Jakie nowe uprawnienia uzyskał ZUS od 13 czerwca 2017 r. w zakresie ustalania właściwego płatnika składek

Od 1 stycznia 2018 r. zostaną wprowadzone indywidualne numery rachunków składkowych, na które płatnicy składek będą przekazywać - jedną wpłatą - należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, FGŚP i FEP. Wcześniej, bo już od 13 czerwca 2017 r., ZUS otrzymał możliwość ustalenia, na mocy decyzji administracyjnej, który podmiot jest faktycznie płatnikiem składek w odniesieniu do ubezpieczonych zgłoszonych do ZUS przez więcej niż jedną firmę.

Zmiany w zakresie ustalania przez ZUS „właściwego” płatnika składek budzą duże kontrowersje. Początkowo (zgodnie z projektem nowelizacji) regulacje te miały mieć zastosowanie tylko w przypadku tzw. outsourcingu pracowniczego, gdy przejęcie pracowników w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy odbywało się niezgodnie z prawem i faktycznie płatnikiem składek w dalszym ciągu pozostawał dotychczasowy pracodawca „przejmowanych” pracowników. Okazało się jednak, że ostateczna, uchwalona wersja nowych przepisów pozwala w zasadzie w każdej sytuacji na jednostronne ustalenie przez ZUS rzeczywistego płatnika składek - nie tylko w przypadku tzw. outsourcingu pracowników, ale także w razie zbiegu tytułów do ubezpieczeń, tj.:

• umowy o pracę i umowy zlecenia,
• kilku umów zlecenia,
• umowy zlecenia wykonywanej na rzecz pracodawcy.

Płatnik składek i podmiot „zgłaszający”

ZUS w toku kontroli lub postępowania wyjaśniającego (administracyjnego) może ustalić, że płatnikiem składek jest faktycznie inny podmiot niż ten, który dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i rozliczał składki za ubezpieczonych.

PRZYKŁAD

Firma A, świadcząca usługi w zakresie produkcji maszyn rolniczych, 1 stycznia 2015 r. zawarła umowę outsourcingu z firmą B (agencją zatrudnienia) i rzekomo przekazała jej część swoich pracowników. Następnie okazało się, że firma B nie opłacała składek za te osoby za okres od stycznia 2015 r. do grudnia 2016 r. Ponadto, jak ustalił ZUS w toku kontroli, pracownicy, formalnie zatrudnieni w firmie B, faktycznie wykonywali prace na rzecz firmy A i pod jej nadzorem. ZUS stwierdził zatem, że nie doszło do przejścia części zakładu pracy na mocy art. 23 Kodeksu pracy i płatnikiem składek jest w rzeczywistości firma A.