Wyrok SN z dnia 19 października 2022 r., sygn. III USKP 164/21

Jeżeli przedmiotem decyzji organu rentowego jest ustalenie ustawodawstwa właściwego w trybie art. 16 rozporządzenia nr 987/2009, to musi być ona zwieńczeniem prawidłowo przeprowadzonej procedury dialogu i koncyliacji między zainteresowanymi państwami członkowskimi, przewidzianej w tym akcie prawnym i mającej na celu urzeczywistnienie zasady, że osoby przemieszczające się na terytorium Unii Europejskiej podlegają systemowi zabezpieczenia społecznego tylko jednego państwa członkowskiego (art. 11 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004).

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Rączka (przewodniczący)

SSN Zbigniew Korzeniowski

SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania M. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Rzeszowie o ustalenie tymczasowego ustawodawstwa, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 19 października 2022 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 19 listopada 2020 r., sygn. akt III AUa 242/19,

1. uchyla zaskarżony wyrok oraz zmienia wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 7 lutego 2019 r., IV U 820/18 i oddala odwołanie,

2. zasądza od odwołującego się na rzecz organu rentowego kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed sądami obu instancji i w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie wyrokiem z dnia 7 lutego 2019 r. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Rzeszowie z dnia 27 kwietnia 2018 r. i stwierdził, że odwołujący się M. S. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu w okresie od dnia 1 czerwca 2013 r. do dnia 31 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący się figuruje w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jako przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowo-Usługowa od dnia 1 maja 2011 r. Na dokumencie zgłoszenia wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych od dnia 1 czerwca 2013 r. wykazał jako przyczynę „inna przyczyna zarejestrowania”. W okresie od dnia 1 sierpnia 2014 r. do dnia 31 lipca 2015 r. i od dnia 1 sierpnia 2015 r. do dnia 31 lipca 2016 r. odwołujący się był objęty niemieckim ustawodawstwem w zakresie ubezpieczenia społecznego. Organ rentowy prowadził postępowanie w celu ustalenia dla odwołującego się właściwego ustawodawstwa za okres od dnia 1 czerwca 2013 r., w następstwie którego pismem z dnia 8 sierpnia 2013 r. ustalił dla niego ustawodawstwo słowackie na okres od dnia 1 lipca 2013 r., o czym powiadomił słowacką instytucję ubezpieczeniową, zastrzegając, że w razie braku informacji od tej instytucji o niemożności zaakceptowania stanowiska zajętego w tym piśmie w terminie 2 miesięcy ostateczne stanie się dla odwołującego się ustawodawstwo słowackie. Socialna Poistovna Oddział w Świdniku w dniu 10 sierpnia 2015 r wydała postanowienie o niepowstaniu dla odwołującego się obowiązkowego ubezpieczenia społecznego jako pracownika zatrudnionego u pracodawcy A., które zgodnie ze słowackim ustawodawstwem nie powstało w okresie od dnia 1 czerwca 2013 r. do dnia 31 lipca 2014 r. Postanowienie to nie jest prawomocne, a w związku z odwołaniem się od niego przez obie strony zawieszono postępowanie do czasu dokładnego i pełnego ustalenia stanu faktycznego sprawy. Decyzja o zawieszeniu uprawomocniła się i weszła w życie w dniu 29 października 2015 r. i dlatego organ słowackiej instytucji zabezpieczenia społecznego nie potwierdził, że nie istnieje dla ubezpieczonego obowiązek ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia na Słowacji.