Umowy cywilnoprawne w pytaniach i odpowiedziach

WSTĘP

Umowy o pracę nie są jedyną podstawą świadczenia pracy. Przedsiębiorca może alternatywnie zastosować umowy cywilnoprawne, które są regulowane przepisami Kodeksu cywilnego. Wśród umów cywilnoprawnych najczęściej stosowane są jako forma zatrudnienia umowy zlecenia oraz umowy o dzieło.

Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy). Przepisy dotyczące umów zlecenia stosuje się także do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami.

Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie (wykonawca) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umową rezultatu i wymaga, by działanie przyjmującego określone zamówienie doprowadziło do konkretnego, indywidualnie oznaczonego efektu (dzieła).

Umowy cywilnoprawne zwykle stosowane są wtedy, gdy pracodawca nie planuje zatrudniać pracownika na podstawie umowy o pracę, ale zależy mu na wykonaniu określonych czynności bądź realizacji określonych zadań. Do osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy regulujące uprawnienia pracownicze, związane z takimi kwestiami jak czas pracy, urlop wypoczynkowy czy ochrona trwałości zatrudnienia. Zawieranie umów cywilnoprawnych może się zatem okazać bardzo korzystne dla przedsiębiorców.

Zwłaszcza że, pomimo obowiązywania niekorzystnych przepisów dotyczących oskładkowania umów zleceń, nadal mogą być one atrakcyjne ze względu na możliwość obniżenia kosztów zatrudnienia. Po spełnieniu bowiem określonych warunków z umowy zlecenia obowiązkowo opłaca się tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Dotyczy to sytuacji, gdy zleceniobiorca posiada jeszcze inny tytuł do ubezpieczeń (tzw. zbieg tytułów) i jego podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne w danym miesiącu wynosi kwotę co najmniej minimalnej płacy, a także wówczas, gdy zlecenie wykonywane jest w trakcie urlopu macierzyńskiego albo rodzicielskiego. Nadal atrakcyjne jest zawieranie umów z uczniami i studentami, gdyż nie podlegają one żadnym ubezpieczeniom ani obowiązkowo ani dobrowolnie.