Rozliczanie dochodów zagranicznych

Wstęp

Rok 2022 przyniósł rewolucję w podatkach osób fizycznych. Chaotycznie wprowadzone zmiany sprawiły, że zeznania podatkowe wszystkich podatników będą wyglądały zupełnie inaczej. Część podatników zyska, niektórzy zapłacą więcej. Zmiany nie ominęły również osób uzyskujących dochody z zagranicy. Od 2021 r. została zlikwidowana ulga abolicyjna, która w zasadzie wyrównywała obciążenia podatkowe bez względu na to, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania stosowana jest w umowie z danym państwem. Formalnie ulga pozostała, ale została tak „okrojona”, że w praktyce oznacza to jej likwidację.

Ulga, która obowiązywała od 2008 r., miała na celu wyrównanie obciążeń podatkowych wynikających z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania: wyłączenia z progresją i proporcjonalnego odliczenia. Miała ona zastosowanie do podatników, którzy uzyskiwali dochody z tych krajów, z którymi umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje stosowanie metody proporcjonalnego odliczenia. Metoda ta jest bardziej niekorzystna od metody wyłączenia z progresją, stąd ulga umożliwiała podatnikom uzyskującym dochody w tych krajach wyrównanie obciążeń podatkowych w stosunku do podatników stosujących korzystniejszą metodę wyłączenia z progresją. Dzięki uldze podatnicy, którzy ze względu na kraj, w którym uzyskiwali dochody, musieli stosować metodę proporcjonalnego odliczenia, mogli odliczyć od podatku kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem wyliczonym przy zastosowaniu jednej i drugiej metody unikania podwójnego opodatkowania.

Likwidacja ulgi spowodowała, że podatnicy, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce, a uzyskują dochody w państwach, w umowie z którymi obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia, w wielu przypadkach muszą płacić znacznie wyższe niż do tej pory podatki w Polsce.

Jedną z przesłanek likwidacji ulgi jest Konwencja MLI, która zmieniła wiele umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Skutkiem jest to, że w coraz większej liczbie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania następuje zmiana korzystnej dla podatników metody wyłączenia z progresją na niekorzystną metodę proporcjonalnego odliczenia. Od 2023 r. ta niekorzystna metoda będzie obowiązywała w umowach z Estonią i Hiszpanią.