Wyrok SN z dnia 8 września 2022 r., sygn. II CSKP 1094/22

Skutek określany mianem upadku umowy, w praktyce w polskim porządku prawnym wiązany w istocie z jej nieważnością bezwzględną, może wystąpić zasadniczo w dwóch sytuacjach. Po pierwsze wtedy, gdy na skutek zastosowania ochrony wynikającej z dyrektywy 93/13 nie da się w ogóle ustalić treści stosunku zobowiązaniowego stron. W takiej sytuacji należy bowiem przyjąć, że strony nie są związane żadną umową. Po drugie, strony mogą nie być związane umową wówczas, gdy – po wyeliminowaniu z kontraktu postanowień niedozwolonych – na podstawie jego treści da się odtworzyć jakiś stosunek zobowiązaniowy, jednak jest on niewątpliwie i rażąco odmienny od wynikającego z podstawowych założeń pierwotnej umowy.

Sąd Najwyższy w składzie: 

SSN Mariusz Łodko (przewodniczący) 

‎SSN Beata Janiszewska (sprawozdawca) 

‎SSN Marcin Łochowski 

w sprawie z powództwa K. Ł. i K. Ł.1 ‎przeciwko […] Bank spółce akcyjnej z siedzibą w W. ‎o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 września 2022 r., ‎skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku ‎z dnia 27 października 2020 r., sygn. akt XVI Ca1332/19 

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego. 

Uzasadnienie

Powodowie K. Ł. i K. Ł.1 wnieśli o zasądzenie od pozwanego Bank S.A. w W. kwoty 54 789 zł wraz z odsetkami – z powołaniem się na nieważność łączącej strony umowy kredytu, ewentualnie o zasądzenie tej kwoty jako nadpłaty w związku ze spłatą wspomnianego kredytu zgodnie z umową, podczas gdy niektóre postanowienia umowy wpływające na wysokość rat były abuzywne i nie wiązały powodów jako konsumentów.

Sąd Rejonowy w Gdyni uwzględnił powództwo co do kwoty 51 435,46 zł, ustalając przy tym, w zakresie istotnym dla rozpoznania skargi kasacyjnej, że 20 lipca 2007 r., po złożeniu przez powodów wniosku i wydaniu przez pozwanego pozytywnej decyzji kredytowej, strony zawarły umowę o kredyt hipoteczny „[…]” na łączną kwotę 278 719 zł. We wniosku kredytowym, mimo wskazania w rubryce waluty symbolu „CHF”, sumę kredytu wyrażono w złotych. Walutę polską wskazano również w decyzji kredytowej. Kwota kredytu wyrażona została również w walucie waloryzacji, wg kursu z tabeli banku na koniec dnia 13 lipca 2007 r., w łącznej sumie 123 826,82 CHF. W umowie wskazano, że wartość ta ma charakter informacyjny. Kredyt został wypłacony w złotych.