Przychody zwolnione ze składek ZUS – jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z preferencji w tym zakresie

Nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez zatrudnione osoby stanowią przychód, od którego są należne składki ubezpieczeniowe. Wartość niektórych z nich, po spełnieniu określonych warunków, może być zwolniona z tych składek. Aby uzyskać w tym zakresie oszczędności, niezbędna jest prawidłowa interpretacja przepisów, które wyłączają określony przychód z oskładkowania.

W niniejszym opracowaniu scharakteryzowano kilka najczęściej stosowanych przez pracodawców zwolnień składkowych.

Omówione zwolnienia (poza dotyczącym świadczeń na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i na fundusze pozaubezpieczeniowe) odnoszą się nie tylko do pracowników, ale też do członków rad nadzorczych oraz osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Świadczenia na podnoszenie kwalifikacji zawodowych

Możliwość nieodprowadzania składek ZUS istnieje w stosunku m.in. do świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika. Przez odrębne przepisy należy rozumieć przede wszystkim art. 103¹-103⁶ Kodeksu pracy. Przy czym oskładkować w całości należy:

• wynagrodzenie za urlop szkoleniowy i zwolnienie z całości lub z części dnia pracy udzielone zatrudnionemu w związku z podnoszeniem przez niego kwalifikacji i wykształcenia,
• świadczenia przyznane pracownikowi zdobywającemu bądź uzupełniającemu wiedzę i umiejętności bez inicjatywy lub zgody zakładu pracy.

Pracownikowi, który podnosi kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą, pracodawca może przyznać świadczenia dodatkowe na naukę. W szczególności może sfinansować opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie (art. 103³ Kodeksu pracy). Katalog tych świadczeń jest otwarty i ma charakter przykładowy. Zatem może on też obejmować np. opłaty za egzaminy poprawkowe czy wyżywienie w trakcie szkolenia albo zakup materiałów szkoleniowych. Rodzaje i wysokość przyznawanych świadczeń zależą od uznaniowej decyzji pracodawcy. Przy przyznawaniu tego rodzaju wsparcia do celów skorzystania ze zwolnienia składkowego najistotniejsze jest jednak to, aby pozostawało ono w ścisłym i bezpośrednim związku z podnoszeniem przez pracownika kwalifikacji zawodowych. Wówczas od wartości wspomnianych świadczeń nie trzeba odprowadzać należności składkowych.