Wyrok SN z dnia 9 września 2021 r., sygn. I CSKP 236/21

W sytuacji, gdy zmiana przeznaczenia nieruchomości na przestrzeni lat z budowlanego na leśne jest wynikiem kolejnych planów zagospodarowania przestrzennego, właściciel takiej nieruchomości nie może skutecznie dochodzić roszczenia o jej wykup przez Skarb Państwa na podstawie przepisów Konstytucji RP, Protokołu do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jeżeli roszczenie to uległo przedawnieniu zgodnie z obowiązującymi przepisami o ochronie środowiska.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Władysław Pawlak (przewodniczący, sprawozdawca)

‎SSN Paweł Grzegorczyk ‎

SSN Monika Koba

w sprawie z powództwa T. Z. ‎przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi m. W. ‎o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 września 2021 r., ‎skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] ‎z dnia 4 lipca 2019 r., sygn. akt V ACa […],

1. oddala skargę kasacyjną;

2. nie obciąża powoda kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny w [...] oddalił apelację powoda T. Z. od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 24 stycznia 2018 r. oddalającego powództwo o zobowiązanie Skarbu Państwa - Prezydenta m. W. do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie wykupienia od powoda nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr 98, o powierzchni 2016 m², położoną w W., objętej księgą wieczystą nr [...], za cenę 900 000 zł.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód jest następcą prawnym W. Z., który zakupił przedmiotową nieruchomość w dniu 5 sierpnia 1940 r. i według Szczegółowego planu sytuacyjnego projektowanego zabudowania części gruntów Leśnictwa Zastów, wydzielonych z „D.” pod nazwą W., w gminie W., uchwalonego przez Wydział Powiatowy Sejmiku [...] w dniu 1 września 1933 r. i zatwierdzonego przez Wojewodę [...] w dniu 23 czerwca 1934 r., przedmiotowa nieruchomość była położona w obszarze przeznaczonym pod indywidualne budownictwo mieszkaniowe. Z kolei po podjęciu przez Naczelną Radę Odbudowy m. W. w dniu 15 września 1948 r., na podstawie art. 5 ust. 2 dekretu z dnia 2 kwietnia 1946 r. o planowanym zagospodarowaniu przestrzennym kraju (Dz. U. Nr 16, poz. 109, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Odbudowy z dnia 11 grudnia 1947 r. w sprawie trybu postępowania przy sporządzaniu planów zagospodarowania przestrzennego dla obszaru m. W. i [...] Zespołu Miejskiego oraz zawieszenia rozpatrywania wniosków o zmianę przeznaczenia terenów i dokonywania inwestycji na tym obszarze (Dz. U. Nr 74, poz. 479 ze zm.), uchwały w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru części osiedla pod nazwą W., ogłoszonej w MP z 1948 r., Nr 71, poz. 611 nieruchomość ta znalazła się na terenie przeznaczonym pod zalesienie. W kolejnych planach zagospodarowania przestrzennego przeznaczenie to nie zmieniło się. Mianowicie w planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego m. W., zatwierdzonym uchwałą Rady Narodowej m. W. nr [...] z dnia 6 grudnia 1982 r., nieruchomość powoda została przeznaczona pod lasy i parki leśne z wiodącą funkcją leśną, zaś według obowiązującego do 31 grudnia 2003 r. miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego m. W., zatwierdzonego uchwałą nr [...] Rady m. W. z dnia 28 września 1992 r., obszar, w obrębie którego znajduje się ta nieruchomość został zaliczony do strefy ekologicznej miasta, oznaczonej literą O, dla której obowiązywały zakazy m.in. tworzenia nowych zespołów budownictwa mieszkaniowego, uszczuplania zwartych kompleksów lasów i gruntów leśnych, a także nakaz traktowania wszelkich inwestycji jako mogących spowodować pogorszenia stanu środowiska. Jednocześnie plan ten ustalał objęcie wszystkich lasów na terenie m. W. statusem „lasów ochronnych”, dopuszczając możliwość pozbawienia ich takiego statusu w obszarze stref funkcjonalnych innych niż strefa ekologiczna oraz w obszarze O-54 w granicach określonych na rysunku planu, a dotyczących Z. i W..