Interpretacja indywidualna z dnia 24 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.472.2022.2.SN

Brak obowiązku naliczania podatku VAT z tytułu udostępnienia Operatorowi powierzchni oraz urządzeń.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku obowiązku naliczania podatku VAT z tytułu udostępnienia Operatorowi powierzchni oraz urządzeń.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 listopada 2022 r. (wpływ 24 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. Sp. z o.o. (dalej jako: „Spółka” lub „A.”) jest członkiem międzynarodowego koncernu (…). Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja (…). A. jest podatnikiem VAT czynnym.

W procesie prowadzenia działalności A. zawiera umowy z podmiotami trzecimi na świadczenie usług niezbędnych w procesie prowadzenia przedsiębiorstwa. W tym kontekście zawarta została umowa dotycząca prowadzenia stołówki pracowniczej przez firmę zewnętrzną (dalej: Operatora). Operator jest podatnikiem VAT czynnym.

Operator obciąża A. ustaloną miesięczną opłatą z tytułu prowadzenia stołówki pracowniczej. Usługa opodatkowana jest stawką podstawową VAT, co znajduje odzwierciedlenie w fakturach wystawianych przez Operatora.

Usługi będące przedmiotem umowy świadczone są na terenie zakładów należących do A. A. udostępnia usługodawcy prowadzącemu stołówkę pracowniczą określoną powierzchnię oraz urządzenia służące do prawidłowego i oczekiwanego przygotowania posiłków na rzecz pracowników A.

Jednocześnie A. zobowiązuje Operatora do odpowiedniego wykorzystania udostępnionych powierzchni oraz urządzeń w ramach zleconej usługi prowadzenia stołówki. Dzięki temu A. zapewni sobie, że Operator w trakcie realizacji usługi będzie wykorzystywał odpowiednią infrastrukturę i urządzenia niezbędne do wykonania przedmiotowej usługi zgodnie ze sztuką i określonymi zasadami współpracy na poziomie oczekiwanym przez A., co wpłynie pozytywnie na jakość dostarczanych posiłków.

Relacja między A., a Operatorem będzie miała charakter odpowiadający tzw. umowie toolingu.

Powierzchnie oraz urządzenia będą stale pozostawać własnością A. Operator nie będzie miał prawa do rozporządzania powierzchniami oraz urządzeniami jak właściciel. Jeżeli świadczenie usług przez Operatora zostanie zakończone i nie zostanie mu zlecone dalsze prowadzenie stołówki (np. współpraca zostanie zakończona), powierzchnie oraz urządzenia będą podlegały zwrotowi jako własność A. i będą mogły być oddane do czasowego użytku innemu operatorowi na takich samych warunkach.

Operator będzie użytkować nieruchomości oraz urządzenia jedynie w celu realizacji świadczenia usługi wskazanej przez A. Nie będzie on miał prawa do wykorzystania ich w celach innych niż współpraca z A.

Operator nie będzie ponosić dodatkowych kosztów względem A. z tytułu korzystania z tych powierzchni oraz urządzeń.

Udostępnienie powierzchni oraz urządzeń niezbędnych do wykonania zleconej usługi, będzie zapewne znajdowało ekonomiczne odzwierciedlenie w kalkulacji wynagrodzenia przez Operatora, przez co A. najpewniej zapewni sobie współpracę w ramach niższego wynagrodzenia.

Oczywistym jest przecież, iż w sytuacji gdyby Operator musiał wynająć odpłatnie powierzchnie bądź zakupić czy też wynająć odpłatnie urządzenia niezbędne do realizacji usługi na rzecz A., ująłby te pozycje kosztowe w swoim wynagrodzeniu za świadczone usługi prowadzenia stołówki.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

1. W ocenie Spółki, udostępnienie Operatorowi powierzchni oraz urządzeń do prowadzenia stołówki pracowniczej ma ewidentny związek prowadzoną działalnością gospodarczą. Jest to związek pośredni, gdyż wiąże się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa a nie konkretnym obrotem. O pośrednim związku z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy działanie podatnika nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu, np. poprzez sprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania obrotu.

W ocenie Spółki, zapewnienie pracownikom możliwości korzystania ze stołówki znacząco przyczynia się do poprawy warunków pracy.

Umożliwienie zakupu dobrej jakości posiłków w miejscu pracy jest dodatkowym benefitem, który zachęca pracowników do pracy i jest wyrazem starań pracodawcy o zapewnienie dobrej atmosfery i organizacji pracy. Wpływa to na wydajność pracy i zwiększa zaufanie pracowników do pracodawcy. W takim zakresie związane jest z działalnością gospodarczą.

W ocenie Spółki, tworzenie przyjaznych warunków pracy (w tym poprzez umożliwienie zakupu pracownikom dobrej jakości posiłków w miejscu pracy) sprzyja również pozyskiwaniu nowych pracowników.

W obecnych czasach pracodawcy konkurują na rynku pracy również uwzględniając tzw. aspekty pozapłacowe. Jednym z takim aspektów jest właśnie możliwość zakupu posiłku sprawdzonej jakości i możliwość jego spożycia w miejscu pracy.

Dodatkowo Spółka pragnie zaznaczyć, iż urządzenia udostępniane przez Spółkę wykorzystywane są także do świadczenia usług cateringowych, np. podczas warsztatów czy szkoleń, w których biorą udział pracownicy Spółki. Zdaniem Spółki, również przyczynia się do poprawy funkcjonowania Spółki jako całości organizacji. Pracownicy uczestniczący w szkoleniach (mających związek z działalnością Spółki) czy warsztatach (np. mających na celu poprawę procesów produkcyjnych Spółki) całą swoją uwagę i czas mogą poświęcić celom szkoleń czy warsztatów, nie musząc organizować wyżywienia na zewnątrz Spółki tracąc przy tym czas.

Końcowo należy wskazać, iż posiadanie dobrze zorganizowanej stołówki pracowniczej w przedsiębiorstwach zatrudniających tysiące pracowników (w przypadku Spółki to około (…) pracowników) jest w obecnych czasach rzeczą absolutnie normalną (a w przypadku Spółki wręcz pożądaną i wymaganą przez pracowników z powodu braku dostępu do sklepów i gastronomii w bezpośrednim sąsiedztwie Spółki) i nie wykracza poza ogólnie przyjęte standardy prowadzenia działalności gospodarczej w dużej skali. Organizacja pracy i produkcji w Spółce nie pozwala pracownikom na opuszczanie terenu zakładów w czasie pracy. W czasie przerw w pracy pracownicy chętnie zatem korzystają ze stołówki pracowniczej, aby odpocząć i zregenerować siły. Podsumowując, udostępnienie powierzchni oraz urządzeń na rzecz Operatora ma, zdaniem Spółki, konkretny związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

2.Prowadzona przez Spółkę działalność gospodarcza opodatkowana jest podatkiem VAT.

Z tego też względu przytoczyć można argumentację z odpowiedzi na pytanie nr 1.

W ocenie Spółki, udostępnienie Operatorowi powierzchni oraz urządzeń do prowadzenia stołówki pracowniczej ma ewidentny związek prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT. Jest to związek pośredni, gdyż wiąże się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa a nie konkretnym obrotem. O pośrednim związku z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy działanie podatnika nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu, np. poprzez sprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania obrotu w świetle VAT.

W ocenie Spółki, zapewnienie pracownikom możliwości korzystania ze stołówki znacząco przyczynia się do poprawy warunków pracy.

Umożliwienie zakupu dobrej jakości posiłków w miejscu pracy jest dodatkowym benefitem, który zachęca pracowników do pracy i jest wyrazem starań pracodawcy o zapewnienie dobrej atmosfery i organizacji pracy. Wpływa to na wydajność pracy i zwiększa zaufanie pracowników do pracodawcy. W takim zakresie związane jest z działalnością gospodarczą.

W ocenie Spółki, tworzenie przyjaznych warunków pracy (w tym poprzez umożliwienie zakupu pracownikom dobrej jakości posiłków w miejscu pracy) sprzyja również pozyskiwaniu nowych pracowników, dla których środowisko pracy jest jednym z podstawowych warunków wyboru Spółki jako pracodawcy.

W obecnych czasach pracodawcy konkurują na rynku pracy również uwzględniając tzw. aspekty pozapłacowe. Spółka stara się wprowadzać atrakcyjne programy i warunki pracy, aby pozyskać najlepszą kadrę. Jednym z takim aspektów jest właśnie możliwość zakupu posiłku sprawdzonej jakości i możliwość jego spożycia w miejscu pracy w przerwach.

Dodatkowo Spółka pragnie zaznaczyć, iż urządzenia udostępniane przez Spółkę wykorzystywane są także do świadczenia usług cateringowych, np. podczas warsztatów czy szkoleń, w których biorą udział pracownicy Spółki. Zdaniem Spółki, również przyczynia się do poprawy funkcjonowania Spółki jako całości organizacji. Pracownicy uczestniczący w szkoleniach (mających związek z działalnością Spółki) czy warsztatach (np. mających na celu poprawę procesów produkcyjnych Spółki) całą swoją uwagę i czas mogą poświęcić celom szkoleń czy warsztatów przy zapewnieniu podstawowego wyżywienia.

Końcowo należy wskazać, iż posiadanie dobrze zorganizowanej stołówki pracowniczej w przedsiębiorstwach zatrudniających tysiące pracowników jest w obecnych czasach rzeczą absolutnie normalną (a wręcz i pożądaną) i nie wykracza poza ogólnie przyjęte standardy prowadzenia działalności gospodarczej w dużej skali.

Podsumowując, udostępnienie powierzchni oraz urządzeń na rzecz Operatora ma, zdaniem Spółki, konkretny związek z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT.

Pracownicy Spółki świadczą pracę, której głównym celem jest produkcja (…), opodatkowana podatkiem VAT.

3.Jak wskazano w odpowiedziach na pytania nr 1-2, działanie Spółki znacząco przyczynia się do poprawy warunków pracy, motywacji pracowników i pozyskania nowej kadry.

Umożliwienie zakupu dobrej jakości posiłków w miejscu pracy jest dodatkowym benefitem, który zachęca pracowników do pracy i jest wyrazem starań pracodawcy o zapewnienie dobrej atmosfery i organizacji pracy. Wpływa to na wydajność pracy i zwiększa zaufanie pracowników do pracodawcy. W ocenie Spółki, tworzenie przyjaznych warunków pracy (w tym poprzez umożliwienie zakupu pracownikom dobrej jakości posiłków w miejscu pracy) sprzyja również pozyskiwaniu nowych pracowników.

W obecnych czasach pracodawcy konkurują na rynku pracy również uwzględniając tzw. aspekty pozapłacowe. Jednym z takim aspektów jest właśnie możliwość zakupu posiłku sprawdzonej jakości i możliwość jego spożycia w miejscu pracy.

Dodatkowo urządzenia udostępniane przez Spółkę wykorzystywane są także do świadczenia usług cateringowych, np. podczas warsztatów czy szkoleń, w których biorą udział pracownicy Spółki. Zdaniem Spółki, również przyczynia się to do poprawy funkcjonowania Spółki jako całości organizacji. Pracownicy uczestniczący w szkoleniach (mających związek z działalnością Spółki) czy warsztatach (np. mających na celu poprawę procesów produkcyjnych Spółki) całą swoją uwagę i czas mogą poświęcić celom szkoleń czy warsztatów, nie musząc organizować wyżywienia na zewnątrz.

Wszystko to powoduje, iż Spółka z jednej strony jawi się jako atrakcyjny pracodawca na rynku pracy (konkurencja na rynku pracy) – natomiast z drugiej strony poprzez poprawę efektywności pracy pracowników wzrasta jej konkurencyjność na rynku sprzedaży (…).

4.W ocenie Spółki, zapewnienie pracownikom możliwości korzystania ze stołówki znacząco przyczynia się do poprawy warunków pracy. Umożliwienie zakupu dobrej jakości posiłków w miejscu pracy jest dodatkowym benefitem, który zachęca pracowników do pracy i jest wyrazem starań pracodawcy o zapewnienie dobrej atmosfery i organizacji pracy. Wpływa to na wydajność pracy i zwiększa zaufanie pracowników do pracodawcy kształtując jego dobry wizerunek.

W ocenie Spółki, tworzenie przyjaznych warunków pracy (w tym poprzez umożliwienie zakupu pracownikom dobrej jakości posiłków w miejscu pracy) sprzyja również pozyskiwaniu nowych pracowników. W obecnych czasach pracodawcy konkurują na rynku pracy również uwzględniając tzw. aspekty pozapłacowe. Jednym z takim aspektów jest właśnie możliwość zakupu posiłku sprawdzonej jakości i możliwość jego spożycia w miejscu pracy. Tym samym, Spółka poprawia w ten sposób swój wizerunek na rynku pracy.

Działanie Spółki, w jej ocenie, nie ma natomiast bezpośredniego wpływu na cele marketingowe, związane z produktami Spółki.

5.Działanie Spółki, w jej ocenie, bezpośrednio nie przekłada się na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej w Spółce.

Jednakże jak wskazano w odpowiedziach na pytania nr 1-3, w ocenie Spółki, udostępnienie Operatorowi powierzchni oraz urządzeń do prowadzenia stołówki pracowniczej ma ewidentny związek prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT. Jest to związek pośredni, gdyż wiąże się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa a nie konkretnym obrotem. O pośrednim związku z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy działanie podatnika nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu, np. poprzez sprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania obrotu opodatkowanego VAT.

W ocenie Spółki, zapewnienie pracownikom możliwości korzystania ze stołówki znacząco przyczynia się do poprawy warunków pracy.

Umożliwienie zakupu dobrej jakości posiłków w miejscu pracy jest dodatkowym benefitem, który zachęca pracowników do pracy i jest wyrazem starań pracodawcy o zapewnienie dobrej atmosfery i organizacji pracy. Wpływa to na wydajność pracy. W takim zakresie wpływa pośrednio na wartość obrotu w VAT.

Dodatkowo Spółka pragnie zaznaczyć, iż urządzenia udostępniane przez Spółkę wykorzystywane są także do świadczenia usług cateringowych, np. podczas warsztatów czy szkoleń, w których biorą udział pracownicy Spółki. Zdaniem Spółki, również przyczynia się do poprawy funkcjonowania Spółki jako całości organizacji. Pracownicy uczestniczący w szkoleniach (mających związek z działalnością Spółki) czy warsztatach (np. mających na celu poprawę procesów produkcyjnych Spółki) całą swoją uwagę i czas mogą poświęcić celom szkoleń czy warsztatów, nie musząc organizować wyżywienia na zewnątrz Spółki tracąc przy tym czas. Lepsza efektywność szkoleń i warsztatów wpływa w ocenie Spółki pośrednio na wartość obrotu w VAT.

Podsumowując, udostępnienie powierzchni oraz urządzeń na rzecz Operatora, zdaniem Spółki, ma pośredni wpływ na zwiększenie obrotu w VAT.

6.W ocenie Spółki, jej działanie nie ma bezpośredniego wpływu na potencjalnych klientów w kwestii ich nakłonienia do zakupów towarów Spółki.

7.Jak wskazano w odpowiedzi na pytania nr 1-4, zapewnienie pracownikom możliwości korzystania ze stołówki znacząco przyczynia się do poprawy warunków pracy. Umożliwienie zakupu dobrej jakości posiłków w miejscu pracy jest dodatkowym benefitem, który zachęca pracowników do pracy i jest wyrazem starań pracodawcy o zapewnienie dobrej atmosfery i organizacji pracy. Wpływa to na wydajność pracy i zwiększa zaufanie pracowników do pracodawcy kształtując jego dobry wizerunek. Ponadto pracownicy dzielą się informacjami o pracodawcach w portalach społecznościowych odnośnie warunków pracy w Spółce. Zapewnienie stołówki pracowniczej jest jednym z podstawowych elementów oceny warunków pracy Spółki.

W ocenie Spółki, tworzenie przyjaznych warunków pracy (w tym poprzez umożliwienie zakupu pracownikom dobrej jakości posiłków w miejscu pracy) sprzyja również pozyskiwaniu nowych pracowników. W obecnych czasach pracodawcy konkurują na rynku pracy również uwzględniając tzw. aspekty pozapłacowe. Jednym z takim aspektów jest właśnie możliwość zakupu posiłku sprawdzonej jakości i możliwość jego spożycia w miejscu pracy. Tym samym, Spółka poprawia w ten sposób swój wizerunek na rynku pracy.

Działanie Spółki ma też pośredni wpływ na obroty poprzez zwiększenie efektywności pracy pracowników, co szerzej omówiono w odpowiedziach na pytania nr 1-4.

8.Ze stołówki pracowniczej w głównej mierze korzystają pracownicy Spółki, jednakże również inne osoby wizytujące zakłady Spółki mają potencjalną możliwość skorzystania z usług świadczonych przez stołówkę i zakupu posiłków (mogą to być przykładowo pracownicy firm serwisowych, goście wizytujący w celach służbowych, itp.).

9.Osoby mające dostęp do stołówki pracowniczej same decydują o tym czy skorzystać z jej usług, w jakim zakresie i w jakim momencie zakupić posiłki.

10.Spółka jest zobligowana do zapewnienia wybranym pracownikom posiłków na podstawie przepisów ustawy Kodeks Pracy w związku z art. 232 KP.

11.Stołówka pracownicza rozumiana jako miejsce do spożywania posiłków tworzona jest obligatoryjnie przez Spółkę na podstawie przepisów art. 237¹⁵ § 1 Kodeksu Pracy w związku z § 29 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z tym przepisem, pracodawca zatrudniający powyżej dwudziestu pracowników na jednej zmianie powinien zapewnić pracownikom pomieszczenie do spożywania posiłków, zwane dalej „jadalnią”.

12.Spółka na nowo wyposażyła stołówkę pracowniczą rozpoczynając współpracę z nowym operatorem. Było to wynikiem zgłoszonych postulatów przez pracowników, odpowiedzi na ankiety zadowolenia pracowników, które Spółka wnikliwie analizuje i wdraża środki zaradcze. W związku z tym, Spółka podjęła decyzję o zakupie nowych urządzeń do prowadzenia stołówki pracowniczej i poszukania operatora spełniającego wymogi pracowników.

13.Spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT od nabycia i wytworzenia powierzchni i urządzeń udostępnianych Operatorowi celem prowadzenia stołówki pracowniczej.

W ocenie Spółki, zakupy te mają pośredni związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną podatkiem VAT, gdyż wiążą się one z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. O pośrednim związku z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy działanie podatnika nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu, np. poprzez sprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania obrotu w świetle VAT. Ponadto, jak wskazano, Spółka jest zobligowana na podstawie przepisów prawa pracy do zapewnienia miejsca do spożycia posiłków przez pracowników, jak i również do zapewnienia posiłków profilaktycznych dla wybranych pracowników.

Pytanie

Czy A. zobowiązana jest naliczać podatek od towarów i usług z tytułu udostępnienia Operatorowi powierzchni oraz urządzeń niezbędnych do należytego świadczenia usługi wyłącznie na potrzeby realizacji dostaw towarów i usług na rzecz A., w sytuacji gdy A. nie przysługuje z tego tytułu wynagrodzenie?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez „dostawę towarów” VAT rozumie zasadniczo przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (art. 7 ust. 1 VAT), podczas gdy „świadczeniem usług” jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 VAT).

Jak stanowi art. 7 ust. 2 VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z kolei na podstawie art. 8 ust. 2 VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W powyższych przepisach ustawodawca na wstępie definiuje dostawę towarów oraz świadczenie usług.

W celu weryfikacji, czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia z dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 bądź ust. 2 VAT, należy ocenić, czy dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Taka sytuacja ma miejsce, gdy w wyniku danej transakcji nabywca może swobodnie dysponować i rozporządzać rzeczą.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, w przedmiotowym przypadku udostępniane powierzchnie oraz urządzenia pozostają własnością A. Jednocześnie składniki te są udostępniane operatorowi wyłącznie na cele należytego świadczenia usługi prowadzenia stołówki pracowniczej na rzecz A. Operator nie może używać tych składników do innych celów. Po zakończeniu świadczenia usługi dla A. składniki podlegają zwrotowi na rzecz A. Nie dochodzi więc w tym przypadku do przeniesienia kontroli do rozporządzania tymi składnikami jak właściciel. Operator nie może nimi swobodnie dysponować. Dlatego też, zdaniem A., nie dochodzi tutaj do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 bądź ust. 2 VAT.

Podkreślenia wymaga też fakt, iż jedynym celem udostępnienia składników przez A. jest należyte świadczenia usługi przez Operatora na rzecz A., co wypełniania przesłanki do uznania umowy za umowę toolingową.

W ocenie A., udostępnienie powierzchni oraz urządzeń nie stanowi również świadczenia usług na gruncie art. 8 ust. 1 i ust. 2 VAT.

W przedstawionym stanie faktycznym, celem umowy nie jest wzajemne świadczenie odpłatnych usług, lecz zrealizowanie jednego celu, jakim jest należyte wykonywanie usługi prowadzenia stołówki pracowniczej na rzecz A. Natomiast powierzchnie oraz urządzenia udostępniane Operatorowi przez A. stanowią wyłącznie narzędzie służące do jak najlepszej realizacji tego celu. W istocie zatem udostępnienie powierzchni oraz urządzeń nie zaspokaja potrzeb Operatora jako konsumenta, lecz tak naprawdę zaspokaja potrzeby A., mając jednocześnie charakter techniczny i pomocniczy w stosunku do zamawianych przez A. usług prowadzenia stołówki.

Z uwagi na powyższe nie można uznać, iż zachodzi tutaj wzajemne świadczenie usług, co przesądzałoby o ich odpłatności, wypełniając przesłanki art. 8 ust. 1 VAT.

Jak już wspomniano, stosunek umowny łączący A. i Operatora wypełnia, zdaniem A., przesłanki do uznania umowy za umowę toolingową.

Nie zachodzi tutaj również świadczenie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 VAT. Na mocy tego przepisu za odpłatne świadczenie usług uznaje się czynności takie jak użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa do celów innych niż działalność gospodarcza lub też nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza.

W przedmiotowym przypadku udostępnienie powierzchni oraz urządzeń jest związane z działalnością gospodarczą A., ma bowiem na celu zapewnienie Operatorowi możliwości należytego świadczenia usługi prowadzenia stołówki na rzecz A. w sposób zgodny z wymaganiami i standardami A.

Powyższe wyklucza stosowanie art. 8 ust. 2 VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem).

Orzecznictwo TSUE wskazuje, że odpłatność ma miejsce, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym; dostawcę towarów lub usługodawcę łączy z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności; wynagrodzenie jest wyrażalne w pieniądzu, co oznacza, że istnieje możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Wynagrodzenie (zapłata) może mieć postać zarówno świadczenia pieniężnego, jak i rzeczowego (określonego w naturze), np. w przypadku dostawy towaru w zamian za świadczenie usługi czy też w sytuacji zamiany towarów bądź usług. Zatem odpłatną dostawę towaru (odpłatne świadczenie usług) identyfikuje się zarówno w sytuacji klasycznej transakcji (pieniądze za towar/usługę), jak również w sytuacji np. wymiany barterowej.

Barter w rozumieniu powszechnym to wymiana bezgotówkowa, czyli zamiana towaru (bądź usługi) za towar (bądź usługę). Polega na wzajemnej wymianie, bez konieczności sięgania po pieniądze. Pomimo braku rozliczenia w środkach pieniężnych, ma charakter umowy odpłatnej. Istotne jest, aby wymieniane towary/usługi były sobie równe co do wartości. Celem umów barterowych jest niedokonywanie dodatkowych rozliczeń pieniężnych pomiędzy kontrahentami, a w konsekwencji maksymalne uproszczenie obrotu gospodarczego. Należy dodać, że z orzecznictwa TSUE wynika, że zapłata musi być wyrażalna w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych (może to być np. świadczenie usługi lub dostawa towarów). Podstawą opodatkowania jest zapłata faktycznie otrzymana (którą ma otrzymać podatnik), a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (m.in. wyroki w sprawie C-33/93 czy C-154/80).

Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju oznacza wykonanie tych czynności za wynagrodzeniem. Przepisy podatkowe nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy zapłaty.

Z opisu sprawy wynika, że A. jest podatnikiem VAT czynnym. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja (…). Głównym celem pracy pracowników Spółki jest produkcja (…), opodatkowana podatkiem VAT.

Wnioskodawca w procesie prowadzenia działalności zawiera umowy z podmiotami trzecimi na świadczenie usług niezbędnych w procesie prowadzenia przedsiębiorstwa. W tym kontekście zawarta została umowa dotycząca prowadzenia stołówki pracowniczej przez firmę zewnętrzną, będącą podatnikiem VAT czynnym (Operatora).

Operator obciąża A. ustaloną miesięczną opłatą z tytułu prowadzenia stołówki pracowniczej. Usługa opodatkowana jest stawką podstawową VAT, co znajduje odzwierciedlenie w fakturach wystawianych przez Operatora.

Usługi będące przedmiotem umowy świadczone są na terenie zakładów należących do A. A. udostępnia usługodawcy prowadzącemu stołówkę pracowniczą określoną powierzchnię oraz urządzenia służące do przygotowania posiłków na rzecz pracowników A. i zobowiązuje Operatora do odpowiedniego wykorzystania udostępnionych powierzchni oraz urządzeń w ramach zleconej usługi prowadzenia stołówki.

Udostępniane urządzenia wykorzystywane są także do świadczenia usług cateringowych, np. podczas warsztatów czy szkoleń, w których biorą udział pracownicy Spółki.

Relacja między A., a Operatorem będzie miała charakter odpowiadający tzw. umowie toolingu.

Powierzchnie oraz urządzenia będą stale pozostawać własnością A. Operator nie będzie miał prawa do rozporządzania powierzchniami oraz urządzeniami jak właściciel. Po zakończeniu świadczenia usług przez Operatora, powierzchnie oraz urządzenia będą podlegały zwrotowi. Operator będzie użytkować nieruchomości oraz urządzenia jedynie w celu realizacji świadczenia usługi wskazanej przez A. i nie będzie miał prawa do wykorzystania ich w innych celach.

Operator nie będzie ponosić dodatkowych kosztów względem A. z tytułu korzystania z tych powierzchni oraz urządzeń.

Udostępnienie powierzchni oraz urządzeń niezbędnych do wykonania zleconej usługi, będzie zapewne znajdowało ekonomiczne odzwierciedlenie w kalkulacji wynagrodzenia przez Operatora, przez co A. najpewniej zapewni sobie współpracę w ramach niższego wynagrodzenia. Gdyby Operator musiał wynająć odpłatnie powierzchnie bądź zakupić czy też wynająć odpłatnie urządzenia niezbędne do realizacji usługi na rzecz A., ująłby te pozycje kosztowe w swoim wynagrodzeniu za świadczone usługi prowadzenia stołówki.

Udostępnienie Operatorowi powierzchni oraz urządzeń ma pośredni związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT, gdyż wiąże się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa a nie konkretnym obrotem. Zapewnienie pracownikom możliwości korzystania ze stołówki wpływa na wydajność pracy i zwiększa zaufanie pracowników do pracodawcy. Działanie Spółki przyczynia się do poprawy warunków pracy, motywacji pracowników, pozyskania nowej kadry oraz pośrednio wpływa na obroty poprzez zwiększenie efektywności pracy pracowników. Działanie Spółki nie ma bezpośredniego wpływu na cele marketingowe, związane z produktami Spółki oraz nie przekłada się bezpośrednio na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej.

Osoby mające dostęp do stołówki pracowniczej same decydują o tym czy skorzystać z jej usług, w jakim zakresie i w jakim momencie zakupić posiłki.

Spółka jest zobligowana do zapewnienia wybranym pracownikom posiłków na podstawie przepisów ustawy Kodeks Pracy w związku z art. 232 Kodeksu Pracy. Stołówka pracownicza rozumiana jako miejsce do spożywania posiłków tworzona jest obligatoryjnie przez Spółkę na podstawie przepisów art. 237¹⁵ § 1 Kodeksu Pracy w związku z § 29 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT od nabycia i wytworzenia powierzchni i urządzeń udostępnianych Operatorowi celem prowadzenia stołówki pracowniczej.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą naliczania podatku VAT z tytułu udostępnienia Operatorowi powierzchni oraz urządzeń niezbędnych do należytego świadczenia usługi wyłącznie na potrzeby realizacji dostaw towarów i usług na rzecz A.

W analizowanej sprawie, Wnioskodawca udostępnia usługodawcy prowadzącemu stołówkę pracowniczą określoną powierzchnię oraz urządzenia służące do przygotowania posiłków na rzecz pracowników A. i zobowiązuje Operatora do odpowiedniego wykorzystania udostępnionych powierzchni oraz urządzeń w ramach zleconej usługi prowadzenia stołówki. Operator nie będzie ponosić względem Spółki dodatkowych kosztów z tytułu korzystania z tych powierzchni oraz urządzeń. W zadanym pytaniu Wnioskodawca stwierdził, że A. nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu udostępnienia Operatorowi powierzchni oraz urządzeń. Ponadto we własnym stanowisku Spółka powołuje się na art. 8 ust. 2 ustawy, który zrównuje nieodpłatne świadczenie za odpłatne świadczenie usług. Powyższe wskazuje, że Wnioskodawca nie pobiera wynagrodzenia od Operatora z tytułu udostępnienia powierzchni i urządzeń.

Przeanalizować należy zatem czy jest to świadczenie nieodpłatne, tj. czy udostępnienie powierzchni oraz urządzeń Operatorowi odpowiada umowie użyczenia.

W kontekście niniejszej sprawy należy wskazać, że w art. 353¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) określona została zasada swobody umów, w świetle której:

Należy zauważyć, że umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok umowy najmu i dzierżawy, regulujących zasady używania rzeczy. Umowa użyczenia jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno użyczającego, jak i biorącego w użyczenie – określone przepisami obowiązki. Jak wynika z przepisu art. 710 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 713 Kodeksu cywilnego:

Odnośnie umowy użyczenia, należy wskazać, że istotnymi cechami takiej umowy są dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność. Jednakże jeśli pojawia się jakakolwiek płatność związana z użytkowaniem rzeczy oddanej w używanie, to na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług umowa ta przestaje być umową nieodpłatną i staje się czynnością odpłatną, a więc jako taka podlega opodatkowaniu.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Potwierdzeniem powyższej tezy jest orzecznictwo TSUE. Przykładowo w wyroku w sprawie C-412/03 Hotel Scandic Gåsabäck AB v Riksskatteverket, TSUE wskazał, iż według VI Dyrektywy dostawa jest albo odpłatna albo nieodpłatna. Uzyskanie zapłaty, która pokrywa jedynie koszty, czy też tylko ich część nie oznacza w ocenie TSUE, że czynność ma charakter nieodpłatny lub częściowo nieodpłatny.

Zatem w następnej kolejności należy przeanalizować czy faktycznie Wnioskodawca udostępnia powierzchnie i urządzenia Operatorowi w sposób nieodpłatny.

Jak wynika z opisu sprawy, udostępnienie powierzchni oraz urządzeń niezbędnych do wykonania zleconej usługi, będzie zapewne znajdowało ekonomiczne odzwierciedlenie w kalkulacji wynagrodzenia przez Operatora, przez co A. najpewniej zapewni sobie współpracę w ramach niższego wynagrodzenia. W sytuacji gdyby Operator musiał wynająć odpłatnie powierzchnie bądź zakupić czy też wynająć odpłatnie urządzenia niezbędne do realizacji usługi na rzecz A., ująłby te pozycje kosztowe w swoim wynagrodzeniu za świadczone usługi prowadzenia stołówki.

Jak już wyżej wskazano, z przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem).

Wynagrodzenie (zapłata) – jak wskazano powyżej – nie musi nastąpić w formie świadczenia pieniężnego. Może to być również świadczenie rzeczowe. Taki sposób rozliczania wzajemnych należności przedsiębiorców nie stanowi naruszenia dyspozycji zawartej w art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 162 ze zm.), który zastrzega jedynie, że bezpośrednie przepływy pieniężne powinny odbywać się w formie bezgotówkowej. Inne sposoby wykonania zobowiązań skutkujące zapłatą nie zostały wyłączone.

Świadczenia rzeczowe mogą również zostać uznane za transakcje barterowe. Barter w polskim prawie uważa się za jeden z rodzajów umowy zamiany. Celem umów barterowych jest niedokonywanie dodatkowych rozliczeń pieniężnych pomiędzy kontrahentami, a w konsekwencji maksymalne uproszczenie obrotu gospodarczego, w tym oczywiście rozliczeń podatkowych. Należy podkreślić, że barter polega nie tylko na równoważącej się wartościowo transakcji towar za towar, lecz również: usługa za usługę, towar za usługę lub usługa za towar.

Z powołanych powyżej informacji jednoznacznie wynika, że wartość usługi Wnioskodawcy ma wpływ na cenę po jakiej Operator realizuje na rzecz A. usługę prowadzenia stołówki (obniży odpowiednio tę cenę).

Zatem – biorąc powyższą informację pod uwagę – stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem, ponieważ Wnioskodawca zna wartość swojej usługi polegającej na udostępnieniu Operatorowi powierzchni oraz urządzeń i jednocześnie obniża o tę wartość cenę usługi świadczonej przez Operatora.

W odniesieniu do wątpliwości Wnioskodawcy należy wskazać, że przesłanką opodatkowania czynności, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, jest odpłatność dostawy towarów lub świadczenia usług. Warunek ten jest spełniony w tym przypadku. W ramach stosunku łączącego Wnioskodawcę z Operatorem można wyodrębnić świadczenia wzajemne, tj. udostępnienie powierzchni oraz urządzeń na rzecz Operatora w zamian za obniżenie ceny usługi świadczonej przez Operatora dla Wnioskodawcy.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zapłatą (wynagrodzeniem) dla Wnioskodawcy z tytułu udostępnienia powierzchni oraz urządzeń należących do Wnioskodawcy jest właśnie obniżenie ceny usługi świadczonej przez Operatora.

Zatem w tej sytuacji nie mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem polegającym na udostępnieniu powierzchni oraz urządzeń, lecz z czynnością odpłatną.

Analizując opisany stan faktyczny w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, iż opisane przez Wnioskodawcę czynności stanowią odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, i ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Niezależnie bowiem od wskazania Wnioskodawcy, że relacja ma charakter odpowiadający tzw. umowie toolingu – w rzeczywistości mamy do czynienia ze świadczeniem wzajemnym. Wnioskodawcy – wbrew Jego opinii – przysługuje wynagrodzenie za świadczoną usługę udostępnienia powierzchni i urządzeń w postaci obniżenia przez Operatora ceny usługi prowadzenia stołówki.

W konsekwencji należy uznać, że odpłatne udostępnienie przez Wnioskodawcę powierzchni oraz urządzeń na rzecz Operatora stanowi po stronie Wnioskodawcy czynność podlegającą opodatkowaniu.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku w stosunku do niektórych czynności. Jednak w tym miejscu należy zauważyć, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy (od ogólnej zasady powszechności opodatkowania) i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalne. W efekcie podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W tym miejscu podkreślić należy, że świadczenie usług udostępnienia za odpłatnością powierzchni oraz urządzeń nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku.

Podsumowując, Spółka zobowiązana jest naliczać podatek od towarów i usług z tytułu udostępnienia Operatorowi powierzchni oraz urządzeń niezbędnych do należytego świadczenia usługi wyłącznie na potrzeby realizacji dostaw towarów i usług na rzecz A.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).