Interpretacja indywidualna z dnia 16 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.44.2023.1.AK

Czynności sporządzania opinii sądowych oraz prywatnych opinii na rzecz osób fizycznych i przedsiębiorstw nie korzystają z wyłączenia z zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy, a zatem występuje obowiązek dokumentowania świadczonych usług fakturą VAT, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 24 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rezygnacji z bycia podatnikiem podatku od towarów i usług oraz rezygnacji z wystawiania faktur VAT w związku ze świadczonymi usługami.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej:

a)wykonuje Pan usługi biegłego sądowego przy Sądzie (…) (jest Pan mianowanym przez Sąd biegłym sądowym), sporządzając pisemne opinie dla Sądów, Prokuratur, Policji, ABW, CBA;

b)sporządza Pan pisemne opinie prywatne dla osób fizycznych i przedsiębiorstw.

Opinie wykonuje Pan w dziedzinach ekonomia, finanse, rachunkowość przedsiębiorstw. Jednocześnie nie wykonuje Pan żadnych usług doradczych dla podmiotów, cyklicznie czy też długotrwale. Nie wykonuje Pan też żadnych innych usług, tylko pisemne opinie dla wskazanych powyżej instytucji publicznych oraz pisemne opinie dla pozostałych podmiotów. Miesięcznie wykonuje Pan około 3-4 opinii. Rozliczenie za wykonane opinie następuje poprzez wystawienie przez Pana faktur VAT ze stawką 23%.

Ponadto przedstawia Pan inne istotne kwestie:

Jest Pan zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

W ramach prowadzonej działalności wykonuje Pan:

a)czynności biegłego sądowego, w tym sensie, że sporządza Pan jako biegły sądowy (tak podpisuje się Pan na tych dokumentach) pisemne opinie z zakresu ekonomii i finansów dla Sądów, Prokuratur, Policji i innych instytucji państwowych, a także uczestniczy Pan w przesłuchaniach w tych instytucjach;

b)czynności w postaci sporządzania prywatnych pisemnych opinii z zakresu ekonomii i finansów dla innych podmiotów niż instytucje państwowe, tj. np. dla Spółek, innych przedsiębiorstw oraz osób prywatnych; w tym wypadku nie podpisuje się Pan na opiniach jako biegły sądowy, lecz jako autor sporządzający opinię prywatną. Innych czynności Pan nie wykonuje.

Sądy będą zlecać wykonywanie czynności biegłego sądowego na podstawie prawnej, którą jest Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie biegłych sądowych z dnia 26 stycznia 2005 r. (Dz. U. Nr 15, poz. 133).

Sądy nie ponoszą odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat oraz wykonywanie przez Pana czynności biegłego sądowego i sporządzanie pisemnych opinii na zlecenie sądów.

 Czynności wykonywane są dla Sądów i instytucji państwowych w następujący sposób:

a)Sąd przesyła do Pana zlecenie sporządzenia opinii, postanowienie o powołaniu Pana osoby do sporządzenia opinii oraz akta sprawy wraz z załącznikami. W przedmiotowym postanowieniu Sąd wskazuje pytania, na które ma Pan udzielić odpowiedzi. Na tym kończy się działanie Sądu. W trakcie wykonania przez Pana pracy Sąd nie kieruje Pana działaniami. Zatem, ma Pan pełną dowolność zarówno co do tego w jakiej formie sporządzi Pan opinię, na jakie pytania odpowie, a na które z nich nie udzieli Pan odpowiedzi, gdyż na przykład jest to niemożliwe, itd. Zatem uważa Pan, że czynności przez Pana wykonywane nie odbywają się pod kierownictwem Sądu.

b)Na ogół analiza akt sprawy i załączników, a także sporządzanie opinii odbywa się w miejscu Pana zamieszkania. Jednakże może Pan dowolnie wybierać miejsce, w którym wykonuje te czynności. Sąd nigdy nie zobowiązuje Pana do wykonywania pracy w danym miejscu. Zatem uważa Pan, że czynności przez Pana wykonywane nie odbywają się w miejscu wyznaczonym przez Sąd.

c)W zleceniu i postanowieniu o powołaniu Pana osoby do sporządzenia opinii Sąd zakreśla czas, w którym opinia ma być wykonana, wskazując na przykład, że na wykonanie ma Pan 3 miesiące od otrzymania akt sprawy. Ten czas jest jednak często przedłużany, ponieważ najczęściej składa Pan zapotrzebowanie na dodatkowe dokumenty i to powoduje oczekiwanie na te dokumenty. Zatem czas sporządzania opinii często przedłuża się nawet do 6-7 miesięcy. Ponadto w związku z tym, że równolegle wykonuje Pan czynności w różnych sprawach zleconych przez Sąd, to dowolnie kształtuje Pan konkretny dzień i czas pracy nad daną sprawą. Zdarza się zatem, że w wyznaczonym przez Sąd okresie dla danej sprawy, pracuje Pan nad daną sprawą bardzo nieregularnie, np. zaczyna pracę w drugim miesiącu, wykona jakieś czynności w czwartym miesiącu, a opinię zakończy Pan w piątym miesiącu. Zatem uważa Pan, że czynności przez Pana wykonywane nie odbywają się w czasie wyznaczonym przez Sąd.

Podsumowując, wykonywane przez Pana czynności dla Sądów, nie są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecających te czynności Sądy.

Wykonując usługi biegłego sądowego, sporządzając pisemne opinie dla Sądów, ponosi Pan ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną w powyższym zakresie działalnością.

Sporządzanie opinii prywatnych będzie się odróżniać od sporządzania opinii dla Sądów i innych instytucji państwowych tym, że w opiniach prywatnych używa Pan pojęcia „autor opracowania”, unika Pan sformułowania „biegły sądowy” i podpisuje się Pan pod opinią jedynie jako „dr (…)”, natomiast w opiniach dla Sądów i innych instytucji państwowych używa Pan pojęcia „biegły sądowy” i podpisuje się Pan również jako „biegły sądowy dr (…)”. Poza tym opiniowanie w obu przypadkach jest takie same, tzn. otrzymuje Pan dokumenty księgowe i na ich podstawie sporządza opinię.

Współpraca z osobami fizycznymi i przedsiębiorstwami w zakresie sporządzania opinii prywatnych odbywać się będzie na podstawie:

a)ustnego zlecenia sporządzenia opinii lub,

b)zlecenia sporządzenia opinii w wiadomości e-mail lub,

c)podpisanej umowy o dzieło.

Jednakże najczęściej stosowane są podpunkty a i b.

Działania współpracy z osobami fizycznymi i przedsiębiorstwami nie będą się charakteryzowały zorganizowaniem. Podmioty te przesyłają Panu najczęściej e-mailem gotowe dokumenty księgowe, tj. najczęściej sprawozdania finansowe i inne zestawienia księgowe, które następnie są przez Pana poddawane analizie w celu sformułowania na ich podstawie odpowiedzi na pytania i zawarcia tych odpowiedzi w opinii. Szacunkowo uzgadnia Pan również czas na sporządzenie opinii. Jednakże ostatecznie i tak Pan decyduje, kiedy taką opinię sporządzi. Nie następuje natomiast organizacja miejsca pracy, sprzętu, ludzi, itp.

Osoby fizyczne i przedsiębiorstwa nie ponoszą odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat oraz wykonywanie przez Pana czynności sporządzania pisemnych opinii prywatnych na rzecz osób fizycznych i przedsiębiorstw.

Czynności wykonywane dla osób fizycznych i przedsiębiorstw wykonywane są w następujący sposób:

a)Osoby fizyczne i przedsiębiorstwa przesyłają do Pana dokumenty oraz pytania. Na tym kończy się działanie tych podmiotów. W trakcie wykonania przez Pana pracy podmioty te nie kierują Pana działaniami. Zatem, ma Pan pełną dowolność zarówno co do tego, w jakiej formie sporządzi Pan opinię, na jakie pytania odpowie, a na które z nich nie udzieli odpowiedzi, gdyż na przykład jest to niemożliwe, itd. Zatem uważa Pan, że czynności przez Pana wykonywane nie odbywają się pod kierownictwem tych podmiotów.

b)Na ogół analiza dokumentów, a także sporządzanie opinii odbywa się w miejscu Pana zamieszkania. Jednakże może Pan dowolnie wybierać miejsce, w którym wykonuje te czynności. Podmioty te nigdy nie zobowiązują Pana do wykonywania pracy w danym miejscu. Zatem uważa Pan, że czynności przez Pana wykonywane nie odbywają się w miejscu wyznaczonym przez te podmioty.

c)Szacunkowy czas sporządzenia opinii określa Pan osobiście i prosi o akceptację zleceniodawcę. Najczęściej jest to okres 1-3 miesięcy. Jednocześnie dowolnie kształtuje Pan konkretny dzień i czas pracy nad daną sprawą. Równolegle wykonuje Pan różne opinie dla różnych podmiotów i instytucji, zatem zdarza się, że w ustalonym z tymi podmiotami okresie dla danej sprawy, pracuje Pan nad daną sprawą bardzo nieregularnie, np. zaczyna Pan pracę w pierwszym miesiącu, wykona jakieś czynności w drugim miesiącu, a opinię zakończy w trzecim miesiącu. Zatem uważa Pan, że czynności przez Pana wykonywane nie odbywają się w czasie wyznaczonym przez te podmioty.

Podsumowując, wykonywane przez Pana czynności dla osób fizycznych i przedsiębiorstw nie są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecających te czynności osoby fizyczne i przedsiębiorstwa.

Wykonując czynności sporządzania pisemnych opinii prywatnych na rzecz osób fizycznych i przedsiębiorstw, ponosi Pan ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną w powyższym zakresie działalnością.

Wynagrodzenie, które Pan otrzymuje za wykonywanie czynności wymienionych we wniosku (sporządzanie pisemnych opinii dla Sądów oraz pisemnych opinii prywatnych dla osób fizycznych i przedsiębiorstw) stanowi następujące przychody, o których mowa w przepisach art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2647, ze zm.):

a)art. 13 pkt 6,

b)art. 13 pkt 8a.

W prowadzonej działalności gospodarczej nie wykonuje Pan i nie będzie wykonywał czynności, które zostały wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.).

Pytanie

Czy może Pan przestać być podatnikiem VAT i zrezygnować z rozliczania sprzedaży Pana opinii za pomocą faktur VAT. Jeżeli tak, to czy wówczas będzie Pan mógł rozliczać się za pomocą wystawiania rachunków?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że może Pan przestać być podatnikiem podatku VAT i może Pan rozliczać się poprzez wystawianie rachunków zamiast faktur VAT.

Wynika to z tego, że w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wskazano, że podatnikiem VAT jest osoba fizyczna, która samodzielnie wykonuje działalność gospodarczą.

Natomiast w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy wskazano, że za „wykonywanie samodzielne działalności gospodarczej” nie uznaje się sytuacji, w których podatnik uzyskuje przychody wskazane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 13 pkt 2-9. Wśród tych przychodów istotny jest punkt 6 wskazujący na przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnych oraz punkt 8 wskazujący na przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Pana zdaniem, punkt 6 pozwala stwierdzić, że pisemne opinie wykonywane przez Pana dla instytucji publicznych nie wymagają wystawiania faktur VAT oraz punkt 8 pozwala stwierdzić, że pisemne opinie prywatne wykonywane przez Pana dla innych podmiotów również nie wymagają wystawiania faktur VAT.

Zatem, skoro wszystkie rodzaje wykonywanych przez Pana czynności nie podlegają podatkowi VAT, to może Pan przestać być podatnikiem podatku VAT i rozliczać się za pomocą rachunków.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.):

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Z wyżej powołanego art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności, bądź sytuacji. Należy jednak zauważyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Tak więc, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie.

W konsekwencji, nie budzi wątpliwości, że czynności biegłych w postępowaniu sądowym lub przygotowawczym oraz czynności sporządzania pisemnych opinii na rzecz osób fizycznych i przedsiębiorstw, stanowią usługi. Wskazuje na to w szczególności powołany powyżej przepis art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy. Ich istotą jest dokonanie na zlecenie określonego świadczenia – wydanie opinii, ekspertyzy, za wynagrodzeniem. Mamy zatem do czynienia z czynnością opodatkowaną – odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ustawy.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, czy też świadczenie usług w rozumieniu art. 8 tej ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 2 ww. ustawy:

W świetle art. 15 ust. 3 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 13 pkt 2–9 ustawy z dnia 6 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Z zakresu podmiotowego ustawy o podatku od towarów i usług wyłączone zostały podmioty osiągające przychody, o których stanowi art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług przewiduje niezbędny warunek, aby czynności osoby fizycznej nie były uznawane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Warunek ten dotyczy związania wykonującego czynność ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności.

Oznacza to, że wyłączenie z opodatkowania jest możliwe tylko wówczas kiedy przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a stosunek prawny istniejący pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą, oprócz wynagrodzenia oraz warunków wykonywania czynności będzie określał odpowiedzialność tego pierwszego względem osób trzecich. Przy czym, kryteria te muszą zostać spełnione łącznie.

W pierwszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą możliwości rezygnacji z bycia podatnikiem podatku od towarów i usług w związku ze świadczonymi usługami biegłego sądowego.

Należy zauważyć, że niewątpliwie przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy nawiązuje do konstrukcji umów cywilnoprawnych, tj. umowy zlecenia i umów o podobnym charakterze. Jednakże przy powoływaniu biegłego przez organ procesowy (dochodzeniowy) nawet przy przyjęciu, że organ jest zlecającym wykonanie czynności, nie jest możliwe nawiązanie stosunku prawnego, którego elementem jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności. Powołanie biegłych stanowi dla tych osób nie zlecenie wykonania czynności, lecz nakaz wykonywania takich czynności. Na powołanych zaś osobach, a nie na zlecającym spoczywa odpowiedzialność za wykonanie tych czynności. Tak więc w przypadku wykonywania przez biegłego zleconych czynności, zlecający nie bierze na siebie odpowiedzialności za czynności biegłego.

Organy procesowe (sąd, prokuratura), a także policja „odpowiadają” za podjęte przez siebie rozstrzygnięcie czy działanie w danej sprawie. Nie ma natomiast tożsamości czynności organów i biegłego, których odbiorcą byłby uczestnik postępowania sądowego (prokuratorskiego, dochodzeniowego). Organy wydając rozstrzygnięcie dokonują oceny przedstawionych im dowodów, nie mogą zatem wpływać na treść opinii wydanej przez biegłego sądowego.

To, że zarówno organy procesowe, bez względu na fazę postępowania (postępowanie przygotowawcze, postępowanie przed sądem), jak i powołani biegli sądowi są uczestnikami tego samego postępowania, nie wprowadza jakichkolwiek zależności (co do treści opinii, ekspertyzy) między tymi podmiotami, chociaż występują tu niewątpliwie zdarzenia mogące być określone wzajemnymi relacjami. Zatem w przypadku wykonywania przez biegłego zleconych czynności, zlecający nie bierze na siebie odpowiedzialności za czynności biegłego.

Należy również wskazać, że prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. Nr 15, poz. 133). Biegły sądowy jest osobą, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie, potwierdzone stosownym dokumentem i w pełni samodzielnie sporządza zleconą mu opinię (ekspertyzę), kierując się wyłącznie posiadaną wiedzą w tym zakresie. Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu sądowym. Przed objęciem funkcji biegły składa przyrzeczenie, że powierzone mu obowiązki wykonywać będzie z całą sumiennością i bezstronnością. Nikt zatem nie powinien mieć wpływu na treść jego pracy (sporządzenia stosownej opinii).

Jak wynika z opisu sprawy, w ramach prowadzonej działalności wykonuje Pan czynności biegłego sądowego i sporządza pisemne opinie z zakresu ekonomii i finansów dla Sądów, Prokuratur, Policji i innych instytucji państwowych, a także uczestniczy Pan w przesłuchaniach w tych instytucjach. Sądy będą zlecać wykonywanie czynności biegłego sądowego na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Sądy nie ponoszą odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat oraz wykonywanie przez Pana czynności biegłego sądowego i sporządzania pisemnych opinii na zlecenie sądów. W trakcie wykonywania pracy Sąd nie kieruje Pana działaniami. Czynności wykonywane przez Pana nie odbywają się pod kierownictwem Sądu ani nie są wykonywane w miejscu i czasie wyznaczonym przez Sąd. Wykonując usługi biegłego sądowego, sporządzając pisemne opinie dla Sądów, ponosi Pan ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną w powyższym zakresie działalnością.

W kontekście powyższej analizy oraz przedstawionego opisu sprawy, czynności wykonywane przez Pana jako biegłego sądowego nie korzystają z wyłączenia z zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Nie jest spełniony jeden z warunków określonych w powołanym wyżej art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług dotyczący odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę.

Należy więc uznać, że jako biegły sądowy występuje Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Czynności biegłego wykonującego powierzone mu funkcje wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 2 ustawy i jako takie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, tym samym konsekwentnie stanowią – w świetle art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług – sprzedaż.

Pana wątpliwości dotyczą również możliwości rezygnacji z bycia podatnikiem podatku od towarów i usług w związku ze świadczonymi usługami sporządzania prywatnych pisemnych opinii dla osób fizycznych i przedsiębiorstw.

W opisie sprawy wskazał Pan, że w ramach prowadzonej działalności wykonuje Pan również czynności sporządzania prywatnych pisemnych opinii z zakresu ekonomii i finansów dla innych podmiotów niż instytucje państwowe, tj. np. dla Spółek, innych przedsiębiorstw oraz osób prywatnych. Sporządzanie opinii prywatnych będzie się odróżniać od sporządzania opinii dla Sądów i innych instytucji państwowych tym, że w opiniach prywatnych używa Pan pojęcia „autor opracowania” i podpisuje się Pan jako „dr (…)”. Współpraca z osobami fizycznymi i przedsiębiorstwami w zakresie sporządzania opinii prywatnych odbywać się będzie na podstawie ustnego zlecenia sporządzenia opinii, zlecenia sporządzenia opinii w wiadomościach e-mail lub podpisanej umowy o dzieło. Działania współpracy z osobami fizycznymi i przedsiębiorstwami nie będą charakteryzowały się zorganizowaniem. Osoby fizyczne i przedsiębiorstwa nie ponoszą odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat oraz wykonywanie przez Pana czynności sporządzania pisemnych opinii prywatnych. Czynności dla osób fizycznych i przedsiębiorstw nie są wykonywane przez Pana pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecające te czynności osoby fizyczne i przedsiębiorstwa. Ponosi Pan ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną w powyższym zakresie działalnością.

Jak już wyżej wskazano, z zakresu podmiotowego ustawy o podatku od towarów i usług wyłączone zostały podmioty osiągające przychody, o których mowa w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po spełnieniu warunków wynikających z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że wyłączenie możliwe jest tylko wówczas, gdy stosunek prawny istniejący pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą, oprócz wynagrodzenia oraz warunków wykonywania czynności, będzie określał odpowiedzialność tego pierwszego względem osób trzecich. Kryteria te muszą być spełnione łącznie.

Zatem w analizowanej sprawie, czynności sporządzania przez Pana prywatnych pisemnych opinii z zakresu ekonomii i finansów na rzecz osób fizycznych i przedsiębiorstw również nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego za ich wykonanie przez zleceniobiorcę, bowiem – jak wskazał Pan w opisie sprawy – osoby fizyczne i przedsiębiorstwa nie ponoszą odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat oraz wykonywanie przez Pana czynności sporządzania pisemnych opinii prywatnych.

W konsekwencji, czynności sporządzania przez Pana prywatnych pisemnych opinii z zakresu ekonomii i finansów na rzecz osób fizycznych i przedsiębiorstw wypełniają dyspozycję art. 8 oraz art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 106b ust. 3 ustawy:

Zatem z ww. przepisów wynika, że do wystawienia faktury, co do zasady, zobowiązany jest podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi na to, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a świadcząc usługi biegłego sądowego oraz usługi sporządzania prywatnych opinii występuje Pan w charakterze podatnika podatku VAT, świadczone usługi powinny być, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, dokumentowane fakturą.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług.

Według art. 113 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 113 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 113 ust. 5 ustawy:

Jak stanowi art. 113 ust. 9 ustawy:

Zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy:

W myśl art. 113 ust. 11 ustawy:

W świetle art. 113 ust. 13 ustawy:

Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych przepisami art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, pod warunkiem, że nie dokonuje dostaw, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 1 ustawy lub nie świadczy usług wskazanych w art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy.

Z powyższych regulacji wynika, że jeżeli w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorca nie dokonuje dostaw towarów ani nie świadczy usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy, to przysługuje mu prawo do korzystania ze zwolnienia z VAT ze względu na wartość sprzedaży do momentu przekroczenia limitu tego zwolnienia. Natomiast w przypadku, gdy dokonuje przynajmniej jednej czynności wyszczególnionej w art. 113 ust. 13 ustawy, przedsiębiorca ma obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT nawet wówczas, gdy nie przekroczy limitu zwolnienia z VAT.

Z opisu sprawy wynika, że w prowadzonej działalności gospodarczej nie wykonuje Pan i nie będzie wykonywał czynności, które zostały wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy.

W konsekwencji powyższego należy wskazać, że jeśli wartość sprzedaży opisanych we wniosku usług biegłego sądowego oraz usług sporządzania prywatnych opinii w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 200 000 zł oraz nie świadczy Pan usług, które zostały wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy, to ma Pan prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z uwzględnieniem przepisu art. 113 ust. 13 ustawy.

Należy, jednakże zaznaczyć, że jeżeli po skorzystaniu ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, wartość sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy przekroczy kwotę 200 000 zł, to zwolnienie utraci moc począwszy od czynności, którą zostanie przekroczona ta kwota. Wskazania wymaga również, że utraci Pan prawo do zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, w przypadku wykonania jakiejkolwiek czynności wymienionej w art. 113 ust. 13 ustawy.

Należy jednak zaznaczyć, że jeśli ze względu na wielkość sprzedaży, skorzysta Pan ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy w związku z art. 113 ust. 13 ustawy, to na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy, nie ma Pan obowiązku dokumentowania fakturą świadczonych usług biegłego sądowego oraz usług sporządzania prywatnych opinii – o ile takie żądanie nie zostanie zgłoszone ze strony zlecającego sporządzenie opinii (zarówno opinii sądowych, jak i opinii prywatnych).

Podsumowując, czynności sporządzania opinii sądowych oraz prywatnych opinii na rzecz osób fizycznych i przedsiębiorstw nie korzystają z wyłączenia z zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy, a zatem ma Pan obowiązek dokumentowania świadczonych usług fakturą VAT, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy.

Jeśli jednak ze względu na wielkość sprzedaży, skorzysta Pan ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 w związku z art. 113 ust. 13 ustawy, to nie będzie miał Pan obowiązku – w myśl art. 106b ust. 2 ustawy – dokumentowania fakturą świadczonych usług, z zastrzeżeniem art. 106b ust. 3 ustawy.

Tym samym, Pana stanowisko w zakresie uznania, że wykonywane przez Pana czynności nie podlegają podatkowi VAT, a zatem może Pan przestać być podatnikiem podatku VAT i rozliczać się za pomocą rachunków, należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).