Czy zadośćuczynienie za szkody spowodowane mobbingiem może korzystać ze zwolnienia z PIT

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 updof wolne od podatku dochodowego są:

• otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz
• otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy

- z wyjątkiem przypadków wskazanych w tym przepisie.

Regulacje prawne dotyczące mobbingu zawarte są w Kodeksie pracy. W myśl art. 94³ § 3 Kodeksu pracy pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W przedstawionej sprawie istota problemu sprowadza się do ustalenia, czy wypłacone pracownikowi przez pracodawcę na podstawie ugody pozasądowej zadośćuczynienie za wyrządzone krzywdy spowodowane stosowaniem mobbingu i zaistniały z tego powodu rozstrój zdrowia są zwolnione z podatku PIT na podstawie przywołanego na wstępie art. 21 ust. 1 pkt 3 updof.

Odpowiadając na to pytanie, należy wskazać, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 updof wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1. otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem;

2. odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:

a. ustawy,

b. przepisów wykonawczych do ustawy,

c. układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy;

3. wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów;

4. nie mogą zachodzić wyłączenia, o których mowa w art. 21 ust. 3 lit. a)-g) updof.

W przedstawionym stanie faktycznym przyznane pracownikowi zadośćuczynienie zostało wypłacone w wyniku zawartego z pracodawcą porozumienia - ugody pozasądowej. To oznacza, że nie jest spełniony ostatni z ww. warunków koniecznych do zastosowania omawianego zwolnienia. W art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) updof zastrzeżono bowiem, że zadośćuczynienie, którego podstawą jest ugoda pozasądowa zawarta przez strony, jest wyłączone ze zwolnienia z PIT. To oznacza, że otrzymane przez Pani klienta zadośćuczynienie za doznaną krzywdę z powodu stosowania mobbingu nie może korzystać ze zwolnienia z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 updof. Zaprezentowane stanowisko podzielają również organy podatkowe (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.144.2022.1.MN).

Podstawa prawna:

• art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1459

POWOŁANE INTERPRETACJE PODATKOWE:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia 2022 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.144.2022.1.MN)

Marcin Szymankiewicz

doradca podatkowy, praktyk, autor licznych publikacji o tematyce podatkowej