Umowy leasingu (cz. 1)

Przedsiębiorstwa częściej zawierają umowy leasingu, niż wybierają kredyt bankowy. Jest to zdecydowanie korzystniejsze i tańsze źródło finansowania. W wielu przypadkach, w szczególności z powodu różnych uproszczeń w prawie bilansowym oraz ich uwarunkowań, powoduje to wątpliwości, jak daną umowę prawidłowo wykazać w księgach.

Umowa leasingu jest umową cywilnoprawną zdefiniowaną w przepisach art. 7091 Kodeksu cywilnego. W myśl zapisów ustawy przez umowę leasingu finansujący (leasingodawca) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do nabycia rzeczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddania tej rzeczy korzystającemu (leasingobiorcy) do używania albo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się do zapłacenia finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenia pieniężnego równego co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Tematyka leasingu dla celów bilansowych została szczegółowo omówiona w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 5 „Leasing, najem i dzierżawa” (dalej KSR 5). Celem Standardu jest uszczegółowienie zasad wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz prezentacji i ujawnień w sprawozdaniu finansowym aktywów i zobowiązań oraz kosztów i przychodów wynikających z umów leasingu, najmu i dzierżawy, co ma pomóc w rozwiązywaniu problemów, jakie rodzi stosowanie tych umów dla rachunkowości w praktyce.

Klasyfikację umów leasingu, najmu i dzierżawy do celów Standardu ilustruje schemat 1.

W myśl KSR 5 umowa leasingu to umowa leasingu nazwana w Kodeksie cywilnym, a także każda inna umowa zawarta na czas oznaczony, na mocy której jedna ze stron, zwana „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków drugiej stronie, zwanej „korzystającym”, przedmiot leasingu, którym są składniki aktywów, jak np. nieruchomości, urządzenia, maszyny, środki transportu, wartości niematerialne i prawne. Umowami leasingu w rozumieniu Standardu są zatem również nazwane w Kodeksie cywilnym umowy najmu i dzierżawy, zawarte na czas oznaczony. W zakres umowy leasingu mogą również wchodzić dodatkowe (zależne) świadczenia związane z przedmiotem leasingu, jak np. utrzymanie lokali w stanie zdatnym do użytku (np. ogrzewanie, oświetlenie, woda, funkcjonowanie wind, utrzymanie czystości, ochrona) lub zapewnienie serwisu technicznego oddanych w leasing maszyn i urządzeń. W rozumieniu Standardu okres leasingu wynosi co najmniej 12 miesięcy.