Interpretacja indywidualna z dnia 4 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.676.2022.1.IG

Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i zwrotu tego podatku w zw. ze zrealizowanym projektem.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i zwrotu tego podatku w zw. ze zrealizowanym projektem.

Opis stanu faktycznego

A. w 2017 r. pozyskała dofinansowanie na projekt pn. „(…)” ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (…) na lata 2014-2020, Oś priorytetowa 9 Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych, Działanie 9.3 Infrastruktura edukacyjna, Poddziałanie 9.3.5 Infrastruktura edukacji przedszkolnej. Całkowita wartość projektu wynosiła: (...) zł, w tym kwota dofinansowania: (…) zł. Obszarem objętym bezpośrednim oddziaływaniem projektu była Gmina , a celem projektu była poprawa dostępności edukacji przedszkolnej w Gminie.

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty m. in. w zakresie edukacji należy do zadań własnych gminy, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.), zgodnie zaś z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230), zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki w przedszkolach jest zadaniem oświatowym gminy.

W ramach projektu w latach 2016-2017 rozbudowano (…), dla którego Gmina jest organem prowadzącym. W dobudowanej części umieszczone zostały sale zajęciowe (3 sale dla 75 przedszkolaków) z zapleczem sanitarnym i magazynkiem, hol szatniowy, pokój dla personelu, gabinety dydaktyczne (do konsultacji logopedycznej oraz do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi), łazienka dla osób niepełnosprawnych, wiatrołap. Przeprowadzone zostały również drobne prace remontowe w istniejącej części przedszkola, polegające m. in. na modernizacji zaplecza kuchennego. Zagospodarowany został również teren wokół budynku.

Na etapie realizacji projekt był zarządzany przez B, jako jednostkę organizacyjną A., pełniący rolę aparatu pomocniczego służącego do wykonywania kompetencji i zadań organów gminy (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym).

Nieruchomość gruntowa oraz budynek przedszkola stanowią własność Gminy. Nieruchomość wraz z budynkiem pierwotnie została przekazana jednostce budżetowej gminy, tj. (…) w trwały zarząd.

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 ze zm.) jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Od 1 stycznia 2017 r. dokonała centralizacji rozliczeń podatku VAT ze swoimi jednostkami budżetowymi, w tym również z (…).

Projekt realizowany przez Gminę nie był związany ze sprzedażą opodatkowaną, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.).

Jedynymi przychodami wpływającymi na rachunek Gminy są odpłatności za posiłki, które są zwolnione z opodatkowania VAT. Nauczanie, wychowanie i opieka w przedszkolach, dla których organem prowadzącym jest A. są realizowane bezpłatnie w wymiarze 5 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu. W czasie przekraczającym 5h opłata jest naliczana zgodnie z uchwałą Rady Miasta.

W związku z ubieganiem się o przyznanie dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (…) na lata 2014-2020 oraz na zakończenie projektu, A. złożyła oświadczenie o braku możliwości odzyskania podatku VAT.

Pytanie

Czy w związku z zakończeniem okresu trwałości projektu pn. „(…)” dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (…) na lata 2014-2020, A. miała możliwość odzyskania poniesionego kosztu VAT na podstawie art. 86 ust. 1?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, A., zarówno w trakcie realizacji projektu, jak również po jego zakończeniu oraz w okresie trwałości nie miała możliwości odzyskania w żaden sposób poniesionego kosztu podatku VAT, którego wysokość została określona we wniosku o dofinansowanie.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.). W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 przedmiotowej ustawy.

Stosownie do art. 88 ust. 4 powołanej ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest bezpośrednio związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego.

Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Mając na uwadze stan faktyczny należy wskazać, iż A. jest podatnikiem podatku VAT tylko w zakresie umów cywilno-prawnych - art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z czym nie jest uznawana za podatnika w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa. Realizacja projektu stanowiła instrument pomocniczy dla podstawowych zadań gminy wynikających z przepisów ustawy o samorządzie gminnym: art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1.

Ponadto, środki o których mowa nie są środkami wymienionymi w paragrafie 8 (rozdział 4) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. (Dz. U z 2021 r. poz. 80) w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce VAT.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca, czyli A., realizując projekt pn. „(…)” w żaden sposób nie mogła odzyskać poniesionego kosztu podatku VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonujących czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem jednostka samorządu terytorialnego działa w charakterze podatnika wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy. Natomiast w zakresie realizacji zadań własnych (działalności publicznoprawnej) gmina nie jest uznawana za podatnika, tym samym nie wykonuje samodzielnie działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2.

Organizacja opieki i kształcenia w przedszkolach jest zadaniem własnym gminy, co wynika z ustawy o samorządzie gminnym.

Ponadto usługa zapewnienia wyżywienia na rzecz wychowanków przedszkola, a w szczególności w zakresie ustalenia odpłatności za nią jest świadczona na zasadach określonych w art. 106 ustawy prawo oświatowe. Zgodnie zaś z art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania oraz dostawy towarów i świadczenia usług ściśle z tymi usługami związane.

Zdaniem Wnioskodawcy, A. nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ realizacja projektu nie miała związku ze sprzedażą opodatkowaną. Nie przysługiwało również prawo otrzymania zwrotu tego podatku, gdyż środki, o których mowa we wniosku nie są środkami wymienionymi w paragrafie 8 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 80) w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług, wydanego na podstawie art. 92 ustawy o podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Tak skonstruowana zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać również należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sytuacji wynika, że pozyskali Państwo dofinansowanie na projekt pn. „A.” ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (…) na lata 2014-2020. Obszarem objętym bezpośrednim oddziaływaniem projektu była Gmina, a celem projektu była poprawa dostępności edukacji przedszkolnej w Gminie. W ramach projektu w latach 2016-2017 rozbudowano (…), dla którego są Państwo organem prowadzącym. Nieruchomość gruntowa oraz budynek przedszkola stanowią Państwa własność. Są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT. Projekt realizowany przez Gminę nie był związany ze sprzedażą opodatkowaną, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy w związku z zakończeniem okresu trwałości projektu pn. „(…)” dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (…) na lata 2014-2020, mieli Państwo możliwość odzyskania poniesionego kosztu VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie nie został spełniony warunek związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, ponieważ – jak wskazali Państwo w opisie sprawy – projekt nie był związany ze sprzedażą opodatkowaną.

Tym samym, nie mieli Państwo możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją opisanego zadania, gdyż nie został spełniony jeden z warunków określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, jakim jest związek realizowanego projektu z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Tym samym, z tego tytułu nie przysługiwało Państwu również prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z realizacją projektu, nie mieli Państwo też możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16  grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 80 ze zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww.  rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ nie spełniali Państwo ww. warunków, nie było zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; (dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).