Odprawa emerytalna – jak ustalić do niej prawo i ją rozliczyć

Odprawa emerytalna jest świadczeniem związanym ze stosunkiem pracy. Przysługuje na podstawie przepisów Kodeksu pracy lub innych ustaw, tzw. pragmatyk służbowych regulujących prawa i obowiązki pracowników należących do określonych grup zawodowych, np. pracowników samorządowych czy nauczycieli. Warunkiem nabycia prawa do odprawy może być (ale nie musi) przyznanie emerytury w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Odprawę emerytalną należy wypłacić w dniu ustania zatrudnienia z powodu przejścia na świadczenie. Ustala się ją według zasad właściwych dla ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Kiedy powstaje prawo do odprawy

Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia. Łączne wystąpienie wskazanych przesłanek uprawnia pracownika do otrzymania odprawy emerytalnej. Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa (art. 92¹ Kodeksu pracy).

Z ugruntowanego orzecznictwa sądowego wynika, że „przejście na emeryturę” należy rozumieć jako zamianę statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta. Odprawa emerytalna przysługuje więc pracownikowi, z którym został rozwiązany stosunek pracy w związku z tak rozumianym przejściem na emeryturę, choćby pracownik ją wcześniej pobierał, chyba że już wcześniej skorzystał z uprawnienia do tej odprawy (wyrok SN z 11 października 2007 r., III PK 40/07).

PRZYKŁAD

Spółka zatrudnia pracownika, który przeszedł na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego. Pracownik ten twierdzi, że nie otrzymał wcześniej odprawy z tego tytułu. W momencie rozwiązania z nim stosunku pracy może mu przysługiwać odprawa od obecnego pracodawcy (spółki). Pracownik jednak ma przy tym obowiązek udowodnić pracodawcy, że taka odprawa nie została wypłacona z tytułu innego zatrudnienia pracowniczego. Jeżeli pracownik przed zatrudnieniem w spółce pozostawał w stosunku pracy z innym pracodawcą, powinien to udokumentować przedstawiając spółce świadectwo pracy od tego pracodawcy. W razie nieprzedłożenia świadectwa pracy spółce może złożyć oświadczenie o niepobraniu odprawy pod rygorem odpowiedzialności karnej.