu do Spraw Cudzoziemców przy uzyskiwaniu od organów innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich Unii Europejskiej informacji o osobach korzystających z ochrony czasowej w tych państwach.

Art. 4. [Nadanie numeru PESEL] 1. Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadaje się numer PESEL, o którym mowa w art. 15 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2022 r. poz. 1191 oraz z 2023 r. poz. 497, 1394 i 1941).

1a. Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, któremu numer PESEL nadano przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nadaje się w rejestrze PESEL, na jego wniosek, o którym mowa w ust. 1, status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, i wprowadza się jego dane do rejestru, o którym mowa w art. 6 ust. 1.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, obywatel Ukrainy składa osobiście w siedzibie organu wykonawczego gminy niezwłocznie po przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek składa się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem wnioskodawcy, wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika organu wykonawczego gminy na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. W przypadku osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie osobiście złożyć wniosku w siedzibie organu wykonawczego gminy, organ ten zapewnia możliwość złożenia wniosku w miejscu pobytu tej osoby.

3. W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych ubiegającej się o nadanie numeru PESEL albo osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie samodzielnie złożyć wniosku, wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa jedno z rodziców, opiekun, kurator, opiekun tymczasowy, o którym mowa w art. 25, lub osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem, a w przypadku braku takich osób numer PESEL może zostać nadany z urzędu.

3a. Złożenie w siedzibie organu gminy wniosku, o którym mowa w ust. 1, w imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga jej obecności przy składaniu wniosku. Wyjątek stanowią osoby, które nie ukończyły 6. roku życia.

4. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) imię (imiona);

2) nazwisko;

3) unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński;

4) obywatelstwo;

5) imię matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

6) nazwisko matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

7) imię ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

8) nazwisko ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

9) numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane;

10) datę urodzenia;

11) (uchylony)

12) kraj urodzenia;

13) płeć;

14) datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

14a) datę i miejsce przekroczenia granicy zewnętrznej, w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen), niebędącej granicą Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie nastąpił bezpośrednio z terytorium Ukrainy;

15) datę złożenia wniosku;

16) adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane;

17) adnotację o wyniku lub przyczynach braku weryfikacji, o której mowa w ust. 14;

18) informacje o osobie sprawującej faktyczną opiekę nad dzieckiem obejmujące numer PESEL oraz dane, o których mowa w pkt 1, 2, 4, 10, 13 i art. 8 pkt 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, oraz wskazanie stosunku pokrewieństwa z dzieckiem – jeżeli taki istnieje, a w przypadku jego braku – innej relacji łączącej tę osobę z dzieckiem;

19) oświadczenie o przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;

20) oświadczenie o byciu:

a) małżonkiem obywatela Ukrainy określonym w art. 1 ust. 2 pkt 1,

b) członkiem najbliższej rodziny obywatela Ukrainy, który posiada Kartę Polaka, określonym w art. 2 ust. 2,

c) dzieckiem urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w art. 2 ust. 1,

d) małoletnim dzieckiem obywatela Ukrainy lub małżonka obywatela Ukrainy określonym w art. 1 ust. 2 pkt 2 lub 3;

20a) oświadczenie o braku posiadania tytułów pobytowych, o których mowa w art. 2 ust. 3 pkt 1, lub wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 2 ust. 3 pkt 2 i 3;

21) oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;

22) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu;

23) własnoręczny podpis osoby ubiegającej się o nadanie numeru PESEL, która ukończyła 12. rok życia, albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu.

5. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, może zawierać:

1) adres poczty elektronicznej;

2) numer telefonu komórkowego;

3) zgodę na:

a) wprowadzenie danych, o których mowa w pkt 1 lub 2, do rejestru danych kontaktowych, o którym mowa w art. 20h ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2023 r. poz. 57, 1123, 1234 i 1703),

b) potwierdzenie profilu zaufanego, o którym mowa w art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

6. Do danych, o których mowa w ust. 4, stosuje się sposób transliteracji określony w art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1326).

7. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, załącza się fotografię, spełniającą wymagania określone w art. 29 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 2022 r. poz. 671 oraz z 2023 r. poz. 1234 i 1941).

8. Podczas składania wniosku, o którym mowa w ust. 1, pobiera się od osoby, której dotyczy wniosek, odciski palców. W przypadku osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie osobiście złożyć wniosku, o którym mowa w ust. 1, w siedzibie organu gminy, organ gminy zapewnia możliwość pobrania odcisków palców w miejscu pobytu tej osoby.

9. Odcisków palców nie pobiera się od osoby:

1) która nie ukończyła 6. roku życia;

2) od której chwilowo fizycznie nie jest możliwe pobranie odcisków któregokolwiek z palców;

3) od której pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe.

10. Odciski palców pobiera się w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 54 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.

11. Organ gminy potwierdza tożsamość na podstawie ważnego dokumentu podróży i wprowadza dane do rejestru PESEL.

12. (uchylony)

13. Oświadczenia, o których mowa w ust. 4, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Klauzula, o której mowa w ust. 4 pkt 21, zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

13a. Jeżeli numer PESEL został nadany na podstawie oświadczenia, Karty Polaka, innego dokumentu ze zdjęciem umożliwiającego ustalenie tożsamości lub dokumentu potwierdzającego urodzenie, obywatel Ukrainy jest zobowiązany do potwierdzenia swojej tożsamości w dowolnym organie gminy na podstawie ważnego dokumentu podróży w terminie 60 dni od daty wydania dokumentu podróży. Organ gminy dokonuje w rejestrze PESEL rejestracji zmiany danych obywatela Ukrainy oraz danych dokumentu podróży, o których mowa w art. 8 pkt 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

13b. Obowiązek, o którym mowa w ust. 13a, dotyczy także obywatela Ukrainy, któremu numer PESEL został nadany na podstawie nieważnego dokumentu podróży lub którego dokument podróży utracił ważność.

13c. Obowiązek, o którym mowa w ust. 13a, nie dotyczy obywateli Ukrainy, którzy po nadaniu numeru PESEL na podstawie oświadczenia potwierdzili swoją tożsamość w organie gminy na podstawie ważnego dokumentu podróży.

14. Komendant Główny Straży Granicznej zapewnia możliwość weryfikacji danych osoby, której ma zostać nadany numer PESEL, z danymi zgromadzonymi w rejestrze, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

15. Kopię dokumentu, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości, przechowuje organ gminy wraz z wnioskiem.

16. Organ gminy odmawia w drodze decyzji nadania numeru PESEL, w przypadku gdy:

1) fotografia załączona do wniosku nie spełnia wymagań określonych w art. 29 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych;

2) nie zostały pobrane odciski palców, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w ust. 9;

3) (uchylony)

17. Od decyzji, o której mowa w ust. 16, nie służy odwołanie.

17a. Status UKR jest automatycznie zmieniany na status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. c ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, po przekazaniu przez Komendanta Głównego Straży Granicznej z rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3, informacji o:

1) wyjeździe z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 11 ust. 2;

2) posiadaniu przez obywatela Ukrainy dokumentu, o którym mowa w art. 2 ust. 3 pkt 1;

3) złożeniu lub zamiarze złożenia wniosku, o którym mowa w art. 2 ust. 3 pkt 2;

4) korzystaniu przez obywatela Ukrainy z ochrony czasowej, o której mowa w art. 2 ust. 3 pkt 3.

17b. W przypadku automatycznej zmiany statusu, o której mowa w ust. 17a, jeżeli osoba, której nadano numer PESEL, potwierdzi, że jej pobyt poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej nie trwał dłużej niż okres, o którym mowa w art. 11 ust. 2, lub nie zaszła inna okoliczność uzasadniająca utratę statusu UKR, dokonuje się jego przywrócenia w rejestrze PESEL. Datą przywrócenia statusu UKR jest data jego utraty.

17ba. W przypadku stwierdzenia braku automatycznej zmiany statusu, o której mowa w ust. 17a, dowolny organ wykonawczy gminy może dokonać w rejestrze PESEL zmiany statusu UKR na status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. c ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

17c. W przypadku wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 11 ust. 2, w ramach granic wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej z państwami strefy Schengen, status UKR może zostać zmieniony na podstawie oświadczenia o wyjeździe z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres, o którym mowa w art. 11 ust. 2, złożonego przez osobę, której nadano ten status, lub osobę ją reprezentującą.

17d. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 17c, zawiera imię, nazwisko, numer PESEL osoby, która posiada status UKR, oraz wskazanie kraju wyjazdu, rodzaj wyjazdu, deklarowaną datę tego wyjazdu oraz oświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 4 pkt 21. Kraj wyjazdu i data wyjazdu rejestrowane są w rejestrze PESEL jako wyjazd na pobyt stały lub czasowy na okres powyżej 6 miesięcy.

17e. Przepis ust. 17c stosuje się odpowiednio do wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez granice zewnętrzne strefy Schengen. W takim przypadku Komendant Główny Straży Granicznej zapewnia możliwość weryfikacji daty wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17f. Osobom, którym zmieniono status UKR, w wyniku czynności, o których mowa w ust. 17a lub 17e, na inny, status ten może zostać ponownie nadany w wyniku przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. Opuszczenie terytorium Ukrainy musi zostać udokumentowane lub zarejestrowane w rejestrze, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

17g. W przypadku, o którym mowa w ust. 17f, jeżeli ponowny wjazd nastąpił przez granice Rzeczypospolitej Polskiej będące zewnętrznymi granicami strefy Schengen, ponowne nadanie statusu UKR następuje automatycznie w wyniku przekazania informacji z rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3, wraz ze wskazaniem daty wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17h. W przypadku, o którym mowa w ust. 17f, status UKR może zostać ponownie nadany na skutek ponownego złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1. Danych obywatela Ukrainy nie wprowadza się ponownie do rejestru, o którym mowa w art. 6 ust. 1, z wyjątkiem odcisków palców, jeżeli nie pobrano ich przy nadaniu numeru PESEL, oraz fotografii, jeżeli wizerunek osoby uległ zmianie w sposób utrudniający ustalenie jej tożsamości. Datą ponownego nadania statusu UKR jest data ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17i. Rejestracji danych, o której mowa w ust. 17b, 17c, 17e i 17f, dokonuje dowolny organ wykonawczy gminy. Organem rejestrującym dane na podstawie ust. 17a i 17g, o którym mowa w art. 10 ust. 6 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, jest Komendant Główny Straży Granicznej.

17j. Informacja, o której mowa w ust. 17c, przekazywana jest do rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

17k. W przypadku ujawnienia, że obywatelowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej został nadany numer PESEL, na podstawie ust. 1, lub że takiemu obywatelowi został nadany status UKR, na podstawie ust. 1a, status UKR jest zmieniany w trybie art. 11 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności na status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. a tej ustawy.

18. Minister właściwy do spraw informatyzacji udostępni w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej:

1) wzór wniosku, o którym mowa w ust. 1;

1a) wzór wniosku, o którym mowa w art. 9 ust. 1a;

2) wzór wydruku, o którym mowa w art. 9 ust. 3 pkt 2;

3) wzór oświadczenia, o którym mowa w ust. 17c.

19. Wzory, o których mowa w ust. 18, są sporządzane w języku polskim i ukraińskim, a także mogą być sporządzone również w innych językach.

20. Dane, o których mowa w art. 8 pkt 1, 2, 3a–6, 9–11, 24, pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, minister właściwy do spraw informatyzacji przekazuje z rejestru PESEL do rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

20a. W okresie do dnia 30 września 2025 r. organ gminy może upoważnić, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, pracowników administracji publicznej lub jednostek organizacyjnych danej gminy, zgłoszonych przez ich pracodawców jako wolontariuszy do wykonywania czynności wynikających z art. 4 niniejszej ustawy i art. 10 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Upoważnienie wydaje się na czas określony, nieprzekraczający terminu wskazanego w zdaniu pierwszym.

20b. W przypadku zmiany danych, o których mowa w art. 8 pkt 1, 9, 11 lub 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, obywatel Ukrainy jest zobowiązany dokonać zgłoszenia zmiany tych danych w dowolnym organie gminy.

21. W sprawach dotyczących numeru PESEL nieuregulowanych ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

22. Zadania, o których mowa w ust. 1–21, są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

Art. 4a. [Potwierdzenie tożsamości obywatela Ukrainy na podstawie innego dokumentu niż ważny dokument podróży] 1. W sytuacji dużego napływu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, minister właściwy do spraw wewnętrznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić na czas oznaczony, możliwość potwierdzenia przy nadawaniu numeru PESEL tożsamości obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, na podstawie innego dokumentu niż ważny dokument podróży, mając na uwadze konieczność zapewnienia ochrony tym obywatelom Ukrainy.

2. W przypadku wydania rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, przy nadawaniu numeru PESEL obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, organ wykonawczy gminy potwierdza tożsamość obywatela Ukrainy na podstawie ważnego dokumentu podróży lub:

1) Karty Polaka lub innego dokumentu umożliwiającego ustalenie tożsamości, a w przypadku osób, które nie ukończyły 18. roku życia, również dokumentu potwierdzającego urodzenie, i wprowadza dane do rejestru PESEL;

2) unieważnionego dokumentu podróży lub unieważnionego innego dokumentu, jeżeli umożliwia on ustalenie tożsamości osoby;

3) oświadczenia obywatela Ukrainy, w przypadku braku dokumentów, o których mowa w pkt 1 i 2.

3. Kopię dokumentu, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości, lub oświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, organ wykonawczy gminy przechowuje wraz z wnioskiem o nadanie numeru PESEL.

4. W przypadku wydania rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, obywatel Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, i któremu nadano numer PESEL na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 2, innych niż ważny dokument podróży, jest zobowiązany do potwierdzenia swojej tożsamości w dowolnym organie gminy na podstawie ważnego dokumentu podróży. Przepisy art. 4 ust. 13a–13c stosuje się odpowiednio.

Art. 5. (uchylony)

Art. 6. [Rejestr obywateli Ukrainy z nadanym numerem PESEL] 1. Minister właściwy do spraw informatyzacji prowadzi rejestr obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL, w sposób określony w art. 4.

2. Rejestr prowadzi się w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 55 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.

3. Prowadząc rejestr, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do sprawy informatyzacji:

1) zapewnia ochronę przed nieuprawnionym dostępem do rejestru;

2) zapewnia integralność danych w rejestrze;

3) zapewnia dostępność systemu teleinformatycznego, w którym rejestr jest prowadzony, dla podmiotów przetwarzających dane w rejestrze;

4) przeciwdziała uszkodzeniom systemu teleinformatycznego, w którym rejestr jest prowadzony;

5) określa zasady bezpieczeństwa przetwarzanych danych, w tym danych osobowych;

6) zapewnia rozliczalność działań dokonywanych na danych rejestru.

4. Minister właściwy do spraw informatyzacji jest administratorem danych przetwarzanych w rejestrze, o którym mowa w ust. 1.

5. W rejestrze, o którym mowa w ust. 1, gromadzi się:

1) dane, o których mowa w art. 4 ust. 4 pkt 1–4, 10, 12–16 i 18;

2) numer PESEL;

3) fotografię, o której mowa w art. 4 ust. 7;

4) odciski palców;

5) odwzorowanie własnoręcznego podpisu osoby, która ukończyła 12. rok życia, z wyjątkiem osoby, która nie może złożyć podpisu.

5a. W przypadku braku w rejestrze, o którym mowa w ust. 1, danych, o których mowa w ust. 5 pkt 4 lub 5, obywatel Ukrainy, któremu nadano numer PESEL, w sposób określony w art. 4, składa w dowolnym organie gminy wniosek o uzupełnienie danych w rejestrze. Organ gminy, w którym złożono wniosek, wprowadza te dane do rejestru.

5b. W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wniosek, o którym mowa w ust. 5a, składa jedno z rodziców, opiekun, opiekun tymczasowy, o którym mowa w art. 25, lub kurator.

5c. Wniosek, o którym mowa w ust. 5a, zawiera:

1) imię (imiona);

2) nazwisko;

3) obywatelstwo;

4) numer PESEL;

5) serię, numer i datę ważności ważnego dokumentu podróży obywatela Ukrainy;

6) imię matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

7) nazwisko matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

8) imię ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

9) nazwisko ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

10) numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane;

11) datę urodzenia;

12) adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane;

13) oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;

14) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu;

15) własnoręczny podpis osoby, której dane mają zostać uzupełnione w rejestrze, która ukończyła 12. rok życia, albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu;

16) nazwisko i imię (imiona), rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości wnioskodawcy.

5d. Minister właściwy do spraw informatyzacji udostępni w Biuletynie Informacji Publicznej, na swojej stronie podmiotowej, wzór wniosku, o którym mowa w ust. 5a.

5e. Do wniosku, o którym mowa w ust. 5a, stosuje się odpowiednio przepisy art. 4 ust. 6, ust. 9 pkt 1 i 3, ust. 10 i 19.

6. Danych zgromadzonych w rejestrze, o którym mowa w ust. 1, nie usuwa się.

6a. Po zarejestrowaniu w rejestrze PESEL zmiany danych osoby, której dane gromadzone są w rejestrze, o którym mowa w ust. 1, w tym danych osoby sprawującej faktyczną opiekę nad dzieckiem, jeśli został jej nadany numer PESEL, zmienione dane, o których mowa w art. 8 pkt 1, 4–6 i 9–11 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, z rejestru PESEL są przekazywane do rejestru, o którym mowa w ust. 1.

7. Minister właściwy do spraw informatyzacji udostępnia zgromadzone w rejestrze, o którym mowa w ust. 1, dane, o których mowa w:

1) ust. 5 pkt 1–5:

a) Policji,

b) Straży Granicznej,

c) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

d) Agencji Wywiadu,

e) Służbie Kontrwywiadu Wojskowego,

f) Służbie Wywiadu Wojskowego,

g) Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu,

h) Służbie Ochrony Państwa,

i) Urzędowi do spraw Cudzoziemców,

j) gminom;

2) ust. 5 pkt 1–3:

a) ministrowi właściwemu do spraw pracy,

b) ministrowi właściwemu do spraw zdrowia,

c) ministrowi właściwemu do spraw rodziny,

d) Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej,

e) Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych,

f) organowi właściwemu w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 390, 658 i 1429), za pośrednictwem ministra właściwego do spraw rodziny,

g) Narodowemu Funduszowi Zdrowia,

h) jednostce podległej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia właściwej w zakresie systemów informacyjnych ochrony zdrowia,

i) ministrowi właściwemu do spraw gospodarki,

j) powiatom i województwom,

k) wojewodom,

l) ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego

– w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań, po oświadczeniu spełnienia wymagań, o których mowa w art. 66 ust. 2 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych;

3) ust. 5 pkt 2 oraz art. 4 ust. 4 pkt 1–4, 9, 10, 12–15 i 18 – Głównemu Urzędowi Statystycznemu w zakresie niezbędnym do realizacji jego ustawowych zadań, po oświadczeniu spełnienia wymagań, o których mowa w art. 66 ust. 2 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.

8. Organ gminy może realizować zadania, o których mowa w art. 4, poza siedzibą urzędu gminy.

9. Zadanie, o którym mowa w ust. 5a, jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej.

Art. 7. [Zakup sprzętu komputerowego] 1. Minister właściwy do spraw informatyzacji może dokonać zakupu sprzętu komputerowego oraz usług dla gmin niezbędnych do realizacji przez nie zadań, o których mowa w art. 4.

2. Minister właściwy do spraw informatyzacji może powierzyć realizację zadania, o którym mowa w ust. 1, jednostce mu podległej lub przez niego nadzorowanej.

3. Minister właściwy do spraw informatyzacji może nieodpłatnie przekazać gminom zakupiony sprzęt na potrzeby realizacji zadań, o których mowa w art. 4.

4. Minister właściwy do spraw informatyzacji może nieodpłatnie przekazać zakupiony sprzęt, o którym mowa w ust. 1, gminom lub innym jednostkom sektora finansów publicznych na potrzeby realizacji przez nie zadań publicznych.

Art. 8. [Zastosowanie art. 12 ust. 6 i 7] Do zamówień publicznych niezbędnych do zakupu sprzętu i usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2, art. 12 ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio.

Art. 9. [Potwierdzenie profilu zaufanego] 1. W przypadku gdy wniosek, o którym mowa w art. 4 ust. 1, zawiera dane, o których mowa w art. 4 ust. 5 pkt 1 i 2, i zgodę, o której mowa w art. 4 ust. 5 pkt 3 lit. b, minister właściwy do spraw informatyzacji automatycznie potwierdza profil zaufany dla osoby wnioskującej.

1a. W przypadku gdy obywatel Ukrainy nie wyraził we wniosku, o którym mowa w art. 4 ust. 1 albo 1a, zgody, o której mowa w art. 4 ust. 5 pkt 3, lub automatyczne potwierdzenie, o którym mowa w ust. 1, nie było możliwe z przyczyn technicznych lub profil zaufany został unieważniony, obywatel Ukrainy po nadaniu mu numeru PESEL może złożyć w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odrębny wniosek o:

1) wprowadzenie numeru PESEL, imienia i nazwiska, adresu poczty elektronicznej oraz numeru telefonu komórkowego do rejestru danych kontaktowych, o którym mowa w art. 20h ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;

2) potwierdzenie profilu zaufanego, o którym mowa w art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

1b. Organ gminy, o którym mowa w ust. 1a:

1) potwierdza tożsamość wnioskodawcy na podstawie pozytywnej weryfikacji:

a) zgodności danych w dokumencie potwierdzającym nadanie numeru PESEL z rejestrem PESEL,

b) zgodności danych, o których mowa w art. 6 ust. 5 pkt 3, z wizerunkiem wnioskodawcy;

2) może dodatkowo weryfikować tożsamość wnioskodawcy na podstawie zgodności danych, o których mowa w art. 6 ust. 5 pkt 5, ze złożonym na wniosku podpisem własnoręcznym.

1c. Po potwierdzeniu tożsamości wnioskodawcy organ gminy, o którym mowa w ust. 1a, wprowadza dane do rejestru danych kontaktowych, o którym mowa w art. 20h ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, i systemu, o którym mowa w art. 20aa tej ustawy.

1d. Po wprowadzeniu danych, o którym mowa w ust. 1c, minister właściwy do spraw informatyzacji automatycznie potwierdza profil zaufany.

1e. Zadania, o których mowa w ust. 1b i 1c, są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

2. Utworzony automatycznie profil zaufany zawiera adres poczty elektronicznej i numer telefonu komórkowego podane we wniosku, o którym mowa w art. 4 ust. 1, oraz oznaczenie potwierdzenia tożsamości w sposób, o którym mowa w ust. 6.

3. Identyfikator użytkownika profilu zaufanego jest tworzony automatycznie, w sposób ustalony przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, i przekazywany osobie wnioskującej:

1) na adres poczty elektronicznej podany we wniosku, o którym mowa w art. 4 ust. 1, lub

2) w postaci wydruku potwierdzenia utworzenia profilu zaufanego.

4. Wydruk, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, zawiera w szczególności:

1) identyfikator profilu zaufanego;

2) imię (imiona) i nazwisko;

3) numer PESEL;

4) adres poczty elektronicznej;

5) numer telefonu komórkowego.

5. Jednorazowe hasło umożliwiające aktywację profilu zaufanego przez wnioskodawcę jest wysyłane na numer telefonu komórkowego podany we wniosku.

6. Ustalenie tożsamości osoby wnioskującej o potwierdzenie profilu zaufanego dokonywane jest w sposób, o którym mowa w art. 4 ust. 11 i 13. Dane mogą zostać wprowadzone do rejestru, o którym mowa w art. 6 ust. 1, na podstawie dokumentów nieprzetłumaczonych na język polski.

7. W sprawach dotyczących profilu zaufanego nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 10. [Zastosowanie aplikacji mobilnej] 1. Minister właściwy do spraw informatyzacji może w aplikacji mObywatel w rozumieniu ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel (Dz. U. poz. 1234), po uwierzytelnieniu przy użyciu środka identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, umożliwić obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1:

1) pobranie, przechowywanie i prezentację dokumentu elektronicznego zawierającego pobrane z rejestru osób, o którym mowa w art. 6 ust. 1, aktualne dane, o których mowa w art. 4 ust. 4 pkt 1–15 i art. 6 ust. 5 pkt 2 i 3, oraz dane, o których mowa w art. 8 pkt 24 i pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności;

2) weryfikację integralności i pochodzenia dokumentu elektronicznego.

1a. Minister właściwy do spraw informatyzacji może w ramach publicznej aplikacji mobilnej, o której mowa w art. 19e ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, umożliwić obywatelowi Ukrainy, który pobrał dokument elektroniczny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1:

1) pobranie, przechowywanie i prezentację dokumentu elektronicznego zawierającego pobrane z rejestru osób, o którym mowa w art. 6 ust. 1, aktualne dane dotyczące dziecka pozostającego pod jego władzą rodzicielską, o których mowa w art. 4 ust. 4 pkt 1, 2, 4, 10, 12, 13 i art. 6 ust. 5 pkt 2 i 3, oraz dane, o których mowa w art. 8 pkt 24 i pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności;

2) weryfikację integralności i pochodzenia dokumentu elektronicznego.

1b. Obywatelowi Ukrainy, o którym mowa w ust. 1a, umożliwia się pobranie dokumentu elektronicznego, o którym mowa w ust. 1a pkt 1, jeżeli w rejestrze PESEL przy danych dziecka zamieszczono numer PESEL tego obywatela Ukrainy.

1c. Pobranie dokumentu elektronicznego, o którym mowa w ust. 1b, wymaga:

1) uwierzytelnienia przy użyciu certyfikatu, o którym mowa w art. 19e ust. 2a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;

2) złożenia przez obywatela Ukrainy, który pobiera dokument elektroniczny, oświadczenia o pozostawaniu dziecka pod jego władzą rodzicielską.

1d. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1c pkt 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie zamieszcza w nim klauzulę następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

2. Minister właściwy do spraw informatyzacji może w aplikacji mObywatel udostępnić obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, który pobrał dokument elektroniczny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i ust. 1a pkt 1, funkcjonalność pozwalającą na:

1) dostęp do usługi online obsługiwanej przy użyciu tej aplikacji;

2) potwierdzenie udziału w usługach świadczonych na rzecz użytkownika tej aplikacji w określonym miejscu i czasie;

3) wykorzystanie tej aplikacji w celu przekazywania danych w ramach usług świadczonych na rzecz użytkownika tej aplikacji.

3. Minister właściwy do spraw informatyzacji może zapewnić obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, będącemu użytkownikiem aplikacji mObywatel możliwość posługiwania się certyfikatem stanowiącym poświadczenie elektroniczne potwierdzające dane użytkownika aplikacji mObywatel.

4. Certyfikat może zawierać dane, o których mowa w art. 4 ust. 4 pkt 1, 2 i 4 oraz art. 6 ust. 5 pkt 2.

5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, procedury, w których dokument elektroniczny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i ust. 1a pkt 1, oraz usługi, w których certyfikat, o którym mowa w ust. 4, mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, mając na uwadze ułatwienie im sprawnego i bezpiecznego załatwiania spraw urzędowych.

6. W sprawach dotyczących aplikacji mObywatel nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel.

7. Dokumenty elektroniczne, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i ust. 1a pkt 1, wraz z dokumentem podróży uprawniają obywatela Ukrainy do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

8. Minister właściwy do spraw informatyzacji unieważnia dokument elektroniczny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, oraz certyfikat wydany z tym dokumentem w przypadkach:

1) zmiany statusu UKR na status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. c ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, na podstawie art. 4 ust. 17a, 17c lub 17e, lub na status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. a ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, na podstawie art. 4 ust. 17k;

2) odnotowania zgonu obywatela Ukrainy w rejestrze PESEL.

Art. 11. [Uprawnienie] 1. (uchylony)

2. Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres powyżej 30 dni pozbawia go uprawnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 1.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do osób skierowanych do wykonywania pracy lub usług poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty prowadzące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

4. Korzystanie przez obywatela Ukrainy z ochrony czasowej na terenie innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej przyznanej z powodu działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy pozbawia go uprawnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 1.

Art. 12. [Pomoc] 1. Wojewoda może zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, polegającą na:

1) zapewnieniu zakwaterowania zbiorowego, za które uznaje się zakwaterowanie w obiekcie, w którym przebywa co najmniej 10 osób lub w obiektach będących własnością lub przedmiotem trwałego zarządu jednostek sektora finansów publicznych, i całodziennego wyżywienia zbiorowego;

2) prowadzeniu punktów recepcyjnych;

3) zapewnieniu transportu związanego z zakwaterowaniem lub opieką medyczną;

4) podjęciu innych działań niezbędnych do realizacji pomocy, po uzyskaniu zgody właściwego ministra.

1a. Pomoc, o której mowa w ust. 1, może być udzielana przez wojewodę również osobom, które odniosły obrażenia w wyniku działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, niespełniającym warunków, o których mowa w art. 2, i nieuprawnionym do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie innych przepisów lub umów międzynarodowych, które zostały przetransportowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.

2. Wojewoda koordynuje działania organów władzy publicznej oraz organizacji pozarządowych i przedsiębiorców, w zakresie udzielania pomocy obywatelom Ukrainy.

3. Inne organy administracji publicznej, jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej, jednostki sektora finansów publicznych oraz inne organy władzy publicznej mogą zapewnić pomoc, o której mowa w ust. 1. W tych celach organy lub jednostki, o których mowa w zdaniu pierwszym, mogą wykorzystywać nabyte lub powierzone tym organom lub jednostkom mienie Skarbu Państwa.

4. Jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub związek metropolitalny, z własnej inicjatywy i w zakresie posiadanych środków, może zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1.

5. Zakres pomocy określa w uchwale organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego lub związku metropolitalnego. Formy i tryb udzielania pomocy określa właściwy organ wykonawczy danej jednostki lub związku.

6. Do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia pomocy, o której mowa w ust. 1–4, 18 i 19, przez wojewodę, inne organy administracji publicznej, jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej, jednostki sektora finansów publicznych oraz inne organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, związki jednostek samorządu terytorialnego lub związki metropolitalne, lub niezbędnych do informowania o pomocy kierowanej do obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 i 1720).

7. Wojewoda, inny organ administracji publicznej, jednostka podległa lub nadzorowana przez organy administracji publicznej, jednostka sektora finansów publicznych, inny organ władzy publicznej, jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub związek metropolitalny, w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym udzielono zamówienia, zamieszcza w Biuletynie Zamówień Publicznych informację o udzieleniu zamówienia, o którym mowa w ust. 6, podając:

1) nazwę i adres siedziby zamawiającego;

2) datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną;

3) opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;

4) cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia;

5) wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych;

6) nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

8. W celu zapewnienia pomocy, o której mowa w ust. 1, 4 i 18, wojewoda, organ jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego lub związku metropolitalnego oraz organ administracji publicznej i jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej mogą zlecić organizacjom pozarządowym, podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571) oraz związkom zawodowym realizację zadania publicznego z pominięciem otwartego konkursu ofert, o którym mowa w dziale II rozdziale 2 tej ustawy. Przepisy art. 43, art. 47, art. 151 oraz art. 221 ust. 1–3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270, z późn. zm.) stosuje się odpowiednio, przy czym tryb postępowania o udzielenie dotacji na zadania określone w art. 221 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze zarządzenia lub uchwały, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego lub związku metropolitalnego, mając na względzie zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.

9. W celu zapewnienia pomocy, o której mowa w ust. 1 i 4, wojewoda oraz organ jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego lub związku metropolitalnego mogą powierzyć realizację zadań z zakresu zdrowia publicznego z pominięciem trybu konkursu ofert, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1608 oraz z 2023 r. poz. 1718).

10. W związku z realizacją zadań, o których mowa w ust. 1, wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające na obszarze województwa, państwowe osoby prawne, organy samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne oraz samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra.

11. Polecenia, o których mowa w ust. 10, są wydawane w drodze decyzji administracyjnej i podlegają natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia i nie wymagają uzasadnienia.

12. Polecenia, o których mowa w ust. 10, mogą być uchylane lub zmieniane, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Ich uchylenie lub zmiana nie wymaga zgody stron.

13. Polecenia, o których mowa w ust. 10, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej, a także nie mogą dotyczyć czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz czynności z zakresu ścigania wykroczeń.

14. Polecenia, o których mowa w ust. 10, mogą być wydawane także ustnie, pisemnie w formie adnotacji, telefonicznie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344) lub za pomocą innych środków łączności. Istotne okoliczności takiego załatwienia sprawy powinny być utrwalone w formie protokołu.

15. Właściwy minister może wstrzymać wykonanie poleceń, o których mowa w ust. 10, i wystąpić z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie sporu, przedstawiając jednocześnie stanowisko w sprawie.

16. Zadania nałożone w trybie, o którym mowa w ust. 10, są realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.

17. Wojewoda oraz podmioty określone w ust. 3 i 4 mogą zapewnić pomoc, o której mowa w ust. 1 pkt 1, nie dłużej niż przez 120 dni od dnia pierwszego wjazdu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17a. Po upływie 120 dni od dnia pierwszego wjazdu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wojewoda oraz podmioty określone w ust. 3 i 4 mogą zapewnić pomoc, o której mowa w ust. 1 pkt 1, w przypadku posiadania przez obywatela Ukrainy numeru PESEL oraz pokrycia przez niego lub jego opiekuna, z góry, 50 % kosztów tej pomocy, nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie, a w przypadku małoletnich, na których pobierane jest świadczenie wychowawcze, części kosztów tej pomocy w wysokości 15 zł za osobę dziennie. Równowartość wyżej określonych kosztów pomocy obywatel Ukrainy uiszcza podmiotom realizującym na rzecz wojewody oraz podmiotów określonych w ust. 3 i 4 usługi w zakresie zakwaterowania i całodziennego wyżywienia zbiorowego dla obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1.

17b. Po upływie 180 dni od dnia pierwszego wjazdu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wojewoda oraz podmioty określone w ust. 3 i 4 mogą zapewnić pomoc, o której mowa w ust. 1 pkt 1, w przypadku posiadania przez obywatela Ukrainy numeru PESEL oraz pokrycia przez niego lub jego opiekuna, z góry, 75 % kosztów tej pomocy, nie więcej niż 60 zł za osobę dziennie, a w przypadku małoletnich, na których pobierane jest świadczenie wychowawcze, części kosztów tej pomocy w wysokości 15 zł za osobę dziennie. Równowartość wyżej określonych kosztów pomocy obywatel Ukrainy uiszcza podmiotom realizującym na rzecz wojewody oraz podmiotów określonych w ust. 3 i 4 usługi w zakresie zakwaterowania i całodziennego wyżywienia zbiorowego dla obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1.

17c. Przepisu ust. 17 w odniesieniu do okresu, w którym może być zapewniana pomoc, oraz przepisów ust. 17a i 17b nie stosuje się do obywateli Ukrainy, którzy:

1) posiadają orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności umiarkowanym i znacznym lub orzeczenie równoważne, o którym mowa w art. 5 pkt 1–2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44);

2) ukończyli:

a) w przypadku kobiet – 60. rok życia,

b) w przypadku mężczyzn – 65. rok życia;

3) są kobietami w ciąży lub osobami wychowującymi dziecko do 12 miesiąca życia, na podstawie przedstawionych dokumentów;

4) samotnie sprawują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opiekę nad trojgiem i więcej dzieci, o ile przynajmniej jedno z dzieci nie ukończyło 14. roku życia, na podstawie przedstawionych dokumentów;

5) są małoletnim w pieczy zastępczej lub są małoletnimi, na których nie jest pobierane świadczenie wychowawcze;

6) otrzymali zgodę właściwego miejscowo wojewody na zwolnienie z partycypacji w kosztach pomocy ze względu na swoją trudną sytuację życiową.

17d. Przepisu ust. 17 w odniesieniu do okresu, w którym może być zapewniana pomoc, oraz przepisów ust. 17a i 17b nie stosuje się również do:

1) osób sprawujących opiekę nad osobami, o których mowa w art. 17c pkt 1;

2) opiekunów tymczasowych ustanowionych dla małoletnich, o których mowa w art. 25a ust. 1.

17e. Partycypacja obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, w kosztach pomocy, o której mowa w ust. 17a i 17b, obniża wysokość pomocy zapewnianej przez wojewodę oraz podmioty określone w ust. 3 i 4.

17f. Wojewoda, oceniając, na podstawie złożonego wniosku, możliwość zwolnienia z partycypacji w kosztach pomocy osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, kieruje się względami humanitarnymi.

17g. Podmioty realizujące na rzecz wojewody oraz podmiotów określonych w ust. 3 i 4 usługi w zakresie zakwaterowania i całodziennego wyżywienia zbiorowego dla obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, są obowiązane, za każdy miesiąc kalendarzowy, w terminie do 5 dnia miesiąca następującego po danym miesiącu, przekazywać w formie pisemnej wojewodzie lub jednostce samorządu terytorialnego realizującej zadania z zakresu administracji rządowej na podstawie poleceń wydanych przez wojewodę w zakresie ust. 1 pkt 1 i 2 oraz podmiotom określonym w ust. 3 i 4 informacje obejmujące:

1) imię (imiona) i nazwisko (nazwiska);

2) numer PESEL – jeśli został nadany;

3) serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy;

4) informację o dacie zakwaterowania i wykwaterowania z obiektu, w którym świadczona jest usługa;

5) informacje o korzystaniu z uprawnień określonych w ust. 17c lub 17d;

6) informację o kwocie kosztów pokrytych (dokonanych wpłatach) przez obywateli Ukrainy za dany miesiąc.

17h. W przypadku pisemnego oświadczenia o braku pobierania świadczenia wychowawczego na małoletniego wojewoda oraz podmioty, o których mowa w ust. 3 i 4, weryfikują to oświadczenie w rejestrze centralnym, o którym mowa w art. 14 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 421).

17i. Wojewoda może kontrolować wszystkie obiekty zbiorowego zakwaterowania, finansowane na podstawie niniejszego artykułu, na terenie województwa.

17j. Wojewoda może zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, polegającą na zapewnieniu zakwaterowania i wyżywienia, bez zachowania warunku dotyczącego minimalnej liczby osób w obiektach, na podstawie umowy z organizacją pożytku publicznego, która istnieje minimum 24 miesiące i zapewnia zakwaterowanie wyłącznie dla osób, o których mowa w ust. 17c pkt 1 i 2 i ust. 17d pkt 1.

18. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz jednostki jemu podległe mogą zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, także w zakresie:

1) rezydencji polegającej na zapewnieniu warunków pobytowych umożliwiających lub wspierających prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny;

2) stypendium twórczego polegającego na zapewnieniu wsparcia rzeczowego lub wsparcia finansowego umożliwiającego lub wspierającego prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny;

3) pobytu twórczego polegającego na zapewnieniu warunków pobytowych, wsparcia rzeczowego lub wsparcia finansowego umożliwiających lub wspierających prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny.

19. Instytucje podległe ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego mogą zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, w zakresie, o którym mowa w ust. 18, po uprzednim ogłoszeniu kryteriów udzielania tej pomocy na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej.

Art. 12a. [Zamieszkanie zbiorowe] 1. Na potrzeby zamieszkania zbiorowego obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, dopuszcza się w okresie do dnia 30 września 2025 r. tymczasowe wykorzystanie oddanego do użytkowania obiektu budowlanego, w tym również innego niż budynek zamieszkania zbiorowego, który nie spełnia wymagań przepisów techniczno-budowlanych, przeciwpożarowych oraz higieniczno-sanitarnych dla tego budynku, jeżeli przy takim sposobie jego użytkowania występujące w nim warunki zapewniają spełnienie podstawowych wymagań w zakresie:

1) nośności i stateczności konstrukcji oraz bezpieczeństwa użytkowania;

2) bezpieczeństwa pożarowego;

3) higieny, zdrowia i środowiska.

2. W przypadku gdy obiekt budowlany, o którym mowa w ust. 1, będzie przeznaczony do zakwaterowania więcej niż 20 osób, spełnienie podstawowych wymagań potwierdza się pozytywną opinią właściwego miejscowo:

1) powiatowego inspektora nadzoru budowlanego – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;

2) komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2;

3) państwowego powiatowego inspektora sanitarnego – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.

3. Opinie, o których mowa w ust. 2, wydaje się, w terminie 5 dni roboczych, na wniosek właściciela lub faktycznie władającego obiektem budowlanym. Opinie mogą określać dodatkowe warunki lub ograniczenia niezbędne do zachowania podstawowych wymagań, o których mowa w ust. 1.

4. Opinię, o której mowa w ust. 2 pkt 2, wydaje się po przeprowadzeniu czynności kontrolno-rozpoznawczych, o których mowa w art. 23 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1969 oraz z 2023 r. poz. 240, 347, 641, 1088 i 1560), w zakresie oceny zapewnienia w obiekcie budowlanym spełnienia podstawowych wymagań bezpieczeństwa pożarowego. Upoważnienie do czynności kontrolno-rozpoznawczych może być doręczone kontrolowanemu w chwili przystąpienia do tych czynności.

5. Brak wydania i doręczenia wnioskodawcy opinii w terminie, o którym mowa w ust. 3, uznaje się za wydanie opinii pozytywnej. Ust. 4 nie stosuje się.

6. Do wydawania opinii, o których mowa w ust. 2, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.

7. Do przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641, 803, 1414 i 2029).

8. Do obiektów, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się art. 71 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682, z późn. zm.).

Art. 12b. [Przebudowa, remont lub zmiana sposobu użytkowania budynków lub ich części, przeznaczonych docelowo na cele mieszkalne] 1. Przebudowa, remont lub zmiana sposobu użytkowania budynków lub ich części, przeznaczonych docelowo na cele mieszkalne, do których prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane mają jednostki samorządu terytorialnego, związki międzygminne, związki powiatów, związki powiatowo-gminne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne lub samorządowe spółki kapitałowe, w których udział jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby udziałów albo akcji, rozpoczęte w terminie do dnia 31 lipca 2024 r., nie wymagają spełnienia przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2023 r. poz. 977, z późn. zm.) oraz przepisów techniczno-budowlanych dla tych budynków lub ich części, z wyjątkiem obowiązku zapewnienia spełnienia podstawowych wymagań w zakresie:

1) nośności i stateczności konstrukcji oraz bezpieczeństwa użytkowania;

2) bezpieczeństwa pożarowego;

3) higieny, zdrowia i środowiska.

2. W przypadku prowadzenia przebudowy, remontu lub zmiany sposobu użytkowania, o których mowa w ust. 1, wymagających uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, inwestor, zamiast uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia, może, przed rozpoczęciem prowadzenia przebudowy, remontu lub zmiany sposobu użytkowania, poinformować właściwy organ nadzoru budowlanego o:

1) rodzaju i zakresie wykonywania przebudowy lub remontu oraz terminie ich rozpoczęcia – w przypadku prowadzenia przebudowy lub remontu,

2) dotychczasowym i zamierzonym sposobie użytkowania budynku lub jego części – w przypadku zmiany sposobu użytkowania

– dołączając, w obu przypadkach, dokumentację techniczną, zawierającą rozwiązania mające wpływ na bezpieczeństwo osób sporządzoną przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane bez ograniczeń, oraz pozwolenie właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków wydane na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – w przypadku budynków wpisanych do rejestru zabytków, albo pozytywną opinię wojewódzkiego konserwatora zabytków – w przypadku budynków niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków.

3. Decyzję w przedmiocie pozwolenia właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, o którym mowa w ust. 2, wydaje się w terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku przez wnioskodawcę. Brak wydania decyzji w przedmiocie pozwolenia w terminie, o którym mowa w zdaniu pierwszym, uznaje się za wydanie pozwolenia.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do opinii, o której mowa w ust. 2.

5. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku przebudowy, remontu lub zmiany sposobu użytkowania, o których mowa w ust. 1, obejmujących elementy konstrukcyjne.

6. W przypadku prowadzenia przebudowy, remontu lub zmiany sposobu użytkowania, o których mowa w ust. 1, których rozpoczęcie, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, inwestor jest obowiązany zapewnić objęcie kierownictwa budowy oraz nadzoru nad przebudową, remontem lub zmianą sposobu użytkowania przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane w odpowiednich specjalnościach, o których mowa w art. 15a tej ustawy.

7. Przystąpienie do użytkowania budynku lub jego części powstałych w wyniku przebudowy, remontu lub zmiany sposobu użytkowania, o których mowa w ust. 1, wymaga powiadomienia organu nadzoru budowlanego. Do powiadomienia należy dołączyć dokumentację techniczną, o której mowa w ust. 2.

Art. 13. (uchylony)

Art. 13a. (uchylony)

Art. 14. [Fundusz Pomocy] 1. W Banku Gospodarstwa Krajowego tworzy się Fundusz Pomocy, zwany dalej „Funduszem”, w celu finansowania lub dofinansowania realizacji zadań na rzecz pomocy Ukrainie, w szczególności obywatelom Ukrainy dotkniętym konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, w tym zadań realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza nim, a także realizacji zadań związanych z bezpieczeństwem żywnościowym kraju w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych zawiera z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę określającą w szczególności zasady dokonywania wypłat ze środków Funduszu, na finansowanie lub dofinansowanie realizowanych zadań, o których mowa w ust. 1, oraz zasady zawierania porozumień, o których mowa w ust. 10.

3. Wypłaty ze środków Funduszu są realizowane na podstawie dyspozycji wypłaty składanej do Banku Gospodarstwa Krajowego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może upoważnić do składania dyspozycji wypłaty ze środków Funduszu dysponenta części budżetowej lub ministra kierującego określonym działem administracji rządowej zgodnie z ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2512 oraz z 2023 r. poz. 2029), określając jednocześnie zakres tego upoważnienia.

4a. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może upoważnić ministra właściwego do spraw wewnętrznych do składania dyspozycji wypłaty ze środków Funduszu, w celu finansowania, o którym mowa w ust. 6 pkt 1, 4 i 6, określając jednocześnie zakres tego upoważnienia.

4b. Finansowanie, o którym mowa w ust. 4a, udzielane jest za pośrednictwem poszczególnych dysponentów części budżetowych, zgodnie z zakresem ich działania.

4c. Jednostki sektora finansów publicznych odsetki od środków z Funduszu zgromadzonych na wydzielonym rachunku przeznaczają na realizację zadań, o których mowa w ust. 1.

4d. Niewykorzystane odsetki, o których mowa w ust. 4c, podlegają zwrotowi na rachunek, z którego otrzymano środki z Funduszu, z wyjątkiem niewykorzystanych odsetek od środków z Funduszu zgromadzonych na wydzielonym rachunku jednostki samorządu terytorialnego, które są przekazywane na rachunek właściwego wojewody.

5. Środki Funduszu pochodzą:

1) z wpłat środków pieniężnych jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 5–8 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z wyłączeniem samorządowych osób prawnych, z wyjątkiem środków pochodzących z dotacji z budżetu i środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych;

2) ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, które za zgodą Komisji Europejskiej mogą zostać przeznaczone na wsparcie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1;

3) z wpłat z budżetu państwa;

4) z wpływów ze skarbowych papierów wartościowych, o których mowa w art. 15;

5) ze środków z wyemitowanych obligacji, o których mowa w art. 16 ust. 3;

6) z innych przychodów, w tym darowizn;

7) ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych;

8) z odsetek od środków Funduszu pozostających na wydzielonych rachunkach bankowych, których obowiązek utworzenia wynika z obowiązujących przepisów lub umów, będących w dyspozycji kierownika jednostki organizacyjnej realizującej zadania finansowane ze środków Funduszu.

6. Środki Funduszu mogą być przeznaczane na:

1) finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1;

2) wykup i zapłatę odsetek od obligacji, o których mowa w art. 16 ust. 3, oraz pokrycie kosztów ich emisji;

3) zwrot Bankowi Gospodarstwa Krajowego środków, o których mowa w art. 16 ust. 2, wraz z wynagrodzeniem w wysokości ustalonej z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych;

4) zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację zadań, o których mowa w ust. 1;

5) udzielanie pożyczek;

6) finansowanie poniesionych wydatków podmiotów, o których mowa w art. 12 ust. 3, podczas realizacji zadań, o których mowa w ust. 1.

6a. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na finansowanie działań, polegających na zapewnieniu bezpieczeństwa osób, o których mowa w art. 1 ust. 1, oraz ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego w miejscach gromadzenia się i pobytu tych osób, w tym w szczególności wydatków związanych z przemieszczaniem się, zakwaterowaniem, wyżywieniem i wyposażeniem funkcjonariuszy służb podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, a także na zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację tych zadań.

6b. W przypadku finansowania, o którym mowa w ust. 6 pkt 6, wyłącza się możliwość korzystania ze świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 13.

6c. Finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań, o którym mowa w ust. 6 pkt 1, zwrot wydatków lub kosztów, o którym mowa w ust. 6 pkt 4, oraz finansowanie poniesionych wydatków, o którym mowa w ust. 6 pkt 6, może nastąpić według stawek ryczałtowych.

6d. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na finansowanie zadań Polskiego Czerwonego Krzyża, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, realizowanych przez Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań, przewidziane w konwencjach międzynarodowych o traktowaniu jeńców wojennych oraz o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

6e. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na realizację zadań związanych z integracją społeczną.

6f. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie budowy, modernizacji, wyposażania i utrzymania przejść granicznych z Ukrainą.

7. Ze środków Funduszu dokonuje się wypłaty wynagrodzenia prowizyjnego przysługującego Bankowi Gospodarstwa Krajowego. Wysokość wynagrodzenia jest ustalana w umowie, o której mowa w ust. 2.

8. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na:

1) finansowanie, dofinansowanie lub zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację zadań, o których mowa w ust. 6 pkt 1 i 4,

2) finansowanie i zwrot wydatków, o których mowa w ust. 6 pkt 6,

3) finansowanie lub zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację zadań, o których mowa w ust. 6a i 6d–6f

– również w przypadku, gdy ustawa lub przepisy odrębne przewidują finansowanie tego rodzaju zadań z budżetu państwa, w tym w formie wpłat lub dotacji z budżetu państwa.

9. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na zwrot wydatków lub kosztów, o których mowa w ust. 6 pkt 4 i 6, ust. 6a i 8, poniesionych na realizację zadań, na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy od dnia 24 lutego 2022 r., przy czym nie później niż do dnia 31 grudnia 2022 r.

9a. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na zwrot wydatków lub kosztów, o których mowa w ust. 6 pkt 4 i 6, ust. 6a, 6d–6f i 8, poniesionych na realizację zadań, na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy od dnia 1 stycznia 2023 r.

10. Finansowanie lub dofinansowanie może zostać udzielone za pośrednictwem poszczególnych dysponentów części budżetowych, a środki dla poszczególnych dysponentów są gromadzone na wyodrębnionych rachunkach pomocniczych Funduszu. Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie dyspozycji ministra właściwego do spraw finansów publicznych zawiera z dysponentami części budżetowych porozumienia określające sposób i terminy przekazywania, rozliczania i zwrotu środków oraz ich sprawozdawczości.

11. Finansowanie lub dofinansowanie ze środków Funduszu może być udzielone jednostkom sektora finansów publicznych oraz jednostkom spoza tego sektora.

11a. Ze środków Funduszu mogą być finansowane zadania z zakresu zarządzania, w tym zabezpieczenia obiektów historycznych lub zabytkowych, i digitalizacji obiektów materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Ukrainie.

11b. Przekazanie środków finansowych na realizację zadania określonego w ust. 11a następuje na podstawie umowy zawartej między ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego a Fundacją Solidarności Międzynarodowej. Przekazane środki finansowe nie stanowią przychodu Fundacji Solidarności Międzynarodowej.

11c. Środki finansowe, o których mowa w ust. 11a, niewykorzystane do dnia 30 listopada 2024 r. podlegają zwrotowi do Funduszu do dnia 31 grudnia 2024 r.

11d. Środki finansowe, o których mowa w ust. 11a, niewykorzystane do dnia 30 listopada 2025 r. podlegają zwrotowi do Funduszu do dnia 31 grudnia 2025 r.

11e. Ze środków Funduszu mogą być finansowane zadania na rzecz pomocy Ukrainie, w szczególności obywatelom Ukrainy dotkniętym konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, z zakresu informatyzacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i w Ukrainie.

12. Finansowanie lub dofinansowanie ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, przekazanych przez Komisję Europejską oraz art. 5 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, na wsparcie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, jest udzielane zgodnie z procedurami obowiązującymi przy ich wykorzystaniu lub określonymi w deklaracji dawcy.

13. Minister albo inny dysponent części budżetowej nadzorujący może zlecić podległym i nadzorowanym jednostkom sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 5–10 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z wyłączeniem samorządowych osób prawnych, oraz podległym i nadzorowanym jednostkom badawczym, szkołom wyższym oraz innym podmiotom realizującym pomoc obywatelom Ukrainy, realizację zadań, o których mowa w ust. 1, zapewniając wsparcie ze środków Funduszu.

14. Państwowe jednostki budżetowe i jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z Funduszu na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki, o których mowa w ust. 1, w ramach planu finansowego tego rachunku.

15. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu oraz zarząd województwa dysponują środkami oraz opracowują plan finansowy dla rachunku, o którym mowa w ust. 14.

16. Jednostki sektora finansów publicznych, w tym również jednostki podległe i nadzorowane przez te jednostki, realizujące zadania Funduszu, w terminie 15 dni od dnia upływu każdego kwartału danego roku, informują dysponenta części budżetowej, od którego otrzymały środki z Funduszu, o wysokości niewykorzystanych środków pochodzących z Funduszu oraz o wysokości niewykorzystanych odsetek, o których mowa w ust. 4c, według stanu na koniec każdego kwartału.

16a. Jednostki samorządu terytorialnego, realizujące zadania Funduszu, w terminie 15 dni od zakończenia kwartału, informują właściwego wojewodę o wysokości niewykorzystanych środków pochodzących z Funduszu oraz o wysokości niewykorzystanych odsetek, o których mowa w ust. 4c, według stanu na koniec każdego kwartału.

17. Dysponent części budżetowej oraz właściwy wojewoda w zakresie środków wydatkowanych przez jednostki samorządu terytorialnego przekazują ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych odpowiednio informację, o której mowa w ust. 16 i 16a, w terminie 10 dni od dnia jej otrzymania.

18. W terminie wskazanym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, jednostki, o których mowa w ust. 16, zwracają niewykorzystane środki pochodzące z Funduszu, na wyodrębniony rachunek Funduszu.

19. Po zakończeniu roku budżetowego organy, o których mowa w ust. 15, przedkładają organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego informację o wykonaniu planu finansowego rachunku, o którym mowa w ust. 14.

20. Finansowanie lub dofinansowanie ze środków Funduszu stanowi przychód jednostki sektora finansów publicznych, o której mowa w art. 9 pkt 5–8 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. W planie finansowym jednostka wyodrębnia przychody z tytułu wsparcia i koszty związane z realizacją zadań, o których mowa w ust. 1.

21. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwrócić się z wiążącym poleceniem do dysponentów części budżetowych, którym podlegają albo którzy nadzorują jednostki sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 5–8 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z wyłączeniem samorządowych osób prawnych, o informacje dotyczące w szczególności:

1) wysokości środków pieniężnych jednostek na dzień przekazania informacji, z wyodrębnieniem środków z dotacji z budżetu i środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,

2) znanych w dniu przekazania informacji zobowiązań jednostki dotyczących danego roku

– w terminie wyznaczonym.

21a. Na żądanie Prezesa Rady Ministrów minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje Prezesowi Rady Ministrów informacje, o których mowa w ust. 17 i 21.

22. Prezes Rady Ministrów na podstawie informacji, o których mowa w ust. 17 i 21, może wydać jednostkom sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 5–8 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z wyłączeniem samorządowych osób prawnych, wiążące polecenie dokonania wpłaty środków pieniężnych do Funduszu, określając ich wysokość oraz termin wpłaty.

22a. W przypadku, o którym mowa w ust. 22, do zmian w planie finansowym jednostek sektora finansów publicznych wymogów określonych w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz innych przepisach regulujących zwiększenie kosztów tych jednostek nie stosuje się.

22b. W przypadku, o którym mowa w ust. 22, w planie finansowym:

1) agencji wykonawczej – mogą być dokonywane zmiany przychodów lub kosztów mimo niespełnienia wymogów określonych w art. 21 ust. 2 w zakresie planowanych wydatków oraz ust. 4–6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,

2) instytucji gospodarki budżetowej – mogą być dokonywane zmiany przychodów lub kosztów mimo niespełnienia wymogów określonych w art. 24 ust. 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,

3) państwowego funduszu celowego – mogą być dokonywane zmiany mimo niespełnienia wymogów określonych w art. 29 ust. 12–16 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych

– oraz innych przepisach regulujących zmianę planów finansowych tych jednostek.

22c. O zmianach, o których mowa w ust. 22a i 22b, informuje się niezwłocznie ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

23. Wpłaty środków pieniężnych, o których mowa w ust. 22, stanowią koszty tych jednostek, które ich dokonały.

24. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może nakazać Bankowi Gospodarstwa Krajowego zwrócić z Funduszu niewykorzystane w całości albo w części środki pieniężne tym jednostkom, które dokonały ich wpłaty, z wyłączeniem wpłat z budżetu państwa.

25. Zwrot środków dokonany w bieżącym roku budżetowym stanowi zmniejszenie:

1) wpływów Funduszu;

2) wydatków lub kosztów jednostki sektora finansów publicznych, która otrzymała zwrot środków pieniężnych.

26. Zwrot środków dokonany w kolejnym roku budżetowym stanowi:

1) wydatki Funduszu;

2) wpływy jednostki sektora finansów publicznych, która otrzymała zwrot środków pieniężnych.

27. Bank Gospodarstwa Krajowego sporządza plan finansowy Funduszu, który określa w szczególności:

1) przeznaczenie środków Funduszu zgodnie z ust. 6;

2) kwotę planowanych do wyemitowania przez Bank Gospodarstwa Krajowego obligacji w kraju i za granicą na rzecz Funduszu, o których mowa w art. 16 ust. 3;

3) maksymalną kwotę oraz termin obowiązywania gwarancji, o których mowa w art. 16 ust. 4.

28. Bank Gospodarstwa Krajowego przedstawia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych do dnia 15 kwietnia danego roku bilans oraz rachunek zysków i strat za rok poprzedni.

29. Bank Gospodarstwa Krajowego przekazuje ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w terminach określonych w przepisach dotyczących sprawozdawczości budżetowej państwowych funduszy celowych, sprawozdanie miesięczne z realizacji planu finansowego Funduszu, narastająco za kolejne miesiące roku budżetowego, w szczegółowości nie mniejszej niż wynikająca z tego planu.

30. Bank Gospodarstwa Krajowego przedstawia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych do zatwierdzenia projekt planu finansowego Funduszu do dnia 15 czerwca roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.

31. Minister właściwy do spraw finansów publicznych zatwierdza projekt planu finansowego Funduszu w terminie do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.

32. Plan finansowy Funduszu stanowi podstawę dokonywania wypłat ze środków Funduszu oraz podstawę do przeprowadzenia emisji obligacji, o których mowa w art. 16 ust. 3.

33. Okresowo wolne środki Funduszu Bank Gospodarstwa Krajowego może lokować w formie depozytu, o którym mowa w art. 78b ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

34. Środki pochodzące z Funduszu podlegają zwrotowi do Funduszu w części w jakiej zostały:

1) niewykorzystane – w terminie 15 dni od dnia określonego na wykonanie zadania;

2) pobrane nienależnie, pobrane w nadmiernej wysokości, wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem – w terminie 15 dni od dnia stwierdzenia tych okoliczności.

35. Organem pierwszej instancji właściwym do wydawania decyzji w sprawie zwrotu środków, o których mowa w ust. 34, jest właściwy wojewoda w zakresie realizowanych przez niego zadań albo dysponent części budżetowej, albo minister, o których mowa w ust. 4 i 4a, w zakresie realizowanych przez nich zadań.

36. Organem odwoławczym od decyzji w sprawie zwrotu środków, o których mowa w ust. 34, wydanych przez wojewodę jest właściwy minister albo dysponent części budżetowej, o których mowa w ust. 4 i 4a. Od decyzji w sprawie zwrotu środków, o których mowa w ust. 34, wydanych przez dysponenta części budżetowej, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do tego dysponenta.

37. W zakresie nieuregulowanym w ust. 34–36, do środków podlegających zwrotowi na podstawie ust. 34, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

38. Zatwierdzenie przez ministra albo innego dysponenta części budżetowej nadzorującego, rozliczenia wsparcia ze środków Funduszu w zakresie rzeczowym i finansowym, przedstawionego przez podmioty, o których mowa w ust. 13, powinny nastąpić w terminie 60 dni od jego przedstawienia.

Art. 14a. [Zwroty wydatków] Zwroty wydatków, o których mowa w art. 14 ust. 9 i 9a, uzyskane przez państwowe jednostki budżetowe zmniejszają wykonanie planu tych wydatków.

Art. 14b. [Tworzenie rezerwy celowej z przeznaczeniem na wpłatę omówioną w art. 14 ust. 5 pkt 3] 1. W budżecie państwa tworzy się rezerwę celową z przeznaczeniem na wpłatę, o której mowa w art. 14 ust. 5 pkt 3.

2. Wysokość rezerwy, o której mowa w ust. 1, jest ustalana corocznie w ustawie budżetowej.

Art. 15. [Przekazanie Funduszowi skarbowych papierów wartościowych] 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może przekazać Funduszowi skarbowe papiery wartościowe na dofinansowanie zadań, o których mowa w art. 14 ust. 6.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych rozpatruje wniosek, o którym mowa w ust. 1, i przekazuje skarbowe papiery wartościowe, o których mowa w ust. 1, Funduszowi w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, przez wydanie listu emisyjnego, warunki emisji skarbowych papierów wartościowych oraz sposób realizacji świadczeń z nich wynikających.

4. List emisyjny zawiera w szczególności:

1) datę emisji;

2) powołanie podstawy prawnej emisji;

3) jednostkową wartość nominalną w złotych;

4) cenę zbycia lub sposób jej ustalenia;

5) stopę procentową lub sposób jej obliczania;

6) określenie sposobu i terminów wypłaty należności głównej oraz należności ubocznych;

7) datę, od której nalicza się oprocentowanie skarbowych papierów wartościowych tej emisji;

8) termin wykupu oraz zastrzeżenia w przedmiocie możliwości wcześniejszego wykupu.

5. Emisja skarbowych papierów wartościowych następuje z dniem zarejestrowania skarbowych papierów wartościowych w depozycie papierów wartościowych oraz w kwocie równej wartości nominalnej wyemitowanych papierów wartościowych.

6. Do emisji skarbowych papierów wartościowych nie stosuje się przepisów art. 98 i art. 102 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz przepisów wydanych na podstawie art. 97 tej ustawy.

7. Przekazane i niewykorzystane skarbowe papiery wartościowe na dofinasowanie zadań, o których mowa w art. 14 ust. 6, są przekazywane na rachunek wskazany przez ministra właściwego do spraw budżetu.

Art. 16. [Przekazanie Funduszowi środków niezbędnych do terminowej obsługi zobowiązań] 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje do Funduszu środki niezbędne do terminowej obsługi zobowiązań z tytułu wyemitowanych obligacji, o których mowa w ust. 3, w przypadku gdy poziom środków Funduszu jest niewystarczający do obsługi tych zobowiązań.

2. W przypadku niedoboru na rachunku Funduszu środków niezbędnych do terminowej obsługi działań, o których mowa w art. 14 ust. 6, finansowanie ich realizacji może odbywać się, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, ze środków Banku Gospodarstwa Krajowego.

3. Bank Gospodarstwa Krajowego może emitować obligacje w kraju i za granicą na rzecz Funduszu.

4. Zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego z tytułu wyemitowanych obligacji, o których mowa w ust. 3, są objęte gwarancją Skarbu Państwa, reprezentowanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

5. Do gwarancji, o której mowa w ust. 4, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2023 r. poz. 926 i 1114), z wyjątkiem stosowanych odpowiednio art. 43b, art. 44, art. 45 i art. 46 tej ustawy.

6. Gwarancja, o której mowa w ust. 4, jest udzielana do wysokości 100% pozostających do wypłaty świadczeń pieniężnych wynikających z wyemitowanych obligacji objętych gwarancją wraz ze 100% należnych odsetek od tej kwoty i innych kosztów bezpośrednio związanych obligacjami.

7. Gwarancja, o której mowa w ust. 4, jest wolna od opłaty prowizyjnej.

8. Jeżeli odzyskanie wierzytelności Skarbu Państwa, powstałych z tytułu udzielonej gwarancji, nie jest możliwe, Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych, może umorzyć wierzytelność w całości albo części.

9. Bank Gospodarstwa Krajowego jest zwolniony z obowiązku udzielania zabezpieczenia do gwarancji, o których mowa w ust. 4.

10. Do emisji obligacji stosuje się odpowiednio art. 39p–39w ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2483 i 2707 oraz z 2023 r. poz. 760, 1193 i 1688).

Art. 17. [Projekt planu finansowego Funduszu] 1. Bank Gospodarstwa Krajowego opracuje projekt planu finansowego Funduszu, o którym mowa w art. 14 ust. 27, na rok 2022 r., w uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

2. Projekt planu, o którym mowa w ust. 1, podlega w ciągu 10 dni:

1) uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych;

2) zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów.

3. Do dnia zatwierdzenia przez Prezesa Rady Ministrów planu finansowego Funduszu na 2022 r. Fundusz funkcjonuje w oparciu o projekt tego planu.

Art. 18. [Wpłaty lub darowizny na państwowe fundusze celowe] W okresie do dnia 31 grudnia 2022 r. podmioty prawa publicznego, o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, mogą, niezależnie od swoich celów ustawowych lub statutowych, dokonywać wpłat lub darowizn na państwowe fundusze celowe lub fundusze utworzone, powierzone lub przekazane Bankowi Gospodarstwa Krajowego na podstawie odrębnych ustaw, z przeznaczeniem na zadania, o których mowa w art. 14 ust. 1, lub realizację ich zadań ustawowych.

Art. 19. [Wpłaty na Fundusz] 1. Ze środków budżetu państwa mogą być dokonywane wpłaty na Fundusz na zadania realizowane przez Fundusz.

2. Prezes Rady Ministrów może wydać wiążące polecenie:

1) dysponentowi części budżetu państwa lub

2) ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w zakresie rezerw celowych

– wpłaty środków na Fundusz.

Art. 20. [Realizacja zadań] W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 14 ust. 1:

1) przepisu art. 155 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie stosuje się;

2) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na polecenie Prezesa Rady Ministrów, utworzy nową rezerwę celową i może przenieść do tej rezerwy kwoty wydatków zablokowane na podstawie art. 177 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Utworzenie przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych nowej rezerwy celowej nie wymaga uzyskania opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu. Przepisu art. 177 ust. 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie stosuje się;

3) przepisu art. 177 ust. 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie stosuje się;

4) nie obowiązują terminy określone w art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w przypadku finansowania lub dofinansowania zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego;

5) przepisu art. 173 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie stosuje się;

6) do udzielenia jednostkom samorządu terytorialnego dotacji na dofinansowanie zadań własnych bieżących i inwestycyjnych nie stosuje się art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz art. 45 ust. 2 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. poz. 1572);

7) do udzielenia jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych dotacji celowej na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji nie stosuje się art. 133 ustawy z dnia 27 sierpnia 2019 r. o finansach publicznych.

Art. 21. [Środki zaplanowane w ustawie budżetowej na rok 2022] 1. Środki zaplanowane w ustawie budżetowej na rok 2022, w tym środki ujęte w ramach rezerw celowych budżetu państwa, mogą zostać przeznaczone na realizację zadań związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy lub kosztów obsługi długu Skarbu Państwa.

2. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, Prezes Rady Ministrów może podjąć decyzję o zablokowaniu planowanych wydatków w zakresie całego budżetu państwa, określając część budżetu państwa i łączną kwotę wydatków, która podlega blokowaniu. Do blokowania planowanych wydatków budżetu państwa przepisu art. 177 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie stosuje się.

3. Prezes Rady Ministrów powierza ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych wykonanie decyzji, o której mowa w ust. 2. Szczegółową klasyfikację wydatków, które podlegają blokowaniu, ustala dysponent części budżetowej. W przypadku blokowania środków ujętych w rezerwach celowych budżetu państwa szczegółową klasyfikację wydatków ustala minister właściwy do spraw finansów publicznych.

4. Ze środków zablokowanych na podstawie ust. 2 minister właściwy do spraw finansów publicznych może utworzyć nową rezerwę celową z przeznaczeniem na realizację zadań, o których mowa w ust. 1.

5. Utworzenie rezerwy, o której mowa w ust. 4, może nastąpić w terminie do dnia 21 grudnia 2022 r. i nie wymaga uzyskania opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu.

6. Podziału rezerwy celowej, o której mowa w ust. 4, dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych na wniosek dysponenta realizującego zadania, o których mowa w ust. 1, zaakceptowany przez Prezesa Rady Ministrów.

Art. 21a. [Poręczenia i gwarancje] 1. W związku ze skutkami konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy Bank Gospodarstwa Krajowego może udzielać, we własnym imieniu i na własny rachunek, poręczeń i gwarancji spłaty kredytów lub innych zobowiązań, zaciągniętych przez przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, z przeznaczeniem na zapewnienie płynności finansowej i finansowanie inwestycji.

2. Poręczenie lub gwarancja mogą stanowić pomoc publiczną.

3. Do poręczenia i gwarancji stosuje się art. 2b ust. 1 i odpowiednio art. 34ca ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne.

4. Poręczenie lub gwarancja obejmują nie więcej niż 80% pozostającej do spłaty kwoty kredytu lub innego zobowiązania, objętych poręczeniem lub gwarancją.

5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w szczególności ze względu na ważny interes gospodarczy lub społeczny, poręczenie lub gwarancja mogą zostać udzielone w wysokości do 90% pozostającej do spłaty kwoty kredytu lub innego zobowiązania, objętych poręczeniem lub gwarancją.

6. Poręczenie lub gwarancja są udzielane na wniosek przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 1.

Art. 21b. [Fundusz Gwarancji Kryzysowych] 1. W Banku Gospodarstwa Krajowego tworzy się Fundusz Gwarancji Kryzysowych, zwany dalej „FGK”.

2. Środki FGK przeznacza się na:

1) pokrycie kosztów i wydatków związanych z udzielaniem poręczeń i gwarancji spłaty kredytów lub innych zobowiązań, o których mowa w art. 21a ust. 1, w tym wypłat z tytułu tych poręczeń i gwarancji;

2) spłatę zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów, pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, o których mowa w art. 21c ust. 1, w tym na pokrycie kosztów emisji obligacji;

3) zwrot Bankowi Gospodarstwa Krajowego środków własnych, wydatkowanych zgodnie z art. 21c ust. 3 na finansowanie terminowej obsługi działań, o których mowa w pkt 1 i 2, wraz z wynagrodzeniem z tytułu tego finansowania, w wysokości ustalonej z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych.

3. Środki FGK pochodzą:

1) z opłat prowizyjnych za poręczenia i gwarancje finansowane ze środków FGK;

2) z wpływów z tytułu odzyskanych kwot zapłaconych przez Bank Gospodarstwa Krajowego w wykonaniu umowy poręczenia lub gwarancji finansowanej ze środków FGK;

3) z odsetek z tytułu oprocentowania środków FGK;

4) ze środków z budżetu państwa przekazywanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w wysokości umożliwiającej pokrycie kosztów i wydatków, o których mowa w ust. 2, i które nie znajdują pokrycia ze środków, o których mowa w pkt 1–3 oraz 5–7;

5) z darowizn i zapisów;

6) ze środków z zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji na rzecz FGK przez Bank Gospodarstwa Krajowego;

7) z wpływów z innych tytułów.

Art. 21c. [Zaciąganie pożyczek na rzecz Funduszu Gwarancji Kryzysowych] 1. Bank Gospodarstwa Krajowego może zaciągać na rzecz FGK kredyty, pożyczki lub emitować obligacje w kraju i za granicą.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje do FGK środki niezbędne do terminowej obsługi zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, o których mowa w ust. 1, w przypadku gdy poziom środków FGK jest niewystarczający do obsługi tych zobowiązań.

3. W przypadku gdy poziom środków FGK jest niewystarczający do terminowej obsługi działań, o których mowa w art. 21b ust. 2 pkt 1 i 2, finansowanie ich realizacji może odbywać się, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, ze środków własnych Banku Gospodarstwa Krajowego.

4. Za zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, o których mowa w ust. 1, mogą być udzielane przez Skarb Państwa gwarancje i poręczenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, z zastrzeżeniem, że przepisu art. 7 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, w zakresie, w jakim wymaga się, aby środki przeznaczone na spłatę kredytu pochodziły ze źródeł innych niż budżet państwa, oraz art. 8 tej ustawy nie stosuje się.

5. Gwarancje i poręczenia, o których mowa w ust. 4, mogą być udzielane do wysokości 100% pozostającej do spłaty kwoty kredytu lub pożyczki objętych poręczeniem lub gwarancją lub 100% pozostających do wypłaty świadczeń pieniężnych wynikających z wyemitowanych obligacji objętych poręczeniem lub gwarancją, wraz z 100% należnych odsetek od tych kwot i innych kosztów bezpośrednio związanych odpowiednio z tym kredytem, pożyczką lub obligacjami.

6. Gwarancje i poręczenia, o których mowa w ust. 4, są wolne od opłaty prowizyjnej.

7. Minister właściwy do spraw finansów publicznych wykonuje czynności zmierzające do odzyskania kwot zapłaconych z tytułu wykonania umowy poręczenia lub gwarancji, o których mowa w ust. 4, na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, z wyłączeniem art. 43 tej ustawy.

8. Jeżeli odzyskanie wierzytelności Skarbu Państwa, powstałych z tytułu udzielonego poręczenia lub gwarancji, o których mowa w ust. 4, nie jest możliwe, Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych, może umorzyć wierzytelność w całości lub części.

9. Do emisji obligacji, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 39p–39w ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.

Art. 21d. [Zadania Banku Gospodarstwa Krajowego] 1. Bank Gospodarstwa Krajowego:

1) sporządza dla FGK odrębny bilans, rachunek zysków i strat oraz pozycji pozabilansowych;

2) wyodrębnia plan finansowy FGK w planie finansowym Banku Gospodarstwa Krajowego.

2. Plan finansowy FGK, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest opracowywany przez Bank Gospodarstwa Krajowego w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki w terminie do dnia 15 czerwca roku poprzedzającego rok, w którym plan finansowy FGK ma obowiązywać.

3. Minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych zatwierdza plan finansowy FGK w terminie do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok, w którym plan finansowy FGK ma obowiązywać.

4. Plan finansowy FGK określa w szczególności:

1) łączną kwotę, do wysokości której Bank Gospodarstwa Krajowego może udzielać poręczeń i gwarancji;

2) przewidywane koszty i wydatki wynikające z udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego poręczeń i gwarancji;

3) przewidywaną kwotę wypłat z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji;

4) przewidywaną wysokość zasilenia FGK z poszczególnych źródeł.

5. Bank Gospodarstwa Krajowego przekazuje ministrom, o których mowa w ust. 2, półroczne informacje o realizacji planu finansowego FGK w terminie 90 dni po upływie półrocza.

Art. 21e. [Umowa z Bankiem Gospodarstwa Krajowego] Minister właściwy do spraw finansów publicznych zawiera z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę określającą w szczególności:

1) szczegółowe warunki i tryb udzielania gwarancji i poręczeń;

2) wysokość, warunki i tryb pobierania opłat prowizyjnych z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń;

3) warunki i tryb przekazywania środków, o których mowa w art. 21b ust. 3 pkt 4 i art. 21c ust. 2;

4) okres, w jakim Bank Gospodarstwa Krajowego będzie udzielał gwarancji i poręczeń w ramach FGK;

5) zasady udzielania finansowania, o którym mowa w art. 21c ust. 3, oraz zwrotu Bankowi Gospodarstwa Krajowego środków własnych, o których mowa w art. 21c ust. 3, wraz z wynagrodzeniem z tytułu tego finansowania.

Art. 21f. [Zapłata kwoty z tytułu gwarancji lub poręczenia] W przypadku zapłaty przez Bank Gospodarstwa Krajowego kwoty z tytułu gwarancji lub poręczenia spłaty kredytu lub innego zobowiązania, udzielonych na podstawie art. 21a, Bank Gospodarstwa Krajowego wstępuje, z chwilą zapłaty, w prawa beneficjenta gwarancji lub poręczenia do wysokości dokonanej zapłaty.

Art. 21g. [Plan projektu finansowego] 1. Bank Gospodarstwa Krajowego opracuje projekt planu finansowego FGK na rok 2022 r. w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki w terminie do dnia 15 sierpnia 2022 r.

2. Minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych zatwierdza plan finansowy FGK, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia opracowania jego projektu.

3. Do dnia zatwierdzenia planu finansowego FGK na 2022 r., o którym mowa w ust. 1, FGK funkcjonuje w oparciu o projekt tego planu.

Art. 22. [Uprawnienie do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej] 1. Obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

1) przebywa legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1;

2) podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi, w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy, powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi;

3) wymiar czasu pracy nie jest niższy niż wskazany w powiadomieniu lub liczba godzin nie jest mniejsza niż wskazana w powiadomieniu;

4) otrzymuje wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż określona w powiadomieniu lub ustalonej według stawki określonej w powiadomieniu, proporcjonalnie zwiększonej w przypadku podwyższenia wymiaru czasu pracy lub liczby godzin pracy;

5) wynagrodzenie, które otrzymuje obywatel Ukrainy, spełnia wymogi określone w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu – w przypadkach gdy przepisy te mają zastosowanie.

2. Podmiot powierzający wykonywanie pracy składa ponownie powiadomienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w terminie 7 dni od wystąpienia następujących okoliczności:

1) zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy lub

2) zmieniło się stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy, lub

3) zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określony w powiadomieniu, lub

4) obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu.

3. Obowiązek powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy przypadku, w którym obywatel Ukrainy wykonuje pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

4. Jeżeli zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, o którym mowa w art. 114 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2024 r. poz. 769), zostało udzielone z zastrzeżeniem wymogu powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, przepisu ust. 3 nie stosuje się.

5. Jeżeli obywatel Ukrainy rozpoczął pracę zgodnie z przepisami art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przed wydaniem mu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, o którym mowa w art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, i zamierza kontynuować pracę na rzecz tego samego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy na warunkach określonych w ust. 1, powiadomienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, składa się w terminie 7 dni od dnia przekazania informacji zgodnie z ust. 6.

6. Obywatel Ukrainy ma obowiązek poinformować podmiot powierzający wykonywanie pracy o decyzji, o której mowa w art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w ciągu 7 dni od dnia doręczenia decyzji. Pracę obywatela Ukrainy w tym okresie uznaje się za legalną.

7. Organ wydający decyzję poucza obywatela Ukrainy o obowiązku, o którym mowa w ust. 6.

8. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, powiadomienie następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl.

9. W powiadomieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy przekazuje:

1) informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy:

a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,

b) adres siedziby albo miejsca zamieszkania,

c) służbowy numer telefonu lub adres służbowej poczty elektronicznej,

d) numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej,

e) numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,

f) symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;

2) informacje dotyczące pracodawcy użytkownika – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej:

a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,

b) adres siedziby albo miejsca zamieszkania,

c) służbowy numer telefonu lub adres służbowej poczty elektronicznej,

d) numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej;

3) dane osobowe obywatela Ukrainy:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) datę urodzenia,

c) płeć,

d) obywatelstwo,

e) rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument,

f) numer PESEL – o ile został nadany;

4) rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;

5) stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy;

6) miejsce wykonywanej pracy;

7) miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia;

8) wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub w miesiącu;

9) liczbę wszystkich osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę i na podstawie umów cywilnoprawnych według stanu na dzień 23 lutego 2022 r. oraz na dzień złożenia powiadomienia.

10. Minister właściwy do spraw pracy oraz właściwy powiatowy urząd pracy przetwarzają dane, o których mowa w ust. 9, w celu realizacji zadań ustawowych.

11. Minister właściwy do spraw pracy zapewnia udostępnienie danych, o których mowa w ust. 9, w drodze teletransmisji danych:

1) Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,

2) Państwowej Inspekcji Pracy,

3) Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej,

4) Straży Granicznej,

5) Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych,

6) Głównemu Urzędowi Statystycznemu

– w zakresie niezbędnym do realizacji ich zadań ustawowych.

12. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia dane o objęciu obywatela Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczeniami społecznymi lub o zgłoszeniu umowy o dzieło, o której mowa w art. 36 ust. 17 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497), zawartej z tym obywatelem, w drodze teletransmisji danych:

1) ministrowi właściwemu do spraw pracy,

2) Państwowej Inspekcji Pracy,

3) Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej,

4) Straży Granicznej,

5) Głównemu Urzędowi Statystycznemu

– w celu dostarczania aktualnych informacji pozwalających ocenić liczbę obywateli Ukrainy, którzy wykonują pracę zgodnie z ust. 1 i 2.

13. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego udostępnia dane o objęciu obywatela Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczeniem społecznym rolników, w drodze teletransmisji danych:

1) ministrowi właściwemu do spraw pracy,

2) Państwowej Inspekcji Pracy,

3) Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej,

4) Straży Granicznej,

5) Głównemu Urzędowi Statystycznemu

– w celu dostarczania aktualnych informacji pozwalających ocenić liczbę obywateli Ukrainy, którzy wykonują pracę zgodnie z ust. 1 i 2.

14. W przypadku gdy podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie dopełnił warunków powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy, o których mowa w ust. 1 pkt 2–5 i ust. 2, przepisu art. 120 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie stosuje się.

15. W zakresie udostępnienia danych, o którym mowa w ust. 12, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i podmioty wymienione w ust. 12 zawierają dwustronne porozumienie, określając sposób wymiany danych i termin jego wdrożenia.

16. W zakresie udostępnienia danych, o którym mowa w ust. 13, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i podmioty wymienione w ust. 13 zawierają dwustronne porozumienie, określając sposób wymiany danych i termin jego wdrożenia.

17. Minister właściwy do spraw pracy może określić, w drodze rozporządzenia, liczbę obywateli Ukrainy, o których mowa w ust. 1, którym podmiot powierzający wykonywanie pracy może powierzyć wykonywanie pracy, ustaloną w stosunku do liczby wszystkich osób, którym ten podmiot powierza wykonywanie pracy, kierując się względami bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, ochroną lokalnych rynków pracy oraz zasadą komplementarności zatrudnienia cudzoziemców w stosunku do obywateli polskich.

Art. 22¹. [Rejestracja osoby bezrobotnej] 1. Obywatel Ukrainy, który przebywa legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, może zarejestrować się oraz zostać uznany jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 albo 22 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Do obywateli Ukrainy, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie stosuje się warunku określonego w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przepisy wydane na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy stosuje się odpowiednio.

Art. 22a. [System teleinformatyczny służący do ułatwienia nawiązywania kontaktów między pracodawcami a poszukującymi pracy obywatelami Ukrainy] 1. Minister właściwy do spraw informatyzacji zapewnia funkcjonowanie systemu teleinformatycznego służącego do ułatwienia nawiązywania kontaktów między pracodawcami a poszukującymi pracy obywatelami Ukrainy, o których mowa w art. 22 ust. 1, w tym:

1) zapewnia ochronę przed nieuprawnionym dostępem do systemu teleinformatycznego;

2) zapewnia integralność danych w systemie teleinformatycznym;

3) zapewnia dostępność systemu teleinformatycznego dla podmiotów przetwarzających dane w tym systemie;

4) przeciwdziała uszkodzeniom systemu teleinformatycznego;

5) określa zasady bezpieczeństwa przetwarzanych danych, w tym danych osobowych;

6) określa zasady zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych;

7) zapewnia rozliczalność działań dokonywanych na danych w systemie teleinformatycznym.

2. System teleinformatyczny, o którym mowa w ust. 1, zawiera funkcjonalności pozwalające na:

1) przetwarzanie, w tym wprowadzanie, gromadzenie i usuwanie ofert pracy;

2) przetwarzanie, w tym wprowadzanie, gromadzenie i usuwanie informacji dotyczących kompetencji i doświadczenia zawodowego;

3) dokonywanie analiz informacji, o których mowa w pkt 1 i 2, w celu przygotowania rekomendacji w zakresie dostępnych ofert pracy, odpowiednio do danych zgromadzonych w tym systemie.

3. Minister właściwy do spraw informatyzacji umożliwia obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 22 ust. 1, korzystanie z funkcjonalności systemu teleinformatycznego, o którym mowa w ust. 1, przy użyciu:

1) usługi online udostępnionej w tym systemie;

2) usługi udostępnionej w aplikacji mObywatel.

4. Minister właściwy do spraw informatyzacji jest administratorem danych przetwarzanych w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w ust. 1.

Art. 22b. [Wymogi dotyczące użytkownika systemu teleinformatycznego] 1. Użytkownikiem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 22a ust. 1, może być obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1, który:

1) posiada numer PESEL nadany w trybie art. 4;

2) został uwierzytelniony w tym systemie:

a) w sposób określony w art. 20a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne albo

b) z wykorzystaniem wydanego mu certyfikatu, o którym mowa w art. 10 ust. 3.

2. Użytkownikiem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 22a ust. 1, może być obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2, który został uwierzytelniony w tym systemie w sposób określony w ust. 1 pkt 2.

3. Korzystanie z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 22a ust. 1, wymaga utworzenia w tym systemie przez obywatela Ukrainy, o którym mowa w art. 22 ust. 1, profilu pracownika, stanowiącego wydzieloną część systemu zawierającą zbiór danych identyfikujących pracownika z przyporządkowanymi zasobami systemu.

4. System teleinformatyczny, o którym mowa w art. 22a ust. 1, przyłączony jest do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1797 oraz z 2023 r. poz. 1234).

Art. 22c. [Weryfikacja numeru PESEL] 1. Minister właściwy do spraw informatyzacji zapewnia w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, funkcjonalność pozwalającą na automatyczną weryfikację, czy użytkownik, o którym mowa w art. 22b ust. 1, posiada numer PESEL podany podczas tworzenia profilu pracownika.

2. Weryfikacja, o której mowa w ust. 1, polega na porównaniu danych wprowadzanych w procesie tworzenia profilu pracownika, o których mowa w art. 22e ust. 1 pkt 1 i 3, z danymi zawartymi w rejestrze PESEL.

3. Utworzenie profilu pracownika w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, wymaga uzyskania pozytywnego wyniku weryfikacji, o której mowa w ust. 1.

Art. 22d. [Dobrowolny charakter korzystania z systemu teleinformatycznego] 1. Utworzenie przez obywatela Ukrainy, o którym mowa w art. 22 ust. 1, profilu pracownika w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, oraz korzystanie z tego systemu jest dobrowolne.

2. Obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 22 ust. 1, ma prawo do aktualizacji swoich danych albo do usunięcia z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 22a ust. 1, profilu pracownika.

Art. 22e. [Dane gromadzone w systemie teleinformatycznym] 1. W systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, gromadzone są następujące dane:

1) imię (imiona) i nazwisko;

2) data urodzenia;

3) numer PESEL – w przypadku obywatela Ukrainy, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1, w celu utworzenia jego profilu pracownika i weryfikacji, o której mowa w art. 22c ust. 1;

4) wiek;

5) płeć;

6) obywatelstwo;

7) adres poczty elektronicznej;

8) numer telefonu;

9) wykształcenie;

10) kwalifikacje zawodowe;

11) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

2. Minister właściwy do spraw informatyzacji zapewnia w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, podmiotom, o których mowa w art. 22f ust. 1, wgląd do danych, o których mowa w ust. 1:

1) pkt 1, 2 i 6–8, jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 22 ust. 1, wyraził zgodę na wgląd do tych danych;

2) pkt 4, 5 i 9–11.

Art. 22f. [Podmioty uprawnione do wprowadzania, aktualizowania oraz usuwania ofert pracy z systemu teleinformatycznego] 1. Oferty pracy przetwarzane w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, mogą być wprowadzane, aktualizowane oraz usuwane z tego systemu przez:

1) pracodawców;

2) podmioty świadczące usługi związane z udostępnieniem ofert pracy;

3) podmioty świadczące usługi pośrednictwa między pracodawcami a osobami poszukującymi pracy.

2. Minister właściwy do spraw informatyzacji umożliwia dokonanie czynności, o których mowa w ust. 1, przy użyciu udostępnionej w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, usługi online lub usługi sieciowej.

3. Użytkownik usługi online, o której mowa w ust. 2, uwierzytelniany jest w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, w sposób określony w art. 20a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 22g. [Przetwarzanie danych] 1. Minister właściwy do spraw informatyzacji przetwarza w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, dane osobowe użytkowników tego systemu w zakresie niezbędnym do obsługi tego systemu oraz realizacji czynności, o których mowa w art. 22a ust. 2, a także do zapewnienia bezpieczeństwa teleinformatycznego i bezpieczeństwa obrotu prawnego.

2. Dane są przetwarzane przez okres 12 miesięcy od dnia ostatniej aktywności użytkownika w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1. Po upływie tego okresu minister właściwy do spraw informatyzacji powiadamia użytkownika o zamiarze usunięcia jego danych. W przypadku dalszego braku aktywności użytkownika w terminie 30 dni od przesłania powiadomienia jego dane są usuwane niezwłocznie.

3. Dane są usuwane niezwłocznie po usunięciu z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 22a ust. 1, profilu pracownika.

Art. 22h. [Obowiązki informacyjne ministra właściwego do spraw informatyzacji] Minister właściwy do spraw informatyzacji udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej, na swojej stronie podmiotowej oraz w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 22a ust. 1, informacje o podstawie prawnej oraz warunkach organizacyjnych i technicznych korzystania z:

1) usług online, o których mowa w art. 22a ust. 3 pkt 1 oraz art. 22f ust. 2;

2) usługi, o której mowa w art. 22a ust. 3 pkt 2;

3) usługi sieciowej, o której mowa w art. 22f ust. 2.

Art. 22i. [Dofinansowanie z Funduszu Pracy kosztów szkolenia z języka polskiego dla obywateli Ukrainy] 1. Minister właściwy do spraw pracy może dofinansować z Funduszu Pracy koszty szkolenia z języka polskiego dla obywateli Ukrainy posiadających:

1) dyplom, o którym mowa w art. 7 ust. 2a pkt 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2023 r. poz. 1516, 1617, 1831 i 1972), z wyłączeniem obowiązku posiadania uwierzytelnień, o których mowa w tym przepisie – na wniosek okręgowej izby lekarskiej, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. z 2021 r. poz. 1342 oraz z 2023 r. poz. 1234), zwanej dalej „okręgową izbą lekarską”;

2) dyplom, o którym mowa w art. 35a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2702 i 2705 oraz z 2023 r. poz. 185 i 1234), z wyłączeniem obowiązku posiadania uwierzytelnień, o których mowa w tym przepisie – na wniosek okręgowej izby pielęgniarek i położnych, o której mowa w art. 2 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 628), zwanej dalej „okręgową izbą pielęgniarek i położnych”.

2. Dofinansowanie kosztu szkolenia, o którym mowa w ust. 1, nie może przekraczać kwoty 3000 zł dla jednej osoby za jedno szkolenie. Obywatel Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, może wziąć udział w maksymalnie trzech szkoleniach.

3. Okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych składa do ministra właściwego do spraw pracy, raz w miesiącu, wniosek o dofinansowanie kosztów szkolenia, o których mowa w ust. 1, zawierający:

1) nazwę i adres instytucji przeprowadzającej szkolenie;

2) termin i zakres szkolenia oraz liczbę godzin szkolenia;

3) planowaną wysokość kosztów szkolenia;

4) planowaną liczbę osób uczestniczących w szkoleniu.

4. W przypadku braku środków finansowych wniosek o dofinansowanie kosztów szkolenia, o których mowa w ust. 1, rozpatruje się negatywnie.

5. Minister właściwy do spraw pracy po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku podpisuje umowę z okręgową izbą lekarską albo z okręgową izbą pielęgniarek i położnych i przekazuje kwotę na dofinansowanie kosztów szkolenia, o których mowa w ust. 1.

6. Umowa, o której mowa w ust. 5, określa w szczególności:

1) okręgową izbę lekarską albo okręgową izbę pielęgniarek i położnych, z którą zawierana jest umowa;

2) numer rachunku bankowego okręgowej izby lekarskiej albo okręgowej izby pielęgniarek i położnych, na który mają być przekazane środki finansowe;

3) termin i zakres szkolenia oraz liczbę godzin szkolenia;

4) planowaną wysokość kosztów szkolenia;

5) planowaną liczbę osób uczestniczących w szkoleniu.

7. Po zakończeniu szkolenia okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych przekazuje do ministra właściwego do spraw pracy sprawozdanie zawierające:

1) wykaz osób, które ukończyły szkolenie, obejmujący:

a) imię (imiona) i nazwisko (nazwiska),

b) datę urodzenia,

c) rodzaj dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, jeżeli występuje,

d) serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, jeżeli występuje,

e) numer PESEL – jeżeli został nadany;

2) rozliczenie otrzymanych środków na podstawie ostatecznych kosztów szkolenia wraz z określeniem poniesionych wydatków.

8. Okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych załącza do sprawozdania, o którym mowa w ust. 7, zaświadczenia o ukończeniu szkolenia osób wykazanych w sprawozdaniu oraz dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków w wysokości wynikającej ze sprawozdania.

9. W przypadku gdy ostateczny koszt szkolenia jest niższy niż koszt szkolenia, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych zwraca nadwyżkę ministrowi właściwemu do spraw pracy.

10. Okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych zwraca koszt szkolenia, o którym mowa w ust. 1, w przypadku gdy szkolenie się nie odbędzie.

11. W przypadku wykorzystania przyznanego dofinansowania kosztu szkolenia, o którym mowa w ust. 1, niezgodnie z przeznaczeniem, pobrania go nienależnie lub w nadmiernej wysokości przepisy art. 169 ust. 1–6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych stosuje się odpowiednio.

12. W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 3, minister właściwy do spraw pracy informuje okręgową izbę lekarską albo okręgową izbę pielęgniarek i położnych o przyczynach nieuwzględnienia tego wniosku.

Art. 23. [Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej] 1. Obywatele Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie niniejszej ustawy lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem uzyskania przez obywatela Ukrainy numeru PESEL.

3. W przypadku gdy pobyt przedsiębiorcy – obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przestanie być legalny na podstawie niniejszej ustawy lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, przedsiębiorca podlega wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Przepis art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. z 2022 r. poz. 541) stosuje się odpowiednio.

Art. 23a. [Stanowiska pracy] 1. Obywatele Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, lub obywatele Ukrainy przebywający legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą być zatrudniani na stanowiskach pomocniczych i obsługi w jednostkach wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 530).

2. Obywatele Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, lub obywatele Ukrainy przebywający legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą być zatrudniani na stanowisku pracy, na którym wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa w urzędach, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1691 oraz z 2023 r. poz. 1195 i 1598).

3. Przepis ust. 2 stosuje się również do stanowisk pracy, na których wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa w urzędach, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1917), wobec których nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej.

4. Wymogu potwierdzenia znajomości języka polskiego dokumentem, o którym mowa w art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, nie stosuje się do obywateli Ukrainy przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, lub obywateli Ukrainy przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 23b. [Kwalifikacje zawodowe do wykonywania górniczych zawodów regulowanych na terytorium RP] 1. Obywatele Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, lub obywatele Ukrainy przebywający legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe do wykonywania górniczych zawodów regulowanych w Ukrainie, mogą uzyskać decyzję w sprawie uznania tych kwalifikacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Do uznawania kwalifikacji zawodowych do wykonywania górniczych zawodów regulowanych, nabytych w Ukrainie, stosuje się przepisy ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2023 r. poz. 334).

Art. 24. [Ochotnicze Hufce Pracy] 1. Ochotnicze Hufce Pracy mogą realizować zadania, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, na rzecz obywateli Ukrainy, którzy przebywają legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, i którzy ukończyli 15 lat i nie ukończyli 25 lat.

2. Podmioty prowadzące centra integracji społecznej, o których mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2241), mogą realizować zadania na rzecz obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1.

Art. 24a. [Centrum integracji społecznej] 1. Obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, może zostać skierowany do uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez centrum integracji społecznej na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym.

2. Obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, przed skierowaniem do uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez centrum integracji społecznej składa ośrodkowi pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Dz. U. poz. 1818) – centrum usług społecznych oświadczenie o sytuacji życiowej.

3. Przed skierowaniem do uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez centrum integracji społecznej nie przeprowadza się rodzinnego wywiadu środowiskowego, chyba że powstaną wątpliwości co do treści oświadczenia, o którym mowa w ust. 2.

4. Obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, może uczestniczyć w klubie integracji społecznej, o którym mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym. Przepisu art. 18 ust. 4 tej ustawy nie stosuje się.

Art. 25. [Opiekun tymczasowy] 1. Małoletniego obywatela Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych odpowiedzialnych za niego zgodnie z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentuje oraz sprawuje pieczę nad jego osobą i majątkiem opiekun tymczasowy.

2. Opiekun tymczasowy, o ile przy jego ustanowieniu nie określono inaczej zakresu jego praw i obowiązków, jest upoważniony do reprezentowania małoletniego oraz sprawowania pieczy nad jego osobą i majątkiem. Opiekun tymczasowy powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

3. Nadzór nad realizacją praw i obowiązków opiekuna tymczasowego sprawuje ośrodek pomocy społecznej lub centrum usług społecznych – w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych albo inna jednostka organizacyjna wskazana przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta właściwe ze względu na miejsce pobytu małoletniego.

3a. (uchylony)

3aa. Opiekunom tymczasowym oraz przebywającym pod ich opieką małoletnim przysługuje prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 945).

3b. (uchylony)

3ba. (uchylony)

3bb. Nadzór, o którym mowa w ust. 3, sprawowany przez ośrodek pomocy społecznej obejmuje w szczególności kontrolę zapewnienia przez opiekunów tymczasowych małoletnim odpowiednich warunków opieki i wychowania.

3bc. (uchylony)

3bd. Dyrektor ośrodka pomocy społecznej może upoważnić, w formie pisemnej, pracownika ośrodka do sprawowania kontroli, o której mowa w ust. 3bb.

3be. (uchylony)

3bf. (uchylony)

3c. (uchylony)

4. Opiekuna tymczasowego ustanawia sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce pobytu małoletniego.

5. Ustanawiając opiekuna tymczasowego, sąd kieruje się dobrem dziecka. Opiekun tymczasowy powinien być ustanowiony przede wszystkim spośród krewnych, powinowatych lub innych osób dających rękojmię należytego wykonywania obowiązków opiekuna. Przepisy art. 148 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809) stosuje się.

6. W przypadku braku osoby, która może być ustanowiona przez sąd opiekunem tymczasowym, o którym mowa w ust. 5, dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej, a kandydata na opiekuna tymczasowego wskazuje, na wniosek sądu, jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 3, w terminie 48 godzin. Wraz ze wskazaniem kandydata na opiekuna tymczasowego jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 3, przesyła jego pisemną zgodę na ustanowienie opiekunem tymczasowym.

7. Tę samą osobę można ustanowić opiekunem tymczasowym dla więcej niż jednego małoletniego, jeżeli nie zachodzi sprzeczność między interesami małoletnich. Opiekunem tymczasowym dla rodzeństwa, w miarę możliwości, ustanawia się tę samą osobę. Jeżeli małoletni przed przybyciem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej byli umieszczeni w pieczy zastępczej na terytorium Ukrainy, z wyłączeniem ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej, i przybyli wraz z osobą sprawującą nad nimi tę pieczę, sąd ustanawia tę osobę opiekunem tymczasowym dla wszystkich tych małoletnich. Sąd ustanawia inną osobę opiekunem tymczasowym, jeżeli z jakichkolwiek przyczyn osoba sprawująca pieczę nie może jej sprawować.

8. Postępowanie o ustanowienie opiekuna tymczasowego może być wszczęte na wniosek lub z urzędu.

9. Wniosek o wszczęcie postępowania zawiera:

1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowany;

2) imię i nazwisko lub nazwę wnioskodawcy, jego adres zamieszkania lub pobytu albo siedziby, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej;

3) imię i nazwisko małoletniego, jego adres zamieszkania lub pobytu;

4) imiona i nazwiska rodziców oraz nazwisko rodowe matki małoletniego bądź informację, że nie są one znane;

5) płeć małoletniego;

6) datę i miejsce urodzenia małoletniego;

7) rodzaj oraz serię i numer dokumentu, stanowiącego podstawę przekroczenia granicy przez małoletniego, jeżeli występuje;

8) imię i nazwisko kandydata na opiekuna tymczasowego, jego datę urodzenia, adres zamieszkania lub pobytu oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo informację o braku kandydata;

9) imię i nazwisko oraz adres zamieszkania lub pobytu osoby sprawującej faktyczną pieczę nad małoletnim, jeżeli małoletni nie znajduje się pod pieczą kandydata na opiekuna tymczasowego;

10) osnowę wniosku.

10. Jeżeli we wniosku wskazano kandydata na opiekuna tymczasowego, należy ponadto podać stopień pokrewieństwa albo powinowactwa kandydata na opiekuna tymczasowego z małoletnim bądź informację o braku pokrewieństwa albo powinowactwa, a w przypadku osoby sprawującej faktyczną pieczę nad małoletnim – datę, od której piecza jest sprawowana.

10a. Kandydat na opiekuna tymczasowego składa oświadczenie, że nie zachodzą wobec niego okoliczności, o których mowa w art. 148 § 1 i 1a ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie zawiera w nim klauzulę następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

11. Uprawnionymi do złożenia wniosku są:

1) Straż Graniczna;

2) wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa;

3) prokurator;

4) Policja;

5) kierownicy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693, 1938 i 2760);

6) przedstawiciele organizacji międzynarodowych lub pozarządowych zajmujących się udzielaniem pomocy cudzoziemcom;

7) osoba sprawująca faktyczną pieczę nad małoletnim;

8) osoba, która objęła faktyczną pieczę nad małoletnim po wjeździe przez małoletniego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i sprawuje ją w dniu złożenia wniosku;

9) inne osoby lub podmioty, w ramach swoich zadań.

12. W sprawie o ustanowienie opiekuna tymczasowego sąd orzeka w postępowaniu nieprocesowym po przeprowadzeniu rozprawy. Sąd przesłuchuje kandydata na opiekuna tymczasowego i osobę sprawującą faktyczną pieczę nad małoletnim oraz wysłuchuje małoletniego, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala, uwzględniając w miarę możliwości jego rozsądne życzenie.

13. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli kandydat na opiekuna tymczasowego sprawuje faktyczną pieczę nad małoletnim, a okoliczności sprawy nie budzą wątpliwości co do prawidłowego wykonywania tej pieczy i dobro małoletniego się temu nie sprzeciwia, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe wyłącznie do dowodów z dokumentów i rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym.

14. Sąd może dokonywać doręczeń zawiadomień i wezwań w sposób, który uzna za najbardziej celowy, kierując się sprawnością postępowania. Wezwanie lub zawiadomienie dokonane w ten sposób wywołuje skutki doręczenia, jeżeli jest niewątpliwe, że doszło ono do wiadomości adresata.

15. Sąd rozpoznaje sprawę bezzwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu do sądu wniosku lub powzięcia informacji o konieczności ustanowienia opiekuna tymczasowego.

16. Odpis postanowienia sąd doręcza uczestnikom postępowania, jednostce organizacyjnej wskazanej w ust. 3 oraz właściwemu ze względu na miejsce pobytu małoletniego kierownikowi powiatowego centrum pomocy rodzinie.

17. Postanowienie o ustanowieniu opiekuna tymczasowego jest skuteczne i wykonalne z chwilą jego ogłoszenia, a gdy ogłoszenia nie było, z chwilą jego wydania.

18. W postępowaniu o ustanowienie opiekuna tymczasowego nie pobiera się opłat, a wydatki ponosi Skarb Państwa.

19. Do postępowania o ustanowienie opiekuna tymczasowego w zakresie nieuregulowanym w ustawie przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio, z wyłączeniem art. 130.

20. (uchylony)

21. (uchylony)

22. (uchylony)

23. (uchylony)

24. (uchylony)

Art. 25¹. [Nadzór nad realizacją praw i obowiązków opiekuna dziecka] 1. Dziecko z ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej reprezentuje oraz sprawuje pieczę nad jego osobą i majątkiem opiekun ustanowiony przez władze ukraińskie.

2. Nadzór nad realizacją praw i obowiązków opiekuna, o którym mowa w ust. 1, a także osób, o których mowa w art. 27e pkt 2, sprawuje powiatowe centrum pomocy rodzinie właściwe ze względu na miejsce pobytu dziecka z ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej.

3. Nadzór, o którym mowa w ust. 2, obejmuje w szczególności kontrolę zapewnienia przez opiekuna, o którym mowa w ust. 1, a także osoby, o których mowa w art. 27e pkt 2, osobom, o których mowa w art. 27e pkt 1, odpowiednich warunków opieki i wychowania.

4. Dyrektor powiatowego centrum pomocy rodzinie może upoważnić, w formie pisemnej, pracownika centrum do sprawowania kontroli, o której mowa w ust. 3.

5. Dzieciom oraz osobom z ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej przysługuje prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.

6. Dzieciom oraz osobom z ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej powiat zapewnia pomoc psychologiczną.

7. Opiekunowi, o którym mowa w ust. 1, powiat zapewnia, w zakresie zadań związanych z wykonywaniem jego obowiązków, pomoc organizacyjną polegającą w szczególności na zapewnieniu pomocy wolontariuszy, tłumaczy lub pomocy przy załatwianiu spraw urzędowych.

8. W przypadku gdy na jedną osobę, o której mowa w art. 27e pkt 2, przypada więcej niż 14 osób, o których mowa w art. 27e pkt 1, kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie zatrudnia, na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia, realizowanych w wymiarze co najmniej 40 godzin w tygodniu, na każdą grupę 14 osób, o których mowa w art. 27e pkt 1, liczoną począwszy od 15. osoby, o których mowa w art. 27e pkt 1, osobę do pomocy w sprawowaniu opieki. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie, biorąc pod uwagę wiek osób, o których mowa w art. 27e pkt 1, lub stan ich zdrowia, może zatrudnić dodatkową osobę do pomocy w sprawowaniu opieki.

9. Powiat może zlecić zatrudnienie osoby do pomocy, o której mowa w ust. 8, organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej lub osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej.

10. Zadania, o których mowa w ust. 6–8, stanowią zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.

11. Do zlecania realizacji zadań, o których mowa w ust. 8 i 9, przepis art. 12 ust. 6–8 stosuje się odpowiednio.

12. Przepisy art. 186 ust. 1 pkt 3 i 3a oraz art. 187 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 177, 742 i 743) stosuje się odpowiednio do zadań wykonywanych przez powiat oraz powiatowe centrum pomocy rodzinie, o których mowa w ust. 2 i 5–8.

Art. 25a. [Małoletni obywatel Ukrainy] 1. Małoletni obywatel Ukrainy, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osoby sprawującej faktyczną pieczę nad nim, małoletni obywatel Ukrainy, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przed przybyciem był umieszczony w pieczy zastępczej na terytorium Ukrainy oraz obywatel Ukrainy, który przybył do Polski w ramach ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej, podlegają wpisowi do ewidencji, zwanej dalej „ewidencją małoletnich”.

2. Ewidencja małoletnich jest prowadzona przez ministra właściwego do spraw rodziny i powiatowe centra pomocy rodzinie za pomocą systemu teleinformatycznego umożliwiającego prowadzenie tej ewidencji, przekazywanie do niej danych, usuwanie z niej danych oraz udostępnianie z niej danych.

3. Utrzymanie i rozwój ewidencji małoletnich, w celu realizacji zadań określonych w ustawie, zapewnia administrator, w tym:

1) zapewnia ochronę przed nieuprawnionym dostępem do ewidencji małoletnich;

2) zapewnia integralność danych w ewidencji małoletnich;

3) zapewnia dostępność systemu teleinformatycznego, w którym ewidencja małoletnich jest prowadzona, dla podmiotów przetwarzających dane w tej ewidencji;

4) przeciwdziała uszkodzeniom systemu teleinformatycznego, w którym ewidencja małoletnich jest prowadzona;

5) określa zasady bezpieczeństwa przetwarzanych danych, w tym danych osobowych;

6) określa zasady zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych;

7) zapewnia rozliczalność działań dokonywanych na danych w ewidencji małoletnich;

8) zapewnia poprawność danych przetwarzanych w ewidencji małoletnich.

4. Minister właściwy do spraw rodziny może upoważnić inne osoby niż pracownicy urzędu obsługującego tego ministra do wprowadzania, aktualizacji i usuwania danych w ewidencji małoletnich.

5. W ewidencji małoletnich przechowuje się:

1) dane obejmujące:

a) imię (imiona) i nazwisko (nazwiska) osoby, która przybyła na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z małoletnim, w stosunku do którego sprawowała pieczę zastępczą na terytorium Ukrainy, oraz osoby reprezentującej małoletniego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwanych dalej „sprawującym opiekę”,

b) imię (imiona) i nazwisko (nazwiska) małoletniego,

c) obywatelstwo małoletniego i sprawującego opiekę,

d) adres ostatniego miejsca pobytu małoletniego w Ukrainie,

e) niepełnosprawność małoletniego,

f) stan zdrowia małoletniego,

g) pokrewieństwo małoletniego z innymi małoletnimi, którzy przekroczyli granicę,

h) numer PESEL małoletniego i sprawującego opiekę – jeżeli zostały nadane,

i) datę urodzenia małoletniego i sprawującego opiekę – jeżeli nie nadano numeru PESEL,

j) adres miejsca pobytu małoletniego i sprawującego opiekę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

k) datę przybycia małoletniego i sprawującego opiekę do miejsca pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

l) rodzaj dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy przez małoletniego i sprawującego opiekę – jeżeli występuje,

m) serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy przez małoletniego i sprawującego opiekę – jeżeli występują,

n) adres poczty elektronicznej sprawującego opiekę,

o) numer telefonu sprawującego opiekę,

p) rodzaj, numer i odwzorowanie cyfrowe dokumentu potwierdzającego tożsamość małoletniego,

q) rodzaj, numer i odwzorowanie cyfrowe dokumentu potwierdzającego tożsamość sprawującego opiekę,

r) fotografię małoletniego,

s) fotografię osoby, która przybyła z małoletnim na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w stosunku do którego sprawowała pieczę zastępczą na terytorium Ukrainy,

t) datę wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej małoletniego lub osoby, która przybyła z małoletnim na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) informacje o miejscu i dacie przekroczenia granicy przez małoletniego i sprawującego opiekę;

3) informacje o sytuacji opiekuńczej małoletniego, w tym wskazanie informacji o ustanowieniu opiekuna tymczasowego, o którym mowa w art. 25 ust. 7 zdanie trzecie, oraz dane sprawującego opiekę, o których mowa w pkt 1 lit. a, c, h–o, q i s oraz pkt 2;

4) informację o dacie zakończenia sprawowania opieki przez sprawującego opiekę lub opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez sprawującego opiekę.

6. Dane do ewidencji małoletnich wprowadza się, aktualizuje i usuwa niezwłocznie po powzięciu informacji wymagających wpisu, aktualizacji lub usunięcia.

7. Dane, o których mowa w ust. 5, wprowadza i aktualizuje powiatowe centrum pomocy rodzinie.

8. Zadania związane z prowadzeniem ewidencji małoletnich realizowane przez powiatowe centra pomocy rodzinie są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

8a. Koszty obsługi przez powiat zadań związanych z prowadzeniem ewidencji małoletnich oraz z obsługą zadań, o których mowa w art. 25¹ ust. 6–8, obejmują:

1) 15 zł za każde dziecko wpisane do ewidencji małoletnich przebywające na obszarze powiatu;

2) koszty zapewnienia przez powiat tłumaczeń związanych z wpisem do ewidencji małoletnich.

9. Zadania związane z prowadzeniem ewidencji małoletnich realizowane przez ministra właściwego do spraw rodziny oraz przez powiatowe centra pomocy rodzinie są finansowane ze środków budżetu państwa.

Art. 25b. [Przetwarzanie danych z ewidencji małoletnich] 1. Dane z ewidencji małoletnich przetwarza się w zakresie niezbędnym do realizacji zadań ustawowych i mogą one być udostępniane:

1) konsulom Ukrainy – w zakresie niezbędnym do realizacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, sporządzonej w Kijowie dnia 24 maja 1993 r. (Dz. U. z 1994 r. poz. 465);

2) wojewodzie właściwemu dla miejsca pobytu małoletniego;

3) ministrowi właściwemu do spraw rodziny;

4) powiatowym centrom pomocy rodzinie;

4a) właściwemu organowi gminy – w celu weryfikacji danych dotyczących osób, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3;

5) organowi właściwemu w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw rodziny – w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 1, osób pobierających te świadczenia oraz członków ich rodzin;

6) Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych – w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2–4, oraz dofinansowanie, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5, osób pobierających te świadczenia i dofinansowanie oraz członków ich rodzin;

7) sądom;

8) prokuratorom;

9) jednostce podległej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia właściwej w zakresie systemów informacyjnych ochrony zdrowia;

10) Straży Granicznej.

2. Administratorami danych osobowych, o których mowa w art. 25a ust. 5, w rozumieniu art. 4 pkt 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/679”, są minister właściwy do spraw rodziny i powiatowe centra pomocy rodzinie, z tym że administratorem danych osobowych w zakresie zapewnienia, utrzymania i rozwoju systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 25a ust. 2, jest minister właściwy do spraw rodziny.

3. Minister właściwy do spraw rodziny może, w drodze umowy, powierzyć przetwarzanie danych osobowych w systemie teleinformatycznym wyspecjalizowanemu podmiotowi dającemu rękojmię stworzenia warunków organizacyjnych i technicznych zapewniających ochronę danych gromadzonych i przetwarzanych w ewidencji małoletnich, w szczególności zabezpieczenie tych danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem, przetwarzaniem, zmianą, uszkodzeniem, zniszczeniem lub utratą.

4. Minister właściwy do spraw rodziny przechowuje dane, o których mowa w art. 25a ust. 5, w systemie teleinformatycznym przez okres 36 miesięcy od dnia ustania przesłanek, dla których dane te zostały wprowadzone. Dane, o których mowa w art. 25a ust. 5, usuwa się niezwłocznie po upływie okresu przechowywania.

5. Administrator danych osobowych może wykonać obowiązek, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 oraz art. 14 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2016/679, przez udostępnienie informacji, o których mowa w tych przepisach, w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej lub w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 25a ust. 2. Realizacja obowiązku informacyjnego jest możliwa również przez umieszczenie stosownych informacji w miejscach widocznych w siedzibie lub miejscu działania administratora danych osobowych.

6. Zabezpieczenia stosowane przez administratorów danych w celu ochrony danych osobowych polegają co najmniej na:

1) dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych;

2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w tajemnicy.

Art. 25c. (uchylony)

Art. 26. [Prawa przysługujące obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej] 1. Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, przysługuje prawo do:

1) świadczeń rodzinnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie wychowawcze lub otrzymuje świadczenie wychowawcze, realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737), co zostało potwierdzone w wyniku weryfikacji dokonanej na podstawie art. 66b ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 152), chyba że dziecko jest w wieku, w jakim obowiązki te go nie dotyczą, albo obowiązki te zostały mu odroczone,

3) świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie dobry start lub otrzymuje świadczenie dobry start uczy się w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty,

4) (uchylony)

5) (uchylony)

6) świadczenia „aktywnie w żłobku”, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (Dz. U. poz. 858), jeżeli:

a) zamieszkuje z dzieckiem, na które ubiega się o świadczenie „aktywnie w żłobku” lub otrzymuje świadczenie „aktywnie w żłobku”, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz

b) posiada nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienie, o którym mowa w art. 2 ust. 1, oraz

c) dziecko, na które ubiega się o świadczenie „aktywnie w żłobku” lub otrzymuje świadczenie „aktywnie w żłobku” posiada nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienie, o którym mowa w art. 2 ust. 1

– odpowiednio na zasadach i w trybie określonych w tych przepisach, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”.

2. Ustalając prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od kryterium dochodowego, przy ustalaniu dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę nie uwzględnia się członka rodziny, który, zgodnie z oświadczeniem osoby ubiegającej się o te świadczenia, nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2a. Koszty obsługi świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 6, wynoszą 1,5 % kwoty przeznaczonej na wypłatę tych świadczeń.

3. Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1, ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym obywatel ten został wpisany do rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3, a w przypadku świadczeń przysługujących na dziecko – również dziecko zostało wpisane do tego rejestru. Wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w ust. 1, zawiera numer PESEL wnioskodawcy oraz, jeżeli występuje, rodzaj, serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, a w przypadku świadczeń przysługujących na dziecko – numer PESEL dziecka oraz, jeżeli występuje, rodzaj, serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy.

3a. Komendant Główny Straży Granicznej udostępnia Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, ustalającemu prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 6, oraz, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw rodziny, organowi właściwemu w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ustalającemu prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, informację o okoliczności, o której mowa w art. 11 ust. 2 oraz informację o posiadaniu nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 1.

3b. Informację, o której mowa w ust. 3a, udostępnia się w drodze teletransmisji danych i obejmuje ona następujące dane:

1) imię (imiona) i nazwisko (nazwiska);

2) datę urodzenia;

3) rodzaj dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, jeżeli występuje;

4) serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, jeżeli występuje;

5) numer PESEL – jeżeli został nadany;

6) informację o dacie końcowej okresu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznawanego za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 oraz informację o datach wjazdów i wyjazdów z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3ba. Wypłata świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, podlega wstrzymaniu, jeżeli w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, nie została potwierdzona:

1) realizacja obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki,

2) nauka w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej należącej do polskiego systemu oświaty

– przez dziecko, na które otrzymywane jest to świadczenie przez obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1.

3bb. W przypadku potwierdzenia w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, realizacji przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki, świadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, wypłaca się od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki uprawniające do tego świadczenia.

3bc. W przypadku potwierdzenia w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, pobierania przez dziecko nauki w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty, świadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, wypłaca się od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki uprawniające do tego świadczenia.

3c. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz organ właściwy w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych mogą wzywać obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, ubiegającego się lub otrzymującego świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, do osobistego stawiennictwa we wskazanej w wezwaniu jednostce organizacyjnej w terminie 3 dni roboczych w celu złożenia wyjaśnień niezbędnych do prawidłowego ustalenia i realizacji świadczeń.

3d. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz organ właściwy w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych pozostawiają bez rozpatrzenia wniosek o ustalenie prawa do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, jeżeli obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, który został wezwany do osobistego stawiennictwa, nie stawił się we wskazanej jednostce organizacyjnej w wyznaczonym terminie.

3e. Wypłata świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, podlega wstrzymaniu, jeżeli otrzymujący te świadczenia obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, który został wezwany do osobistego stawiennictwa, nie stawił się we wskazanej jednostce organizacyjnej w wyznaczonym terminie.

3f. W przypadku gdy obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, który został wezwany do osobistego stawiennictwa, stawił się we wskazanej jednostce organizacyjnej po upływie wyznaczonego terminu, świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, wypłaca się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym obywatel ten stawił się we wskazanej jednostce organizacyjnej, o ile spełnia warunki uprawniające do świadczeń.

3g. Wypłata świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, podlega wstrzymaniu, jeżeli otrzymujący te świadczenia obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, lub dziecko, na które przysługuje świadczenie, wyjedzie z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3h. W przypadku gdy osoba, o której mowa w ust. 3g, wjedzie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, wypłaca się od miesiąca, w którym wstrzymano ich wypłatę, o ile są spełnione warunki uprawniające do tych świadczeń.

3i. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz organ właściwy w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych są obowiązani do weryfikacji dalszego prawa do świadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, w szczególności na podstawie danych dostępnych z rejestrów publicznych, w tym z rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3, i z rejestru PESEL.

4. Przysługujące na dziecko świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyłączeniem świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, oraz świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 6 przysługują także opiekunowi tymczasowemu, o którym mowa w art. 25, oraz opiekunowi, o którym mowa w art. 25¹ ust. 1. Ustalając prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, przepisy art. 5 ust. 11 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych stosuje się odpowiednio.

4a. Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi, o której mowa w art. 15b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, opiekun tymczasowy składa w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.

4b. W postępowaniach o przyznanie świadczeń, o których mowa w ust. 1, w imieniu i na rzecz opiekuna, o którym mowa w art. 25¹ ust. 1, wnioski o świadczenia składa i działa w tych postępowaniach wyłącznie starosta lub upoważniony przez niego pracownik jednostki organizacyjnej powiatu.

4ba. W zakresie, o którym mowa w ust. 4b, odpowiednio do starosty lub upoważnionego przez niego pracownika jednostki organizacyjnej powiatu przepisów art. 24 i art. 25 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego nie stosuje się.

4c. Opiekunowi, o którym mowa w art. 25¹ ust. 1, przyznane świadczenia wypłaca się na rachunek bankowy powiatu, na terenie którego opiekun ten sprawuje opiekę nad dziećmi. Powiat przekazuje przyznane temu opiekunowi świadczenia w szczególności w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

4d. Termin na ustalenie prawa do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 6 oraz wypłatę przysługujących opiekunowi tymczasowemu, o którym mowa w art. 25, oraz opiekunowi, o którym mowa w art. 25¹ ust. 1, świadczeń jest liczony nie wcześniej niż od dnia udostępnienia odpowiednio organowi właściwemu w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych lub Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych elektronicznego dostępu do danych gromadzonych w ewidencji małoletnich.

4e. Zadania związane z realizacją przez powiat świadczeń, o których mowa w ust. 1, dla opiekuna, o którym mowa w art. 25¹ ust. 1, są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

4f. Koszty obsługi przez powiat świadczeń, o których mowa w ust. 1, wypłacanych opiekunowi, o którym mowa w art. 25¹ ust. 1, wynoszą 2 % wartości świadczeń przekazanych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

5. Do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia prawa do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 6, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych.

6. Podmiot udzielający zamówienia, o którym mowa w ust. 5, w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym udzielono tego zamówienia, zamieszcza w Biuletynie Zamówień Publicznych informację o jego udzieleniu, w której podaje:

1) nazwę i adres siedziby zamawiającego;

2) datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną;

3) opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;

4) cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia;

5) wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych;

6) nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

Art. 26a. [Wydatki związane z realizacją przez zespoły orzekające o niepełnosprawności zadań wynikających z ustawy na rzecz obywateli Ukrainy] 1. Wydatki związane z realizacją przez zespoły orzekające o niepełnosprawności, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zadań wynikających z tej ustawy na rzecz obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, są pokrywane ze środków finansowych budżetu państwa.

2. W przypadku osób, o których mowa w ust. 1, właściwość miejscową zespołu orzekającego o niepełnosprawności ustala się według ich miejsca pobytu.

Art. 27. [Pełnienie funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenie rodzinnego domu dziecka wobec dziecka będącego obywatelem Ukrainy] 1. Sąd może powierzyć pełnienie funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenie rodzinnego domu dziecka wobec dziecka będącego obywatelem Ukrainy, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 i który nie spełnia warunków dotyczących rodzin zastępczych lub prowadzących rodzinne domy dziecka w zakresie szkoleń, o których mowa w art. 44 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

2. Do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka przez obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 i któremu sąd polski powierzył sprawowanie pieczy zastępczej nad dzieckiem będącym obywatelem Ukrainy przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

2a. Kandydat do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, będący obywatelem Ukrainy przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, składa oświadczenie, że spełnia warunki, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 2–4 oraz ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie zawiera w nim klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywego oświadczenia.

2b. Sąd może tymczasowo, nie dłużej jednak niż na 6 miesięcy, powierzyć pełnienie funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenie rodzinnego domu dziecka wobec dziecka będącego obywatelem Ukrainy, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej, który nie jest wstępnym albo rodzeństwem dziecka i który nie spełnia warunków dotyczących rodzin zastępczych lub prowadzących rodzinne domy dziecka w zakresie szkoleń, o których mowa w art. 44 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

3. Do limitów liczby dzieci przebywających w miejscach, o których mowa w art. 28 ust. 2, art. 53 ust. 1, art. 61 ust. 1, art. 67 ust. 2 i 3, art. 95 ust. 3, 4 i 4a, art. 109 ust. 2 i 3 i art. 111 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, oraz limitów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 127 tej ustawy, nie wlicza się umieszczonych w pieczy zastępczej dzieci będących obywatelami Ukrainy, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1. Każdorazowe przyjęcie dziecka do miejsc wskazanych w przepisach wymienionych w zdaniu pierwszym wymaga zgody wojewody oraz odpowiednio wójta, starosty lub marszałka województwa.

4. W placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego są umieszczane dzieci będące obywatelami Ukrainy, przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, w wieku powyżej 3. roku życia. Umieszczenie dziecka w wieku do 3. roku życia w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego jest możliwe w przypadku, gdy w danej placówce opiekuńczo-wychowawczej umieszczona jest matka lub ojciec tego dziecka oraz w innych wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy przemawia za tym stan zdrowia dziecka lub w placówce tej przebywa rodzeństwo dziecka.

4a. W systemie pieczy zastępczej, o której mowa w dziale III ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, nie umieszcza się małoletniego, o którym mowa w art. 27e pkt 1, z wyłączeniem przypadków, gdy dobro dziecka jest zagrożone.

5. Wojewoda, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, może wydać zezwolenie na prowadzenie placówki opiekuńczo-wychowawczej, w której będą umieszczane wyłącznie dzieci będące obywatelami Ukrainy, przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, pomimo niespełnienia warunków i standardów, o których mowa w art. 106 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

6. Wojewoda, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w związku z koniecznością zapewnienia pieczy zastępczej dzieciom będącym obywatelami Ukrainy, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, może wydawać starostom lub marszałkom województw polecenia w zakresie organizacji pieczy zastępczej. Do poleceń stosuje się odpowiednio art. 12 ust. 10–16.

7. Obywatele Ukrainy, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, są uprawnieni do uzyskania wsparcia, o którym mowa w dziale II ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

8. Do limitów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18b ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nie wlicza się umieszczonych dzieci będących obywatelami Ukrainy, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1.

9. Za zgodą wojewody oraz odpowiednio starosty lub marszałka województwa w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej, w której są umieszczane dzieci będące obywatelami Ukrainy, przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, mogą być zatrudnieni jako:

1) wychowawcy lub opiekunowie dziecięcy,

2) psycholodzy,

3) pedagodzy

– obywatele Ukrainy, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, pomimo niespełniania wymogu, o którym mowa w art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

10. (uchylony)

11. (uchylony)

12. Za zgodą odpowiednio wójta lub starosty w placówce wsparcia dziennego, w której z opieki i wychowania korzystają dzieci będące obywatelami Ukrainy, przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, mogą być zatrudnieni jako:

1) osoby pracujące z dziećmi,

2) psycholodzy,

3) pedagodzy

– obywatele Ukrainy, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, pomimo niespełniania wymogu, o którym mowa w art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

13. (uchylony)

14. (uchylony)

14a. Obywatel Ukrainy, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, starający się o zatrudnienie w placówce wsparcia dziennego lub instytucjonalnej formie pieczy zastępczej, składa oświadczenie, że spełnia warunki, o których mowa odpowiednio w art. 26 ust. 2 pkt 1–3, art. 27 ust. 1 pkt 1 oraz art. 98 ust. 3 pkt 1–3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

14b. Obywatel Ukrainy, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, starający się o zatrudnienie jako osoba do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich, o której mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, składa oświadczenie, że spełnia warunki, o których mowa w art. 64 ust. 5 pkt 1–3 tej ustawy.

14ba. Oświadczenia, o których mowa w ust. 14a i 14b, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie zawiera w nim klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

14bb. Do osób pracujących w placówce wsparcia dziennego lub w instytucjonalnej pieczy zastępczej, będących obywatelami Ukrainy przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy działu II i III ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

14bc. Do osób zatrudnionych do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich, będących obywatelami Ukrainy przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

14c. Przepisy ust. 14a i 14b stosuje się odpowiednio do wolontariuszy, o których mowa w art. 28 ust. 3, art. 66 ust. 1 i art. 99 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

15. Za zgodą starosty u organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, mogą być zatrudnieni jako:

1) psycholodzy,

2) pedagodzy

– obywatele Ukrainy, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, pomimo niespełniania wymogu, o którym mowa w art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

16. (uchylony)

17. Pobyt w pieczy zastępczej dziecka będącego obywatelem Ukrainy, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, jest finansowany z budżetu państwa.

Art. 27a. [Przebywanie w dotychczasowej rodzinie zastępczej obywatela Ukrainy, którego pobyt jest uznawany za legalny] 1. Obywatel Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, który osiągnął pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o której mowa w dziale III ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, może przebywać w dotychczasowej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej za zgodą odpowiednio tej rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej albo dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia, jeżeli przebywa co najmniej rok na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uczy się:

1) w szkole w ramach polskiego systemu oświaty;

2) w uczelni w ramach polskiego systemu szkolnictwa wyższego;

3) u pracodawcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu przygotowania zawodowego;

4) na kursach na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do obywatela Ukrainy, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, który osiągnął pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej oraz legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

3. Do osób, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 37 ust. 3–8, art. 38d–38f, art. 82, art. 83 ust. 2 i 3a, art. 84 pkt 1, art. 85 ust. 4, art. 87 oraz art. 191 ust. 1, 4a, 4b i 6 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Art. 27b. [Pomoc na kontynuowanie nauki] 1. Obywatelowi Ukrainy, przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, opuszczającemu, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w przypadku gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu:

1) przyznaje się pomoc na kontynuowanie nauki;

2) udziela się pomocy w uzyskaniu zatrudnienia;

3) zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną.

2. Do osób, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 38d–38f, art. 140 ust. 2 i 3, art. 143 ust. 1, 3 i 4, art. 144, art. 145 ust. 1, 2, 6, 8 i 9, art. 146–148, art. 151–153 oraz art. 191 ust. 1, 4a, 4b i 6 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

3. Pomoc na kontynuowanie nauki jest przyznawana osobie, o której mowa w ust. 1, która przebywała w pieczy zastępczej, o której mowa w dziale III ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, przez okres co najmniej roku oraz uczy się w ramach polskiego systemu oświaty lub szkolnictwa wyższego.

4. Do okresów pobytu w pieczy zastępczej, o których mowa w ust. 3, wlicza się również:

1) okresy pobytu w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii, zapewniającym całodobową opiekę, i młodzieżowym ośrodku wychowawczym, jeżeli orzeczenie sądu o umieszczeniu w pieczy zastępczej nie zostało uchylone;

2) okres pobytu osoby pełnoletniej w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, na zasadach określonych w ust. 1;

3) okres pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej;

4) okres pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pod opieką opiekuna tymczasowego, o którym mowa w art. 25, jeśli przed przybyciem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej małoletni był umieszczony w rodzinnej formie pieczy zastępczej na terytorium Ukrainy i przybył do Rzeczypospolitej Polskiej z osobą sprawującą nad nim tę pieczę.

5. Opiekunem usamodzielnienia może być osoba tworząca rodzinę zastępczą, prowadząca rodzinny dom dziecka, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, osoba będąca w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej wychowawcą lub psychologiem, pracownik organizacji pozarządowej w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub inna osoba wyznaczona przez tę organizację do pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia, lub inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1.

6. Indywidualny program usamodzielnienia jest opracowywany przez osobę, o której mowa w ust. 1, wspólnie z opiekunem usamodzielnienia co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem przez tę osobę pełnoletności, a następnie jest zatwierdzany przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1.

7. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1, informuje powiat właściwy ze względu na planowane miejsce osiedlenia się osoby, o której mowa w ust. 1, o zamiarze osiedlenia się tej osoby w miejscowości wskazanej w indywidualnym programie usamodzielnienia oraz przesyła mu kopię tego programu i informacje o opiekunie usamodzielnienia.

8. Zmiany indywidualnego programu usamodzielnienia wymagają zatwierdzenia przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1.

9. Po zakończeniu realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia osoba usamodzielniana wraz z opiekunem usamodzielnienia i kierownikiem powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1, dokonują oceny końcowej procesu usamodzielnienia.

Art. 27c. [Pomoc dla osoby opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, ukraińską instytucjonalną pieczę zastępczą] 1. Osobie, o której mowa w art. 27e pkt 1, będącej obywatelem Ukrainy, przebywającej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, której pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, ukraińską instytucjonalną pieczę zastępczą:

1) przyznaje się pomoc na kontynuowanie nauki;

2) udziela się pomocy w uzyskaniu zatrudnienia;

3) zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną.

2. Do osób, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 38d–38f, art. 140 ust. 3, art. 143 ust. 1, 3 i 4, art. 144, art. 145 ust. 1, ust. 6 pkt 1, ust. 8 i 9, art. 146–148 oraz art. 151 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

3. Pomoc na kontynuowanie nauki jest przyznawana osobie, o której mowa w ust. 1, która przebywała w pieczy zastępczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej roku oraz uczy się w ramach polskiego systemu oświaty.

4. Do okresów pobytu w pieczy zastępczej, o których mowa w ust. 3, wlicza się również nieprzerwany okres pobytu osoby, o której mowa w ust. 1, pod opieką opiekuna tymczasowego, o którym mowa w art. 25.

5. Osoba, o której mowa w ust. 1, co najmniej 6 miesięcy przed osiągnięciem przez nią pełnoletności wskazuje osobę, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawia pisemną zgodę tej osoby.

6. Opiekunem usamodzielnienia może być koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, pracownik organizacji pozarządowej w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub inna osoba wyznaczona przez tę organizację do pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia, lub inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1.

7. Indywidualny program usamodzielnienia jest opracowywany przez osobę, o której mowa w ust. 1, wspólnie z opiekunem usamodzielnienia co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem przez tę osobę pełnoletności, a następnie jest zatwierdzany przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1.

8. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1, informuje powiat właściwy ze względu na planowane miejsce osiedlenia się osoby, o której mowa w ust. 1, o zamiarze osiedlenia się tej osoby w miejscowości wskazanej w indywidualnym programie usamodzielnienia oraz przesyła mu kopię tego programu i informacje o opiekunie usamodzielnienia.

9. Zmiany indywidualnego programu usamodzielnienia wymagają zatwierdzenia przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1.

10. Po zakończeniu realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia osoba usamodzielniana wraz z opiekunem usamodzielnienia i kierownikiem powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1, dokonują oceny końcowej procesu usamodzielnienia.

Art. 27d. [Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat] Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez powiat należy finansowanie:

1) pobytu w pieczy zastępczej osoby, o której mowa w art. 27a;

2) pomocy, o której mowa w art. 27b ust. 1 pkt 1 i art. 27c ust. 1 pkt 1.

Art. 27e. [Definicja ukraińskiej instytucjonalnej pieczy zastępczej] Określenie „ukraińska instytucjonalna piecza zastępcza” oznacza odpowiednio:

1) dzieci lub osoby pełnoletnie, które bezpośrednio przed przyjazdem do Rzeczypospolitej Polskiej były umieszczone na terytorium Ukrainy w instytucjach zapewniających całodobowy pobyt, różnych typów, form własności i podporządkowania, i które przybyły do Rzeczypospolitej Polskiej w ramach zorganizowanej ewakuacji tych instytucji;

2) osoby zatrudnione w instytucjach, o których mowa w pkt 1, które przybyły do Rzeczypospolitej Polskiej w celu sprawowania opieki nad osobami wymienionymi w pkt 1;

3) osoby będące członkami rodzin osób, o których mowa w pkt 2, które przybyły wraz z nimi do Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 28. [Utworzenie żłobków lub klubów dziecięcych] 1. W celu zapewnienia opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 będącymi obywatelami Ukrainy, przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta mogą utworzyć żłobek lub klub dziecięcy w lokalu niespełniającym warunków, o których mowa w art. 25 ust. 1–2c ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 3 tej ustawy.

2. Utworzenie odpowiednio żłobka lub klubu dziecięcego na podstawie ust. 1 jest możliwe również przez podmiot inny niż gmina po uzyskaniu zgody odpowiednio wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wzór zgody określa odpowiednio wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

3. W stosunku do instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 zapewniających opiekę dzieciom będącym obywatelami Ukrainy, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, nie stosuje się art. 28 ust. 1 pkt 3 i 3a ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. W przypadku instytucji opieki, o których mowa w ust. 2, wniosek o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych zawiera zgodę odpowiednio wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, o której mowa w ust. 2.

4. W celu zapewnienia opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 będącymi obywatelami Ukrainy, przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, dopuszcza się niestosowanie odpowiednio przez podmiot prowadzący żłobek, klub dziecięcy lub zatrudniający dziennego opiekuna przepisów art. 7 ust. 2 i 3, art. 15 ust. 1–3 oraz art. 38 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.

5. W przypadku gdy odpowiednio żłobek lub klub dziecięcy jest prowadzony przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 lub 3 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, lub dzienny opiekun jest zatrudniany przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 lub 3 tej ustawy, odstąpienie, na podstawie ust. 3, od każdego z warunków określonych odpowiednio w art. 7 ust. 2 i 3, art. 15 ust. 1–3 oraz art. 38 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, jest możliwe po uzyskaniu zgody odpowiednio wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wzór zgody określa odpowiednio wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

6. W celu zapewnienia opieki nad dzieckiem będącym obywatelem Ukrainy przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, dopuszcza się sprawowanie przez dziennego opiekuna opieki nad tym dzieckiem do czasu rozpoczęcia przez dziecko obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, 1672, 1718 i 2005).

7. Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna oraz dzienny opiekun prowadzący działalność na własny rachunek mogą uwzględnić, przy przyjmowaniu pod opiekę dziennego opiekuna dziecka, o którym mowa w ust. 6, preferencje dla rodzica zatrudnionego lub wykonującego inną pracę zarobkową.

8. W przypadku, o którym mowa w ust. 7, rodzic ubiegający się o objęcie dziecka, o którym mowa w ust. 6, opieką przez dziennego opiekuna, przedstawia, w formie oświadczenia lub zaświadczenia, informację odpowiednio o zatrudnieniu lub wykonywaniu innej pracy zarobkowej.

9. Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna oraz dzienny opiekun prowadzący działalność na własny rachunek przetwarzają informacje, o których mowa w ust. 8, wyłącznie w związku z przyjmowaniem dziecka pod opiekę dziennego opiekuna.

Art. 29. [Przyznanie świadczeń pieniężnych] 1. Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 i który został wpisany do rejestru PESEL, mogą być przyznawane świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

2. Obywatel Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, ubiegający się o świadczenia z pomocy społecznej składa oświadczenie, że nie jest osobą, o której mowa w art. 2 ust. 3.

2a. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie zawiera w nim klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

3. (uchylony)

4. Do udzielania świadczeń, o których mowa w ust. 1, właściwa jest gmina miejsca pobytu osoby ubiegającej się o te świadczenia. Przepisów art. 101 ust. 1–4 i 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej nie stosuje się.

5. Sprawienie pogrzebu obywatelowi Ukrainy, o którym mowa w ust. 1, należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.

Art. 30. (uchylony)

Art. 31. (uchylony)

Art. 31¹. [Wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego] 1. W sytuacji dużego napływu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, mając na uwadze konieczność zapewnienia ochrony tym obywatelom Ukrainy, może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić, na czas oznaczony, możliwość wypłaty obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, i który został wpisany do rejestru PESEL, jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.

2. Organem właściwym w sprawach jednorazowego świadczenia pieniężnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1.

3. Organ właściwy może upoważnić, w formie pisemnej, swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 2, a także do wydawania w tych sprawach decyzji.

4. Wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego składa osoba uprawniona, jej przedstawiciel ustawowy, opiekun tymczasowy, o którym mowa w art. 25, albo osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem.

5. Wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego zawiera dane osoby składającej wniosek lub dane osoby, w imieniu której wniosek jest składany:

1) imię (imiona) i nazwisko;

2) datę urodzenia;

3) obywatelstwo;

4) płeć;

5) rodzaj dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy;

6) serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy;

7) informację o dacie wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

8) adres pobytu;

9) dane kontaktowe, w tym numer telefonu lub adres poczty elektronicznej – o ile je posiada;

10) numer PESEL.

6. Przyznanie przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta jednorazowego świadczenia pieniężnego nie wymaga wydania decyzji. Odmowa przyznania jednorazowego świadczenia pieniężnego wymaga wydania decyzji.

7. Wypłata jednorazowego świadczenia pieniężnego jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, realizowanym przez gminy.

8. Jednorazowe świadczenie pieniężne i koszty jego obsługi są finansowane z budżetu państwa.

9. Koszty obsługi, o których mowa w ust. 8, wynoszą 2 % kwoty przeznaczonej na wypłatę jednorazowego świadczenia.

10. Ośrodek pomocy społecznej, centrum usług społecznych albo inna jednostka organizacyjna gminy, do celów realizacji zadania, o którym mowa w ust. 1, przetwarza dane osób, o których mowa w ust. 5.

Art. 31a. [Zadania z zakresu pomocy i usług społecznych] Na realizację zadań z zakresu pomocy i usług społecznych, zapewniania schronienia, edukacji, opieki i wychowania, organizacji czasu wolnego, w tym kultury i sportu oraz zdrowia publicznego, w związku z pobytem na jej terenie osób, o których mowa w art. 1 ust. 1, jednostka samorządu terytorialnego może przeznaczyć dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 9², art. 11¹, art. 18 oraz art. 18¹ ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 r. poz. 2151). Przepisy art. 12 ust. 6, 8 lub 9 stosuje się odpowiednio.

Art. 31b. [Dochody z opłat] Na realizację zadań, wskazanych w art. 31a w związku z pobytem na jej terenie osób, o których mowa w art. 1 ust. 1, jednostka samorządu terytorialnego może przeznaczyć dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 9 ust. 1 oraz 2 w związku z art. 9² ust. 11 oraz art. 9³ ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Przepisy art. 12 ust. 6, 8 lub 9 stosuje się odpowiednio.

Art. 32. [Bezpłatna pomoc psychologiczna] 1. Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, może być zapewniona bezpłatna pomoc psychologiczna.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, jest zapewniana przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta gminy właściwej ze względu na miejsce pobytu obywatela Ukrainy.

3. Zapewnienie pomocy psychologicznej należy do zadań zleconych gminy z zakresu administracji rządowej i finansowane jest w formie dotacji celowej z budżetu państwa.

Art. 33. [Pomoc żywnościowa] 1. Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, może być przyznana pomoc żywnościowa w ramach Programu Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową 2021–2027 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, zwanego dalej „Programem FEPŻ”.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, jest przyznawana pod warunkiem spełniania przez obywatela Ukrainy kryteriów kwalifikowania do pomocy żywnościowej w ramach Programu FEPŻ na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 33a. (uchylony)

Art. 34. [Środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych] 1. Środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, o których mowa w art. 47 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, mogą być przeznaczane na działania kierowane do obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, na podstawie programów zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

2. Środki, o których mowa w ust. 1, są kierowane do obywateli Ukrainy z niepełnosprawnością, według zasad określonych w programach zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Art. 35. [Zmiany w planie finansowym Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych] 1. W celu realizacji zadań dotyczących wsparcia obywateli Ukrainy z niepełnosprawnością, o których mowa w art. 34 ust. 2, mogą być dokonywane zmiany w planie finansowym Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, mimo niespełniania wymogów określonych w art. 29 ust. 12, 13 i 15–17 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz innych przepisach regulujących zmianę planów finansowych tej jednostki.

2. Zmiany, o których mowa w ust. 1, wymagają zgody ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Art. 35a. [Osoby niewliczane do stanu zatrudnienia] 1. Do stanu zatrudnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, nie wlicza się osób niebędących osobami niepełnosprawnymi, które przybyły na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, a przebywających na urlopie bezpłatnym udzielonym w związku z ich uczestniczeniem w działaniach wojennych na terytorium Ukrainy – w odniesieniu do wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za miesiące przypadające w okresie trwania tych działań, począwszy od 1 marca 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, wraz z wnioskiem o udzielenie urlopu bezpłatnego składają, zatrudniającemu je pracodawcy, pisemne oświadczenie o celu wnioskowanego urlopu.

3. Do liczby ogółem dzieci, wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy, o której mowa w art. 21 ust. 2d ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, nie wlicza się osób niebędących osobami niepełnosprawnymi, które przybyły na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa – w odniesieniu do wpłat należnych za miesiące przypadające w okresie trwania tego konfliktu, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2024 r.

Art. 35b. [Łączny wymiar wyłączenia osoby u wszystkich pracodawców] 1. Osoba, o której mowa w art. 35a ust. 1, podlega wyłączeniu ze stanu zatrudnienia u pracodawcy, u którego jest zatrudniona, proporcjonalnie do jej przeciętnego miesięcznego wymiaru czasu pracy.

2. Łączny wymiar wyłączenia osoby, o której mowa w ust. 1, u wszystkich pracodawców nie może przekraczać jednego etatu. W przypadku zatrudnienia tej osoby w wymiarze czasu pracy ogółem przekraczającym pełny wymiar czasu pracy, podlega ona wyłączeniu ze stanu zatrudnienia na podstawie art. 35a ust. 1 w pierwszej kolejności u tego pracodawcy, który wcześniej ją zatrudnił.

3. Pracodawca zatrudniający osoby, o których mowa w art. 35a ust. 1, przekazuje Państwowemu Funduszowi Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wykaz ich numerów PESEL i przeciętnych miesięcznych wymiarów czasu pracy oraz dat ich zatrudnienia w deklaracji wpłat na ten Fundusz.

Art. 36. [Środki Funduszu Solidarnościowego] 1. Środki Funduszu Solidarnościowego, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 647, 1407 i 1429), mogą być przeznaczane na realizacje programów, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 5 tej ustawy, kierowanych do obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1.

2. Środki, o których mowa w ust. 1, są kierowane do obywateli Ukrainy z niepełnosprawnością, według zasad określonych w programach finansowanych ze środków Funduszu Solidarnościowego.

Art. 37. [Opieka medyczna] 1. Obywatel Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, jest uprawniony do opieki medycznej udzielanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obejmującej świadczenia opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie, w jakim osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje prawo do świadczeń na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.), z wyłączeniem leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej, a także podania produktów leczniczych wydawanych świadczeniobiorcom w ramach programów polityki zdrowotnej ministra właściwego do spraw zdrowia.

1a. W przypadku nadania w rejestrze PESEL statusu, o którym mowa w art. 4 ust. 1a, uznaje się, że osobie, której nadano w ten sposób numer PESEL, przysługuje uprawnienie, o którym mowa w ust. 1.

1b. Opieka medyczna, o której mowa w ust. 1, przysługuje również osobom, które odniosły obrażenia w wyniku działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, niespełniającym warunków, o których mowa w art. 2, i nieuprawnionym do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie innych przepisów lub umów międzynarodowych, które zostały przetransportowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.

2. Świadczenia opieki zdrowotnej, o których mowa w ust. 1, są udzielane przez świadczeniodawców na podstawie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz przez apteki na podstawie umów na realizację recept, zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia. Produkty lecznicze, o których mowa w ust. 1, są podawane przez podmioty realizujące programy polityki zdrowotnej ministra właściwego do spraw zdrowia.

3. Koszty świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w ust. 1, są rozliczane ze świadczeniodawcami oraz aptekami przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a finansowane z dotacji celowej z budżetu państwa udzielanej z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia. Szczegółowy tryb i sposób finansowania kosztów świadczeń, o których mowa w zdaniu pierwszym, zostanie określony w umowie zawartej między ministrem właściwym do spraw zdrowia a Prezesem Narodowego Funduszu Zdrowia.

4. Do zmian planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia w zakresie środków przekazywanych Narodowemu Funduszowi Zdrowia z Funduszu, o którym mowa w art. 14 ust. 1, stosuje się przepis art. 124 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz nie stosuje się przepisów art. 118 ust. 3 i art. 121 tej ustawy.

Art. 38. (uchylony)

Art. 39. (uchylony)

Art. 40. [Przedłużenie okresu pobytu] 1. W przypadku obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, łączny czas świadczenia pomocy przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich na podstawie umów o pomocy przy zbiorach, o którym mowa w art. 91c ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208, 337, 641 i 1429), ulega przedłużeniu z mocy prawa na okres tego pobytu.

2. Pomocnik rolnika w okresie, o którym mowa w ust. 1, może świadczyć pomoc przy wykonywaniu wszystkich czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności.

Art. 41. [Refundacja] 1. Od obywatela polskiego, który:

1) w dniu 24 lutego 2022 r. był studentem studiów przygotowujących do wykonywania zawodów, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 1–8 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742, 1088, 1234, 1672, 1872 i 2005), w uczelni działającej na terytorium Ukrainy oraz

2) został przyjęty przez uczelnię polską na studia na kierunku odpowiadającym odbywanym przez niego studiom, o których mowa w pkt 1

– opłaty za usługi edukacyjne związane z kształceniem na studiach niestacjonarnych albo studiach w języku obcym pobiera się w wysokości nieprzekraczającej wysokości udokumentowanych przez studenta opłat za kształcenie dotychczas ponoszonych w uczelni działającej na terytorium Ukrainy w pierwszym semestrze roku akademickiego 2021/2022.

2. W roku akademickim 2021/2022 od osoby, o której mowa w ust. 1, która przed dniem 24 lutego 2022 r. wniosła w uczelni działającej na terytorium Ukrainy opłatę za kształcenie w drugim semestrze tego roku, nie pobiera się opłaty za usługi edukacyjne związane z kształceniem na studiach niestacjonarnych albo studiach w języku obcym w uczelni polskiej.

3. Uczelni, która nie pobrała od studenta opłaty za usługi edukacyjne związane z kształceniem na studiach niestacjonarnych albo studiach w języku obcym na podstawie ust. 2 albo pobrała tę opłatę w wysokości niższej niż wynosi wysokość opłaty za te usługi ustalona przez uczelnię, przysługuje refundacja odpowiednio w wysokości:

1) opłaty ustalonej dla drugiego semestru studiów w roku akademickim 2021/2022 na określonym kierunku i poziomie studiów w tej uczelni – w przypadku jej niepobrania na podstawie ust. 2, albo

2) różnicy między wysokością opłaty ustalonej dla danego semestru na określonym kierunku i poziomie studiów w tej uczelni a wysokością udokumentowanej opłaty wniesionej przez studenta w uczelni działającej na terytorium Ukrainy w pierwszym semestrze roku akademickiego 2021/2022.

4. W przypadku skreślenia studenta z listy studentów refundacja, o której mowa w ust. 3, przysługuje w wysokości proporcjonalnej do okresu kształcenia studenta w tej uczelni w danym semestrze.

5. Refundacja, o której mowa w ust. 3, jest dokonywana na wniosek uczelni zawierający:

1) oznaczenie uczelni;

2) imię, nazwisko i numer PESEL studenta;

3) datę przyjęcia studenta na studia w tej uczelni;

4) rok i semestr studiów;

5) datę skreślenia z listy studentów, jeżeli dotyczy;

6) wysokość wniesionej opłaty za usługi edukacyjne w uczelni działającej na terytorium Ukrainy za drugi semestr roku akademickiego 2021/2022, wyrażoną w złotych polskich; jeżeli opłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenie następuje według średniego kursu tej waluty, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, z dnia 31 grudnia 2021 r., w przypadku refundacji przysługującej na podstawie ust. 3 pkt 1;

6a) wysokość wniesionej opłaty za usługi edukacyjne w uczelni działającej na terytorium Ukrainy za pierwszy semestr roku akademickiego 2021/2022, wyrażoną w złotych polskich; jeżeli opłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenie następuje według średniego kursu tej waluty, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, z dnia 31 grudnia 2021 r., w przypadku refundacji przysługującej na podstawie ust. 3 pkt 2;

7) wysokość opłaty za usługi edukacyjne w tej uczelni w danym semestrze, wyrażoną w złotych polskich;

8) kwotę przysługującej refundacji w złotych polskich.

6. Do wniosku, o którym mowa w ust. 5, dołącza się dokumenty potwierdzające wysokość opłaty za kształcenie poniesionej w uczelni działającej na terytorium Ukrainy i wniesienie tej opłaty.

7. Wniosek, o którym mowa w ust. 5, składa się do ministra nadzorującego daną uczelnię, w terminie do dnia:

1) 30 kwietnia – za pierwszy semestr danego roku akademickiego;

2) 31 października – za drugi semestr danego roku akademickiego.

8. Refundacja, o której mowa w ust. 3, przysługuje nie dłużej niż przez łączny okres 12 semestrów.

9. Refundacja, o której mowa w ust. 3, nie przysługuje za okres udzielonych studentowi urlopów, o których mowa w art. 85 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Okresu tych urlopów nie wlicza się do okresu, o którym mowa w ust. 8.

10. Obywatel Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, będący studentem, może ubiegać się o stypendium socjalne, o którym mowa w art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, oraz o kredyt studencki, o którym mowa w art. 98 ust. 1 tej ustawy.

11. Obywatel Ukrainy, o którym mowa w ust. 10, ubiegający się o stypendium socjalne albo o kredyt studencki składa oświadczenie o sytuacji rodzinnej i materialnej.

12. Do obywateli Ukrainy, o których mowa w ust. 10, nie stosuje się ograniczenia w zakresie liczby zapomóg, o których mowa w art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Art. 42. [Przedłużenie ważności wizy] 1. Jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulegają przedłużeniu z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 r.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, w dokumencie podróży obywatela Ukrainy nie umieszcza się nowej naklejki wizowej.

3. Wiza krajowa w okresie przedłużenia okresu pobytu oraz okresu ważności na podstawie ust. 1 nie uprawnia do przekraczania granicy.

3a. Jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulegają przedłużeniu z mocy prawa do dnia 30 września 2025 r. W takim przypadku w dokumencie podróży obywatela Ukrainy nie umieszcza się nowej naklejki wizowej. Wiza krajowa w okresie przedłużenia okresu pobytu oraz okresu ważności nie uprawnia do przekraczania granicy.

4. Przepisu ust. 3a zdanie drugie i trzecie nie stosuje się do kierowcy będącego obywatelem Ukrainy wykonującego międzynarodowy transport drogowy w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2201, z późn. zm.) lub niezarobkowy międzynarodowy przewóz drogowy w rozumieniu art. 4 pkt 6 tej ustawy.

4a. W dokumencie podróży kierowcy, o którym mowa w ust. 4, naklejkę wizową potwierdzającą przedłużenie wizy krajowej umieszcza wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu tego kierowcy. Okres pobytu na podstawie przedłużonej wizy krajowej wynikający ze wskazania w naklejce wizowej, która potwierdza przedłużenie wizy krajowej, nie może przekraczać okresu pobytu przewidzianego dla wizy krajowej.

5. Jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego obywatelowi Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres ważności tego zezwolenia ulega przedłużeniu z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 r.

5a. Jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego obywatelowi Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres ważności tego zezwolenia ulega przedłużeniu z mocy prawa do dnia 30 września 2025 r.

6. Jeżeli termin do opuszczenia przez obywatela Ukrainy terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa do dnia 30 września 2025 r. W okresie, na który termin został przedłużony, nie stosuje się przepisów art. 99 ust. 1 pkt 9, art. 196 ust. 1 pkt 5 oraz art. 213 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

7. Jeżeli termin dobrowolnego wyjazdu, o którym mowa w art. 315 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, określony w decyzji wydanej wobec obywatela Ukrainy, przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa do dnia 30 września 2025 r. W okresie, na który termin został przedłużony, nie stosuje się przepisów art. 99 ust. 1 pkt 8, art. 196 ust. 1 pkt 4 oraz art. 213 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

8. Jeżeli ostatni dzień okresu ważności:

1) kart pobytu,

2) polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca,

3) dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”

– wydanych obywatelom Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa do dnia 30 września 2025 r.

9. Przedłużenie okresu ważności dokumentów, o których mowa w ust. 8, nie stanowi podstawy do wydania lub wymiany tych dokumentów.

10. Karta pobytu w okresie, na jaki uległ przedłużeniu okres jej ważności na podstawie ust. 8, nie uprawnia do przekraczania granicy.

11. Jeżeli ostatni dzień dopuszczalnego okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1) na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski,

2) na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen,

3) na podstawie dokumentu, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1, z późn. zm. – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 6, str. 3, z późn. zm.), wydanego przez właściwy organ innego państwa obszaru Schengen, albo innego dokumentu pobytowego wydanego przez organ tego państwa, uprawniającego do podróży po terytorium innych państw tego obszaru,

4) w ramach ruchu bezwizowego

– przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r.

12. W okresie do dnia 31 grudnia 2022 r. w postępowaniach w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej nie stosuje się art. 142 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, jeżeli o udzielenie tego zezwolenia ubiega się obywatel Ukrainy, który wykonuje działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

12a. W okresie do dnia 30 września 2025 r. w postępowaniach w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej nie stosuje się art. 142 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, jeżeli o udzielenie tego zezwolenia ubiega się obywatel Ukrainy, który wykonuje działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

13. Do obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, i który posiada status UKR, nie stosuje się art. 99 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach w zakresie, w jakim przepis ten odwołuje się do udzielenia ochrony czasowej, jeżeli ubiega się on o udzielenie:

1) zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, o którym mowa w art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub

2) zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, o którym mowa w art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub

3) zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 142 ust. 1 lub 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub

4) zezwolenia na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 158 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub

5) zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną, o którym mowa w art. 159 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

13a. Jeżeli obywatel Ukrainy ubiega się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną w przypadku, o którym mowa w ust. 13 pkt 5, i jest członkiem rodziny cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, nie stosuje się przepisu art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach w zakresie, w jakim przepis ten przewiduje minimalny okres pobytu tego cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, minimalną liczbę udzielonych mu zezwoleń na pobyt czasowy oraz minimalny okres, na jaki zostało udzielone zezwolenie na pobyt czasowy, na podstawie którego ten cudzoziemiec zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną.

14. W przypadku, o którym mowa w ust. 13, minister właściwy do spraw informatyzacji zapewnia wojewodzie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, dostęp do odcisków palców zgromadzonych w rejestrze, o którym mowa w art. 6 ust. 1, i możliwość ich umieszczenia w rejestrze, o którym mowa w art. 428 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w celu wydania obywatelowi Ukrainy karty pobytu.

15. Odciski palców pobrane w przypadku, o którym mowa w art. 4 ust. 8, umieszcza się w karcie pobytu wydanej obywatelowi Ukrainy w związku z wydaniem mu jednego z zezwoleń na pobyt czasowy, o którym mowa w ust. 13.

16. W przypadku, o którym mowa w ust. 13, nie stosuje się wymogów osobistego złożenia wniosku i przedstawienia ważnego dokumentu podróży przy złożeniu wniosku. W uzasadnionych przypadkach wojewoda może w toku postępowania wezwać cudzoziemca do przedłożenia ważnego dokumentu podróży lub jego kopii lub do przedłożenia innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, jeżeli zachodzi przypadek, o którym mowa w art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

17. Przez osobiste złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 16, rozumie się osobiste stawiennictwo wnioskodawcy w urzędzie wojewódzkim, w którym jest składany wniosek.

18. W przypadku, o którym mowa w ust. 13, nie stosuje się przepisów art. 99 ust. 1a i art. 106 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

19. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 13, odciski palców obywatela Ukrainy nie znajdują się w rejestrze, o którym mowa w art. 6 ust. 1, lub nie jest możliwe ich umieszczenie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w rejestrze, o którym mowa w art. 428 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, wojewoda pobiera od obywatela Ukrainy odciski palców w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach po udzieleniu temu obywatelowi zezwolenia na pobyt czasowy.

Art. 42a. [Cofnięcie zezwolenia na pobyt czasowy] 1. W przypadku gdy obywatel Ukrainy nie spełnia wymogów udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na deklarowany cel pobytu lub okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, nie uzasadniają jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące, lub wobec obywatela Ukrainy zachodzą okoliczności uzasadniające odmowę udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy inne niż określone w art. 100 ust. 1 pkt 2–5 lub art. 165 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w okresie do dnia 30 września 2025 r. udziela mu się zezwolenia na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji. W przypadku gdy obywatel Ukrainy ubiega się o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 181 ust. 1 lub art. 185a ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, zezwolenia udziela się na okres 6 miesięcy, licząc od dnia wydania decyzji.

2. Do określenia okresu, na jaki udziela się zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się art. 57 § 3a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do obywatela Ukrainy, do którego ma zastosowanie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 91).

4. Opłata skarbowa uiszczona przez obywatela Ukrainy w wysokości odpowiadającej stawce opłaty skarbowej właściwej dla podstawy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na deklarowany cel pobytu nie podlega zwrotowi, jeżeli zezwolenia udzielono w przypadku, o którym mowa w ust. 1.

5. Zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w przypadku, o którym mowa w ust. 1, cofa się, gdy:

1) obowiązuje wpis danych obywatela Ukrainy do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany, lub

2) wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub zobowiązania wynikające z postanowień ratyfikowanych umów międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską.

Art. 42b. [Przypadki wszczęcia postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu wobec obywatela Ukrainy] W okresie do dnia 30 września 2025 r. w przypadkach, o których mowa w art. 302 ust. 1 pkt 1–8 i 10–16 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, można nie wszczynać postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu wobec obywatela Ukrainy, a wszczęte postępowanie w tej sprawie umorzyć, jeżeli przemawia za tym ważny interes tego obywatela.

Art. 43. [Umieszczenie danych w rejestrze] W przypadku gdy komendant placówki Straży Granicznej na odcinku granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Ukrainą zezwolił obywatelowi Ukrainy na wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach w okresie do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 2 ust. 4, Komendant Główny Straży Granicznej może umieścić dane dotyczące tego obywatela w rejestrze, o którym mowa w art. 428 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w terminie 30 dni od dnia, w którym zezwolono mu na wjazd.

Art. 44. [Okres legalnego pobytu] Pobyt obywatela Ukrainy, któremu komendant placówki Straży Granicznej na odcinku granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Ukrainą zezwolił na wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, uznaje się za legalny przez okres 18 miesięcy.