Interpretacja indywidualna z dnia 18 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.385.2022.2.MR

Podatek od towarów i usług w zakresie możliwości utworzenia Grupy VAT w Polsce z udziałem A (działającym poprzez Oddział), w sytuacji gdy A jest członkiem grupy VAT w Niemczech; spełnienie przez Wnioskodawców warunków niezbędnych do utworzenia Grupy VAT; prawo do dokonania rejestracji (nabycia statusu podatnika) przez Grupę VAT z datą wsteczną oraz prawo do odliczenia w ramach Grupy VAT, nadwyżki podatku naliczonego nad należnym przysługującego członkom Grupy VAT za okresy rozliczeniowe przed utworzeniem Grupy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

-prawidłowe – w zakresie możliwości utworzenia Grupy VAT w Polsce z udziałem A (działającym poprzez Oddział), w sytuacji gdy A jest członkiem grupy VAT w Niemczech (pytanie oznaczone we wniosku nr 5);

-prawidłowe – w zakresie spełnienia przez Wnioskodawców warunków niezbędnych do utworzenia Grupy VAT (pytania oznaczone we wniosku nr 1, nr 2 i nr 3);

-nieprawidłowe – w zakresie prawa do dokonania rejestracji (nabycia statusu podatnika) przez Grupę VAT z datą wsteczną (pytanie oznaczone we wniosku nr 4);

-prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia w ramach Grupy VAT, nadwyżki podatku naliczonego nad należnym przysługującego członkom Grupy VAT za okresy rozliczeniowe przed utworzeniem Grupy (pytanie oznaczone we wniosku nr 6).

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

6 września r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 6 września 2022 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 października 2022 r. (wpływ  27 października 2022 r.) oraz pismem z 3 listopada 2022 r. (wpływ 3 listopada 2022 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Spółka prawa niemieckiego z siedzibą w Niemczech A (dalej A) oraz polska spółka B z siedzibą w Polsce (dalej B), (A i B dalej łącznie jako Wnioskodawcy), planują zawarcie umowy o utworzeniu grupy VAT – zgodnie z przepisami ustawy  z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT), które mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. – w celu utworzenia grupy VAT jako podatnika VAT.

B, zarejestrowana w Polsce na potrzeby podatku VAT, jest (…). Stosownie do wpisu  w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), przedmiotem przeważającej działalności B jest produkcja wyrobów (…) (PKD 20.42.Z.).

A jest członkiem grupy VAT w Niemczech.

Przedmiotem działalności A (zgodnie z niemieckim rejestrem handlowym B), jest produkcja i dystrybucja preparatów (…) oraz doradztwo w zakresie marketingu i zagadnień ekonomiczno-technicznych w sektorze (…).

B oraz A są podmiotami tworzącymi grupę kapitałową działającą na tym samym rynku. A poprzez posiadanie 100% udziału kapitałowego w B jest podmiotem sprawującym pełną kontrolę nad B. Ponadto pomiędzy tymi podmiotami istnieją powiązania osobowe poprzez:

-pełnienie funkcji członka zarządu przez Pana C, tak w A, jak i w B,

-pełnienie funkcji członka zarządu przez Pana D w A oraz funkcji prokurenta w A,

-pełnienie funkcji prokurenta przez Pana E w A, jak i w B,

-pełnienie funkcji prokurenta przez Pana F w A, jak i w B.

Zgodnie z przyjętym modelem biznesowym, w przeważającej mierze towary produkowane przez polską spółkę B, w której jedynym udziałowcem jest A, sprzedawane są przez A z terytorium Polski.

A nabywa towary produkowane w Polsce przez B, a towary te są następnie przedmiotem dalszej sprzedaży, gdzie fizyczne wydanie tych towarów następuje z Polski. Sprzedaż towarów stanowi zarówno transakcje krajowe, eksportowe jak i wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów. W ten sposób B prowadzi produkcję towarów, które następnie są przedmiotem dalszego obrotu handlowego realizowanego przez A. Ponadto (jednakże w zdecydowanie mniejszej skali), mogą mieć miejsce sytuacje, gdy towary będące własnością A (produkowane poza Polską) przywożone są z Niemiec do Polski. Towary te są następnie przedmiotem dalszej sprzedaży, gdzie fizyczne wydanie tych towarów następuje z Polski.

Współpraca na linii A i B w oparciu o przyjęty model biznesowy, polega tym samym na organizacji działań obu podmiotów w ścisłym porozumieniu, co przekłada się na komplementarność świadczeń i co za tym idzie – budowanie wyniku finansowego grupy kapitałowej.

A nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – w rozumieniu ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT). A jest natomiast zarejestrowany do celów VAT w Polsce, jako podatnik VAT czynny, ze względu na sprzedaż towarów prowadzoną z terytorium Polski.

Powyższe okoliczności (tj. brak w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT) dotyczą dotychczasowej działalności A w Polsce. Stanowią element stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) złożonego wniosku i nie są przedmiotem zapytania.

Aby utworzyć grupę VAT w Polsce, jednym z wymaganych warunków jest prowadzenie przez podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium Polski (w rozpatrywanym przypadku podatnikiem takim jest A) działalności gospodarczej na terytorium Polski za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium Polski.

W związku z powyższym A, jako przedsiębiorca zagraniczny z państwa członkowskiego UE, planuje utworzyć oddział z siedzibą na terytorium Polski (dalej jako Oddział A lub Oddział), zgodnie z regulacją art. 14 ust. 1 ustawy  z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej jako ustawa o uczestnictwie przedsiębiorców zagranicznych). A uzyska wpis Oddziału do Krajowego Rejestru Sądowego. W tym celu A spełni wymogi (obowiązki) określone w przepisach o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz wynikające  z ustawy o uczestnictwie przedsiębiorców zagranicznych. Zgodnie z obowiązującymi  w tym zakresie przepisami (art. 19 pkt 2 ustawy o uczestnictwie przedsiębiorców zagranicznych oraz art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości) dla Oddziału prowadzona będzie oddzielna rachunkowość w języku polskim. A ustanowi osobę upoważnioną w Oddziale do reprezentowania A, stosownie do wymogu wynikającego z art. 16 ustawy o uczestnictwie przedsiębiorców zagranicznych.

Przedmiot działalności Oddziału (zakres działalności Oddziału) będzie węższy niż zakres działalności, w jakim A prowadzi działalność zagraniczną w państwie swojej siedziby (a więc w Niemczech). Zasady funkcjonowania Oddziału, w tym przedmiot (zakres) działalności Oddziału, wynikać będą z regulacji (dokumentów) wewnętrznych (korporacyjnych) dotyczących powołania i funkcjonowania Oddziału (w szczególności może to być regulamin funkcjonowania Oddziału).

Zakres (przedmiot) działalności Oddziału obejmować będzie czynności bezpośrednio związane ze składowaniem, wystawianiem i dostarczaniem towarów, obejmujące  w szczególności ich składowanie (magazynowanie), pakowanie, formowanie wysyłek  i wydawanie towarów do przesyłki (przewozu). W ten sposób, za pośrednictwem Oddziału A prowadzić będzie na terytorium Polski działalność magazynową (dystrybucyjną), polegającą na przyjmowaniu, składowaniu i wydawaniu towarów. Rolą (funkcją) Oddziału w Polsce będzie składowanie i wydawanie towarów do kontrahentów A. Oddział będzie odpowiedzialny za odbiór towarów, ich magazynowanie  i zapewnienie do tego odpowiednich warunków, a następnie za wydanie towarów podmiotom wskazanym przez A. Pozostałe funkcje nadal wykonywane będą przez A w Niemczech. W szczególności, cała obsługa handlowa towarów (zakup towarów od B lub innych podmiotów i następnie ich sprzedaż do kontrahentów A) realizowana będzie w niemieckich biurach A. Wszelkie funkcje handlowe związane ze sprzedażą towarów magazynowanych (składowanych) w Polsce, będą w dalszym ciągu prowadzone przez A wyłącznie w Niemczech (bez udziału Oddziału). Oznacza to, iż za pośrednictwem Oddziału nie będą podpisywane umowy handlowe, mające za przedmiot towary magazynowane (składowane) przez Oddział w Polsce. Za pośrednictwem Oddziału nie będzie także dokonywana obsługa gwarancyjna tych towarów.

Oddział nie będzie prowadził działalności produkcyjnej (ta wykonywana jest przez osobną spółkę – B), czy też handlowej (funkcje handlowe realizowane będą nadal przez A w Niemczech). Kluczowe decyzje w zakresie działalności A i jej Oddziału (w tym decyzje związane z zawieraniem umów), podejmowane będą nadal wyłącznie w Niemczech. Odnosi się to w szczególności do decyzji dotyczących zaangażowania w nowe kontrakty, negocjacje i wykonanie nowych umów, decyzje dotyczące zakupów i sprzedaży, strategii sprzedaży, relacji klienckich, logistyki sprzedaży i zakupów, faktur itp. Decyzje w tym zakresie nie będą podejmowane w Polsce (przy udziale Oddziału).

Pomimo utworzenia Oddziału to A działający w Niemczech (a nie Oddział  w Polsce) nadal będzie odpowiedzialny za główną dystrybucję towarów,  tj. w szczególności za współpracę z dostawcami, w tym za zamówienia towarów, a także za współpracę z kontrahentami (odbiorcami) towarów w różnych krajach oraz za obsługę klientów Spółki (customer service). Oddział, osoba upoważniona w Oddziale do reprezentowania A, ani żaden pracownik, czy osoba lub podmiot współpracujący z Oddziałem – nie będą posiadać pełnomocnictwa do zawierania  w imieniu A (przedsiębiorcy zagranicznego) umów, dotyczących sprzedaży towarów magazynowanych (składowanych) w Polsce, a które to pełnomocnictwo byłoby przez taką osobę lub podmiot wykonywane. Za sprzedaż towarów w pełni odpowiadać będzie A – a nie Oddział. Oznacza to w szczególności, iż towary wydawane będą przez Oddział podmiotom wskazanym przez Spółkę (poprzez osoby pracujące  w biurach Spółki w Niemczech) i transportowane do odbiorców w Polsce oraz w innych krajach wskazanych przez Spółkę (poprzez osoby pracujące w biurach Spółki  w Niemczech). To Spółka (poprzez osoby pracujące w biurach Spółki w Niemczech) nawiązywać będzie współpracę z kontrahentami w Polsce, w zakresie wsparcia przy eksporcie towarów lub ich transporcie na terytorium Polski i poza terytorium Polski itp. (np. z agencją celną lub innym tego typu podmiotem).

Spółka (poprzez osoby pracujące w biurach Spółki w Niemczech) odpowiadać będzie za prowadzenie negocjacji handlowych, zawieranie umów związanych z zakupem i sprzedażą towarów, a także za wszystkie czynności związane z działalnością Spółki w postaci m.in. wyszukiwania kontrahentów, składania zamówień, kontaktu z kontrahentami, uzgadniania cen, warunków i terminów dostaw, ewentualnych decyzji o zaprzestaniu współpracy, rezygnacji z zamówienia, wystawiania faktur itp. Za nadzór nad całością działalności A, w tym Oddziału, odpowiadać będzie niemiecka „centrala”, która może być zaangażowana w każdy obszar działalności A, w tym także te obszary, za które w Polsce odpowiada Oddział.

W celu wykonywania opisanych powyżej funkcji, odpowiadających przedmiotowi (zakresowi) działalności przypisanemu do Oddziału, Oddział będzie nabywać od B świadczoną w Polsce usługę magazynowania (składowania) towarów wraz z ich obsługą. Usługa ta będzie wykonywana przez B przy wykorzystaniu infrastruktury i pracowników B. Alternatywnie Oddział będzie nabywać od B świadczoną w Polsce usługę najmu (dzierżawy) powierzchni magazynowej (składowej), a dla obsługi towarów tam składowanych Oddział pozyska we własnym zakresie niezbędne wyposażenie oraz zatrudni pracowników. Nie można również definitywnie wykluczyć, że usługi wskazane powyżej będą nabywane od podmiotu trzeciego (innego niż B).

W konsekwencji, Oddział ponosić będzie określone koszty na rzecz swoich kontrahentów, konieczne do wykonywania przypisanych Oddziałowi (a opisanych powyżej) funkcji.  W szczególności będą to koszty związane z zakupem od B (lub podmiotu trzeciego) usługi magazynowania (składowania) towarów wraz z ich obsługą albo koszty najmu (dzierżawy) od B (lub podmiotu trzeciego) powierzchni magazynowej (składowej). Mogą to być także koszty związane z dostawą mediów, usługami dotyczącymi obsługi składowanych (magazynowanych) towarów, a także wynagrodzeń pracowników Oddziału wykonujących wskazane funkcje. Najprawdopodobniej Oddział zawrze również umowy z kontrahentami z Polski w zakresie jego obsługi księgowo-podatkowej (prowadzenia dla oddziału ksiąg rachunkowych i rozliczeń VAT) , doradztwa podatkowego czy prawnego (dotyczących działalności Oddziału w Polsce) lub będzie obciążany przez niemiecką „centralę Spółki” za świadczenia w tym zakresie. Tym samym, tworzony Oddział w Polsce przez A, będzie w pełni kontrolowany przez A (co wynika z samej specyfiki i konstrukcji prawnej oddziału, który nie posiada odrębnej podmiotowości, lecz jest „przedłużeniem” działalności danego podatnika na terytorium innego państwa).

Podobnie pod pełną kontrolą A znajduje się B poprzez fakt posiadania 100% udziałów w kapitale zakładowym B oraz powiązania osobowe (w związku z osobami pełniącymi w tym samym czasie funkcje zarządcze lub prokurenta w obu podmiotach). Niezwłocznie po formalnym utworzeniu Oddziału  i uzyskaniu wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, A i B zamierzają zawrzeć umowę o utworzeniu grupy VAT w Polsce (zgodnie z wymogami  art. 15a ust. 10 ustawy o VAT) z dniem 1 stycznia 2023 r., której uczestnikami będzie A (działając poprzez Oddział) oraz B. Powyżej opisane okoliczności stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego będą istniały przez cały okres funkcjonowania grupy VAT, nie krótszy niż 3 lata (zgodnie z art. 15a ust. 6 w zw. z ust. 10 pkt 5 ustawy o VAT).

Doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego.

1.Utworzenie Grupy VAT planuje G (ten podmiot będzie liderem Grupy).

2.Utworzona przez G oraz oddział niemieckiej spółki Grupa VAT będzie prowadziła wyłącznie działalność opodatkowaną VAT (w ramach prowadzonej działalności będzie wykonywała wyłącznie czynności opodatkowane VAT).

Pytania

1.Czy wskazane podmioty, tj. A (działający poprzez Oddział) oraz B będą posiadały wystarczające powiązania finansowe, o których mowa w art. 15a ust. 1 w zw. ust. 3 ustawy o VAT (wchodzącym w życie od 1 stycznia2023 r.), co stanowi jeden z warunków nabycia statusu podatnika VAT na podstawie umowy o utworzeniu grupy VAT?

2.Czy wskazane podmioty, tj. A (działający poprzez Oddział) oraz B będą posiadały wystarczające powiązania ekonomiczne, o których mowa w art. 15a ust. 1 ustawy o VAT w zw. z ust. 4 (wchodzącym w życie od 1 stycznia 2023 r.), co stanowi jeden z warunków nabycia statusu podatnika VAT na podstawie umowy o utworzeniu grupy VAT?

3.Czy wskazane podmioty, tj. A (działający poprzez Oddział) oraz B będą posiadały wystarczające powiązania organizacyjne, o których mowa w art. 15a ust. 1 w zw. z ust. 5 ustawy o VAT (wchodzącym w życie od 1 stycznia 2023 r.), co stanowi jeden z warunków nabycia statusu podatnika VAT na podstawie umowy o utworzeniu grupy VAT?

4.Czy grupa VAT ma prawo dokonania rejestracji (nabycia statusu podatnika) z datą wsteczną, zgodnie z datą wskazaną w umowie o utworzeniu grupy VAT?

5.Czy można utworzyć grupę VAT w Polsce z udziałem A (działającym poprzez Oddział), jeżeli A jest członkiem Grupy VAT w Niemczech?

6.Czy w związku z utworzeniem grupy VAT członek grupy VAT posiadający prawo do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego VAT nad należnym za okresy rozliczeniowe przed powstaniem grupy VAT, będzie miał prawo do odliczenia podatku w ramach grupy VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawców, A (działający poprzez Oddział) oraz B będą spełniały warunki uznania ich za grupę podmiotów powiązanych finansowo zgodnie z art. 15a ust. 1 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT (wchodzącym w życie od 1 stycznia 2023 r.), co stanowi jeden z warunków nabycia statusu podatnika VAT na podstawie umowy o utworzeniu grupy VAT.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o VAT, podatnikiem, o którym mowa w art. 15, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

Tym samym, w celu założenia przez dwa (lub więcej) podmiotów grupy VAT, konieczne jest, aby podmioty:

-były powiązane finansowo;

-były powiązane ekonomicznie;

-były powiązane organizacyjnie;

-zawarły umowę o utworzeniu grupy VAT.

Jednocześnie, zgodnie z art. 15a ust. 6 ustawy o VAT, wskazane powyżej powiązania (finansowe, ekonomiczne oraz organizacyjne) powinny zachodzić nieprzerwanie przez cały okres, w jakim dana grupa VAT posiada status podatnika.

Jak natomiast wskazane zostało w opisie zdarzenia przyszłego, B oraz Oddział A w Polsce zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT, o której mowa w art. 15a ust. 10 ustawy o VAT. Tym samym, kwestią wymagającą ustalenia jest potwierdzenie, czy pomiędzy tymi podmiotami zachodzą powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne w rozumieniu analizowanych regulacji. Jednocześnie, jak wynika z wydanego przez Ministerstwo Finansów Projektu Objaśnień podatkowych  w zakresie grup VAT (dalej Projekt Objaśnień), test powiązań musi być zdany przez każdy podmiot z grupy. Każdy przyszły członek grupy VAT musi pozytywnie spełniać każdy  z wymienionych wyżej rodzajów powiązań (pkt 3.4, str. 8).

Zgodnie z art. 15a ust. 3 ustawy o VAT, podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy. Wskutek zastosowania spójnika „lub”, wystarczające jest, aby spełniony został przynajmniej jeden z warunków wskazanych w ramach przedmiotowej przesłanki.

W sytuacji przedstawionej w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym podatnikiem tworzącym grupę VAT będzie podatnik posiadający siedzibę na terytorium kraju (Polski), tj. B oraz podatnik nieposiadający siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju (Oddział A w Polsce).

W tym miejscu należy wskazać, że jedną z głównych idei przy wprowadzeniu grup VAT do polskiego porządku prawnego, co akcentuje również wydany Projekt Objaśnień, była chęć dania możliwości wejścia do grupy VAT również oddziałom podmiotów mających siedzibę poza terytorium kraju. Ponieważ oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie posiada od niego osobnej podmiotowości (oddział stanowi wyłącznie „przedłużenie” działalności podatnika na terytorium innego państwa), należy przesłankę powiązań finansowych oceniać z perspektywy przedsiębiorcy zagranicznego tworzącego oddział w Polsce  (w analizowanym przypadku – A).

Reasumując, jako że A posiada 100% udział w kapitale zakładowym B, zdaniem Wnioskodawców przesłankę odnoszącą się do występowania powiązań finansowych w przypadku obu tych podmiotów (potencjalnych członków grupy VAT) należy uznać za spełnioną.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawców, A (działający poprzez Oddział) oraz B będą spełniały warunki uznania ich za grupę podmiotów powiązanych ekonomicznie, zgodnie z art. 15a ust. 1 w zw. z ust. 4 ustawy o VAT (wchodzącym w życie od 1 stycznia 2023 r.), co stanowi jeden z warunków nabycia statusu podatnika VAT na podstawie umowy o utworzeniu grupy VAT.

Zgodnie z art. 15a ust. 4 pkt 1-3 ustawy o VAT, podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:

-przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter, lub

-rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub

-członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.

Z uwagi na użycie spójnika „lub”, dla spełnienia tego warunku wystarczające jest, aby pomiędzy członkami grupy VAT istniała jedna z ww. okoliczności.

Jak wskazano, zgodnie z dotychczasowym modelem biznesowym, w przeważającej mierze towary produkowane przez polską spółkę B sprzedawane są przez A z terytorium Polski. A nabywa towary produkowane  w Polsce przez B, a towary te są następnie przedmiotem dalszej sprzedaży, gdzie fizyczne wydanie tych towarów następuje z Polski. W ten sposób B prowadzi produkcję towarów, które następnie są przedmiotem dalszego obrotu handlowego realizowanego przez A. Tym samym, nie zostanie spełniony warunek tożsamości charakteru przedmiotu głównej działalności członków grupy VAT,  o którym mowa w pkt 1 art. 15a ust. 4 ustawy o VAT, jednakże zdaniem Wnioskodawców, rodzaje działalności B i Oddziału A można uznać za uzupełniające się lub współzależne (zgodnie z art. 15a ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT).

Jak wynika z Projektu Objaśnień: „Uzupełniająca i współzależna działalność członków, jak określono w drugim wariancie, może obejmować przypadki, gdy towary lub usługi wytwarzane przez członka grupy VAT są niezbędne do działania dla innych członków  (np. firma produkująca części dla producenta docelowego towaru). Możliwe są też przypadki, w których towary lub usługi są konsumowane wspólnie. Przykładowo jeden podmiot odpowiada za dostawy sprzętu elektronicznego natomiast drugi podmiot odpowiada za kwestie serwisowania urządzeń nabytych od pierwszego podmiotu”.

W opisanej sytuacji B jako producent wyrobów (…) sprzedaje produkowane towary A, który zajmuje się ich dalszą odsprzedażą do klientów zewnętrznych. W tym celu wykorzystywany będzie Oddział A, którego zakres (przedmiot) działalności obejmować będzie czynności bezpośrednio związane ze składowaniem, wystawianiem i dostarczaniem towarów, obejmujące  w szczególności ich składowanie (magazynowanie), pakowanie, formowanie wysyłek  i wydawanie towarów do przesyłki (przewozu). W ten sposób, za pośrednictwem Oddziału, A prowadzić będzie na terytorium Polski działalność magazynową (dystrybucyjną), polegającą na przyjmowaniu, składowaniu i wydawaniu towarów, wcześniej nabywanych od B.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawców, należy uznać, że rodzaje działalności wykonywane przez poszczególnych członków grupy VAT, tj. B (produkcja towarów) oraz Oddział A (dystrybucja towarów nabywanych od B) są wobec siebie komplementarne, wobec czego mogą być uznane za wzajemnie się uzupełniające (współzależne), stosownie do art. 15a ust. 4 pkt 2 ustawy  o VAT.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawców przesłankę odnoszącą się do występowania powiązań ekonomicznych w przypadku obu ww. podmiotów (potencjalnych członków grupy VAT) należy uznać za spełnioną.

Ad 3.

Zdaniem Wnioskodawców, A (działający poprzez Oddział) oraz B będą spełniały warunki uznania ich za grupę podmiotów powiązanych organizacyjnie, zgodnie z art. 15a ust. 1 w zw. z ust. 5 ustawy o VAT (wchodzącym w życie od 1 stycznia 2023 r.), co stanowi jeden z warunków nabycia statusu podatnika VAT na podstawie umowy o utworzeniu grupy VAT.

Zgodnie z art. 15a ust. 5 pkt 1-2) ustawy o VAT, podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:

-prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub

-organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

W tym kontekście należy powołać treść Projektu Objaśnień, w którym wyjaśnia się pojęcie powiązań organizacyjnych: „całkowicie lub częściowo dzielone struktury zarządzania skutkują podejmowaniem decyzji w grupie VAT przez jeden podmiot, który zapewnia strategiczne przywództwo dla całej grupy VAT będącej już w rozumieniu VAT pojedynczym podatnikiem. Obecność takiego podmiotu zarządzającego działającego poprzecznie  w całej grupie VAT można ustalić na podstawie jego miejsca w hierarchii (np. dzielone kierownictwo najwyższego szczebla) lub rodzaju działań, o których ma prawo decydować (np. wspólnego zarządzania sprawami prawnymi lub zagadnieniami finansowymi). Podmiot taki powinien być w stanie narzucić swoją wolę innym członkom grupy VAT podlegającym jakiejś formie nadzoru i weryfikacji. Możliwe w tym przypadku jest też zorganizowanie swoich działań na podstawie umownych ustaleń gwarantujących podejmowanie przez grupę VAT działań w koordynacji, uwzględniając wspólną wolę przedstawicieli członków grupy VAT. W takich przypadkach może zachodzić sytuacja, gdy występuje konieczność wcześniejszej zgody w odniesieniu do czynności zarządczych, takich jak mianowanie kadry kierowniczej lub innych kluczowych stanowisk, zawieranie dużych kontraktów, ustalanie cen towarów i usług”.

W związku z powyższym – i w nawiązaniu do zaprezentowanego powyżej uzasadnienia powiązań finansowych i ekonomicznych – należy wskazać po pierwsze, że B oraz A są podmiotami tworzącymi grupę kapitałową działającą na tym samym rynku. A poprzez posiadanie 100% udziału kapitałowego  w B jest podmiotem sprawującym pełną kontrolę nad B. Ponadto, również tworzony Oddział w Polsce przez A, jest w pełni kontrolowany przez A (co wynika z samej specyfiki i konstrukcji prawnej oddziału, który nie posiada odrębnej podmiotowości, lecz jest „przedłużeniem” działalności danego podatnika na terytorium innego państwa).

Tym samym, obaj potencjalni członkowie grupy VAT (B oraz A działający poprzez Oddział) będą zarówno prawnie, jak i faktycznie pod bezpośrednim wspólnym kierownictwem tego samego podmiotu – A, który zapewnia grupie strategiczne przywództwo i jest w stanie narzucić członkom grupy VAT swoją wolę.

Zdaniem Wnioskodawców, te okoliczności sprawiają, że członkowie grupy VAT będą prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdowali się pod wspólnym kierownictwem (zgodnie z art. 15a ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Co więcej, jak już wskazano powyżej, dotychczasowa współpraca na linii A  i B w oparciu o przyjęty model biznesowy, polega na organizacji działań obu podmiotów w ścisłym porozumieniu, co przekłada się na komplementarność świadczeń  i co za tym idzie – budowania wyniku finansowego grupy kapitałowej.

Różnicą w stosunku do obecnie funkcjonującego modelu będzie, po skutecznej rejestracji, wykonywanie działań przez A, poprzez całkowicie zależny od niego Oddział w Polsce, który będzie pełnił funkcję dystrybutora produktów wytworzonych przez B. W związku z tym, zdaniem Wnioskodawców, członkowie grupy VAT będą także organizowali swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu (zgodnie  z art. 15a ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

Reasumując, zdaniem Wnioskodawców, przesłankę odnoszącą się do występowania powiązań organizacyjnych w przypadku obu tych podmiotów (potencjalnych członków grupy VAT) należy uznać za spełnioną.

Ad 4.

Zdaniem Wnioskodawców, grupa VAT ma prawo dokonania rejestracji (nabycia statusu podatnika) z datą wsteczną, zgodnie z datą wskazaną w umowie o utworzeniu grupy VAT.

Stosownie do art. 15a ust. 12 ustawy o VAT, grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa w art. o której mowa w art. 96 ust. 4.

Natomiast zgodnie z ww. art. 96 ust. 4 ustawy o VAT, naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 – jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.  Co istotne, zdaniem Wnioskodawców, wskazane przepisy nie precyzują daty, od której grupa VAT może nabyć status podatnika w razie „spóźnionej” rejestracji.

Zdaniem Wnioskodawców, nie należy tej daty wiązać z dniem, w którym naczelnik rejestruje podatnika jako podatnika VAT czynnego, gdyż zgodnie z podstawową zasadą nabycie statusu podatnika przez grupę VAT powinno następować zgodnie z dniem wskazanym w umowie o jej utworzeniu. Zasadniczo bowiem rejestracja podatnika dla celów VAT stanowi czynność techniczną, wtórną wobec nabycia statusu podatnika,  co w przypadku grup VAT, powinno następować zgodnie z datą wskazaną w umowie (formalna rejestracja przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego powinna stanowić jedynie potwierdzenie nabycia statusu podatnika VAT, zgodnie z datą wskazaną  w umowie). Przyjęcie poglądu, iż w razie wszelkiego opóźnienia przy rejestracji grupy VAT (np. przewlekłość przy weryfikacji wniosku zgłoszeniowego grupy VAT) niweczyłoby zasadność określenia terminu powstania grupy w zawartej umowie o utworzeniu grupy VAT.

Odnosząc się do treści Projektu Objaśnień należy wskazać, że procedura rejestracji grupy VAT nie różni się zasadniczo od rejestracji „zwykłego” podatnika czynnego VAT: „w celu rejestracji grupy VAT jako podatnika przedstawiciel grupy VAT składa zgłoszenie rejestracyjne grupy VAT, do właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego dołączając do niego umowę o utworzeniu grupy VAT. W formularzu VAT-R niezbędne będzie odpowiednie oznaczenie, że podatnik jest grupą VAT”. (pkt 3.6, str. 9 Projektu Objaśnień).

Tym samym, składając zgłoszenie VAT-R grupa VAT powinna mieć możliwość wskazania okresu rozliczeniowego od którego działa jako jeden podatnik podatku VAT (w formie grupy VAT), oraz okresu rozliczeniowego, za który złoży pierwszą deklarację podatkową, ale w oparciu o datę faktycznego rozpoczęcia działalności jako grupa VAT – zgodnego ze wskazaniem w umowie o jej utworzeniu (w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym – 1 stycznia 2023 r.). Na marginesie należy wskazać, że w dotychczasowej praktyce organy podatkowe akceptują „wsteczne” rejestracje przez podatników VAT  w celu realizacji prawa do odliczenia podatku. Przykładowo, jak potwierdzono na gruncie interpretacji indywidualnej z 21 września 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.216.2021.2.MBN: „stanowisko Wnioskodawczyni, że ma ona prawo do odliczenia podatku naliczonego od nakładów związanych z budową budynku mieszkalno-usługowego, a sam fakt braku zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R nie może Wnioskodawczynię niego pozbawiać, należało uznać za prawidłowe z tym jednak zastrzeżeniem, że sama realizacja prawa do odliczenia może nastąpić dopiero po uzyskaniu przez Wnioskodawczynię statusu zarejestrowanego (czynnego) podatnika podatku od towarów i usług”.

Podobnie w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.31.2017.1.MT: „należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego – na podstawie art. 86 ustawy o VAT – z faktur dokumentujących zakup towarów i usług wystawionych przed zarejestrowaniem się dla celów podatku od towarów i usług. W celu realizacji tego prawa Wnioskodawczyni zobowiązana jest do dokonania aktualizacji zgłoszenia VAT-R (poprzez wskazanie jako okresu złożenia pierwszej deklaracji miesiąca, w którym rozpoczęto działalność gospodarczą, czyli 1 lutego 2017 r.), a następnie złożenia deklaracji podatkowych i rozliczenia podatku w terminach przewidzianych prawem, tj. stosownie do art. 86 ust. 10, ust. 10b i ust. 11 ustawy o VAT”.

Z uwagi na powyższe argumenty, zdaniem Wnioskodawców, grupa VAT ma prawo dokonania rejestracji (nabycia statusu podatnika) z datą wsteczną, zgodnie z datą wskazaną w umowie o utworzeniu grupy VAT.

Ad 5.

Zdaniem Wnioskodawców, nie istnieją przeciwwskazania dla możliwości utworzenia grupy VAT w Polsce (zostania członkiem grupy VAT) przez A (działającym poprzez Oddział) w przypadku, gdy A jest członkiem grupy VAT w Niemczech.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przepisy ustawy o VAT nie regulują tej kwestii. Stosownie do art. 15a ust. 7-9 ustawy o VAT, dany podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT, grupa VAT nie może być członkiem innej grupy VAT oraz grupa VAT nie może być rozszerzona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład.

Przepisy nie odnoszą się natomiast do relacji pomiędzy oddziałem w Polsce przedsiębiorcy zagranicznego a tym zagranicznym przedsiębiorcą, w sytuacji, gdy oba podmioty wchodzą w skład (lub zamierzają wejść) w skład odrębnych grup VAT na terytorium krajów,  w których odpowiednio: mają siedzibą i prowadzą działalność gospodarczą za pośrednictwem zagranicznego oddziału.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 ustawy o VAT, grupę VAT mogą utworzyć podatnicy:

1)posiadający siedzibę na terytorium kraju, lub

2)nieposiadający siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

Ustawa o VAT w żadnym przepisie nie przewiduje ograniczenia dla tworzenia grup VAT dla przedsiębiorców zagranicznych będących członkami grupy VAT na terytorium swojej siedziby. W tym miejscu można wskazać, że przedmiotem rozważań, tak Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), jak i polskich organów podatkowych była kwestia relacji podmiotu zagranicznego będącego członkiem grupy VAT na terytorium państwa macierzystego, tworzącego oddział, który nie wchodzi w skład grupy VAT.

Zgodnie z prezentowanym podejściem świadczenie pomiędzy oddziałem a spółką, która utworzyła ten oddział, a która wchodzi w skład grupy VAT, należy traktować za usługi świadczone pomiędzy dwoma odrębnymi podatnikami. Takie podejście odnaleźć można  w wyrokach TSUE z 17 września 2014 r. sygn. C-7/13 (Skandia) oraz z 11 marca 2021 r. sygn. C-812/19 (Danske Bank), a także w interpretacjach wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja indywidualna z 26 maja 2022 r. Dyrektor KIS, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.100.2022.2.RM oraz interpretacja indywidualna z 1 czerwca 2022 r. Dyrektora KIS, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.206.2022.1.JK).

Odbiciem powyższego jest również treść art. 8c ust. 4 ustawy o VAT. Zgodnie z nim: Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT na rzecz:

1)podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział,

2)innego oddziału podatnika, o którym mowa wyżej, położonego poza terytorium kraju

– uważa się za dokonane przez grupę VAT na rzecz podmiotu, który do niej nie należy.

Tak więc czynności dokonywane przez polski oddział podmiotu zagranicznego, który to polski oddział wchodzi w skład „polskiej” grupy VAT – na rzecz swojej zagranicznej centrali albo na rzecz innego oddziału zagranicznego, są traktowane jak czynności grupy VAT na rzecz podmiotu trzeciego. Podlegają one zatem opodatkowaniu (z uwzględnieniem przepisów o miejscu świadczenia).

Analogicznie w sytuacji odwrotnej (art. 8c ust. 5 ustawy o VAT). Dostawa towarów lub świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT przez:

1)podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział;

2)inny oddział podatnika, o którym mowa wyżej, położony poza terytorium kraju– uważa się za dokonane na rzecz grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy.

Tak więc czynności, których odbiorcą jest polski oddział podmiotu zagranicznego  – wchodzący w skład „polskiej” grupy VAT – i które zostały dokonane na rzecz oddziału przez zagraniczną centralę albo przez inny oddział zagraniczny, są traktowane jak czynności dokonane na rzecz grupy VAT przez podmiot trzeci. Podlegają one zatem opodatkowaniu (z uwzględnieniem przepisów o miejscu świadczenia, co będzie prowadzić do wystąpienia po stronie grupy VAT wewnątrzwspólnotowego nabycia bądź importu usług). W związku z terytorialnym charakterem rozliczeń VAT, który stanowi uzasadnienie dla wyłączenia spod grupowego systemu rozliczenia oddziałów przedsiębiorcy położonych za granicą (Projekt Objaśnień s. 4, wraz z cytowanym tam stanowiskiem Komisji Europejskiej), w ocenie Wnioskodawców nie istnieją podstawy do twierdzenia, że uczestnictwo w grupie VAT na terytorium Niemiec przez A, sprawia, że Oddział A w Polsce nie może utworzyć grupy VAT w Polsce.

W analizowanym przypadku obie jednostki będą opodatkowane w osobnych porządkach prawnych, w związku z czym zachowana zostaje suwerenność podatkowa każdego  z państw członkowskich (odpowiednio Niemiec i Polski). Analogicznie zatem do rozliczeń pomiędzy oddział a podatnikiem, w których tylko jeden z nich jest z członkiem grupy VAT, nie ma przeszkód, aby za rozliczenia pomiędzy odrębnymi podatnikami traktować świadczenia podatnika zagranicznego, będącego członkiem grupy VAT w jednym państwie (A) na rzecz jego oddziału będącego członkiem grupy VAT w innym państwie (Oddział A. Analogicznie w przypadku świadczeń oddziału na rzecz „centrali”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawców, nie istnieją przeciwwskazania dla możliwości utworzenia grupy VAT w Polsce (zostania członkiem grupy VAT) przez Oddział A w przypadku, gdy A jest członkiem grupy VAT w Niemczech.

Ad 6.

Zdaniem Wnioskodawców, członek tworzący grupę VAT będzie uprawniony do odliczenia nadwyżki podatku naliczonego VAT nad należnym za okresy rozliczeniowe przed utworzeniem grupy VAT, które to prawo będzie mogło być zrealizowane przez nowo utworzoną grupę VAT.

Stosownie do art. 15a ust. 12a ustawy o VAT, grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika.

Powyższe oznacza, że zawiązana grupa VAT staje się podatkowym następcą prawnym wszystkich podmiotów wchodzących w jej skład, od chwili uzyskania przez nią statusu podatnika (zgodnie z art. 15a ust. 12 ustawy VAT, zasadniczo dzieje się to z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT).

Tym samym, w razie nabycia statusu podatnik VAT przez grupę VAT (zgodnie  z planowanym terminem – 1 stycznia 2023 r.), przysługująca do odliczenia nadwyżka podatku VAT naliczonego nad należnym wykazana przez poszczególnego członka grupy VAT (B, Oddział A) przed tą datą – o ile taka wystąpi – będzie mogła być odliczona przez grupę VAT w składanych deklaracjach VAT (po 1 stycznia 2023 r.). Powyższe znajduje potwierdzenie w opublikowanym Projekcie Objaśnień  (pkt 5.1, str. 11), gdzie wskazuje się, m.in. że: z chwilą utworzenia grupy VAT wchodzi ona w prawa poszczególnych członków grupy VAT i w związku z tym przykładowo zachowane zostają: niezrealizowane w przeszłych rozliczeniach VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikające z faktur wystawionych na członków grupy VAT (tiret 1), prawo do ujęcia w pierwszej deklaracji grupy VAT nadwyżek kwoty podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia z ostatnich deklaracji złożonych przez członków grupy VAT (tiret 4).

Tym samym, zdaniem Wnioskodawców, członek tworzący grupę VAT (B, Oddział A) będzie uprawniony do odliczenia nadwyżki podatku naliczonego VAT nad należnym za okresy rozliczeniowe przed utworzeniem grupy VAT, które to prawo będzie mogło być zrealizowane przez nowo utworzoną grupę VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

-prawidłowe – w zakresie możliwości utworzenia Grupy VAT w Polsce z udziałem B oraz A (działającym poprzez Oddział), w sytuacji gdy A jest członkiem grupy VAT w Niemczech (pytanie oznaczone we wniosku nr 5);

-prawidłowe – w zakresie spełnienia przez Wnioskodawców warunków niezbędnych do utworzenia Grupy VAT (pytania oznaczone we wniosku nr 1, nr 2 i nr 3);

-nieprawidłowe – w zakresie prawa do dokonania rejestracji (nabycia statusu podatnika) przez Grupę VAT z datą wsteczną (pytanie oznaczone we wniosku nr 4);

-prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia w ramach Grupy VAT, nadwyżki podatku naliczonego nad należnym przysługującego członkom Grupy VAT za okresy rozliczeniowe przed utworzeniem Grupy (pytanie oznaczone we wniosku nr 6).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na podstawie art. 2 pkt 47 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Stosownie do art. 2 pkt 48 ustawy obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na obowiązujący od 1 stycznia 2023 r. przepis art. 15a ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do art. 15a ust. 2 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Proponowana zmiana przewiduje możliwość uzyskania statusu podatnika podatku od towarów i usług przez grupę podatników ściśle powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie. Regulacja ta implementuje do krajowego porządku prawnego art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym,

Głównym skutkiem wprowadzenia systemu grupowego rozliczania VAT, przewidzianego w Dyrektywie 2006/112/WE jest umożliwienie traktowania podmiotów, którzy są ściśle powiązani pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym, nie jako odrębnych podatników VAT, lecz jako jednego podatnika. Innymi słowy, pewna liczba ściśle powiązanych ze sobą podatników ulega połączeniu w jednego nowego podatnika do celów VAT.

Jak wynika z art. 15a ust. 1 ustawy, w celu założenia przez dwa lub więcej podmiotów grupy VAT, konieczne jest, aby podmioty te były powiązane finansowo, ekonomicznie, organizacyjnie oraz, aby zawarły umowę o utworzeniu grupy VAT. Warunki utworzenia grupy VAT zostały szczegółowo wymienione w art. 15a ust. 3-5 ustawy. W przepisach tych wskazano jak należy interpretować wymagane powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne.

W myśl art. 15a ust. 3 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Zgodnie z art. 15a ust. 4 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Natomiast stosownie do art. 15a ust. 5 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

W myśl art. 15a ust. 6 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Podczas całego okresu istnienia grupy VAT zachodzić muszą wszystkie trzy typy powiązań.

Jako kolejne warunki funkcjonowania grupy VAT wskazuje się m.in. następujące założenia określone w art. 15a ust. 7, ust. 8 oraz ust. 9 ustawy, obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

Dodatkowo, zgodnie z art. 15a ust. 10 ustawy, obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

Grupa VAT traci status podatnika w przypadku, gdy przestanie spełniać warunki, od których uzależnione jest jej funkcjonowanie lub upłynie termin na jaki została utworzona.

Natomiast przepisy dotyczące zasad opodatkowania w grupie VAT zostały zawarte  w Rozdziale 2B. „Opodatkowanie w grupie VAT”.

Na podstawie art. 8c ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Spółka prawa niemieckiego z siedzibą w Niemczech A oraz polska spółka B z siedzibą w Polsce, planują zawarcie umowy o utworzeniu Grupy VAT. A nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. A jest natomiast zarejestrowany do celów VAT  w Polsce, jako podatnik VAT czynny, ze względu na sprzedaż towarów prowadzoną  z terytorium Polski. Jednym z wymaganych warunków utworzenia grupy VAT w Polsce, jest prowadzenie przez podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium Polski  (w rozpatrywanym przypadku podatnikiem takim jest A) działalności gospodarczej na terytorium Polski za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium Polski. W związku z powyższym A, jako przedsiębiorca zagraniczny  z państwa członkowskiego UE, planuje utworzyć oddział z siedzibą na terytorium Polski (Oddział A lub Oddział), zgodnie z regulacją art. 14 ust. 1 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Niezwłocznie po formalnym utworzeniu Oddziału i uzyskaniu wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, A  i B zamierzają zawrzeć umowę o utworzeniu grupy VAT w Polsce (zgodnie  z wymogami art. 15a ust. 10 ustawy o VAT) z dniem 1 stycznia 2023 r., której uczestnikami będzie A (działając poprzez Oddział) oraz B. Powyżej opisane okoliczności stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego będą istniały przez cały okres funkcjonowania grupy VAT, nie krótszy niż 3 lata.

Wątpliwości Wnioskodawców w analizowanej sprawie dotyczą m.in. wskazania, czy istnieje możliwość utworzenia grupy VAT w Polsce z udziałem A (działającym poprzez Oddział), jeśli A jest członkiem grupy VAT  w Niemczech (pytanie oznaczone we wniosku nr 5).

Jak wynika z powołanego wyżej art. 15a ust. 2 ustawy, w skład grupy VAT mogą wchodzić wyłącznie podatnicy, którzy:

‒posiadają siedzibę na terytorium kraju, czyli w Polsce lub

‒nie posiadają siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju – członkiem grupy VAT może być taki oddział.

Kwestie dotyczące funkcjonowania oddziału podmiotu zagranicznego działającego w Polsce regulują przepisy ustawy z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 470), zwanej dalej ustawą o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych  i innych osób zagranicznych:

Pojęcie „oddział” zdefiniowane zostało w art. 3 pkt 4 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych, jako:

Na podstawie art. 15 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych  i innych osób zagranicznych:

W myśl art. 19 pkt 1 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych:

Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie dysponuje możliwością prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, a prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego.

W świetle powołanych regulacji prawnych, podmiot zagraniczny prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, zarejestrowany dla potrzeb podatku od towarów  i usług, traktowany jest jako jeden podmiot – przedsiębiorca zagraniczny. Rejestracja tego oddziału jest jednoznaczna z rejestracją przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego. Zatem podmiotem prowadzącym działalność  w Polsce pozostaje, pomimo utworzenia i funkcjonowania oddziału w Polsce, przedsiębiorca zagraniczny. W kontekście posiadanej podmiotowości prawnej należy stwierdzić, że oddział nie jest odrębnym podmiotem w stosunku do jednostki macierzystej, lecz jest jej częścią.

Zatem oddział nie stanowi odrębnego podatnika podatku od towarów i usług. Przedsiębiorstwo zagraniczne rejestrując swój oddział w Polsce nie dokonuje rejestracji odrębnego podatnika, lecz rejestracji własnego przedsiębiorstwa. Mimo, że na terytorium kraju funkcjonuje oddział przedsiębiorcy zagranicznego, to podatnikiem podatku od towarów i usług pozostaje przedsiębiorca zagraniczny prowadzący działalność za pośrednictwem utworzonego w tym celu oddziału. Zatem czynności wykonywane pomiędzy oddziałem  a macierzystym podmiotem zagranicznym mają charakter tzw. czynności wewnątrzzakładowych (realizowanych na rzecz jednostki macierzystej).

Pogląd ten jest zgodny z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 23 marca 2006 r. w sprawie FCE Bank, sygn. C-210/04, Trybunał stwierdził, że stały zakład mający siedzibę w innym państwie członkowskim, niebędący pod względem prawnym podmiotem odrębnym od spółki (będącej nierezydentem), do której należy (…) pozbawiony jest niezależności i stanowi jedynie część składową spółki. Tak więc spółkę oraz jej oddział należy uznać za jednego i tego samego podatnika w rozumieniu art. 4 ust. 1 Szóstej Dyrektywy.

Tezy powyższego wyroku zostały doprecyzowane przez TSUE w wyroku w sprawie C-7/13 Skandia America Corp. wydanym 17 września 2014 r. Wyrok ten wskazał, że od zasady ogólnej przedstawionej w przytoczonym powyżej wyroku C-210/04, zgodnie z którą świadczenia między centralą podatnika i jego oddziałami pozostają poza zakresem VAT, istnieje wyjątek. Wyjątek ten dotyczy specyficznej sytuacji, gdy oddział jest członkiem  tzw. grupy VAT. Wówczas rozliczenia pomiędzy centralą podatnika z państwa trzeciego i jego oddziałem powinny być objęte opodatkowaniem VAT.

W analizowanej sprawie, w celu utworzenia Grupy VAT w Polsce wraz ze G, Spółka A  z siedzibą w Niemczech, planuje utworzyć na terytorium Polski Oddział. Utworzony w Polsce Oddział będzie w pełni kontrolowany przez A, nie będzie posiadać odrębnej podmiotowości, lecz będzie stanowić „przedłużenie” działalności A na terytorium Polski. Zakres (przedmiot) działalności Oddziału będzie węższy, niż zakres działalności, w jakim A prowadzi działalność w państwie swojej siedziby,  tj. w Niemczech. Kluczowe decyzje w zakresie działalności A i jej Oddziału,  w podejmowane będą wyłączenie w Niemczech (w tym decyzje, dotyczące zawierania umów, współpracy z dostawcami, kontrahentami, obsługa klientów, czy zamówienia towarów). Wnioskodawca wskazał także, że A jest członkiem grupy VAT  w Niemczech.

W tym miejscu należy wskazać na Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego  w sprawie możliwości grupowego rozliczania VAT przewidzianej w art. 11 dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W ww. Komunikacie Komisja wskazała, że: „pojęcie »mający siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego« obejmuje przedsiębiorstwa, których miejsce prowadzenia działalności gospodarczej znajduje się na terytorium państwa członkowskiego stosującego system grupowego rozliczania VAT, ale nie obejmuje stałych siedzib, które położone są za granicą. Należy jednak uwzględnić stałe siedziby przedsiębiorstw zagranicznych, które znajdują się na terytorium państwa członkowskiego stosującego system grupowego rozliczania VAT. Tak więc do grupy VAT wstąpić mogą tylko przedsiębiorstwa, których miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub stałe siedziby tych przedsiębiorstw lub przedsiębiorstw zagranicznych znajdują się fizycznie na terytorium państwa członkowskiego, które wprowadziło system grupowego rozliczana VAT”.

Ponadto, zgodnie z ze stanowiskiem Komisji: „Głównym uzasadnieniem wykluczenia położonych za granicą stałych siedzib przedsiębiorstw, których miejsce prowadzenia działalności gospodarczej znajduje się w państwie członkowskim stosującym system grupowego rozliczania VAT, jest fakt, że nie mają one fizycznej siedziby na terytorium tego państwa członkowskiego. Ponieważ system grupowego rozliczania VAT jest fakultatywny, fakt wprowadzenia go przez jedno państwo nie powinien mieć skutków sięgających poza fizyczne terytorium państwa członkowskiego, które wprowadziło system grupowego rozliczania VAT. W przeciwnym wypadku naruszona może zostać suwerenność podatkowa innego państwa członkowskiego. Ponadto jeżeli dwa państwa członkowskie zdecydowałyby się na wprowadzenie systemów grupowego rozliczania VAT, istnieje możliwość, że stała siedziba położona za granicą weszłaby w skład grup VAT w obu państwach członkowskich. Oprócz tego, że taki rezultat byłby niezgodny z podstawowymi zasadami wspólnego systemu VAT, włączenie go do procedur administracyjnych na szczeblu krajowym byłoby niemożliwe”.

W związku z powyższym, nie ma przeciwwskazań do utworzenia grupy VAT w Polsce,  tj. zostania członkiem grupy VAT przez Oddział A, w przypadku, gdy A jest członkiem grupy VAT w kraju siedziby, tj. w Niemczech.

Tym samym stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 5 jest prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawców dotyczą również kwestii, czy B oraz A (działający poprzez Oddział) będą spełniać warunki, o których mowa w art. 15a ustawy  w zakresie możliwości utworzenia Grupy VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1, nr 2  i nr 3).

Jak już zostało wspomniane, grupę VAT będą mogły utworzyć podmioty spełniające jednocześnie warunki wszystkich trzech powiązań (finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych) pomiędzy sobą, które zostały wymienione w art. 15a ust. 3, ust. 4 i ust. 5 ustawy. Powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne muszą istnieć w trakcie zawiązywania grupy VAT oraz trwać nieprzerwanie przez okres na jaki grupa VAT została powołana.

Powiązania finansowe (określone jako spełnienie jednego z warunków wskazanych w art. 15a ust. 3 ustawy o VAT) występują wtedy, jeśli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.

Następnym zagadnieniem warunkującym możliwość powstania grupy VAT jest istnienie powiązań o charakterze ekonomicznym (art. 15a ust. 4 ustawy o VAT). Należy rozumieć przez to nie tylko taki sam charakter głównej działalności członków grupy, ale także uzupełnianie się i współzależność prowadzonej działalności, czy też prowadzenie działalności w całości lub w dużej mierze wykorzystywanej przez członków grupy.

Ostatnim elementem powiązań pozostają powiązania o charakterze organizacyjnym (art. 15a ust. 5 ustawy o VAT). Podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem lub organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Jak zostało wskazane w opisie sprawy, B oraz A są podmiotami tworzącą grupę kapitałową działającą na tym samym rynku. A posiada 100% udziału kapitałowego w B i jest podmiotem sprawującym pełną kontrolę nad B. Ponadto pomiędzy tymi podmiotami istnieją powiązania osobowe poprzez:

-pełnienie funkcji członka zarządu przez Pana C, tak w A, jak i w B,

-pełnienie funkcji członka zarządu przez Pana D w A oraz funkcji prokurenta w A,

-pełnienie funkcji prokurenta przez Pana E w A, jak i w B,

-pełnienie funkcji prokurenta przez Pana F w A, jak i w B.

Zgodnie z przyjętym modelem biznesowym, w przeważającej mierze towary produkowane przez polską spółkę B, w której jedynym udziałowcem jest A, sprzedawane są przez A z terytorium Polski. A nabywa towary produkowane w Polsce przez B, a towary te są następnie przedmiotem dalszej sprzedaży, gdzie fizyczne wydanie tych towarów następuje z Polski. Sprzedaż towarów stanowi zarówno transakcje krajowe, eksportowe jak i wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów. W ten sposób B prowadzi produkcję towarów, które następnie są przedmiotem dalszego obrotu handlowego realizowanego przez A. Ponadto (jednakże w zdecydowanie mniejszej skali), mogą mieć miejsce sytuacje, gdy towary będące własnością A (produkowane poza Polską) przywożone są  z Niemiec do Polski. Towary te są następnie przedmiotem dalszej sprzedaży, gdzie fizyczne wydanie tych towarów następuje z Polski. Współpraca na linii A  i B w oparciu o przyjęty model biznesowy, polega tym samym na organizacji działań obu podmiotów w ścisłym porozumieniu, co przekłada się na komplementarność świadczeń i co za tym idzie – budowanie wyniku finansowego grupy kapitałowej.

W związku z utworzeniem Oddziału w Polsce, A uzyska wpis Oddziału do Krajowego Rejestru Sądowego. Dla Oddziału prowadzona będzie oddzielna rachunkowość w języku polskim. A ustanowi osobę upoważnioną w Oddziale do reprezentowania A, stosownie do wymogu wynikającego z art. 16 ustawy  o uczestnictwie przedsiębiorców zagranicznych.  Przedmiot działalności Oddziału (zakres działalności Oddziału) będzie węższy niż zakres działalności, w jakim A prowadzi działalność zagraniczną w państwie swojej siedziby (a więc w Niemczech). Zasady funkcjonowania Oddziału, w tym przedmiot (zakres) działalności Oddziału, wynikać będą z regulacji (dokumentów) wewnętrznych (korporacyjnych) dotyczących powołania i funkcjonowania Oddziału (w szczególności może to być regulamin funkcjonowania Oddziału).  Zakres (przedmiot) działalności Oddziału obejmować będzie czynności bezpośrednio związane ze składowaniem, wystawianiem i dostarczaniem towarów, obejmujące  w szczególności ich składowanie (magazynowanie), pakowanie, formowanie wysyłek  i wydawanie towarów do przesyłki (przewozu). W ten sposób, za pośrednictwem Oddziału A prowadzić będzie na terytorium Polski działalność magazynową (dystrybucyjną), polegającą na przyjmowaniu, składowaniu i wydawaniu towarów. Rolą (funkcją) Oddziału w Polsce będzie składowanie i wydawanie towarów do kontrahentów A. Oddział będzie odpowiedzialny za odbiór towarów, ich magazynowanie  i zapewnienie do tego odpowiednich warunków, a następnie za wydanie towarów podmiotom wskazanym przez A. Pozostałe funkcje nadal wykonywane będą przez A w Niemczech. W szczególności, cała obsługa handlowa towarów (zakup towarów od B lub innych podmiotów i następnie ich sprzedaż do kontrahentów A) realizowana będzie w niemieckich biurach A. Wszelkie funkcje handlowe związane ze sprzedażą towarów magazynowanych (składowanych) w Polsce, będą w dalszym ciągu prowadzone przez A wyłącznie w Niemczech (bez udziału Oddziału).  Wnioskodawca wskazał, że Oddział nie będzie prowadził działalności produkcyjnej (ta wykonywana jest przez osobną spółkę – B), czy też handlowej (funkcje handlowe realizowane będą nadal przez A w Niemczech). Kluczowe decyzje  w zakresie działalności A i jej Oddziału (w tym decyzje związane  z zawieraniem umów), podejmowane będą nadal wyłącznie w Niemczech. Odnosi się to  w szczególności do decyzji dotyczących zaangażowania w nowe kontrakty, negocjacje  i wykonanie nowych umów, decyzje dotyczące zakupów i sprzedaży, strategii sprzedaży, relacji klienckich, logistyki sprzedaży i zakupów, faktur itp. Decyzje w tym zakresie nie będą podejmowane w Polsce (przy udziale Oddziału). Pomimo utworzenia Oddziału to A działający w Niemczech (a nie Oddział  w Polsce) nadal będzie odpowiedzialny za główną dystrybucję towarów,  tj. w szczególności za współpracę z dostawcami, w tym za zamówienia towarów, a także za współpracę z kontrahentami (odbiorcami) towarów w różnych krajach oraz za obsługę klientów Spółki (customer service). Oddział, osoba upoważniona w Oddziale do reprezentowania A, ani żaden pracownik, czy osoba lub podmiot współpracujący z Oddziałem – nie będą posiadać pełnomocnictwa do zawierania  w imieniu A (przedsiębiorcy zagranicznego) umów, dotyczących sprzedaży towarów magazynowanych (składowanych) w Polsce, a które to pełnomocnictwo byłoby przez taką osobę lub podmiot wykonywane. Za sprzedaż towarów w pełni odpowiadać będzie A – a nie Oddział.  Spółka (poprzez osoby pracujące w biurach Spółki w Niemczech) odpowiadać będzie za prowadzenie negocjacji handlowych, zawieranie umów związanych z zakupem i sprzedażą towarów, a także za wszystkie czynności związane z działalnością Spółki w postaci m.in. wyszukiwania kontrahentów, składania zamówień, kontaktu z kontrahentami, uzgadniania cen, warunków i terminów dostaw, ewentualnych decyzji o zaprzestaniu współpracy, rezygnacji z zamówienia, wystawiania faktur itp. Za nadzór nad całością działalności A, w tym Oddziału, odpowiadać będzie niemiecka „centrala”, która może być zaangażowana w każdy obszar działalności A, w tym także te obszary, za które w Polsce odpowiada Oddział.  W celu wykonywania opisanych powyżej funkcji, odpowiadających przedmiotowi (zakresowi) działalności przypisanemu do Oddziału, Oddział będzie nabywać od B świadczoną w Polsce usługę magazynowania (składowania) towarów wraz z ich obsługą. Usługa ta będzie wykonywana przez B przy wykorzystaniu infrastruktury i pracowników B. Alternatywnie Oddział będzie nabywać od B świadczoną w Polsce usługę najmu (dzierżawy) powierzchni magazynowej (składowej), a dla obsługi towarów tam składowanych Oddział pozyska we własnym zakresie niezbędne wyposażenie oraz zatrudni pracowników. Nie można również definitywnie wykluczyć, że usługi wskazane powyżej będą nabywane od podmiotu trzeciego (innego niż B).  W konsekwencji, Oddział ponosić będzie określone koszty na rzecz swoich kontrahentów, konieczne do wykonywania przypisanych Oddziałowi (a opisanych powyżej) funkcji.  W szczególności będą to koszty związane z zakupem od B (lub podmiotu trzeciego) usługi magazynowania (składowania) towarów wraz z ich obsługą albo koszty najmu (dzierżawy) od B (lub podmiotu trzeciego) powierzchni magazynowej (składowej). Mogą to być także koszty związane z dostawą mediów, usługami dotyczącymi obsługi składowanych (magazynowanych) towarów, a także wynagrodzeń pracowników Oddziału wykonujących wskazane funkcje. Najprawdopodobniej Oddział zawrze również umowy z kontrahentami z Polski w zakresie jego obsługi księgowo-podatkowej (prowadzenia dla oddziału ksiąg rachunkowych i rozliczeń VAT), doradztwa podatkowego czy prawnego (dotyczących działalności Oddziału w Polsce) lub będzie obciążany przez niemiecką „centralę Spółki” za świadczenia w tym zakresie.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika zatem, że działalność A (w zakresie, w jakim prowadzona działalność gospodarcza na terytorium kraju za pośrednictwem Oddziału położonego na terytorium kraju) oraz działalność B (w zakresie produkcji towarów, które są następnie sprzedawane przez A) uzupełniają się wzajemnie i są współzależne.

Wnioskodawca wskazał, że Oddział A w Polsce, będzie w pełni kontrolowany przez A (oddział, nie będzie posiadał odrębnej podmiotowości, lecz będzie „przedłużeniem” działalności A). Podobnie, pod pełną kontrolą A znajduje się B poprzez fakt posiadania 100% udziałów w kapitale zakładowym B oraz powiązania osobowe (w związku  z osobami pełniącymi w tym samym czasie funkcje zarządcze lub prokurenta w obu podmiotach). A ustanowi osobę upoważnioną w Oddziale do reprezentowania A.

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że:

-B oraz A (działający poprzez Oddział) są/będą powiązani finansowo w rozumieniu art. 15a ust. 3 ustawy;

-B oraz A (działający poprzez Oddział) są/będą podmiotami powiązanymi ekonomicznie w rozumieniu art. 15a ust. 4 ustawy;

-B oraz A (działający poprzez Oddział) są/będą podmiotami powiązanymi organizacyjnie w rozumieniu art. 15a ust. 5 ustawy.

Biorąc zatem pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy stwierdzić należy, że  w analizowanej sprawie, B oraz A (działający poprzez Oddział) wypełnią warunki, niezbędne do utworzenia grupy VAT w Polsce.

Tym samym stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1,  nr 2 i nr 3 jest prawidłowe.

Kolejne wątpliwości Wnioskodawców w analizowanej sprawie dotyczą wskazania, czy Grupa VAT ma prawo dokonania rejestracji (nabycia statusu podatnika) z datą wsteczną, zgodnie  z datą wskazaną w umowie o utworzeniu grupy VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Stosownie do art. 15a ust. 12 i ust. 12a ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 96 ust 3b ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Na podstawie art. 96 ust. 4 ustawy:

W myśl art. 96 ust. 4d ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Natomiast stosownie do art. 96 ust. 7ba ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Z powyższych przepisów wynika, że w celu rejestracji grupy VAT jako podatnika, przedstawiciel grupy VAT składa zgłoszenie rejestracyjne grupy VAT do właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego, dołączając do niego umowę o utworzeniu grupy VAT.

W przypadku, gdy warunki utworzenia grupy VAT nie zostaną spełnione, naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji grupy VAT jako podatnika VAT, zawiadamiając o tym fakcie przedstawiciela grupy VAT.

Grupa VAT nabywa status podatnika VAT z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak, niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa  w art. 96 ust. 4 ustawy o VAT. Zatem istnieje możliwość elastycznego wskazania przez podatników, kiedy ma nastąpić początek funkcjonowania grupy VAT jako podatnika.

Istotne przy tym jest odpowiednio wcześniejsze złożenie zgłoszenia rejestracyjnego, tak by umożliwić naczelnikowi urzędu skarbowego weryfikację przesłanek utworzenia grupy VAT, by rejestracja mogła nastąpić w terminie określonym w umowie o utworzeniu grupy VAT. Bowiem dopiero od momentu dokonania rejestracji grupa VAT staje się podatnikiem, a czynności członków grupy są uznawane za czynności tej grupy VAT. Jednocześnie, podmioty, które weszły w skład tej grupy zostają wykreślone z rejestru jako podatnicy VAT, a utworzona grupa VAT, z chwilą uzyskania statusu podatnika wchodzi  w prawa poszczególnych członków grupy VAT.

W konsekwencji, Grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie  o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji,  o której mowa w art. 96 ust. 4. W stosunku do Grupy VAT, przepisy ustawy nie przewidują możliwości rejestracji (nabycia statusu podatnika) z datą wsteczną.

Tym samym stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania oznaczonego we wniosku  nr 4 jest nieprawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawców w analizowanej sprawie dotyczą również wskazania, czy członek Grupy VAT posiadający prawo do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego VAT nad należnym, za okresy rozliczeniowe przed powstaniem Grupy VAT, będzie miał prawo do odliczenia podatku w ramach Grupy VAT.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

W tym miejscu podkreślić należy, że powołany wyżej art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy:

Natomiast na mocy art. 8d ust. 1 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Należy wskazać, że grupa VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach wskazanych w ustawie, tj. w zakresie, w jakim zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywanych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Należy również zaznaczyć, że w przypadku utworzenia grupy VAT – dostawy oraz usługi świadczone wewnątrz grupy VAT nie będą stanowiły transakcji dla celów VAT, o czym stanowi art. 8c  ust. 1 ustawy. Zatem dostawa towarów lub świadczenie usług wewnątrz grupy nie będą opodatkowane podatkiem VAT. Jednocześnie należy uznać, że czynności dokonane przez członka grupy na rzecz innego członka tej samej grupy VAT – wykonywane będą w ramach działalności gospodarczej i nie będą stanowić obok niej odrębnego przedmiotu działalności.

W analizowanej sytuacji będziemy mieli do czynienia m.in. z czynnościami (dostawą towarów i świadczeniem usług przez członka Grupy na rzecz członka tej Grupy), które towarzyszą działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym mieszczą się  w pojęciu „celów wykonywanej przez podatnika (w omawianym przypadku Grupy VAT) działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy.

Jak już wcześniej wskazano, grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika, tj. z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, jednak nie wcześniej niż z dniem dokonania rejestracji. Grupa VAT od tej chwili staje się podatnikiem, a czynności członków grupy są uznawane za czynności Grupy VAT. Zgodnie z powołaną regulacją art. 8d ust. 1 ustawy, grupa VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy uwzględnia kwotę nadwyżki podatki naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, wynikającą z ostatniej deklaracji podatkowej złożonej przez jej członków jako odrębnych podatników.

Biorąc pod uwagę powołane regulacje prawne oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że członek Grupy VAT (B, Oddział B) posiadający prawo do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, za okresy rozliczeniowe przed powstaniem Grupy VAT, będzie miał prawo do odliczenia podatku w ramach utworzonej Grupy VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy, po uzyskaniu przez Grupę statusu podatnika VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania oznaczonego we wniosku  nr 6 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywałw dacie zaistnienia zdarzenia;

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje od 1 stycznia 2023 r.

Należy także zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę  w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie natomiast powołanych interpretacji indywidualnych, w szczególności stanowiących element argumentacji stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 4, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są  w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. Ponadto powołane interpretacje dotyczą innych stanów faktycznych i nie dotyczą rejestracji grupy VAT. Zatem powołane interpretacje indywidualne nie mogą mieć wpływu na ocenę prawną rozpatrzonej sprawy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).