Usługi edukacyjne – praktyczne problemy ze stosowaniem zwolnienia z VAT

Od 1 września 2017 r. obowiązują znowelizowane przepisy ustawy o VAT dotyczące zwolnienia dla usług edukacyjnych. Wprowadzenie zmian było spowodowane koniecznością dostosowania treści ustawy o VAT do zmian organizacyjnych, jakie od 1 września 2017 r. obowiązują w polskim systemie oświaty, polegających na wygaszaniu gimnazjów i wprowadzeniu ośmioletniej szkoły podstawowej. Co najważniejsze, zmiany te nie modyfikują dotychczasowych zasad korzystania ze zwolnienia z VAT przez podmioty świadczące usługi edukacyjne. Mimo to nadal wielu podatników ma wątpliwość, czy świadczone przez nich usługi mogą korzystać ze zwolnienia z VAT albo czy w ogóle podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Przedstawiamy rozwiązanie problemów, z jakimi zgłosili się nasi Czytelnicy.

1. Wydawanie duplikatów legitymacji i świadectw szkolnych

Oprócz działalności stricte edukacyjnej szkoły jako samorządowe jednostki budżetowe zajmują się również wydawaniem duplikatów:

• legitymacji szkolnych dla uczniów,
• świadectw szkolnych dla uczniów i absolwentów.

Za wydanie ww. duplikatów pobierają opłaty. W związku z centralizacją rozliczeń VAT szkoły mają wątpliwość, czy pobierane przez nie opłaty są nadal zwolnione z VAT, czy też w ogóle nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem?

Od 1 stycznia 2017 r. samorządowe jednostki budżetowe, do których należą m.in. szkoły, nie mają odrębności podatkowej w VAT. W związku z tym wszelkie dokonywane przez nie czynności są rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła. Z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT wynika, że nie uznaje się za podatnika tego podatku organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Samorząd terytorialny należy traktować jako organ władzy publicznej (por. wyrok NSA z 25 maja 2010 r., sygn. akt I FSK 852/09, oraz art. 16 ust. 2 i art. 163 Konstytucji RP). W związku z tym odpowiedź na pytanie, czy w ogóle należy opodatkowywać VAT opłaty pobierane przez szkoły za wydawanie duplikatów legitymacji i świadectw, sprowadza się do ustalenia, czy czynności te można uznać za wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej, nałożonych odrębnymi przepisami.