Interpretacja indywidualna z dnia 16 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.822.2022.5.IO

Czy umowa pożyczki zawarta ze Spółką (pożyczkodawca) będącą podatnikiem podatku VAT, której przedmiotem działalności nie jest udzielanie pożyczek pieniężnych, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 października 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 26 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w kwestii czy umowa pożyczki zawarta ze Spółką (pożyczkodawca) będącą podatnikiem podatku VAT, której przedmiotem działalności nie jest udzielanie pożyczek pieniężnych, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 grudnia 2022 r. (wpływ 28 grudnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pani M.O. jest osobą fizyczną niebędącą podatnikiem podatku od towarów i usług czynnym w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jak również wspólnikiem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadającej siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która to spółka zarejestrowana jest jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu wskazanej ustawy.

Głównym przedmiotem działalności Spółki (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Przedmiotem działalności tejże spółki nie jest udzielanie pożyczek i inne usługi finansowe. Spółka nie prowadzi również działalności gospodarczej w zakresie usług udzielania kredytów i pożyczek oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu takich usług.

W dniu (...) października 2022 r. Pani M.O. (pożyczkobiorca) zawarła ze spółką (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…) (pożyczkodawca) umowę oprocentowanej pożyczki kwoty (…) zł.

Jak wskazano powyżej Pani M.O. jest wspólnikiem wskazanej spółki i posiada 95 udziałów w kapitale spółki o łącznej wartości (…) zł.

Powyżej opisana czynność miała charakter jednorazowy, a Spółka nie miała i nie ma zamiaru dokonywać kolejnych pożyczek w sposób ciągły w celach zarobkowych.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (ostatecznie sformułowane w piśmie z 22 grudnia 2022 r.)

Czy spółka - pożyczkodawca będąca podatnikiem podatku VAT, której przedmiotem działalności nie jest udzielanie pożyczek pieniężnych, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?

Pani stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług (ostatecznie sformułowane w piśmie z 22 grudnia 2022 r.)

W odniesieniu do zobowiązania do wyjaśnienia czy Wnioskodawczyni chce uzyskać interpretacją indywidualną, które będzie dotyczyła wyłącznie podatku od czynności cywilnoprawnych, czy też w związku z możliwością opodatkowania czynności udzielenia pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku gdyby wskazana czynność nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, chce również uzyskać interpretację indywidualną także w zakresie podatku od towarów i usług niniejszym wskazuję, że jak wskazano w treści pierwotnego wniosku przepisy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazują, że czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki lub jej zmiany nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych w zakresie, w jakim opodatkowane są podatkiem od towarów i usług lub jeśli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonanych czynności, za wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, której przedmiotem jest nieruchomość lub jej część albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udziału w tych prawach, jak również umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W niniejszym stanie faktycznym spółka-pożyczkodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, niemniej jednak nie prowadzi działalności polegającej na udzielaniu kredytów łub pożyczek, a udzielona Wnioskodawczyni pożyczka jest czynnością incydentalną.

W związku z powyższym uznać należy, że ocena opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych uzależniona będzie od analizy, jakie skutki podatkowe z tytułu jej zawarcia powstaną na gruncie podatku od towarów i usług, a co za tym idzie zasadnym jest wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej dotyczącej również skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki na gruncie podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca wskazuje, że umowa pożyczki zawarta została pomiędzy nim (osobą fizyczną niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług), jako pożyczkobiorcą, a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, jako pożyczkodawcą. Jak wskazano powyżej spółka - pożyczkodawca nie zajmuje się udzielaniem kredytów lub pożyczek, a przedmiotowa czynność była czynnością incydentalną.

Umowa pożyczki w tym przypadku, w opinii Wnioskodawcy stanowić będzie odpłatne świadczenie usług, czego skutkiem będzie podleganie tej czynności opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przepisy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług wskazują jednak, że czynność taka podlegać będzie zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Wnioskodawczyni wnosi więc o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej zarówno w kwestii podlegania przedmiotowej czynności opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jak również podlegania zwolnieniu tej czynności z tegoż podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, co mieć będzie bezpośredni wpływ na treść indywidualnej interpretacji podatkowej dotyczącej opodatkowania czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w jej opinii czynność ta zwolniona będzie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, czego skutkiem będzie również niepodleganie tej czynności pod opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a to zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni wskazuje również, że w przedstawionym stanie faktycznym nie jest możliwym wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej dotyczącej tylko i wyłącznie podatku od czynności cywilnoprawnych z uwagi na fakt, iż ewentualne podleganie bądź niepodleganie wskazanej czynności opodatkowaniu tymże podatkiem uzależnione jest niejako od oceny czy czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też będzie podlegać zwolnieniu z tegoż podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Przedstawiony zarówno w treści wniosku z dnia 26 października 2022 r., jak i w treści niniejszego pisma wywód prowadzi po stronie Wnioskodawczyni do wniosku, że przedmiotowa czynność zwolniona będzie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a co za tym idzie w niniejszej sprawie winno znaleźć zastosowanie wyłącznie zawarte w art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co prowadzi do jednoznacznego wniosku, że przedmiotowa czynność winna być uznana za wyłączoną z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a co za tym idzie Wnioskodawczyni nie powinna zostać obciążona obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak wskazano w petitum niniejszego pisma Wnioskodawczyni podtrzymuje wszelkie wnioski, oświadczenia, stanowisko dot. stanu faktycznego wskazane w treści wniosku z dnia 26 października 2022 r. oraz wnosi o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie skutków podatkowych przedmiotowej umowy pożyczki na gruncie podatku od towarów i usług, jak również na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, iż została Pani (pożyczkobiorca) uznana za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani osobą fizyczną niebędącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jest Pani również wspólnikiem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, posiadającej siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka zarejestrowana jest jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Przedmiotem działalności tejże Spółki nie jest udzielanie pożyczek i inne usługi finansowe. Spółka nie prowadzi również działalności gospodarczej w zakresie usług udzielania kredytów i pożyczek oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu takich usług. W dniu (...) października 2022 r. zawarła Pani ze Spółką umowę oprocentowanej pożyczki na kwotę (…) zł. Powyżej opisana czynność miała charakter jednorazowy, a Spółka nie miała i nie ma zamiaru dokonywać kolejnych pożyczek w sposób ciągły w celach zarobkowych.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pani wątpliwości dotyczą kwestii czy umowa pożyczki zawarta ze Spółką (pożyczkodawca) będącą podatnikiem podatku VAT, której przedmiotem działalności nie jest udzielanie pożyczek pieniężnych, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia Pani pożyczki przez Spółkę (pożyczkodawcę) spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

W konsekwencji wskazana we wniosku czynność udzielenia przez Spółkę odpłatnej pożyczki, na rzecz Pani (Pożyczkobiorcy), jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia Pani oprocentowanej pożyczki przez Spółkę, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielenia pożyczki przez Spółkę na Pani rzecz korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Zatem Pani stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług zgodnie z którym, umowa pożyczki stanowić będzie odpłatne świadczenie usług, czego skutkiem będzie podleganie tej czynności opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług przy jednoczesnym zwolnieniu z podatku VAT tej czynności na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Pani stanowiska w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Ponadto tut. Organ informuje, że interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko dla Pani, tj. Wnioskodawcy, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów, w tym Pożyczkodawcy (Spółki).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej,

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej,

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.