Artykuł 1

Zakres stosowania

W niniejszej Umowie określono przepisy uzupełniające niezbędne do udziału Szwajcarii w Instrumencie Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (zwanym dalej „IZGW”), w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, w okresie programowania 2021-2027 zgodnie z art. 7 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2021/1148 (zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie IZGW”).

Artykuł 2

Zarządzanie finansami i kontrola

1. W trakcie wykonywania rozporządzenia w sprawie IZGW Szwajcaria podejmuje niezbędne środki mające zapewnić przestrzeganie postanowień i przepisów dotyczących zarządzania finansami i kontroli finansowej, określonymi odpowiednio w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”) oraz w prawie Unii, którego podstawa prawna wywodzi się z TFUE.

Postanowienia i przepisy, o których mowa w akapicie pierwszym, obejmują:

2. W przypadku zmiany, uchylenia, zastąpienia lub przekształcenia rozporządzenia finansowego, mających znaczenie dla IZGW:

3. Szwajcaria stosuje i, w razie potrzeby, wdraża:

Aby umożliwić to Szwajcarii, Komisja Europejska:

Szwajcaria może - jak najszybciej - poinformować Unię o swoim stanowisku w sprawie tych wniosków, które to stanowisko Unia uwzględnia w należyty sposób.

Jak najszybciej, a w każdym razie nie później niż 90 dni po powiadomieniu przez Unię o aktach, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a) lub b), Szwajcaria powiadamia Unię o swojej decyzji o zaakceptowaniu tych aktów.

4. Podmioty prawne z siedzibą w Szwajcarii mogą uczestniczyć w działaniach finansowanych z IZGW na warunkach równoważnych tym mającym zastosowanie do podmiotów prawnych z siedzibą w Unii.

Artykuł 3

Szczególne stosowanie przepisów rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów, o których mowa w art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. d)

Aby zapewnić przestrzeganie przez Szwajcarię przepisów, o których mowa w art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. d):

Artykuł 4

Szczególne stosowanie przepisów rozporządzenia w sprawie IZGW

1. Komisja przydziela Szwajcarii dodatkową kwotę, o której mowa w art. 10 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie IZGW, o ile warunki określone w art. 14 ust. 2 rozporządzenia w sprawie IZGW zostaną spełnione w okresie dwóch lat po rozpoczęciu udziału Szwajcarii w IZGW.

2. Terminy dotyczące wejścia w życie rozporządzenia w sprawie IZGW należy rozumieć jako odnoszące się do daty wejścia w życie niniejszej Umowy.

Artykuł 5

Egzekucja

1. Decyzje przyjęte przez Komisję, które nakładają zobowiązanie pieniężne na podmioty inne niż państwa, stanowią tytuł podlegający egzekucji na terytorium Szwajcarii.

Egzekucja takich decyzji odbywa się zgodnie z obowiązującymi w Szwajcarii przepisami postępowania cywilnego. Właściwy organ, o którym mowa w akapicie trzecim, opatruje odpowiednią decyzję klauzulą egzekucyjną, przy czym nie dokonuje żadnych formalności poza sprawdzeniem autentyczności takiej decyzji.

Rząd Szwajcarii wyznacza do tego celu właściwy organ i powiadamia o tym Komisję, która z kolei informuje o tym Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Po spełnieniu, na wniosek Komisji, tych wymogów formalnych, Komisja może przystąpić do postępowania egzekucyjnego zgodnie z prawem szwajcarskim, kierując sprawę bezpośrednio do właściwego organu.

Postępowanie egzekucyjne można zawiesić wyłącznie na podstawie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sądy Szwajcarii są jednak właściwe w sprawach skarg dotyczących nieprawidłowości w przeprowadzaniu postępowania egzekucyjnego.

2. Wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydane w związku z klauzulą arbitrażową zawartą w umowie lub umowie o udzielenie dotacji objętej zakresem stosowania niniejszej Umowy mogą być egzekwowane w Szwajcarii w taki sam sposób jak decyzje Komisji Europejskiej, o których mowa w ust. 1.

Artykuł 6

Ochrona interesów finansowych Unii

1. Szwajcaria jest zobowiązana:

2. Właściwe organy Szwajcarii bezzwłocznie informują Komisję Europejską lub Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych („OLAF”), gdy powezmą wiadomość o przypadkach nieprawidłowości, nadużyć finansowych lub innej nielegalnej działalności naruszających interesy finansowe Unii lub o wszelkich podejrzeniach takich nieprawidłowości, nadużyć lub takiej nielegalnej działalności. Właściwe organy Szwajcarii informują również Prokuraturę Europejską („EPPO”), gdy takie przypadki lub podejrzenia dotyczą sprawy, która może wchodzić w zakres kompetencji EPPO.

Szwajcaria i Unia zapewniają skuteczną wzajemną pomoc w sprawach, w których właściwe organy Unii lub Szwajcarii prowadzą postępowania przygotowawcze lub sądowe zgodnie z mającymi zastosowanie regulacjami prawnymi dotyczącymi ochrony interesów finansowych drugiej strony w zakresie stosowania niniejszej Umowy.

3. Szwajcaria przyjmuje środki równoważne środkom przyjętym przez Unię zgodnie z art. 325 ust. 4 TFUE, które obowiązują w dniu podpisania niniejszej Umowy.

4. Wymiana informacji między Komisją Europejską, OLAF, EPPO, Trybunałem Obrachunkowym i właściwymi organami Szwajcarii odbywa się z należytym uwzględnieniem wymogów poufności. Dane osobowe zawarte w wymienianych informacjach podlegają ochronie zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Artykuł 7

Przeglądy i audyty przeprowadzane przez Unię

1. Unia ma prawo przeprowadzać przeglądy i audyty techniczne, finansowe lub innego rodzaju w pomieszczeniach osób fizycznych mających miejsce zamieszkania w Szwajcarii lub osób prawnych mających siedzibę w Szwajcarii, jeżeli osoby takie otrzymują finansowanie unijne w ramach IZGW, a także w pomieszczeniach osób trzecich uczestniczących w wykonaniu finansowania unijnego w ramach IZGW, mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwajcarii. Takie przeglądy i audyty mogą być przeprowadzane przez Komisję Europejską, OLAF i Trybunał Obrachunkowy.

2. Organy Szwajcarii ułatwiają przeprowadzanie przeglądów i audytów, które - na wniosek tych organów - mogą być przeprowadzane wspólnie z nimi.

3. Przeglądy i audyty można prowadzić - również po zawieszeniu wynikających ze stosowania niniejszej Umowy praw podmiotów prawnych mających siedzibę w Szwajcarii lub po wypowiedzeniu niniejszej Umowy - w sprawie wszelkich zobowiązań prawnych związanych z wykonaniem budżetu Unii podjętych przed dniem, w którym zawieszenie lub wypowiedzenie stało się skuteczne.

Artykuł 8

Kontrole i inspekcje na miejscu

OLAF jest upoważniony do przeprowadzania na terytorium Szwajcarii kontroli i inspekcji na miejscu w odniesieniu do IZGW zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu (Euratom, WE) nr 2185/96 w brzmieniu uzupełnionym rozporządzeniem (UE) nr 883/2013.

Organy Szwajcarii ułatwiają przeprowadzanie kontroli oraz inspekcji na miejscu, które - na wniosek tych organów - mogą być przeprowadzane wspólnie z nimi.

Artykuł 9

Europejski Trybunał Obrachunkowy

Kompetencje Trybunału Obrachunkowego określone w art. 287 ust. 1 i 2 TFUE obejmują dochody i wydatki związane z wykonaniem rozporządzenia w sprawie IZGW przez Szwajcarię, w tym na terytorium tego państwa.

Zgodnie z wymogami określonymi w art. 287 ust. 3 TFUE oraz w części pierwszej tytuł XIV rozdział 1 rozporządzenia finansowego Trybunał Obrachunkowy może przeprowadzać kontrole w pomieszczeniach organów zarządzających w imieniu Unii dochodami i wydatkami w odniesieniu do IZGW na terytorium Szwajcarii, w tym w pomieszczeniach osób fizycznych lub prawnych otrzymujących płatności z budżetu.

Kontrole Trybunału Obrachunkowego w Szwajcarii przeprowadza się w powiązaniu z krajowymi instytucjami kontrolnymi lub, jeżeli nie mają one niezbędnych uprawnień, z właściwymi służbami krajowymi. Trybunał Obrachunkowy oraz krajowe instytucje kontrolne Szwajcarii współpracują na zasadzie wzajemnego zaufania, zachowując swoją niezależność. Instytucje te lub służby zawiadamiają Trybunał Obrachunkowy, czy zamierzają uczestniczyć w kontroli.

Artykuł 10

Wkłady finansowe

1. Szwajcaria dokonuje rocznych płatności do budżetu IZGW według wzoru przedstawionego w załączniku I.

2. Każdego roku Komisja może wykorzystać nie więcej niż 0,75 % płatności dokonywanych przez Szwajcarię na pokrycie wydatków administracyjnych związanych z personelem lub personelem zewnętrznym na potrzeby wspierania wykonania przez Szwajcarię rozporządzenia w sprawie IZGW oraz niniejszej Umowy.

3. Po odliczeniu wydatków administracyjnych, o których mowa w ust. 2, pozostałą kwotę rocznych płatności przydziela się w następujący sposób:

4. Kwotę równoważną rocznym płatnościom dokonywanym przez Szwajcarię przeznacza się na wspieranie solidnego i skutecznego europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi.

5. Unia przekazuje Szwajcarii informacje dotyczące udziału finansowego tego państwa, ujęte w informacjach budżetowych, rachunkowych, informacjach na temat działań i oceny przedstawianych unijnym organom budżetowym i organom udzielającym absolutorium w odniesieniu do IZGW.

Artykuł 11

ETIAS

Część dochodów z ETIAS, która może pozostać po pokryciu kosztów funkcjonowania i utrzymania ETIAS, o której mowa w art. 86 rozporządzenia w sprawie ETIAS (zwaną dalej „nadwyżką”), odlicza się od ostatecznego wkładu finansowego Szwajcarii na rzecz IZGW według wzoru określonego w załączniku II.

Artykuł 12

Poufność

Informacje przekazane lub uzyskane na mocy postanowień niniejszej Umowy, niezależnie w jakiej postaci, są objęte tajemnicą służbową i są chronione w taki sam sposób, w jaki chroni się podobne informacje na mocy przepisów mających zastosowanie do instytucji Unii oraz odpowiednich przepisów prawa Szwajcarii. Informacje takie przekazuje się wyłącznie osobom w instytucjach Unii, w państwach członkowskich lub w Szwajcarii, które muszą zapoznać się z nimi ze względu na pełnione funkcje; informacji tych nie można wykorzystywać do celów innych niż skuteczna ochrona interesów finansowych Stron.

Artykuł 13

Zamówienia publiczne

1. Odesłania do przepisów Unii dotyczących zamówień publicznych w rozporządzeniu w sprawie IZGW i w rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów należy rozumieć jako odesłania do prawa krajowego Szwajcarii dotyczącego zamówień publicznych zgodnie z załącznikiem 4 do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (zwanego dalej „Porozumieniem w sprawie zamówień rządowych”) (9) oraz Umową między Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie niektórych aspektów zamówień rządowych (10).

2. Szwajcaria udostępnia Komisji stosowane przez siebie procedury udzielania zamówień publicznych.

Artykuł 14

Wejście w życie i okres obowiązywania

1. Strony zatwierdzają niniejszą Umowę zgodnie ze swoimi procedurami wewnętrznymi. Strony powiadamiają się o zakończeniu tych procedur. Powiadomienia na piśmie należy przesyłać do odpowiednio Sekretarza Generalnego Rady Unii Europejskiej lub do Misji Szwajcarii przy Unii Europejskiej.

2. Niniejsza Umowa wchodzi w życie pierwszego dnia pierwszego miesiąca następującego po dniu złożenia ostatniego powiadomienia, o którym mowa w ust. 1.

3. Aby zapewnić ciągłość udzielania wsparcia w odpowiednim obszarze polityki oraz umożliwić rozpoczęcie realizowania działań od początku obowiązywania wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027, stosowanie środków objętych rozporządzeniem w sprawie IZGW można rozpocząć przed wejściem w życie niniejszej Umowy, najwcześniej od dnia 1 stycznia 2021 r.

4. Wszelkich zmian niniejszej Umowy dokonuje się wyłącznie na piśmie, za obopólną zgodą Stron. Wejście w życie zmian nastąpi zgodnie z tą samą procedurą, która ma zastosowanie do wejścia w życie niniejszej Umowy.

5. Niezależnie od ust. 4 niniejszego artykułu komitet mieszany ustanowiony na mocy art. 3 umowy o włączeniu Szwajcarii w dorobek Schengen jest uprawniony do negocjowania i przyjmowania niezbędnych zmian w art. 2 ust. 1 lit. a) akapit drugi niniejszej Umowy w przypadku powiadomienia dokonanego zgodnie z art. 16 ust. 2, w przypadku gdy nie osiągnięto porozumienia zgodnie z art. 2 ust. 2 niniejszej Umowy.

Artykuł 15

Rozstrzyganie sporów

W przypadku powstania sporu dotyczącego stosowania niniejszej Umowy stosuje się procedurę określoną w art. 10 umowy o włączeniu Szwajcarii w dorobek Schengen.

Artykuł 16

Zawieszenie

1. Zgodnie z ust. 5-7 niniejszego artykułu Unia może zawiesić podmioty prawne z siedzibą w Szwajcarii w prawach wynikających ze stosowania niniejszej Umowy w przypadku niewniesienia przez Szwajcarię wkładu finansowego w całości lub w części, nieprzestrzegania art. 2 ust. 3, w tym podjęcia decyzji o niezaakceptowaniu aktu notyfikowanego na podstawie tego przepisu lub gdy rozporządzenie finansowe podlega zmianie, uchyleniu, zastąpieniu lub przekształceniu, mającym znaczenie dla IZGW i w terminie 30 dni od wejścia w życie takiej zmiany, takiego uchylenia, zastąpienia lub przekształcenia rozporządzenia finansowego nie osiągnięto porozumienia na podstawie art. 2 ust. 2.

2. Unia powiadamia Szwajcarię o zamiarze zawieszenia podmiotów prawnych z siedzibą w Szwajcarii w prawach wynikających ze stosowania niniejszej Umowy; w takim przypadku sprawa zostaje oficjalnie zamieszczona w porządku obrad komitetu mieszanego ustanowionego na mocy art. 3 umowy o włączeniu Szwajcarii w dorobek Schengen.

3. Zwołuje się komitet mieszany, a jego posiedzenie odbywa się w terminie 30 dni od powiadomienia, o którym mowa w ust. 2. Komitet mieszany ma 90 dni na rozstrzygnięcie sprawy, licząc od daty przyjęcia porządku obrad, w którym zamieszczono sprawę zgodnie z ust. 2. Jeżeli komitet mieszany nie zdoła rozstrzygnąć sprawy w terminie 90 dni, termin ten przedłuża się o 30 dni, aby zapewnić ostateczne rozstrzygnięcie sprawy.

4. Jeżeli komitet mieszany nie jest w stanie rozstrzygnąć sprawy w terminie określonym w ust. 3, Unia może zawiesić podmioty prawne z siedzibą w Szwajcarii w prawach wynikających ze stosowania niniejszej Umowy zgodnie z ust. 5-7.

5. W przypadku zawieszenia podmioty prawne z siedzibą w Szwajcarii nie kwalifikują się do udziału w procedurach wyboru, które nie są jeszcze zakończone w chwili, gdy zawieszenie stało się skuteczne. Procedurę wyboru uznaje się za zakończoną w chwili podjęcia zobowiązań prawnych w wyniku takiej procedury.

6. Zawieszenie nie ma wpływu na zobowiązania prawne podjęte wobec podmiotów prawnych z siedzibą w Szwajcarii zanim zawieszenie stało się skuteczne. Do takich zobowiązań prawnych stosuje się nadal niniejszą Umowę.

7. Wszelkie operacje niezbędne, aby chronić interesy finansowe Unii i zapewnić wypełnienie zobowiązań finansowych wynikających ze zobowiązań podjętych na mocy niniejszej Umowy przed zawieszeniem można przeprowadzać również po zawieszeniu.

8. Unia powiadamia Szwajcarię natychmiast po otrzymaniu kwoty należnego wkładu finansowego lub operacyjnego, po ustaniu nieprzestrzegania art. 2 ust. 3 lub po rozstrzygnięciu sprawy związanej z rozporządzeniem finansowym. Z chwilą takiego powiadomienia zawieszenie znosi się ze skutkiem natychmiastowym.

9. Od dnia zniesienia zawieszenia podmioty prawne z Szwajcarii ponownie kwalifikują się do udziału w procedurach wyboru rozpoczętych po tej dacie oraz w procedurach wyboru rozpoczętych przed tą datą, w przypadku których nie upłynął jeszcze termin składania wniosków.

Artykuł 17

Wypowiedzenie

1. Unia albo Szwajcaria mogą wypowiedzieć niniejszą Umowę, powiadamiając o tym drugą Stronę. Niniejsza Umowa przestaje obowiązywać po upływie trzech miesięcy od daty takiego powiadomienia. Powiadomienia na piśmie należy przesyłać do odpowiednio Sekretarza Generalnego Rady Unii Europejskiej lub do Misji Szwajcarii przy Unii Europejskiej.

2. Wypowiedzenie niniejszej Umowy następuje automatycznie z chwilą wypowiedzenia umowy o włączeniu Szwajcarii w dorobek Schengen zgodnie z art. 7 ust. 4, art. 10 ust. 3 lub art. 17 umowy o włączeniu Szwajcarii w dorobek Schengen.

3. W przypadku wypowiedzenia niniejszej Umowy zgodnie z ust. 1 lub ust. 2 Strony uzgadniają, że operacje, w przypadku których zobowiązania prawne podjęto po wejściu w życie niniejszej Umowy i przed jej wypowiedzeniem, będą kontynuowane do czasu ich ukończenia na warunkach określonych w niniejszej Umowie.

4. Operacje niezbędne do ochrony interesów finansowych Unii i do wypełnienia zobowiązań finansowych wynikających ze zobowiązań podjętych na mocy niniejszej Umowy przed jej wypowiedzeniem można przeprowadzić również po wypowiedzeniu niniejszej Umowy.

5. Strony ustalają za obopólną zgodą wszelkie inne skutki wypowiedzenia niniejszej Umowy.

Artykuł 18

Języki

Niniejszą Umowę sporządzono w dwóch egzemplarzach w językach angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, irlandzkim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim i włoskim, przy czym teksty w każdym z tych języków są jednakowo autentyczne.