Instrumenty finansowe o charakterze pochodnym – forward

W ramach zarządzania ryzykiem spółki muszą ustalić różne strategie. W szczególności w przypadku ryzyka niekorzystnych zmian cen, kursu walut można się zabezpieczyć m.in. zawieraniem kontraktu forward.

Instrument pochodny to instrument finansowy, którego:

• wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego,
• nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu z wartością innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych,
• rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Rysunek 1. Definicja instrumentu pochodnego w myśl rozporządzenia MF

W myśl rozporządzenia MF instrumenty pochodne klasyfikuje się do aktywów lub zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu i wycenia w wartości godziwej.

W wielu przypadkach wycena instrumentów jest ułatwiona, gdyż są one notowane na regulowanych rynkach giełdowych lub notowane są na nich bazowe instrumenty finansowe, od których wartości jest uzależniona wartość samego instrumentu pochodnego.

Najbardziej rozpowszechnionymi instrumentami pochodnymi są opcje, kontrakty swap, kontrakty futures i forward.

Wbudowane instrumenty finansowe

Wbudowany instrument pochodny to wynikające z zawartej umowy warunki powodujące, że część lub całość przepływów pieniężnych uzyskiwanych z umowy zmienia się w sposób podobny do tego, jaki powodowałby samodzielnie instrument pochodny.

Przykładami wbudowanych instrumentów finansowych mogą być elementy umów dotyczące zamiany stałej stopy procentowej na zmienną czy umowy o kwotach indeksowanych, a więc uzależnionych od kursu walutowego czy stopy procentowej.

W przypadku zawarcia umowy, której składnikiem jest wbudowany instrument pochodny, należy go wykazać w księgach rachunkowych odrębnie od umowy zasadniczej.

Wbudowane instrumenty pochodne należy wyodrębnić, gdy są spełnione następujące przesłanki:

• zawarta umowa będąca instrumentem finansowym nie jest zaliczana do aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu lub aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, których skutki przeszacowania są odnoszone do przychodów lub kosztów finansowych okresu sprawozdawczego (dotyczy zatem wyłącznie umowy długoterminowej),