Interpretacja indywidualna z dnia 3 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.877.2022.1.WN

Odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina wykonuje zadania dla których została powołana na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 559). Na podstawie ar. 7 ust. 1 pkt 3 tej ustawy do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, które obejmują m.in. sprawy utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Ponadto w myśl zapisów art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: ustawa o utrzymaniu czystości) do obowiązkowych zadań własnych gminy należy utrzymanie czystości i porządku w gminie. Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości, w tym zakresie gmina w szczególności zobowiązana jest do tworzenia warunków do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy, objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, nadzorowania gospodarowaniem odpadami komunalnymi, zapewnienia selektywnego zbierania odpadów komunalnych, tworzenia w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, które zapewniają przyjmowanie odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła, odpadów opakowaniowych wielomateriałowych, bioodpadów oraz odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.

W celu realizacji obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Rada Miejska podjęła uchwały regulujące zasady gospodarowania odpadami komunalnymi. W oparciu o nie, odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz domków letniskowych i innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe na terenie Gminy realizowany jest powszechnie w zakresie usługi podstawowej, która dotyczy odbierania odpadów komunalnych tj. niesegregowane (zmieszane) odpady oraz następujących odpadów zbieranych selektywnie: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady. Ponadto Gmina w ramach ww. usługi podstawowej odbiera z terenów nieruchomości meble oraz inne odpady wielkogabarytowe, zużyte opony i elektroodpady w terminach określonych w uchwale w sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczaną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Dodatkowo Gmina w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi zapewnia przyjmowanie przez punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych (dalej: PSZOK) następujących odpadów zbieranych selektywnie: papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła, odpadów opakowaniowych wielomateriałowych, bioodpadów oraz odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.

Właściciele nieruchomości natomiast są zobowiązani, na podstawie art. 6m ustawy o utrzymaniu czystości i stosownych uchwał Rady Miejskiej, do obligatoryjnego uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie składanych deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Pobierane przez Gminę opłaty za świadczenie podstawowej usługi w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi stanowią dochód Gminy.

Gmina nie rozlicza podatku należnego od opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, pobieranych na podstawie składanych deklaracji (czynności w tym zakresie Gmina uznaje za niepodlegające opodatkowaniu VAT).

Zgodnie z art. 6r. ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości, z uzyskanych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnym Gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują m.in. koszty związane z odbieraniem, transportem, zbieraniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych, tworzeniem i utrzymaniem punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, obsługi administracyjnej systemu związanego z gospodarką odpadami. Ponadto, zgodnie z art. 6r ust. 2d tej ustawy, w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi Gmina zapewnia właścicielom nieruchomości pozbywanie się zasadniczo wszystkich rodzajów odpadów komunalnych.

Na podstawie art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości rada gminy może określić, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób ich świadczenia oraz wysokość cen za te usługi.

Rada Miejska w oparciu o ww. zapis ustawy o utrzymaniu czystości określiła, w drodze uchwały nr (...) z dnia 22 czerwca 2022 r. rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez Gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób świadczenia tych usług dodatkowych oraz wysokość cen za te usługi.

Gmina w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę dodatkową świadczy usługę odbioru i zagospodarowania zużytych opon, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych w ilości przekraczającej ustalony odrębną uchwałą limit oraz całkowicie odpłatnie odpadu papy od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy powstających w gospodarstwach domowych na nieruchomościach zamieszkałych oraz na nieruchomościach, na których znajdują się domki letniskowe i innych nieruchomościach wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Obecnie, tj. od 1 stycznia 2022 r., definicja odpadów komunalnych została bardziej rozbudowana i stanowi, że odpadami komunalnymi są „odpady powstające w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych, w szczególności niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i odpady selektywnie zebrane:

-   z gospodarstw domowych, w tym papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady, drewno, tekstylia, opakowania, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte baterie i akumulatory oraz odpady wielkogabarytowe, w tym materace i meble, oraz

-   ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, jeżeli odpady te są podobne pod względem charakteru i składu do odpadów z gospodarstw domowych,

-   przy czym odpady komunalne nie obejmują odpadów z produkcji, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, zbiorników bezodpływowych, sieci kanalizacyjnej oraz z oczyszczalni ścieków, w tym osadów ściekowych, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych; niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane przetwarzaniu odpadów, ale przetwarzanie to nie zmieniło w sposób znaczący ich właściwości” (patrz: art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o odpadach)”.

Jednocześnie od 1 stycznia 2022 r. z pojęcia odpadów komunalnych wyłączono odpady budowlane i rozbiórkowe, jednakże odpady te w dalszym ciągu pozostają w katalogu odpadów, co do których gmina musi zapewnić ich odbiór w punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK).

W związku z wyłączeniem odpadów budowlanych i rozbiórkowych z grupy odpadów komunalnych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która odnosi się do sposobu postępowania właśnie z odpadami komunalnymi, zostały również wprowadzone zapisy dotyczące postępowania z odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 1b ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - do postępowania z odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi z gospodarstw domowych stosuje się przepisy dotyczące postępowania z odpadami komunalnymi. Innymi słowy, mimo że odpady budowlane i rozbiórkowe nie są odpadami komunalnymi, to na gruncie ustawy z dn. 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach należy je traktować tak jak odpady komunalne. W tym też kierunku idą pozostałe zmiany wprowadzone do ustawy o utrzymaniu czystości tj. w dalszym ciągu odpady te przyjmowane są przez PSZOK w myśl art. 3 ust. 2 pkt 6 oraz art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b tejże ustawy, z możliwością ograniczenia ilościowego w tym zakresie (art. 6r ust. 3a ustawy o utrzymaniu czystości).

Usługi dodatkowe, jakie Gmina wprowadziła w drodze Uchwały stanowią uzupełnienie podstawowego świadczenia Gminy dla właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe i innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi (tj. usługi podstawowej, za którą pobierane są opłaty na podstawie deklaracji właścicieli nieruchomości). Usługi dodatkowe świadczone będą w zależności od zaistniałych potrzeb właścicieli nieruchomości, w stosunku do których Gmina jest zobowiązana do objęcia systemem zagospodarowania odpadami komunalnymi, stanowiąc uzupełnienie usługi podstawowej finansowanej z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Usługa dodatkowa świadczona będzie bowiem wówczas, gdy zaistnieje potrzeba pozbycia się przez właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych w zakresie lub terminie wykraczającym poza usługi świadczone przez Gminę w ramach uiszczanej przez właściciela nieruchomości comiesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Usługa ta będzie zatem świadczona w interesie właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w związku z nieregularnym, okresowym zaspokajaniem potrzeb na odbiór i zagospodarowanie odpadów z nieruchomości położonych na terenie Gminy.

Opłaty, jakie Gmina będzie pobierała za świadczenie usług dodatkowych, będą stanowiły dochód Gminy i będą przeznaczone na sfinansowanie działań związanych z realizacją tych świadczeń, tj. odbiór i zagospodarowanie odebranych odpadów w PSZOK.

W związku z czynnościami w zakresie przyjmowania od mieszkańców odpadów w ramach usług dodatkowych, o których mowa powyżej, Gmina powzięła wątpliwości, czy należy uznać czynności te za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Pytanie

Czy świadczenie przez Gminę określonych uchwałą Rady Miejskiej dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Świadczenie przez Gminę określonych uchwałą dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

UZASADNIENIE:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 zadania własne gminy w szczególności obejmują sprawy związane z utrzymaniem czystości i porządku oraz unieszkodliwianiem odpadów komunalnych.

Ponadto jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.

Stosownie natomiast do art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gmina zobowiązana jest w szczególności do:

-tworzenia warunków do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy,

-objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.

-nadzorowania gospodarowaniem odpadami komunalnymi,

-zapewnienia selektywnego zbierania odpadów komunalnych,

-tworzenia w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, które zapewniają przyjmowanie odpadów komunalnych: papieru, metalu, tworzyw sztucznych, szkła, odpadów opakowaniowych wielomateriałowych, bioodpadów oraz odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.

Jak wynika ponadto z art. 6r ust. 2d ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina powinna zapewnić właścicielom nieruchomości możliwość pozbycia się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych poprzez odbieranie odpadów z terenu nieruchomości, przyjmowanie odpadów przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób.

Zgodnie natomiast z art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy określa, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Ponadto, jak wynika z art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy może określić, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób ich świadczenia oraz wysokość cen za te usługi.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Gminy, usługi dodatkowe, jakie Gmina wprowadziła stosownie do art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w drodze Uchwały, w ramach uzupełnienia podstawowego świadczenia w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi (ponad zakres wynikający z uchwały podejmowanej na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości) będą miały tożsamy charakter przedmiotowy z usługami realizowanymi w zakresie ustalonym uchwałą podejmowaną na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Fakt pobierania dodatkowej opłaty wynika w tym przypadku wyłącznie z indywidualnego zapotrzebowania na te usługi.

Ponadto świadczenie usług dodatkowych, analogicznie jak podstawowa usługa Gminy w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych znajduje swoją podstawę prawną w przepisach ustawy o utrzymaniu czystości oraz przepisach prawa miejscowego.

W związku z powyższym, na gruncie ustawy o VAT oraz ustawy o utrzymaniu czystości, Gmina ustalając warunki realizacji dodatkowych usług z zakresu odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, w tym ustalając stawkę opłaty za świadczenie usług dodatkowych i pobierając ją od właścicieli nieruchomości w myśl art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do podmiotów uczestniczących w danej czynności (czyli właścicieli nieruchomości). W tym zakresie zatem, zdaniem Gminy, pobierane z tytułu realizacji usług dodatkowych opłaty będą miały w istocie charakter „daniny publicznej” bowiem będą ustalane w sposób określony w ustawie i stanowić będą dochód Gminy przeznaczony na działania wykonywane w interesie publicznym. W związku z powyższym w odniesieniu do tych czynności gmina będzie działała jako organ władzy publicznej, w zakresie realizacji zadań własnych powierzonych gminie na podstawie ustawy. Zatem ww. czynności będą wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Podsumowując Gmina twierdzi, że wykonywane przez nią czynności polegające na przyjmowaniu od właścicieli nieruchomości w PSZOK odpadów komunalnych i ich zagospodarowaniu w zakresie realizowania usług dodatkowych wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Gmina nie będzie działała jako podatnik VAT. W konsekwencji określone w Uchwale usługi dodatkowe, zdaniem Gminy nie będą podlegały opodatkowaniu VAT, tj. będą one stanowiły czynności wyłączone z opodatkowania VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy,

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca usługę, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Według art. 15 ust. 1 ustawy,

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy,

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy,

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo–przedmiotowego, w przypadku którego muszą zostać spełnione dwa warunki:

-dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,

-odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm., zwanej dalej ustawą o samorządzie gminnym),

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3  ustawy o samorządzie gminnym,

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym,

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2519 ze zm.) w rozdziale 3a – „Gospodarowanie odpadami komunalnymi przez gminę” zawiera następujące uregulowania:

art. 6c ust. 1

art. 6c ust. 2

art. 6h ust. 1

art. 6d ust. 1

art. 6k ust. 1 pkt 1 i 2

art. 6l ust. 1

art. 6m ust. 1 pkt 1

art. 6r ust. 1

art. 6r ust. 2

art. 6r ust. 4

We wniosku przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że w celu realizacji obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Rada Miejska podjęła uchwały regulujące zasady gospodarowania odpadami komunalnymi. W oparciu o nie, odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz domków letniskowych i innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe na terenie Gminy realizowany jest powszechnie w zakresie usługi podstawowej, która dotyczy odbierania odpadów komunalnych tj. niesegregowane (zmieszane) odpady oraz następujących odpadów zbieranych selektywnie: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady. Ponadto Gmina w ramach ww. usługi podstawowej odbiera z terenów nieruchomości meble oraz inne odpady wielkogabarytowe, zużyte opony i elektroodpady w terminach określonych w uchwale w sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczaną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Dodatkowo Gmina w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi zapewnia przyjmowanie przez punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Właściciele nieruchomości natomiast są zobowiązani, na podstawie art. 6m ustawy o utrzymaniu czystości i stosownych uchwał Rady Miejskiej, do obligatoryjnego uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie składanych deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Pobierane przez Gminę opłaty za świadczenie podstawowej usługi w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi stanowią dochód Gminy.

Gmina nie rozlicza podatku należnego od opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, pobieranych na podstawie składanych deklaracji (czynności w tym zakresie Gmina uznaje za niepodlegające opodatkowaniu VAT).

Rada Miejska w oparciu o ww. zapis ustawy o utrzymaniu czystości określiła, w drodze uchwały rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez Gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób świadczenia tych usług dodatkowych oraz wysokość cen za te usługi.

Gmina w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę dodatkową świadczy usługę odbioru i zagospodarowania zużytych opon, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych w ilości przekraczającej ustalony odrębną uchwałą limit oraz całkowicie odpłatnie odpadu papy od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy powstających w gospodarstwach domowych na nieruchomościach zamieszkałych oraz na nieruchomościach, na których znajdują się domki letniskowe i innych nieruchomościach wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Usługi dodatkowe, jakie Gmina wprowadziła w drodze Uchwały stanowią uzupełnienie podstawowego świadczenia Gminy dla właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe i innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi (tj. usługi podstawowej, za którą pobierane są opłaty na podstawie deklaracji właścicieli nieruchomości). Usługi dodatkowe świadczone będą w zależności od zaistniałych potrzeb właścicieli nieruchomości, w stosunku do których Gmina jest zobowiązana do objęcia systemem zagospodarowania odpadami komunalnymi, stanowiąc uzupełnienie usługi podstawowej finansowanej z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Opłaty, jakie Gmina będzie pobierała za świadczenie usług dodatkowych, będą stanowiły dochód Gminy i będą przeznaczone na sfinansowanie działań związanych z realizacją tych świadczeń, tj. odbiór i zagospodarowanie odebranych odpadów w PSZOK.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy świadczenie dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz opisany stan faktyczny należy stwierdzić, że usługi polegające na odbiorze dodatkowych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, mają ten sam charakter przedmiotowy, tzn. polegają na odbiorze i zagospodarowaniu odpadów komunalnych oraz znajdują swoją podstawę w przepisach ustawy oraz przepisach prawa miejscowego. Zatem usługi dodatkowe świadczone przez Gminę w ramach przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach są usługami w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, które stanowią zadanie własne gminy.

Wobec powyższego, w świetle regulacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wskazać należy, że ustalając stawkę opłaty za świadczenie usług dodatkowych i pobierając ją od właścicieli nieruchomości, Gmina występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do podmiotów uczestniczących w danej czynności (właścicieli nieruchomości), wykonując zadania z zakresu władzy publicznej określone w przepisach ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym – w wymienionym wyżej art. 7 ust. 1 pkt 3.

Zatem dodatkowe usługi w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych stanowią uzupełnienie podstawowego świadczenia Gminy dla mieszkańców. Określony w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach charakter opłaty wskazuje, że w istocie mamy do czynienia z „daniną publiczną” – opłata ustalana jest w sposób określony w ustawie i stanowi dochód gminy przeznaczony na działania wykonywane w interesie publicznym.

W związku z powyższym, skoro Gmina pobiera od właścicieli nieruchomości opłaty za ustalone na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dodatkowe usługi świadczone przez Gminę, w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, to będzie działała w odniesieniu do tych czynności jako organ władzy publicznej, w zakresie realizacji zadań własnych powierzonych Gminie na podstawie ustawy. W konsekwencji, Gmina z tytułu realizacji świadczeń objętych wnioskiem wyłączona będzie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, a pobierana opłata, której obowiązek uiszczenia wynika z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, będzie miała charakter publicznoprawny i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że ustalona i pobierana od mieszkańców opłata za dodatkowe usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych ustalona uchwałą Rady Gminy nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług. Opłata ta ma charakter daniny publicznej i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).