Obowiązek ubezpieczeń i podstawa wymiaru składek w najnowszych interpretacjach ZUS

Przepisy ubezpieczeniowe przewidują wyłączenia określonych przychodów z podstawy wymiaru składek. Skorzystanie z takich wyłączeń może przynieść pracodawcy wymierną korzyść finansową. Zastosowanie zwolnienia jest jednak obwarowane licznymi, często bardzo szczegółowymi warunkami. Ich nieznajomość może zakończyć się zakwestionowaniem przez ZUS prawa do zastosowania zwolnienia składkowego, a co za tym idzie - popadnięciem płatnika w zadłużenie z tytułu składek. Poniżej zostały omówione niektóre z najnowszych interpretacji ZUS, dotyczące przede wszystkim kwestii oskładkowania różnego rodzaju świadczeń i przychodów wypłacanych pracownikom lub zleceniobiorcom oraz warunków, pod którymi mogą one zostać zwolnione ze składek ZUS.

1. Czy umowa licencyjna stanowi tytuł do ubezpieczeń

Osoba, z którą została zawarta umowa licencyjna, nie podlega ubezpieczeniom społecznym, ponieważ samoistna umowa licencyjna nie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych wymienionym w art. 6 ustawy systemowej (interpretacja ZUS z 19 maja 2021 r., WPI/200000/43/364/2021).

Stan faktyczny w sprawie

Spółka zwróciła się do ZUS z pytaniem, czy osoba, która udzieliła jej licencji na korzystanie z programu komputerowego, dokumentacji dotyczącej tego programu oraz kodu źródłowego (licencjodawca) za odpowiednim wynagrodzeniem, będzie z tego tytułu podlegała ubezpieczeniom. Osoba ta po stworzeniu oprogramowania i zawarciu ze spółką umowy licencyjnej została następnie zatrudniona w tej spółce na podstawie umowy o pracę. Przedmiotem umowy licencyjnej nie było stworzenie nowego oprogramowania, tylko udzielenie licencji do oprogramowania już istniejącego (które powstało wcześniej, nie w trakcie trwania stosunku pracy). Wynagrodzenie jest płatne po zakończeniu każdego roku. Zostało więc także wypłacone w trakcie zatrudnienia licencjodawcy na podstawie umowy o pracę w tej spółce.

Stanowisko ZUS

Art. 6 ustawy systemowej zawiera katalog tytułów do ubezpieczeń. Wśród tych tytułów nie została wymieniona umowa licencyjna. ZUS podzielił stanowisko spółki (wnioskodawcy), że wynagrodzenie z tytułu umowy licencyjnej nie stanowi przychodu ze stosunku pracy, lecz z praw majątkowych, ponieważ umowa ta została zawarta przed podpisaniem umowy o pracę z licencjodawcą. Zatem brak jest w tym przypadku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tego tytułu.