Interpretacja indywidualna z dnia 23 lutego 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.838.2022.4.RR
Skutki podatkowe podziału spółki przez wydzielenie.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
4 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 3 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych podziału spółki przez wydzielenie – na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie pismem z 9 lutego 2023 r.
Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania: (…),
2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania: (…).
Opis zdarzenia przyszłego
W pierwszej kolejności wskazano, że przedmiot niniejszego wniosku był już przedmiotem oceny przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej (interpretacja z dnia 12 stycznia 2022 r., znak: 0113-KDIPT2-3.4011.561.2021.3.AK; interpretacja z dnia 14 stycznia 2022 r., znak: 0111-KDIB3-2.4012.497.2021.4.MGO oraz interpretacja z dnia 14 stycznia 2022 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.307.2021.5.BD).
Niemniej jednak w toku przygotowania przez Wnioskodawcę do planowanej restrukturyzacji, a konkretnie opisanego w poprzednich wnioskach i niniejszym wniosku podziału Spółki, konieczna okazała się zmiana pierwotnych założeń. Mianowicie, w trakcie przygotowania do podziału zidentyfikowano w majątku Wnioskodawcy nieruchomości rolne, niezabudowane. Obrót tymi nieruchomościami jest obecnie ograniczony regulacjami ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, Dz. U. z 2022 r. poz. 461 ze zm.
Efektem tych regulacji jest, że w przypadku podziału Spółki i wydzielenia w jego ramach tych nieruchomości, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR ) jest uprawniony do złożenia oświadczenia o nabyciu tej nieruchomości za zapłatą ceny tej nieruchomości i brak jest narzędzi prawnych pozwalających na wyeliminowanie niepewności prawnej wspólników w tym zakresie.
Wskazane powyżej nieruchomości rolne nie są wykorzystywane zarówno w Działalności Operacyjnej Spółki (zdefiniowane w dalszej części wniosku), jak też w ramach Działalności Aktywów Trwałych (zdefiniowane w dalszej części wniosku), to znaczy nie służą zarówno do realizacji funkcji produkcyjnych, sprzedażowych, jak też związanych z zarządzaniem majątkiem produkcyjnym Spółki lub jej wartością.
Natomiast część z tych nieruchomości przewidziana jest jako ewentualna droga przeciwpożarowa. Brak jest na nich jednak na dzień dzisiejszy jakiejkolwiek utwardzanej drogi - wskazanie ich jako droga przeciwpożarowa stanowi wskazanie miejsca dostępu do nieruchomości produkcyjnych w przypadku ewentualnego pożaru. Ponadto część ze wskazanych powyżej nieruchomości rolnych stanowi także nieruchomości leśne. Spółka jest w tej chwili w trakcie wyjaśniania z właściwymi organami (KOWR i Lasy Państwowe) charakteru tych nieruchomości. W szczególności organy te mogą potwierdzić, że w ich ocenie nieruchomości te nie spełniają definicji nieruchomości rolnych lub leśnych, w szczególności ze względu na ich powierzchnie i lokalizację, która uniemożliwia ich wykorzystanie do działalności leśnej lub rolniczej.
Brak szczegółowego opisu stanu faktycznego dotyczącego tych właśnie nieruchomości i ich przeznaczenia w ramach planowanej restrukturyzacji w pierwotnym wniosku jest przyczyną złożenia ponownego zapytania w tej sprawie przez Wnioskodawcę i pozostałych Zainteresowanych. Ze względów formalnych jednak, w związku z faktem, że przedmiotowe zapytanie jest w ujęciu przepisów podatkowych nowym wnioskiem o interpretację, Wnioskodawca przedstawia cały stan faktyczny wraz z dodatkowymi elementami dotyczącymi wskazanych powyżej nieruchomości.
(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością („Wnioskodawca”, „Spółka”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i jest polskim rezydentem podatkowym, tj. posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.
Wspólnikami Spółki są (…) i (…) będący małżonkami posiadający każdy po 47,5% udziałów, a także trójka ich dzieci łącznie posiadająca 5% udziałów Spółki. Wszyscy wspólnicy są polskimi rezydentami podatkowymi.
Spółka prowadzi działalność dystrybucyjną zarówno w Polsce, jak i za granicą polegającą na sprzedaży produktów nabytych od spółki J., w której udziały posiadają wyłącznie (…) i (…), każdy po 50%.
Spółka posiada także nieruchomości oraz znaki towarowe. Zarówno nieruchomości (z zastrzeżeniem nieruchomości rolnych posiadanych przez Spółkę), jak i znaki towarowe, oprócz tego, że wykorzystywane są w ramach działalności Spółki, są też odpłatnie udostępniane innym podmiotom, w tym J. W szczególności, nieruchomości są przedmiotem najmu lub dzierżawy, a na znaki towarowe Spółka udzieliła licencji do ich korzystania ...... Tak jak wskazano powyżej, Spółka jest także właścicielem nieruchomości rolnych. Nieruchomości te nie są zabudowane i nie są wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej Spółki, to znaczy nie służą do realizacji funkcji produkcyjnych lub sprzedażowych, jak też związanych z zarządzaniem majątkiem Spółki związanych z prowadzeniem działalności produkcyjnej i sprzedażowej. Innymi słowy zarówno nie służą one Spółce i nie są wykorzystywane przez Nią w działalności operacyjnej dla celów własnych, jak też nie są przedmiotem najmu lub dzierżawy na rzecz innych podmiotów.
W chwili obecnej podjęta została decyzja o nowym ukształtowaniu struktury grupy i przeprowadzeniu restrukturyzacji. Między innymi w ramach planowanej restrukturyzacji, w celu oddzielenia kluczowych aktywów biznesowych, tj. nieruchomości oraz znaków towarowych, od ryzyk biznesowych i prawnych wynikających z działalności operacyjnej Spółki, planowane jest przeniesienie działalności dotyczącej aktywów trwałych Spółki („Działalność Wydzielana”) do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącą polskim rezydentem podatkowym („Spółka Majątkowa”, „.....”) („Podział”).
Wnioskodawca planuje przeprowadzić podział w formie podziału przez wydzielenie w rozumieniu art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505, dalej jako „KSH”). W wyniku Podziału składniki majątkowe przeznaczone do prowadzenia Działalności Wydzielanej Spółki, wskazane i opisane szczegółowo poniżej, zostaną przeniesione do Spółki Majątkowej. W toku Podziału udziały w Spółce Majątkowej obejmą (...) i (...).
Działalność Wydzielana dotyczy aktywów trwałych Spółki w postaci nieruchomości i znaków towarowych i polega na zapewnieniu utrzymania i bieżącego funkcjonowania nieruchomości, w tym ich remontów, obsługę mediową (dostawa mediów, odbiór śmieci, etc.) nieruchomości, obsługę prawną nieruchomości i znaków towarowych, w tym nadzór i monitorowanie naruszeń praw Spółki do znaków towarowych, zarządzanie dzierżawami nieruchomości i licencjami udzielonymi na znaki towarowe, obsłudze umów dotyczących nieruchomości oraz znaków towarowych, a także zapewnienie prawidłowego wykonywania tych umów przez Spółkę („Działalność Aktywów Trwałych”).
Działalność Aktywów Trwałych pełni następujące funkcje:
1)obsługa umów w zakresie jakim dotyczą nieruchomości Spółki i ich wykorzystywania oraz sprawowania nadzoru nad nieruchomościami Spółki, w tym planowanie remontów;
2)obsługa administracyjna nieruchomości Spółki w tym zawieranie umów w zakresie dostawy mediów, odbioru śmieci;
3)zapewnienie wsparcia prawnego w zakresie nieruchomości i znaków towarowych Spółki, w tym kontrola występowania naruszeń praw spółki do znaków towarowych;
4)wsparcie w zakresie umów dzierżawy nieruchomości oraz licencji udzielonych na znaki towarowe, w tym obsługa ich prawidłowego wykonania.
Jak wynika z powyższego, w odniesieniu do nieruchomości, Działalność Aktywów Trwałych koncentruje się na zarządzaniu i obsłudze nieruchomości wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej, zarówno własnej, jak i nieruchomości wynajmowanych lub będących przedmiotem dzierżawy na rzecz innych podmiotów. Z zasady działalność ta polegająca na realizacji funkcji opisanych powyżej, nie dotyczy nieruchomości rolnych lub leśnych. W zakresie tych nieruchomości nie występuje obsługa umów dotyczących tych nieruchomości, monitoring stanu zabudowań nieruchomości i planowanie remontów, obsługa administracyjna nieruchomości i zapewnienie im dostawy mediów. Możliwa jest sytuacja, w której Spółka lub inny podmiot z grupy uznałby, że dana nieruchomość rolna lub leśna mogłaby być wykorzystana w ramach działalności gospodarczej danej spółki. Oznaczałoby to jednak konieczność podjęcia działań prawnych i faktycznych dotyczących zmiany statusu prawnego nieruchomości i jej zabudowy.
Po Podziale Spółka prowadzić będzie całą swoją dotychczasową działalność poza Działalnością Wydzielaną, w szczególności działalność dystrybucyjną polegającą na sprzedaży produktów nabytych od ...... na rzecz klientów, działalność zakupową w zakresie nabywania towarów przeznaczonych do dalszej sprzedaży, działalność logistyczno-magazynową, w tym świadczona w tym zakresie usługa logistyczna i obsługi magazynowej na rzecz ...... (razem „Działalność Operacyjna”).
Po Podziale w Spółce dzielonej pozostaną składniki majątkowe wykorzystywane do prowadzenia Działalności Operacyjnej, a w szczególności:
‒środki trwałe i wyposażenie służące do prowadzenia Działalności Operacyjnej, tj. komputery, serwery, drukarki, telefony, meble, narzędzia, maszyny i urządzenia wykorzystywane w Działalności Operacyjnej;
‒inwestycje w obce środki trwałe poniesione na nieruchomościach niestanowiących własności Spółki; oprogramowanie wykorzystywane w prowadzeniu Działalności Operacyjnej (Spółka posiada licencje na programy komputerowe);
‒prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę z pracownikami przypisanymi do wykonywania Działalności Operacyjnej;
‒zobowiązania wobec pozostających w Spółce pracowników oraz pozostałe zobowiązania związane ze stosunkami pracy tych pracowników;
‒prawa i obowiązki Spółki wynikające z umów z kontrahentami (zarówno spisanych w formie pisemnej umowy dwóch stron, jak też zawartych w trybie zleceń i zamówień), zawartych w ramach Działalności Operacyjnej;
‒wierzytelności i zobowiązania wynikające z umów z kontrahentami zawartymi w ramach Działalności Operacyjnej (zarówno zawartych w formie pisemnej umowy dwóch stron, jak też zawartych w trybie zleceń lub zamówień).
‒W Spółce pozostaną także po Podziale nieruchomości rolne Spółki, które będą Jej własnością na dzień Podziału.
W ramach Podziału do Spółki Majątkowej mają zostać przeniesione materialne i niematerialne składniki majątku wykorzystywane do prowadzenia Działalności Wydzielanej, a w szczególności:
‒nieruchomości Spółki stanowiące Jej własność lub których użytkownikiem wieczystym będzie Spółka na dzień Podziału (bez inwestycji w obce środki trwałe poniesionych na nieruchomościach znajdujących się w użytkowaniu wieczystym Spółki, które pozostaną w Spółce w ramach Działalności Operacyjnej - jak wskazano powyżej) z wyłączeniem nieruchomości posiadających status nieruchomości rolnych lub leśnych stanowiących własność Spółki na dzień Podziału;
‒znaki towarowe i prawa autorskie do nich stanowiące własność Spółki;
‒prawa i obowiązki z umów licencji znaków towarowych stanowiących własność Spółki;
‒prawa i obowiązki z umów dzierżawy nieruchomości i innych umów dotyczących nieruchomości, takich jak umowy najmu, umowy dotyczące obsługi nieruchomości (media, ochrona, ubezpieczenie, etc.) stanowiących własność Spółki lub których użytkownikiem wieczystym jest Spółka ;
‒prawa i obowiązki z umów o pracę tych pracowników, których praca dotyczy bieżącej obsługi i utrzymania nieruchomości;
‒należności i zobowiązania wynikające z powyższych umów dotyczące nieruchomości i znaków towarowych istniejących na dzień Podziału.
W razie wątpliwości co do alokacji składników majątku, umów lub pracowników decydować będzie ich funkcjonalny związek z Działalnością Operacyjną lub Działalnością Wydzielaną.
Jednocześnie, w związku z faktem, że niektórzy kontrahenci Spółki w zakresie działalności związanej z nieruchomościami lub znakami towarowymi, od strony technicznej oczekiwać będą zawarcia nowej umowy z nimi przez Spółkę Majątkową (niezależnie od zasady sukcesji uniwersalnej), w tych przypadkach może dojść na dzień Podziału do rozwiązania umów z takimi kontrahentami przez Spółkę i podpisania nowych przez Spółkę Majątkową. Dotyczyć to może w szczególności umów związanych z obsługą nieruchomości, jak też dostawą do nich mediów. Taki tryb działania, jeżeli będzie mieć miejsce, będzie wynikał wyłącznie z żądania lub oczekiwania kontrahentów Spółki.
Wnioskodawca zwraca uwagę, że w zakresie organizacyjnym Działalność Wydzielana posiadać będzie na dzień Podziału następującą charakterystykę:
‒składniki majątkowe wykorzystywane w Działalności Wydzielanej wyodrębnione są w strukturze Spółki w ten sposób, że są przypisane do jednostki organizacyjnej Spółki - Dział Aktywów Trwałych;
‒Dział Aktywów Trwałych prowadzi wyłącznie Działalność Wydzielaną i w żadnej części nie zajmuje się, ani nie jest wykorzystywany do prowadzenia Działalności Operacyjnej;
‒całość Działalności Wydzielanej znajduje się w Dziale Aktywów Trwałych i żadna jej część nie jest wykonywana przez inne jednostki organizacyjne Spółki związane z Działalnością Operacyjną, w szczególności w ramach tego działu wykonywane są wszystkie funkcje Działalności Wydzielanej.
Natomiast Działalność Operacyjna w zakresie wyodrębnienia organizacyjnego posiadać będzie na dzień Podziału następującą charakterystykę:
‒składniki majątkowe wykorzystywane w Działalności Operacyjnej nie są przypisane do Działu Aktywów Trwałych, ale pozostałe jednostki organizacyjne Spółki, które wszystkie związane są z Działalnością Operacyjną lub ogólnym funkcjonowaniem Spółki, mogą z nich korzystać w zależności od aktualnych potrzeb;
‒pozostałe, inne niż Dział Aktywów Trwałych, jednostki organizacyjne Spółki prowadzą Działalność Operacyjną (lub też zajmują się sprawami ogólnymi Spółki);
‒żadna część Działalności Operacyjnej nie jest wykonywana przez Dział Aktywów Trwałych, jak też inne niż Dział Aktywów Trwałych jednostki organizacyjne Spółki, które wszystkie związane są z Działalnością Operacyjną, nie wykonują funkcji i nie prowadzą Działalności Wydzielanej. Wnioskodawca wskazuje, że istnienie poszczególnych działów, w tym Działu Aktywów Trwałych, w ramach którego prowadzona jest Działalność Wydzielana, zostało potwierdzone na mocy decyzji prezesa zarządu Wnioskodawcy. Decyzja ta zawiera opis funkcji i składników poszczególnych działów wchodzących w skład Spółki.
W zakresie finansowym Działalność Operacyjna i Działalność Wydzielana na dzień Podziału posiadać będą następującą charakterystykę:
‒system księgowy i plan kont umożliwia wyodrębnienie kont bilansowych związanych z Działalnością Operacyjną i Działalnością Wydzielaną;
‒system księgowy i plan kont umożliwia sporządzenie odrębnych analiz przychodów i kosztów związanych z Działalnością Operacyjną i Działalnością Wydzielaną;
‒system księgowy i plan kont umożliwia sporządzenie odrębnych rachunków zysków i strat związanych z Działalnością Operacyjną i Działalnością Wydzielaną;
‒istnieje możliwość sporządzania odrębnych planów finansowych i budżetów dla Działalności Operacyjnej i Działalności Wydzielanej.
W zakresie funkcjonalnym Działalność Operacyjna oraz Działalność Wydzielana na dzień Podziału posiadać będą następującą charakterystykę:
‒Działalność Operacyjna oraz Działalność Wydzielana prowadzona jest w oparciu o przypisane do nich składniki materialne i niematerialne (w tym zobowiązania), opisane powyżej;
‒Działalność Operacyjna i Działalność Wydzielana prowadzona jest w oparciu o pracowników wykonujących swoje obowiązki w ramach odpowiednio Działalności Operacyjnej i Działalności Wydzielanej;
‒składniki materialne i niematerialne wykorzystywane w Działalności Operacyjnej nie są wykorzystywane w Działalności Wydzielanej, a składniki materialne i niematerialne wykorzystywane w Działalności Wydzielanej nie są wykorzystywane w Działalności Operacyjnej.
Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, iż wydzielane do Spółki Majątkowej w toku Podziału składniki materialne i niematerialne pozwolą Spółce Majątkowej w pełnym zakresie kontynuować Działalność Wydzielaną, zaś składniki materialne i niematerialne pozostałe w Spółce pozwolą w pełnym zakresie kontynuować Działalność Operacyjną. Przy czym, w zakresie ogólnej obsługi działalności (np. kwestie obsługi księgowej, kadrowej), Spółka Majątkowa wykorzysta w tym celu własne zasoby.
...... na bazie nabytych składników majątku będzie kontynuować działalność gospodarczą w zakresie realizowanym przez Wnioskodawcę w ramach Działalności Wydzielanej.
Wnioskodawca wskazuje, że na dzień podziału ...... będzie czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca wskazuje, że ..... będzie wykorzystywała nabyte w ramach podziału składniki majątku do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Wnioskodawca wskazuje, że przedmiotowy wniosek w zakresie ..... dotyczy tego czy ..... będzie uprawniona do kontynuacji rozliczeń Wnioskodawcy w zakresie podatku VAT w związku z podziałem i wydzielanymi składnikami majątkowymi zgodnie z planem podziału w świetle zasady sukcesji uniwersalnej.
Wnioskodawca, wskazuje, że ze względu na wartość przedsiębiorstwa Wnioskodawcy i wniesionych do tej spółki przez wspólników wkładów, wartość emisyjna udziałów objętych przez osoby fizyczne w ramach Podziału w ...... będzie większa od kwoty wydatków poniesionych na nabycie lub objęcie udziałów Wnioskodawcy (po przekształceniu), obliczonej zgodnie ze wskazanymi przez organ przepisami i z uwzględnieniem proporcji wartości majątku wydzielanego do wartości majątku Wnioskodawcy przed podziałem.
Jednocześnie ani Wnioskodawca, ani Zainteresowani w żadnym przypadku nie wnoszą o potwierdzenie, że działania stron są podejmowane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Wnioskodawca rozumie, że kwestia ta nie może być przedmiotem pytania w interpretacji podatkowej i że skutki podatkowe wynikające z poszczególnych przepisów, o których potwierdzenie wnoszą Wnioskodawca i Zainteresowani wystąpią wyłącznie w sytuacji gdy głównym lub jednym z głównych celów tych czynności nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Wnioskodawca wskazuje, że nie są przewidziane na rzecz (...) i (...) dopłaty ani wypłaty w gotówce w związku z podziałem.
Tak jak zostało wskazane na wstępie niniejszego wniosku, Wnioskodawca w przeszłości wystąpił z wnioskiem (uzupełnionym w odpowiedzi na wezwanie) o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym został opisany niemal identyczny stan faktyczny jak opisany powyżej za wyjątkiem wyjaśnionej powyżej kwestii nieruchomości rolnych. W rezultacie Wnioskodawca otrzymał trzy interpretacje podatkowe Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z dnia 12 stycznia 2022 r., znak
0113-KDIPT2-3.4011.561.2021.3.AK, z dnia 14 stycznia 2022 r., znak 0111-KDIB1-2.4010.307.2021.5.BD oraz z dnia 14 stycznia 2022 r., znak 0111-KDIB3-2.4012.497.2021.4.MGO.
W interpretacji z dnia 12 stycznia 2022 r., znak 0113-KDIPT2-3.4011.561.2021.3.AK Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że:
·w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wydzielana do Spółki Majątkowej Działalność Wydzielana oraz pozostająca w Spółce Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT, i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie (...) powstania przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 Ustawy o PIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
·w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wydzielana do Spółki Majątkowej Działalność Wydzielana oraz pozostająca w Spółce Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT, i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie (...) powstania przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 Ustawy o PIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W interpretacji z dnia 14 stycznia 2022 r., znak 0111-KDIB1-2.4010.307.2021.5.BD Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że:
·opisane w zdarzeniu przyszłym wyodrębnienie Działu Aktywów Trwałych będzie stanowiło wyodrębnienie organizacyjne w rozumieniu przepisu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT;
·opisana w zdarzeniu przyszłym decyzja Prezesa Zarządu Wnioskodawcy w przedmiocie potwierdzenia istnienia w strukturze Działu Aktywów Trwałych będzie stanowiła podstawę do potwierdzenia istnienia wyodrębnienia organizacyjnego w rozumieniu przepisu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT;
·opisane w zdarzeniu przyszłym wyodrębnienie Działalności Wydzielanej będzie stanowiło wyodrębnienie finansowe w rozumieniu przepisu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT;
·w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Działalność Operacyjna oraz Działalność Wydzielana stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT;
·..... w związku z wydzieleniem do ...... Działalności Wydzielanej w sposób opisany w niniejszym wniosku, wstąpi w prawa i obowiązki Wnioskodawcy w zakresie podatku CIT zgodnie z art. 93c Ordynacji.
W interpretacji z dnia 14 stycznia 2022 r., znak 0111-KDIB3-2.4012.497.2021.4.MGO Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał zaś, że:
·opisane w opisie zdarzenia przyszłego wyodrębnienie Działu Aktywów Trwałych będzie stanowiło wyodrębnienie organizacyjne w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT;
·opisana w opisie zdarzenia przyszłego decyzja prezesa zarządu Wnioskodawcy w przedmiocie potwierdzenia istnienia w strukturze Działu Aktywów Trwałych będą stanowiły podstawę do potwierdzenia istnienia wyodrębnienia organizacyjnego w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT;
·opisane w opisie zdarzenia przyszłego wyodrębnienie Działalności Wydzielanej będzie stanowiło wyodrębnienie finansowe w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT;
·w przedstawionym zdarzeniu przyszłym składniki majątkowe przeznaczone do prowadzenia Działalności Wydzielanej stanowić będą zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i w związku z tym Podział przez wydzielenie Działalności Wydzielanej do Spółki Majątkowej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;
· ..... w związku z wydzieleniem do ..... Działalności Wydzielanej w sposób opisany w niniejszym wniosku, wstąpi w prawa i obowiązki Wnioskodawcy w zakresie podatku VAT zgodnie z art. 93c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540; dalej: „Ordynacja”).
Tak jak zostało wskazane powyżej, opis zdarzenia przyszłego będący przedmiotem interpretacji podatkowej uległ tylko nieznacznej modyfikacji. Jak wskazano powyżej, obecnie planowane jest przeniesienie na rzecz Spółki Majątkowej wszystkich nieruchomości Spółki, związanych z prowadzoną działalnością. Przeniesione nie zostaną natomiast nieruchomości posiadające status nieruchomości rolnych ze względów wskazanych na początku niniejszego wniosku.
Pytania
1.Czy opisane w opisie zdarzenia przyszłego wyodrębnienie Działu Aktywów Trwałych będzie stanowiło wyodrębnienie organizacyjne w rozumieniu przepisu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT?
2.Czy opisane w opisie zdarzenia przyszłego decyzje prezesa zarządu Wnioskodawcy w przedmiocie potwierdzenia istnienia w strukturze Działu Aktywów Trwałych będą stanowiły podstawę do potwierdzenia istnienia wyodrębnienia organizacyjnego w rozumieniu przepisu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT?
3.Czy opisane w opisie zdarzenia przyszłego wyodrębnienie Działalności Wydzielanej będzie stanowiło wyodrębnienie finansowe w rozumieniu przepisu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT?
4.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wydzielana do Spółki Majątkowej Działalność Wydzielana oraz pozostająca w Spółce Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?
5.Czy L. w związku z wydzieleniem do ..... Działalności Wydzielanej w sposób opisany we wniosku, wstąpi w prawa i obowiązki Wnioskodawcy w zakresie podatku CIT zgodnie z art. 93c Ordynacji?
6.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wydzielana do Spółki Majątkowej Działalność Wydzielana oraz pozostająca w Spółce Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT, i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie (...) powstania przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o PIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
7.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wydzielana do Spółki Majątkowej Działalność Wydzielana oraz pozostająca w Spółce Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT, i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie (...) powstania przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o PIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
8.Czy opisane w opisie zdarzenia przyszłego wyodrębnienie Działu Aktywów Trwałych będzie stanowiło wyodrębnienie organizacyjne w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT?
9.Czy opisane w opisie zdarzenia przyszłego decyzje prezesa zarządu Wnioskodawcy w przedmiocie potwierdzenia istnienia w strukturze Działu Aktywów Trwałych będą stanowiły podstawę do potwierdzenia istnienia wyodrębnienia organizacyjnego w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT?
10.Czy opisane w opisie zdarzenia przyszłego wyodrębnienie Działalności Wydzielanej będzie stanowiło wyodrębnienie finansowe w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT?
11.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym składniki majątkowe przeznaczone do prowadzenia Działalności Wydzielanej stanowić będą zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i w związku z tym Podział przez wydzielenie Działalności Wydzielanej do Spółki Majątkowej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
12.Czy ...... w związku z wydzieleniem do ...... Działalności Wydzielanej w sposób opisany we wniosku, wstąpi w prawa i obowiązki Wnioskodawcy w zakresie podatku VAT zgodnie z art. 93c Ordynacji?
Niniejsza interpretacja stanowi udzielenie odpowiedzi w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych na pytania nr 6-7 wniosku wspólnego, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytania nr 1-5 wniosku wspólnego) oraz podatku od towarów i usług (pytania nr 8-12 wniosku wspólnego) zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 6
Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wydzielana do Spółki Majątkowej Działalność Wydzielana oraz pozostająca w Spółce Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT, i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie (...)powstania przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 Ustawy o PIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ad 7
Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wydzielana do Spółki Majątkowej Działalność Wydzielana oraz pozostająca w Spółce Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna, zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT, i w związku z tym podział Spółki przez wydzielenie do Spółki Majątkowej Działalności Wydzielanej nie spowoduje po stronie (...) powstania przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 Ustawy o PIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Stosownie do postanowień przepisu art. 528 § 1 KSH, spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Natomiast zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH, podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie). Jest to jedyny podział, który nie skutkuje rozwiązaniem spółki dzielonej (art. 530 § 1 i § 2 KSH).
Analiza przepisów podatkowych wskazuje, że skutki podatkowe transakcji polegającej na podziale spółki przez wydzielenie zależne są od kwalifikacji podatkowej składników majątku zarówno wydzielanych ze spółki dzielonej, jak i w niej pozostawionych.
Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień podziału lub wydzielenia; przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Jednocześnie, zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o PIT, dla wspólnika spółki dzielonej będącego osobą fizyczną, który wtoku podziału obejmuje udziały w spółce przejmującej, przychodem do opodatkowania będzie nadwyżka wartości emisyjnej udziałów otrzymanych w spółce przejmującej na kosztami uzyskania przychodów udziałów w spółce dzielonej ustalonej zgodnie z właściwymi przepisami, jeżeli majątek wydzielany lub pozostawiony w spółce dzielonej nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ponadto, zgodnie z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem nie podlega transakcja zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
W świetle powyższych regulacji kluczowe jest zatem ustalenie czy majątek pozostawiony w spółce dzielonej i majątek wydzielony w toku podziału z takiej spółki stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa na gruncie przepisów ustawy o CIT oraz ustawy o PIT. Ponadto, przyjmując, że podział spółki stanowi transakcję zbycia składników majątkowych dla potrzeb ustawy o VAT, z czym Wnioskodawca zasadniczo się nie zgadza, to przyjmując nawet takie podejście, jeżeli wydzielany majątek stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa, podział taki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z przepisem art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Tożsama definicja zawarta jest w art. 5a pkt 4 ustawy o PIT oraz w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. Pomimo tego, że każda z tych definicji jest formalnie odrębna, ich zakres przedmiotowy oraz sposób interpretacji i stosowania jest taki sam, a praktyka ich stosowania przez organy podatkowe i sądy administracyjne jest taka sama. W rezultacie, uzasadnione jest łączna analiza wszystkich tych trzech regulacji.
Jak wskazano powyżej, pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać określonymi w przepisach cechami. Nie jest to zatem zbiór przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego, ani nawet suma poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład.
W świetle brzmienia przepisów, a także praktyki organów podatkowych i orzecznictwa sądów na gruncie przepisów ustawy o CIT, ustawy o PIT, ustawy o VAT i pozostałych przepisów podatkowych, istnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa warunkuje łączne spełnienie następujących przesłanek:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne); oraz
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania
Jak wskazano powyżej, warunkiem uznania składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. W interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego dotyczących definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie prawa podatkowego podkreśla się, że: „w kontekście uregulowań wspólnotowych oraz orzecznictwa TSUE, nie ma podstaw do przyjęcia, że tylko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa” (tak np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 lutego 2013 r., sygn. ILPP2/443-1186/12-3/MR, czy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 września 2017 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.187.2017.1JF).
Podobnie, zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych możliwe jest uznanie składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa także w sytuacji, gdy zostały z niego wyłączone niektóre elementy, o ile nie pozbawia to tego zespołu składników cechy przydatności do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej: „Podkreślić przy tym należy, że fakt wyłączenia niektórych składników materialnych i niematerialnych może pozostać bez wpływu na kwalifikację zbywanych składników jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa, podobnie jak formułowanie nazbyt rygorystycznych wymogów w odniesieniu do trzech płaszczyzn wyodrębnienia (organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej) prowadzić może do wniosków niedających pogodzić się zarówno z literalną jak i celowościową wykładnią przepisu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Najistotniejszą bowiem w niniejszej sprawie jest okoliczność, czy dany zespół składników będzie zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Wbrew stanowisku organu, z treści analizowanego przepisu nie wynika też, że warunkiem finansowego wyodrębnienia ZCP jest pełne wyodrębnienie majątku (tu zobowiązań), czy też konieczność przypisania wszelkich przychodów i kosztów, zobowiązań i należności Spółki związanych z jej działalnością do zorganizowanej części przedsiębiorstwa” (tak np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 26 stycznia 2016 r., sygn. akt I SA/Wr 1823/15).
Zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, że zarówno Działalność Wydzielana, jak i Działalność Operacyjna, stanowią odrębne od siebie zespoły składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań), stanowiące każde z osobna zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu powołanych wyżej przepisów podatkowych.
Zgodnie z przedstawionym opisem stanu faktycznego w skład Działalności Operacyjnej wchodzą wszystkie składniki majątkowe niezbędne do prowadzenia tej działalności, tj.:
‒środki trwałe i wyposażenie służące do prowadzenia Działalności Operacyjnej, tj. komputery, serwery, drukarki, telefony, meble, narzędzia, maszyny i urządzenia wykorzystywane w Działalności Operacyjnej;
‒inwestycje w obce środki trwałe poniesione na nieruchomościami niestanowiących własności Spółki;
‒oprogramowanie wykorzystywane w prowadzeniu Działalności Operacyjnej (Spółka posiada licencje na programy komputerowe);
‒prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę z pracownikami przypisanymi do wykonywania Działalności Operacyjnej;
‒zobowiązania wobec pozostających w Spółce pracowników oraz pozostałe zobowiązania związane ze stosunkami pracy tych pracowników;
‒prawa i obowiązki Spółki wynikające z umów z kontrahentami (zarówno spisanych w formie pisemnej umowy dwóch stron, jak też zawartych w trybie zleceń i zamówień), zawartych w ramach Działalności Operacyjnej;
‒wierzytelności i zobowiązania wynikające z umów z kontrahentami zawartymi w ramach Działalności Operacyjnej (zarówno zawartych w formie pisemnej umowy dwóch stron, jak też zawartych w trybie zleceń lub zamówień).
Składniki te pozostaną w Spółce. W Spółce pozostaną także pracownicy, których stanowiska pracy związane są z Działalnością Operacyjną.
Zgodnie z przedstawionym opisem stanu faktycznego w skład Działalności Wydzielanej wchodzą zaś wszystkie składniki majątkowe niezbędne do prowadzenia tej działalności, tj.:
‒nieruchomości Spółki stanowiące jej własność lub których użytkownikiem wieczystym jest obecnie Spółka (bez inwestycji w obce środki trwałe poniesionych na nieruchomościach znajdujących się w użytkowaniu wieczystym Spółki, które pozostaną w Spółce w ramach Działalności Operacyjnej) z wyłączeniem nieruchomości posiadających status nieruchomości rolnych lub leśnych będących własnością Spółki na dzień Podziału;
‒znaki towarowe i prawa autorskie do nich stanowiące własność Spółki;
‒prawa i obowiązki z umów licencji znaków towarowych stanowiących własność Spółki;
‒prawa i obowiązki z umów dzierżawy nieruchomości i innych umów dotyczących nieruchomości, takich jak umowy najmu, umowy dotyczące obsługi nieruchomości (media, ochrona, ubezpieczenie, etc.) stanowiących własność Spółki lub których użytkownikiem wieczystym jest Spółka (w tym także umów z .....);
‒prawa i obowiązki z umów o pracę tych pracowników, których praca dotyczy bieżącej obsługi i utrzymania nieruchomości;
‒należności i zobowiązania wynikające z powyższych umów dotyczące nieruchomości i znaków towarowych istniejących na dzień Podziału.
Składniki te w wyniku Podziału przeniesione zostaną na Spółkę Majątkową. W ramach Podziału Spółka Majątkowa przejmie także pracowników, których stanowiska pracy związane są z Działalnością Wydzielaną.
Wnioskodawca podkreśla, że nieruchomości, które pozostaną w Spółce, posiadające status nieruchomości rolnych lub leśnych, nie są wykorzystywane do działalności gospodarczej Spółki, a w szczególności w ramach Działalności Wydzielanej. Tym samym brak ich przeniesienia do Spółki Majątkowej w ramach Podziału nie wpływa w ocenie Spółki na ocenę spełnienia przedmiotowej przesłanki uznania wydzielanego majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
W razie wątpliwości co do alokacji składników majątku, umów lub pracowników przenoszonych do Spółki decydować będzie ich funkcjonalny związek z poszczególnymi działalnościami.
Wnioskodawca podnosi ponadto, że w praktyce niekiedy wskazuje się, iż aby dany zespół składników materialnych i niematerialnych stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w skład tego zespołu, zgodnie z definicją zawartą w powołanych wyżej przepisach podatkowych, powinny wchodzić zobowiązania. Warunek ten jest spełniony w zakresie Działalności Operacyjnej i Działalności Wydzielanej, co wskazano powyżej i w opisie zdarzenia przyszłego.
W rezultacie, w ocenie Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że przesłanka istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, jest w przedmiotowej sprawie spełniona zarówno w odniesieniu do Działalności Wydzielanej, przenoszonej do Spółki Majątkowej, jak i w odniesieniu do pozostającej w Spółce Działalności Operacyjnej.
Powyższego wniosku w ocenie Wnioskodawcy nie będzie zmieniać sytuacja, w której, jak to wskazano w stanie faktycznym, w związku z podejściem i żądaniem kontrahentów Spółki, część umów dotycząca Działalności Wydzielanej będzie musiała być na dzień Podziału rozwiązana i nowe umowy będą zawarte przez Spółkę Majątkową. Rozwiązanie takie wynikać będzie wyłącznie bowiem z oczekiwań i żądań tych kontrahentów i nie będzie decyzją Spółki (lub Spółki Majątkowej). Jednocześnie, powyższe podejście stanowić będzie jedynie techniczną i formalną okoliczność przeniesienia określonych praw i obowiązków ze Spółki do Spółki Majątkowej. Z perspektywy ekonomicznej nie ulega wątpliwości, że te prawa i obowiązki Działalności Wydzielanej znajdą się w Spółce Majątkowej. Nie ulega natomiast wątpliwości, że w ujęciu zarówno ustawy o CIT, ustawy o PIT oraz ustawy o VAT to ujęcie skutek ekonomiczny powinien być w tym zakresie decydujący.
Organizacyjne i finansowe wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie
Wyodrębnienie organizacyjne
Kolejnym warunkiem jest organizacyjne wyodrębnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych w istniejącym przedsiębiorstwie. W praktyce organów podatkowych i sądów administracyjnych przyjmuje się, że dany zespół składników jest organizacyjnie wyodrębniony, jeżeli występuje on samodzielnie w strukturze organizacyjnej podatnika. Istotne znaczenie ma również rola, jaką owe składniki odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
Takie stanowisko wyrażają ograny podatkowe w interpretacjach indywidualnych. Przykładem może tu być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 4 stycznia 2012 r., nr IPTPP3/443-105/11-5/ALN: „Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwo (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość”.
Podobne stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 29 czerwca 2011 r. nr IPPP1-443-702/11-2/MP.
W interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 18 maja 2011 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP2/443-30/11-3/BM, stwierdzono natomiast, że: „O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział, itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”.
Podobnie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 6 września 2017 r. nr 0113-KDIPT1-1.4012.450.2017.1.MW: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze”.
Jak podkreśla się w doktrynie prawniczej, wyodrębnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa może nastąpić nie tylko na podstawie statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, ale może również wynikać z innych okoliczności i mieć charakter faktyczny.
Taką argumentację podzielają również sądy administracyjne. Wskazać tutaj można przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 21 listopada 2012 r., sygn. akt I SA/Gd 971/12, w którym sąd stwierdził, że: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”.
Z drugiej strony jednak, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 czerwca 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2836/11, sąd uznał, że: „wyodrębnienie organizacyjne nie musi mieć sformalizowanego charakteru, ani też nie może być uznawane za decydujące dla bytu zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.
W praktyce organów podatkowych i sądów administracyjnych przyjmuje się, że dany zespół składników jest organizacyjnie wyodrębniony, jeżeli występuje on samodzielnie w strukturze organizacyjnej podatnika. Istotne znaczenie ma również rola, jaką owe składniki odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
W sytuacji przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego wyodrębnienie organizacyjne Działalności Operacyjnej i Działalności Wydzielanej ma charakter zarówno faktyczny, jak i formalny. Świadczą o tym następujące okoliczności:
‒Działalność Wydzielana prowadzona jest w ramach Działu Aktywów Trwałych, a Działalność Operacyjna prowadzona jest przez pozostałe wewnętrzne jednostki organizacyjne Spółki;
‒składniki majątkowe i zobowiązania związane z Działalnością Wydzielaną są przypisane do Działu Aktywów Trwałych, natomiast składniki majątkowe wykorzystywane w Działalności Operacyjnej nie są przypisane do Działu Aktywów Trwałych i mogą być wykorzystywane w ramach Działalności Operacyjnej poprzez poszczególne wewnętrzne jednostki organizacyjne Spółki związane z tą działalnością w zależności od potrzeb;
‒Dział Aktywów Trwałych prowadzi wyłącznie Działalność Wydzielaną i żadna jego część nie jest wykorzystywana do wykonywania Działalności Operacyjnej, jak też żadna część Działalności Wydzielanej wykonywana jest przez inne wewnętrzne jednostki organizacyjne Spółki niż Dział Aktywów Trwałych;
‒Działalność Operacyjna Spółki wykonywana jest przez inne niż Dział Aktywów Trwałych jednostki organizacyjne Spółki i jednostki te nie wykonują w żadnym zakresie Działalności Wydzielanej jak też żadna część Działalności Operacyjnej nie jest wykonywana przez Dział Aktywów Trwałych.
Jak już zostało wskazane, warunkiem dla istnienia ZCP jest organizacyjne wyodrębnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych w istniejącym przedsiębiorstwie.
Takie wyodrębnienie musi mieć charakter faktyczny, ale także może zostać potwierdzone odpowiednimi dokumentami jak np. statut, regulamin, zarządzenie lub inny akt o podobnym charakterze.
Ocena czy dany zespół składników spełnia kryterium wyodrębnienia organizacyjnego musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa.
Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka posiada decyzję prezesa zarządu, która potwierdza istnienie wyodrębnienia Działu Aktywów Trwałych, który będzie obejmował Działalność Wydzielaną.
W rezultacie w ocenie Wnioskodawcy, zarówno Działalność Wydzielana, jak i Działalność Operacyjna są wyodrębnione wewnętrznie w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy.
Wyodrębnienie finansowe
Ustawa o CIT, ani ustawa o VAT nie wskazuje, co należy rozumieć przez wyodrębnienie finansowe w rozumieniu definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W świetle doktryny, praktyki organów podatkowych i orzecznictwa wyodrębnienie finansowe występuje wtedy, gdy określone przepływy finansowe, należności i zobowiązania można na podstawie prowadzonej przez podatnika ewidencji alokować do wyodrębnionej części przedsiębiorstwa (por. T. Michalik, VAT. Komentarz, Warszawa 2012, str. 58, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2015 r., nr IPTPP1/4512-388/15-2/ŻR). Wskazuje się, że wyodrębnienie finansowe nie musi polegać na samodzielnym sporządzaniu bilansu przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Zdolność do sporządzenia takiego bilansu lub jego sporządzanie należy traktować jako przejaw bardziej zaawansowanego wyodrębnienia finansowego.
Jak wskazali Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 8 września 2017 r. nr 0114-KDIP2-1.4010.240.2017.1.JF oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 czerwca 2011 r., nr IPPP1-443-702/11- 2/MP: „wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów, oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części. Zorganizowana część przedsiębiorstwa jest w stanie samodzielnie prowadzić działalność i istnieć niezależnie od przedsiębiorstwa głównego. Nie musi to być postać oddziału samodzielnie rozliczającego się. Ważne natomiast jest, aby przenoszone należności i zobowiązania były wyodrębnione i dały się przyporządkować organizacyjnie i finansowo do wyodrębnionego majątku (tak, aby można było przejąć funkcje gospodarcze)”.
W interpretacji indywidualnej z 19 stycznia 2011 r., nr IPPB5/423-797/10-4/DG Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że: „Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest poprzez odpowiednie prowadzenie ewidencji rachunkowej danego przedsiębiorstwa pozwalające na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nią zadań gospodarczych. Przy czym przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wymagają, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa przybrała postać prawną samodzielnie sporządzającą bilans”.
Podobne stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 29 czerwca 2011 r., nr IPPP1-443-702/11-2/MP: „Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów, oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części”.
Natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach interpretacji indywidualnej z 12 kwietnia 2011 r., nr IBPP3/4441-23/11/IK uznał, że: „Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tak aby można było przejąć funkcje gospodarcze”.
Stanowisko takie potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 4 grudnia 2013 r., nr IPTPB3/423-369/13-3/KJ.
Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, warunkiem wystarczającym do uznania, że spełniona jest przesłanka wyodrębnienia finansowego, jest zapewnienie możliwości przyporządkowania do danej części przedsiębiorstwa przychodów i kosztów w ewidencji księgowej (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 lutego 2009 r., sygn. IPPB5/423-96/08-4/MB). W szczególności nie jest istotny sam fakt prowadzenia odrębnych kont, na których księgowane są np. przychody związane z określonym zespołem składników, ale musi istnieć zespół narzędzi rachunkowych umożliwiających określenie wyniku finansowego osiągniętego przez dany zespół składników majątkowych.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 17 października 2013 r., nr IPPP2/443-783/13-3/KG stwierdził, że: „o wyodrębnieniu finansowym może świadczyć nie tylko samodzielne sporządzanie bilansu przez oddział, ale każde wyodrębnienie, na podstawie, którego można poznać sytuację finansową części przedsiębiorstwa, która będzie przedmiotem zbycia”.
Przechodząc do przedstawionego opisu stanu faktycznego Wnioskodawca zwraca uwagę, że w przypadku opisanym w zdarzeniu przyszłym:
‒system księgowy i plan kont umożliwia wyodrębnienie kont bilansowych związanych z Działalnością Wydzielaną i Działalnością Operacyjną;
‒system księgowy i plan kont umożliwia sporządzenie odrębnych analiz przychodów i kosztów związanych dla Działalności Wydzielanej i Działalności Operacyjnej;
‒system księgowy i plan kont umożliwia sporządzenie odrębnych rachunków zysków i strat związanych z Działalnością Wydzielaną i Działalnością Operacyjną;
‒istnieje możliwość sporządzania odrębnych planów finansowych i budżetów dla Działalności Wydzielanej i Działalności Operacyjnej.
Taki zakres odrębności Działalności Operacyjnej i Działalności Wydzielanej w aspekcie finansowym sprawia, że w ocenie Wnioskodawcy kryterium wyodrębnienia finansowego w przedstawionej we wniosku sytuacji jest spełnione. W szczególności, fundamentalne znaczenie dla określenia, że poszczególne działalności są wyodrębnione finansowo, ma fakt, że możliwe jest wydzielenie przychodów i kosztów związanych z Działalnością Operacyjną od przychodów i kosztów związanych z Działalnością Wydzielaną oraz tworzenie odrębnych budżetów i planów finansowych dla poszczególnych działalności.
Przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne)
Warunek przeznaczenia do realizacji określonych zadań gospodarczych odnosi się do funkcjonalnego wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W kwestii rozumienia tego pojęcia istotny jest dorobek praktyki wypracowany przez organy podatkowe. Zgodnie z rozpowszechnionym poglądem, który również wyrażony został w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 marca 2011 r., nr ILPP2/443-2032/10-2/AD: „Odnośnie wyodrębnienia funkcjonalnego, to kryterium to sprowadza się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku. Nie budzi bowiem wątpliwości to, że aby wydzielona część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, musi ona posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe: materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.
Podobnie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 6 września 2017 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.450.2017.1.MW: „Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.
Jak natomiast wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 9 grudnia 2013 r., nr IPTPB3/423-340/13-4/GG: „Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa”.
Z kolei w orzecznictwie sądowym podkreśla się, że istotą wyodrębnienia funkcjonalnego jest przydatność do realizacji działań gospodarczych bez względu na organizacyjne wyodrębnienie. Powyższa teza została zaprezentowana przykładowo w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 października 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1929/13: „dla zakwalifikowania zespołu składników materialnych i niematerialnych jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie jest konieczne, aby stanowiły (funkcjonowały) one w strukturze przedsiębiorstwa odrębną jednostkę organizacyjną jako np. dział, wydział, oddział. Wymóg taki nie wynika z art. 4a pkt 4 u.p.d.o.p. Każdy bowiem zespół składników majątkowych, dający się wyodrębnić poprzez funkcjonalne powiązanie polegające na przydatności do realizacji określonego działania gospodarczego - bez względu na jego organizacyjne wyodrębnienie w postaci oddziału, działu itp. - może stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa”.
Odnosząc powyższe poglądy do przedmiotowej sprawy należy zauważyć, że wchodzące w skład poszczególnych działalności aktywa i związane z nimi zobowiązania wydzielane do Spółki Majątkowej i pozostające w Spółce pozwolą w pełnym zakresie kontynuować odpowiednio Działalność Wydzielaną i Działalność Operacyjną. Działalność Wydzielana polega na zapewnieniu utrzymania i bieżącego funkcjonowania nieruchomości, w tym ich remontów, obsługę mediową (dostawa mediów, odbiór śmieci, etc.) nieruchomości, obsługę prawną nieruchomości i znaków towarowych, w tym nadzór i monitorowanie naruszeń praw spółki do znaków towarowych, zarządzanie dzierżawami nieruchomości i licencjami udzielonymi na znaki towarowe, obsłudze umów dotyczących nieruchomości oraz znaków towarowych, a także zapewnienie prawidłowego wykonywania tych umów przez Spółkę.
Natomiast Działalność Operacyjna obejmuje w szczególności działalność dystrybucyjną polegającą na sprzedaży produktów nabytych od J. na rzecz klientów, działalność zakupową w zakresie nabywania towarów przeznaczonych do dalszej sprzedaży, działalność logistyczno-magazynową, w tym świadczona w tym zakresie usługa logistyczna i obsługi magazynowej na rzecz J.
Tym samym w ramach obu tych działalności Spółki pełnione są odrębne funkcje i dotyczą one innej sfery aktywności Spółki. W rezultacie, zdaniem Wnioskodawcy, kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego (przeznaczenia do realizacji określonych zadań gospodarczych) w przedstawionej we wniosku sytuacji będzie spełnione.
Zespół składników, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze
Zgodnie z doktryną prawa podatkowego oraz praktyką organów podatkowych i sądów administracyjnych, ostatnim kryterium oceny czy część mienia przedsiębiorstwa stanowi jego zorganizowaną część, jest - obiektywnie oceniając - posiadanie potencjalnej zdolności do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Tym samym w przedstawionym stanie faktycznym zarówno składniki majątkowe (materialne i niematerialne) przeniesione w toku Podziału do Spółki Majątkowej, jak i pozostające w Spółce muszą umożliwiać odpowiednio Spółce Majątkowej podjęcie Działalności Wydzielanej prowadzonej dotychczas przez Spółkę (de facto kontynuację działalności związanej z kluczowymi aktywami trwałymi), a Spółce kontynuowanie Działalności Operacyjnej.
Takie rozumienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa odnajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego wydanych przez władze podatkowe. Przykładowo w interpretacji z dnia 18 czerwca 2009 r., nr IPPB5/423-152/09-2/MB Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że: „Aby zatem w rozumieniu przepisów podatkowych, określany zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”.
Tak też wskazuje się w doktrynie: „W celu ustalenia zatem, czy mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, zbadać należy, czy nabyty zespół składników majątkowych stanowić mógłby samodzielnie działające przedsiębiorstwo” (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Komentarz do art. 2 ustawy o podatku od towarów i usług).
Zdolność do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o nabywane składniki jest zatem istotną przesłanką uznania danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za przedsiębiorstwo. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 13 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 226/09 uznał, że: „by mówić o nabyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przedmiotem transakcji winny być składniki materialne i niematerialne tworzące zorganizowany kompleks przeznaczony dla realizacji zadań gospodarczych. Przedmiotem czynności prawnej muszą być istotne elementy, które decydują, czy wyodrębniony zespół składników służy do realizacji celów gospodarczych realizowanych przez zbywcę”.
W opinii Wnioskodawcy zarówno w przypadku Działalności Operacyjnej, jak i Działalności Wydzielanej powyższe kryterium należy uznać za spełnione. Biorąc pod uwagę, że w ramach Podziału wyodrębnieniu podlegać będą składniki niezbędne do prowadzenia Działalności Wydzielanej: środki trwałe, prawa i obowiązki z umów dotyczących Działalności Wydzielanej, a także wierzytelności i zobowiązania funkcjonalnie związane z Działalnością Wydzielaną (prawa i obowiązki z umów), jak również personel niezbędny do prowadzenia działalności przez ten dział, Działalność Wydzielana stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań), który może samodzielnie realizować przewidziane dla niego zadania. Analogiczne przymioty mają pozostające w Spółce składniki niezbędne do prowadzenia Działalności Operacyjnej. W rezultacie, w ocenie Wnioskodawcy, także ten warunek uznania Działalności Wydzielanej jak i Działalności Operacyjnej za zorganizowane części przedsiębiorstwa uznać należy za spełniony.
Tym samym, w świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiący Działalność Wydzieloną, jak i zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiący Działalność Operacyjną, stanowią każdy z osobna zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, art. 5a pkt 4 ustawy o PIT oraz art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 93c Ordynacji podatkowej, osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku. Przepis ten ma zastosowanie o ile majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
W świetle brzmienia przepisów, a także praktyki organów podatkowych i orzecznictwa sądów na gruncie przepisów ustawy CIT, ustawy o VAT i pozostałych przepisów podatkowych, istnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa warunkuje łączne spełnienie następujących przesłanek:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne); oraz zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
W zakresie powyższych przesłanek co do Działalności Wydzielanej, Wnioskodawca przedstawił szereg argumentów w niniejszym wniosku o interpretację.
W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, Działalność Wydzielana spełni przesłanki do uznania za ZCP, a tym samym .... wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki Wnioskodawcy związane z Działalnością Wydzielaną w zakresie podatku VAT oraz CIT. W świetle powyższego, a także pozostałych argumentów w zakresie istnienia wyodrębnienia organizacyjnego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Działalność Wydzielana jest wyodrębniona wewnętrznie w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy.
Konkluzje w zakresie pytania nr 6 i 7
W związku z faktem, że zarówno Działalność Wydzielana jak i Działalność Operacyjna stanowić będą zorganizowane części przedsiębiorstwa należy uznać, że w świetle art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o PIT podział Spółki przez wydzielenie Działalności Wydzielanej do Spółki Majątkowej przy jednoczesnym pozostawieniu w Spółce Działalności Operacyjnej nie będzie skutkować po stronie (...) i (...) powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie bowiem z art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o PIT, opodatkowanie takie mogłoby powstać, jeżeli albo Działalność Wydzielana albo Działalność Operacyjna nie stanowiły zorganizowanej części przedsiębiorstwa, co w przedmiotowym przypadku nie będzie miało miejsca (obie działalności stanowią bowiem zorganizowane części przedsiębiorstwa).
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania szóstego i siódmego jest prawidłowe.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Stosownie do art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem.
W przypadku podziału przez wydzielenie podatnik (udziałowiec/akcjonariusz spółki dzielonej) może uzyskać przychód (dochód), o którym mowa w tym przepisie, jeśli majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce dzielonej nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Dla oceny, czy część wydzielana i część pozostająca w spółce są zorganizowanymi częściami przedsiębiorstwa, należy posłużyć się definicją z art. 5a pkt 4 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:
Ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Przez przedsiębiorstwo należy przy tym rozumieć przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego (art. 5a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5.koncesje, licencje i zezwolenia;
6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8.tajemnice przedsiębiorstwa;
9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Jak wynika z powołanej definicji przedsiębiorstwo jest zespołem składników majątkowych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przez „zespół” należy rozumieć zbiór składników pomiędzy którymi istnieją powiązania pozwalające uznać go za funkcjonalną całość. Przeznaczeniem tego zespołu jest prowadzenie działalności gospodarczej, a zatem powiązania pomiędzy jego elementami wynikają z funkcji pełnionych w działalności. W sytuacji, gdy w ramach przedsiębiorstwa są prowadzone działalności gospodarcze w różnych zakresach, to przy odpowiednim zorganizowaniu tych zakresów działalności możliwym jest wyodrębnienie zorganizowanych części przedsiębiorstwa.
Stosownie do art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taka część mienia przedsiębiorstwa, która spełnia łącznie następujące warunki:
1)stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań);
2)jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest więc dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, nie jest sumą poszczególnych składników majątkowych należących do przedsiębiorstwa. Jest to wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespół tych składników, zdolny do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.
O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa. Nie chodzi tu jednak wyłącznie o formalne wyodrębnienie (np. dział, wydział, oddział, itp.), ale przede wszystkim o określoną formę zorganizowania funkcjonowania tej części przedsiębiorstwa (przypisana baza majątkowa, określone zasady funkcjonowania, struktura zarządzania).
Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nią zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową.
Wyodrębnienie funkcjonalne to przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych (działalności gospodarczej w danym zakresie). Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.
Kolejną cechą definiującą zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą tworzyć pewną całość gospodarczą zdolną do urzeczywistniania określonych zadań gospodarczych. Składniki muszą umożliwić ich nabywcy kontynuowanie działalności gospodarczej, prowadzeniu której służy zorganizowana część przedsiębiorstwa u jej zbywcy.
Wskazanie jakie składniki zorganizowanej części przedsiębiorstwa determinują spełnianie przez nią takiej funkcje nie jest możliwe in abstracto. Jest to uzależnione od przedmiotu i warunków prowadzenia działalności gospodarczej podatnika. Stąd konieczność indywidualnego analizowania każdego przypadku.
Przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że zarówno Działalność Wydzielana i Działalność Operacyjna stanowić będą, każde z osobna zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ cechują się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym.
Za wyodrębnieniem organizacyjnym Działalności Wydzielanej i Działalności Organizacyjnej przemawia, że jak wskazał Wnioskodawca – w zakresie organizacyjnym Działalności te posiadać będą na dzień Podziału następującą charakterystykę:
-składniki majątkowe wykorzystywane w Działalności Wydzielanej wyodrębnione są w strukturze Spółki w ten sposób, że są przypisane do jednostki organizacyjnej Spółki – Działu Aktywów Trwałych;
-Dział Aktywów Trwałych prowadzi wyłącznie Działalność Wydzielaną i w żadnej części nie zajmuje się, ani nie jest wykorzystywany do prowadzenia Działalności Operacyjnej;
-całość Działalności Wydzielanej znajduje się w Dziale Aktywów Trwałych i żadna jej część nie jest wykonywana przez inne jednostki organizacyjne Spółki związane z Działalnością Operacyjną, w szczególności w ramach tego działu wykonywane są wszystkie funkcje Działalności Wydzielanej;
-składniki majątkowe wykorzystywane w Działalności Operacyjnej nie są przypisane do Działu Aktywów Trwałych, ale pozostałe jednostki organizacyjne Spółki, które wszystkie związane są z Działalnością Operacyjną lub ogólnym funkcjonowaniem Spółki, mogą z nich korzystać w zależności od aktualnych potrzeb;
-pozostałe, inne niż Dział Aktywów Trwałych, jednostki organizacyjne Spółki prowadzą Działalność Operacyjną (lub też zajmują się sprawami ogólnymi Spółki);
-żadna część Działalności Operacyjnej nie jest wykonywana przez Dział Aktywów Trwałych, jak też inne niż Dział Aktywów Trwałych jednostki organizacyjne Spółki, które wszystkie związane są z Działalnością Operacyjną, nie wykonują funkcji i nie prowadzą Działalności Wydzielanej.
O wyodrębnieniu finansowym świadczy natomiast fakt, że w zakresie finansowym Działalność Operacyjna i Działalność Wydzielana posiadać będą na dzień Podziału następującą charakterystykę:
-system księgowy i plan kont umożliwiają wyodrębnienie kont bilansowych związanych z daną działalnością, sporządzenie odrębnych analiz przychodów i kosztów związanych z daną działalnością, sporządzenie odrębnych rachunków zysków i strat związanych z daną działalnością;
-istnieje możliwość sporządzania odrębnych planów finansowych i budżetów dla poszczególnych działalności.
Oprócz wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego Działalność Wydzielana oraz Działalność Operacyjna będzie na moment wydzielenia również wyodrębniona funkcjonalnie. Jak wynika bowiem z treści wniosku, w zakresie funkcjonalnym Działalność Wydzielana oraz Działalność Operacyjna posiadać będą na dzień Podziału następującą charakterystykę:
-działalności te prowadzone są w oparciu o przypisane do nich składniki materialne i niematerialne (w tym zobowiązania) oraz w oparciu o pracowników wykonujących swoje obowiązki w ramach tych działalności;
-składniki materialne i niematerialne wykorzystywane w jednej z działalności nie są wykorzystywane w drugiej działalności.
Istotne jest również, że – jak wynika z opisu sprawy – wydzielane do Spółki Majątkowej składniki materialne i niematerialne pozwolą Spółce Majątkowej w pełnym zakresie kontynuować Działalność Wydzielaną, zaś składniki materialne i niematerialne pozostałe w Spółce pozwolą w pełnym zakresie kontynuować Działalność Operacyjną.
W konsekwencji, prawidłowo Państwo ocenili, że podział przez wydzielenie nie będzie skutkował powstaniem po stronie Zainteresowanych będących osobami fizycznymi – jako wspólników Spółki dzielonej – przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
(…) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).