Interpretacja indywidualna z dnia 17 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.31.2023.2.MM

Obowiązek płatnika do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na podstawie ugody sądowej w związku z przeniesieniem na niższe stanowisko stosownie do art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 marca 2023 r. oraz z 15 maca 2023 r.

Opis stanu faktycznego

Dnia (...) – z mocą (...) – pracodawca samorządowy zmienił swój Regulamin Organizacyjny, dzieląc jedną z większych komórek organizacyjnych (A.) na dwie niższego szczebla (B.). Dotychczasowego A1 przeniesiono – na podstawie art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych – na wydzielone z A. stanowisko B1, z niższym wynagrodzeniem.

(...) pracownica wniosła pozew do Sądu Pracy o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy, określając kwotę roszczenia na 77.412 zł.

Z dniem (...) została – na swój wniosek – przeniesiona do innej jednostki samorządowej (innego pracodawcy) bez rozwiązania stosunku pracy – na podstawie art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych.

Pismem procesowym z (...) zmieniła roszczenie na żądanie odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, określając wartość przedmiotu sporu na kwotę 21.921,48 zł brutto za (w ocenie pracownicy) niezgodne z prawem przeniesienie na inne, niżej opłacane stanowisko.

W toku postępowania – dnia (...) – strony zawarły ugodę sądową, w wyniku której pracodawca został zobowiązany do wypłaty byłej pracownicy kwoty 15.000 zł.

Wypłaty dokonano dnia 12 sierpnia 2022 r., po potrąceniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatku dochodowego.

Była pracownica kwestionuje zasadność dokonanych potrąceń.

W piśmie uzupełniającym doprecyzowali Państwo, że pracodawcą samorządowym, o którym mowa we wniosku był X. X był stroną ugody. X wypłacił odszkodowanie po odliczeniu składek ZUS i podatku dochodowego od osób fizycznych.

Odpowiadając na pytanie tutejszego organu, czego dokładnie dotyczyła ww. ugoda sądowa, wyjaśnili Państwo, że „w związku z dokonaniem niezgodnego z prawem przeniesienia z dnia (...) na inne stanowisko pracy i obniżenia wynagrodzenia zasadniczego (a za tym dodatku za wieloletnią pracę) oraz dodatku funkcyjnego pozwany X zapłaci powódce (…) odszkodowanie w wysokości 15.000 zł – w terminie 14 dni od zawarcia ugody.(…). Strony zgodnie potwierdzają, że niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia stron (…)”

Natomiast odpowiadając na pytanie, czy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania wypłaconego byłej pracownicy wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z postanowień układów zbiorowych pracy innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, odpowiedzieli, Państwo, że nie. Kwota wynika z uzgodnienia dokonanego między stronami.

Z odpowiedzi na pytanie tutejszego organu, czy w ugodzie sądowej wskazano naruszenie przez pracodawcę przepisów prawa pracy, a jeżeli tak, to jakich konkretnie wyjaśnili Państwo, że Powódka zarzucała pozorność przeprowadzonej reorganizacji i naruszenie przepisu art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych, zaś ugoda nie zawiera w swej treści podstaw prawnych.

Ww. odszkodowanie nie dotyczyło – w Państwa ocenie – szkody rzeczywistej.

W odpowiedzi na pytanie tutejszego organu, czy przedmiotowe odszkodowanie miało wynagradzać utracone – przez tę pracownicę – w wyniku przeniesienia na niższe stanowisko, spodziewane korzyści w postaci wyższego wynagrodzenia za pracę (tj. czy zgodnie z zawartą ugodą sądową) zostało wypłacone świadczenie pieniężne odpowiadające różnicy między wynagrodzeniem, które osoba ta mogłaby uzyskać od pracodawcy, gdyby nie została przeniesiona na niższe stanowisko, wskazali Państwo, że nie. Pracownica zgodnie z dyspozycją art. 23 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych w okresie od dnia (...) do dnia (...) zachowała prawo do dotychczasowego wynagrodzenia (pomniejszanego jedynie zgodnie z przepisami w okresach niewykonywania pracy z powodu choroby lub opieki nad chorym dzieckiem). Została przeniesiona na swój wniosek do innego X na podstawie art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych z dniem (...) Jedynie w okresie od (...) do (...) otrzymywała inne, niższe wynagrodzenie. Kwota ugody znacznie przewyższa utracone korzyści.

Pytania

Czy kwota objęta ugodą korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem naliczenie podatku oraz składek na ubezpieczenie społeczne od kwoty objętej ugodą sądową z dnia (...) jest prawidłowe.

Kwota objęta ugodą – w Państwa ocenie – nie korzysta ze zwolnienia od podatku, ponieważ w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ze zwolnienia korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Kwota wynikająca z ugody nie została ustalona na podstawie Kodeksu pracy, a jedynie na podstawie umowy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Wysokość uzgodnionego odszkodowania (15.000 zł) została określona przez strony.

Ugoda zawarta między stronami stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 917 ww. ustawy strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie, albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Wobec powyższego uważają Państwo, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1.otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem;

2.odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie ustawy, przepisów wykonawczych ustawy lub układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa art. 9 § 1 ustawy – Kodeks pracy;

3.wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o PIT, zwolnieniu nie podlegają odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. W przypadku zawarcia ugody przed sądem czy wypłacane odszkodowanie lub zadośćuczynienie będzie podlegało zwolnieniu z opodatkowania, czy też pracodawca (bądź były pracodawca), wypłacając ustaloną sumę, powinien potrącić podatek nie wynika bezpośrednio z przepisów. Z prześledzonych przez Państwa interpretacji organów skarbowych w podobnych sprawach wynika, że nie może mieć w tym przypadku zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, ponieważ wypłacane odszkodowanie nie wynika wprost z przepisów prawa pracy, a jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody. Ma charakter czysto umowny i jego wysokość uwzględnia interesy obu stron.

Alternatywnie można rozważyć zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT i na podstawie tego przepisu zwolnić z podatku wypłacane odszkodowanie. Zgodnie z tym artykułem, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczących korzyści, jakie podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jednak dotychczasowe stanowiska organów podatkowych wskazują, że odszkodowanie wypłacane pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego (w wyniku rozwiązania umowy o pracę) spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, które by otrzymywał, gdyby nie zaistniała szkoda i na tej podstawie organy odmawiają zwolnienia.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Mając powyższe na uwadze stoją Państwo na stanowisku, że słusznie została pobrana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania wypłaconego byłej pracownicy na podstawie ugody sądowej z dnia (...), gdyż określone w tej ugodzie świadczenie w kwocie 15.000 zł jest odszkodowaniem, które nie podlega zwolnieniu na podstawie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b i 3g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualne

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Należy zauważyć, że użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.

Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa m.in. do odszkodowania wypłaconego pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia konieczne jest więc ustalenie, czy wypłacone pracownikowi odszkodowanie spełnia warunki do zastosowania zwolnienia z opodatkowania.

Kwestię możliwości przeniesienia pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym reguluje art. 23 ustawy z dnia z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 530 ze zm.). W myśl tego przepisu:

1.W przypadku reorganizacji jednostki pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, można przenieść na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom, jeżeli ze względu na likwidację zajmowanego przez niego stanowiska nie jest możliwe dalsze jego zatrudnienie na tym stanowisku.

2.Pracownik, o którym mowa w ust. 1, zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, jeżeli jest ono wyższe od wynagrodzenia przysługującego na nowym stanowisku przez okres 6 miesięcy następujących po miesiącu, w którym pracownik został przeniesiony na nowe stanowisko.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2015 r. sygn. akt I PK 149/14 wskazano, że zgodnie z tym przepisem, w przypadku reorganizacji jednostki pracownika zatrudnionego na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, można przenieść na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom, jeżeli ze względu na likwidację zajmowanego przez niego stanowiska nie jest możliwe dalsze jego zatrudnienie na tym stanowisku (ust. 1). Pracownik, o którym mowa w ust. 1, zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, jeżeli jest ono wyższe od wynagrodzenia przysługującego na nowym stanowisku przez okres 6 miesięcy następujących po miesiącu, w którym pracownik został przeniesiony na nowe stanowisko (ust. 2). (…)

Z literalnego brzmienia przepisu wynika, że przeniesienie dokonywane jest bez zgody pracownika i stanowi polecenie służbowe. (…) W doktrynie wyrażany jest pogląd, zgodnie z którym odmowa wykonania tej decyzji może być potraktowana przez pracodawcę jako ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego i uzasadniać rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 52 § 1 k.p. Z kolei pracownik niezgadzający się na przeniesienie może złożyć wniosek o rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron lub wypowiedzieć umowę o pracę.

Odmienny charakter ma natomiast wypowiedzenie wynikających z umowy o pracę warunków pracy i płacy. Uregulowane w art. 42 k.p. wypowiedzenie zmieniające jest czynnością prawną o zamiarze złożonym. Jego głównym celem jest bowiem przeobrażenie istotnych elementów treści dotychczasowego stosunku pracy, a celem wtórnym – jego rozwiązanie, w sytuacji gdy pracownik nie wyrazi zgody na zmianę. Takiego podwójnego celu nie ma instytucja przeniesienia służbowego. Zmierza ona tylko do zmiany rodzaju powierzonej urzędnikowi samorządowemu pracy (stanowiska służbowego), a jej zastosowanie nie wymaga od pracownika zgody, której brak prowadziłby do rozwiązania umowy o pracę z mocy przepisu ustawy, bez konieczności składania przez strony dodatkowych oświadczeń woli. Nie jest też przewidziany żaden podobny do okresu wypowiedzenia przedział czasu, po jakim miałyby obowiązywać nowe warunki pracy przeniesionego urzędnika samorządowego. Przeniesienie staje się skuteczne z datą określoną w decyzji pracodawcy. Z drugiej strony instytucja ta zawiera gwarancje, jakich nie przewidują przepisy Kodeksu pracy dotyczące wypowiedzenia zmieniającego, jak konieczność powierzenia urzędnikowi samorządowemu stanowiska odpowiadającego jego kwalifikacjom oraz zapewnienie niepogorszenia sytuacji płacowej pracownika przez okres sześciu miesięcy od przeniesienia. Mamy zatem do czynienia ze specyficzną dla tej grupy zawodowej, jaką są urzędnicy samorządowi, instytucją jednostronnej modyfikacji treści stosunku pracy, odmiennej od wypowiedzenia warunków pracy i płacy w trybie art. 42 k.p. (…).

Podzielając powyższe rozstrzygnięcia należy więc przyjąć, że przepis art. 23 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych stanowi samodzielną instytucję prawa urzędniczego, umożliwiającą pracodawcy samorządowemu przeniesienie urzędnika na inne stanowisko w drodze jednostronnej czynności, niewymagającej zastosowania wypowiedzenia warunków pracy i płacy z art. 42 k.p.

Przeniesienie uwarunkowane przesłanką niemożności dalszego zatrudnienia urzędnika samorządowego z powodu likwidacji zajmowanego przez niego stanowiska stanowi raczej przywilej tej grupy zawodowej, nawiązujący do standardów przyjętych w innych pragmatykach służbowych. W miejsce bowiem rozwiązania stosunku pracy, które byłoby uzasadnione faktem reorganizacji jednostki samorządu terytorialnego, komentowany przepis stwarza możliwość powierzenia pracownikowi innej pracy w ramach nadal łączącej strony umowy o pracę. Celem omawianej instytucji jest zatem głównie stabilizacja stosunku pracy urzędnika samorządowego.”

Z art. 917 Kodeksu cywilnego wynika natomiast, że:

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zwolnieniem określonym w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko takie odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g tego artykułu. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalone zostały wprost w stosownych przepisach prawa lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Z informacji zawartych w opisie zdarzenia wynika, że wysokość lub zasady ustalania odszkodowania wypłaconego byłej pracownicy nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z postanowień układów zbiorowych pracy innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy – kwota odszkodowania wynika bowiem z uzgodnienia dokonanego między stronami. W ugodzie sądowej nie wskazano również naruszenia przez pracodawcę przepisów prawa pracy. Co prawda Powódka zarzucała pozorność przeprowadzonej reorganizacji i naruszenie przepisu art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych, jednak ugoda nie zawiera w swej treści podstaw prawnych. Ww. odszkodowanie nie dotyczyło szkody rzeczywistej.

Wobec powyższego określone w ugodzie odszkodowanie nie spełnia wymogów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie jest objęte zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z tego przepisu.

W przypadku, gdy podstawą wypłaconego odszkodowania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas należy również przeanalizować, czy ma do niego zastosowanie zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy może występują przesłanki wynikające z lit. a lub b, które uniemożliwiają skorzystanie z ww. zwolnienia.

Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zwalnia z opodatkowania jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Z przedmiotowego zwolnienia wyłączone jest zatem odszkodowanie otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wynika to stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to podlegałyby one opodatkowaniu.

W opisie zdarzenia wskazano, że z ugody, którą zawarli Państwo z byłą pracownicą wynika, że w związku z dokonaniem niezgodnego z prawem przeniesienia na inne stanowisko pracy i obniżenia wynagrodzenia zasadniczego (a za tym dodatku za wieloletnią pracę) oraz dodatku funkcyjnego pozwany X zapłaci powódce (…) odszkodowanie w wysokości 15.000 zł.

Zatem, wypłacone Państwa byłej pracownicy świadczenie ma na celu zrekompensować wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę oraz dodatek funkcyjny, które pracownica ta mogłaby otrzymać w dłuższej perspektywie czasowej, gdyby nadal pozostawała na dotychczasowym stanowisku pracy. W związku z tym ww. odszkodowanie dotyczy korzyści, które pracownica ta mogłaby osiągnąć, gdyby jej szkody nie wyrządzono. W konsekwencji wypłacona przez Państwa kwota odszkodowania na rzecz byłej pracownicy nie korzysta również ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na to, że w opisanym zdarzeniu do wypłaconego przez Państwa odszkodowania nie znajduje zastosowanie zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to – stosownie do art. 31 i art. 38 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – byli Państwo zobowiązani do naliczenia, pobrania i odprowadzenia od tego odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotem interpretacji indywidualnej była – zgodnie z zakresem wyznaczonym pytaniem przedstawionym we wniosku – wyłącznie ocena Państwa stanowiska w części, w której dotyczyło ono opodatkowania otrzymywanego świadczenia oraz możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego. Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga o zasadności naliczenia składki na ubezpieczenie społeczne – kwestia ta nie jest regulowana przepisami prawa podatkowego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).