KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (¹), w szczególności jego art. 30,

a także mając na uwadze, co następuje,

(1) W art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ustanawia się przepisy dotyczące programów prac mających na celu wsparcie sektora oliwy z oliwek i oliwek stołowych. Przepisy te należy uzupełnić w celu zagwarantowania skutecznego i efektywnego wykorzystania pomocy Unii. Te nowe przepisy będą musiały zastąpić przepisy przewidziane w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 867/2008 (²), które należy w związku z tym uchylić.

(2) W celu umożliwienia skutecznej realizacji programów prac należy przewidzieć, aby finansowanie Unii było przyznawane w sposób proporcjonalny do jego trwania, dopilnowując jednocześnie, by roczne wydatki przeznaczone na realizację zatwierdzonych programów prac nie przekraczały kwoty określonej w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013.

(3) W celu zapewnienia ogólnej spójności działalności uznanych organizacji producentów, uznanych zrzeszeń organizacji producentów i uznanych organizacji międzybranżowych (zwanych dalej „organizacjami otrzymującymi dofinansowanie”) należy uściślić rodzaje środków kwalifikujących do finansowania Unii oraz rodzaje działań, które się do niego nie kwalifikują. Należy również określić warunki przedstawiania programów prac i kryteria ich selekcji. Zainteresowane państwa członkowskie powinny mieć możliwość ustanawiania dodatkowych warunków kwalifikowalności w celu precyzyjniejszego dostosowania środków do krajowych realiów w sektorze oliwy z oliwek i oliwek stołowych.

(4) Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia, należy ustalić progi finansowania Unii przynajmniej w odniesieniu do obszarów działań związanych ze zmniejszeniem skutków uprawy oliwek dla środowiska, poprawą konkurencyjności uprawy oliwek poprzez modernizację i identyfikowalność, certyfikacją i ochroną jakości oliwy z oliwek i oliwek stołowych za pomocą, między innymi, kontroli jakościowej oliwy z oliwek sprzedawanej konsumentowi końcowemu, tak aby w newralgicznych i priorytetowych obszarach zapewnić realizację minimum środków.

(5) W celu zapewnienia realizacji programów prac zgodnie z art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 oraz aby zapewnić skuteczne zarządzanie administracyjne systemem wsparcia organizacji otrzymujących dofinansowanie, należy określić procedury dotyczące składania wniosków o zatwierdzenie oraz selekcji i zatwierdzania programów prac.

(6) W art. 231 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 stanowi się, że programy wieloletnie przyjęte przed dniem 1 stycznia 2014 r. nadal podlegają stosownym przepisom rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 (³), aż do wygaśnięcia tych programów. Należy zatem określić, że rozporządzenie (WE) nr 867/2008 nadal obowiązuje w odniesieniu do programów prac będących w toku w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zakres zastosowania

Niniejsze rozporządzenie ustanawia przepisy uzupełniające rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do środków kwalifikujących się do finansowania Unii, minimalnego przydziału przez państwa członkowskie środków finansowania Unii w odniesieniu do konkretnych obszarów działań oraz kryteriów i warunków zatwierdzania programów prac w sektorze oliwy z oliwek i oliwek stołowych.

Artykuł 2

Finansowanie Unii

Państwa członkowskie gwarantują, że finansowanie Unii określone w art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 jest przyznawane w sposób proporcjonalny do okresu trwania programów prac przewidzianego w wymienionym artykule, dopilnowując, by roczne wydatki przeznaczone na realizację zatwierdzonych programów prac nie przekraczały kwoty określonej w ust. 2 wymienionego artykułu.

Artykuł 2a

Zakaz podwójnego finansowania

[1] Państwa członkowskie jasno określają kryteria rozgraniczające w celu zagwarantowania, że nie udziela się wsparcia na podstawie art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do operacji lub działań, które są wspierane w ramach innych instrumentów unijnych.

Artykuł 3

Środki kwalifikujące się do finansowania Unii

1. Środki kwalifikujące się do finansowania Unii, o którym mowa w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, są następujące:

a) w obszarze monitorowania i zarządzania rynkiem w sektorze oliwy z oliwek i oliwek stołowych:

(i) gromadzenie danych o sektorze i rynku, zgodnie ze specyfikacjami odnoszącymi się do metody, reprezentatywności geograficznej i ścisłości, ustanowionymi przez właściwy organ krajowy;

(ii) prowadzenie badań na tematy związane z innymi środkami określonymi w programie prac zainteresowanych organizacji otrzymujących dofinansowanie;

b) w obszarze zmniejszenia skutków uprawy oliwek dla środowiska:

(i) zbiorowe działania na rzecz utrzymania gajów oliwnych o wysokiej wartości dla środowiska wobec ryzyka ich zaniechania, zgodnie z określonymi warunkami, na podstawie obiektywnych kryteriów określonych przez właściwy organ krajowy, szczególnie w odniesieniu do regionów upraw, które mogą kwalifikować się do otrzymania pomocy, oraz powierzchni i minimalnej liczby producentów oliwy z oliwek i oliwek stołowych, którzy muszą być zaangażowani, by odnośne działania stały się skuteczne;

(ii) opracowanie dobrych praktyk rolniczych w zakresie uprawy oliwek, opartych na kryteriach środowiskowych przystosowanych do warunków lokalnych, ich upowszechnianie między plantatorami oliwek oraz monitorowanie ich praktycznego stosowania;

(iii) praktyczne pokazy technik uprawy alternatywnych do stosowania produktów chemicznych wykorzystywanych w walce z muszką oliwną oraz sezonowe środki mające na celu obserwację postępów w tym zakresie;

(iv) praktyczne pokazy technik uprawy oliwek mających na celu ochronę środowiska i kształtowanie krajobrazu, takich jak rolnictwo ekologiczne, rolnictwo niskonakładowe, ochrona gruntów poprzez ograniczanie erozji i rolnictwo zintegrowane;

(v) środki ochrony odmian odpornych i zagrożonych;

c) w obszarze poprawy konkurencyjności uprawy oliwek poprzez modernizację:

(i) poprawa systemów nawadniania i technik uprawy;

(ii) zastąpienie nieowocujących drzew oliwnych nowymi drzewami oliwnymi;

(iii) szkolenie producentów w zakresie nowych technik uprawy;

(iv) środki dotyczące szkolenia i komunikacji;

d) w obszarze poprawy jakości produkcji oliwy z oliwek i oliwek stołowych:

(i) poprawa warunków uprawy, zbioru, przewozu i przechowywania oliwek przed przetworzeniem, zgodnie ze specyfikacjami technicznymi przewidzianymi przez właściwy organ krajowy;

(ii) ulepszanie odmianowe gajów oliwnych należących do gospodarstw indywidualnych, pod warunkiem że przyczyniają się one do realizacji celów programów prac;

(iii) poprawa warunków przechowywania oliwy z oliwek i oliwek stołowych, utylizacja wytłoczyn oliwy z oliwek i produkcji oliwek stołowych oraz poprawa warunków butelkowania oliwy z oliwek;

(iv) pomoc techniczna w odniesieniu do produkcji, przemysłu przetwórczego oliwy z oliwek i oliwek stołowych, przedsiębiorstw produkujących oliwki stołowe, młynów i pakowania w aspektach związanych z jakością produktów;

(v) zakładanie i udoskonalanie laboratoriów prowadzących analizy oliwy z oliwek pierwszego tłoczenia;

(vi) szkolenie zespołów degustatorów przeprowadzających ocenę organoleptyczną oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia i oliwek stołowych;

e) w obszarze identyfikowalności, certyfikacji i ochrony jakości oliwy z oliwek i oliwek stołowych za pośrednictwem, w szczególności, kontroli jakościowej oliwy z oliwek sprzedawanej konsumentowi końcowemu:

(i) tworzenie systemów umożliwiających identyfikowanie produktu od plantatora oliwek do pakowania i etykietowania oraz zarządzanie tymi systemami, zgodnie ze specyfikacjami określonymi przez właściwy organ krajowy;

(ii) tworzenie systemów certyfikacji jakości opartych na systemie analizy ryzyka i kontroli punktów krytycznych odpowiadających kryteriom technicznym przyjętym przez właściwy organ krajowy oraz zarządzanie tymi systemami;

(iii) tworzenie systemów mających na celu monitorowanie zgodności z normami dotyczącymi autentyczności i jakości oliwy z oliwek i oliwek stołowych oraz obrotu tymi produktami po wprowadzeniu ich na rynek a także zarządzanie tymi systemami, zgodnie ze specyfikacjami technicznymi określonymi przez właściwy organ krajowy;

f) w obszarze rozpowszechniania informacji na temat środków realizowanych przez organizacje otrzymujące dofinansowanie w celu poprawy jakości oliwy z oliwek i oliwek stołowych:

(i) rozpowszechnianie informacji dotyczących środków realizowanych przez organizacje otrzymujące dofinansowanie w obszarach określonych w lit. a)– e);

(ii) tworzenie i utrzymywanie strony internetowej na temat środków realizowanych przez organizacje otrzymujące dofinansowanie w obszarach określonych w lit. a)–e).

2. W przypadku środków przewidzianych w ust. 1 lit. c) ppkt (ii) oraz lit. d) ppkt (ii) państwa członkowskie upewniają się, że ustanowiono odpowiednie przepisy w celu odzyskania inwestycji lub jej wartości końcowej w przypadku, gdy członek danego gospodarstwa indywidualnego wystąpi z organizacji producentów.

3. Państwa członkowskie mogą ustanowić dodatkowe warunki określające środki kwalifikowalne, pod warunkiem że nie uniemożliwiają one przedstawienia lub realizacji tych środków.

4. Outsourcing działań organizacji producentów lub zrzeszenia organizacji producentów zgodnie z art. 155 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 jest dozwolony w odniesieniu do środków, o których mowa w ust. 1 na następujących warunkach: [2]

a) zawarcie pisemnej umowy między organizacją producentów lub zrzeszeniem organizacji producentów a innym podmiotem na realizację odnośnego środka. Organizacja producentów lub zrzeszenie organizacji producentów pozostają jednak odpowiedzialne za realizację tego środka oraz za ogólną kontrolę w zakresie zarządzania i ogólny nadzór nad wzmiankowaną umową pisemną;

b) w celu umożliwienia kontroli w zakresie zarządzania i ogólnego nadzoru umowa, o której mowa w lit. a):

(i) umożliwia organizacji producentów lub zrzeszeniu organizacji producentów wydawanie wiążących instrukcji i zawiera przepisy umożliwiające organizacji lub stowarzyszeniu rozwiązanie umowy, jeżeli usługodawca nie przestrzega warunków wymienionej umowy;

(ii) określa warunki szczegółowe, w tym obowiązki sprawozdawcze i terminy, umożliwiające organizacji producentów lub zrzeszeniu organizacji producentów ocenę działań będących przedmiotem outsourcingu i sprawowanie nad nimi rzeczywistej kontroli.

Artykuł 4

Działania i koszty niekwalifikujące się do finansowania Unii

1. Następujące rodzaje działalności nie kwalifikują się do finansowania Unii na podstawie art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013:

a) [3] (skreślona);

b) działalność mająca na celu bezpośredni wzrost produkcji, zwiększenie zdolności przechowywania lub potencjału przetwórczego;

c) działalność związana z zakupem lub przechowywaniem oliwy z oliwek lub oliwek stołowych bądź mająca wpływ na ich ceny;

d) działalność związana z promocją handlową oliwy z oliwek lub oliwek stołowych;

e) działalność związana z badaniami naukowymi, z wyjątkiem rozpowszechniania wyników badań wśród przedsiębiorstw sektora oliwy z oliwek i oliwek stołowych;

f) działalność mogąca powodować zakłócenia konkurencji w innych dziedzinach działalności gospodarczej organizacji otrzymujących dofinansowanie;

g) działalność związana z walką z muszką oliwną, z wyjątkiem środków określonych w art. 3 ust. 1 lit. b) ppkt (iii).

2. W celu zapewnienia przestrzegania przepisu ustanowionego w ust. 1 lit. a) organizacje otrzymujące dofinansowanie zobowiązują się pisemnie w imieniu własnym i swoich członków do rezygnacji z jakiegokolwiek finansowania pochodzącego z innego systemu wsparcia Unii w odniesieniu do środków w rzeczywistości finansowanych na podstawie art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013.

3. W przypadku realizacji środków określonych w art. 3 do finansowania Unii nie kwalifikują się koszty spowodowane przez:

a) zwrot, zwłaszcza w formie rocznych rat, pożyczek zaciągniętych na środki zrealizowane w całości lub w części przed rozpoczęciem programu pracy;

b) wypłaty na rzecz organizacji otrzymujących dofinansowanie uczestniczących w spotkaniach i programach szkoleniowych w celu zrekompensowania straty dochodu;

c) wydatki dotyczące kosztów administracyjnych i kosztów zatrudnienia, ponoszone przez państwa członkowskie i organizacje otrzymujące wsparcie z EFRG na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 (⁴);

d) zakup gruntu niezabudowanego;

e) zakup używanego sprzętu;

f) wydatki związane z umowami leasingowymi, w tym podatki, odsetki i koszty ubezpieczenia;

g) wynajem, jeżeli jest on preferowany od zakupu, i koszty eksploatacyjne wynajętych obiektów.

4. Państwa członkowskie mogą ustanowić dodatkowe warunki określające działania i koszty niekwalifikujące się, o których mowa w ust. 1 i 3.

Artykuł 5

Przydział środków finansowania Unii

[4] Państwa członkowskie ustalają minimalny przydział środków finansowania Unii przyznawany na podstawie art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 na określone obszary, o których mowa w art. 3 ust. 1 niniejszego rozporządzenia. Ten minimalny przydział ma zastosowanie do wszystkich programów prac, które mają zostać zatwierdzone na podstawie niniejszego rozporządzenia w danym państwie członkowskim.

Artykuł 6

Kryteria selekcji i kwalifikowalność programów prac

1. Państwo członkowskie dokonuje selekcji programów prac, o których mowa w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, na podstawie następujących kryteriów:

a) ogólna jakość programu i jego spójność z punktu widzenia zasad przewodnich i priorytetów sektora oliwy z oliwek i oliwek stołowych ustanowionych przez dane państwo członkowskie na obszarze regionalnym;

b) wiarygodność finansowa i adekwatność zasobów finansowych organizacji otrzymujących dofinansowanie w odniesieniu do realizacji proponowanych środków;

c) zakres obszaru regionalnego objętego programem prac;

d) różnorodność sytuacji gospodarczych na danym obszarze regionalnym uwzględniona w programie prac;

e) istnienie wielu obszarów działań i znaczenie wkładu finansowego organizacji otrzymujących dofinansowanie;

f) ustanowione przez państwo członkowskie ilościowe i jakościowe wskaźniki skuteczności pozwalające na ocenę programu podczas jego realizacji oraz ocenę ex post;

g) [5] ocena programów, które mogły zostać wcześniej zrealizowane przez organizacje otrzymujące dofinansowanie w ramach rozporządzenia Komisji (WE) nr 1334/2002 (⁵), rozporządzenia Komisji (WE) nr 2080/2005 (⁶), rozporządzenia (WE) nr 867/2008 lub niniejszego rozporządzenia.

Państwo członkowskie bierze pod uwagę równomierne rozłożenie wniosków między różne rodzaje organizacji otrzymujących dofinansowanie na każdym obszarze regionalnym.

2. Państwo członkowskie odrzuca niepełne lub zawierające niedokładne informacje programy prac lub programy zawierające jedną z działalności nie kwalifikujących się, o których mowa w art. 4.

Artykuł 7

Rozpoczęcie programów prac i ich zatwierdzanie

1. Pierwszy trzyletni okres programów prac, o którym mowa w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 rozpoczyna się dnia 1 kwietnia 2015 r. Kolejne okresy rozpoczynają się co trzy lata dnia 1 kwietnia.

2. Każda organizacja otrzymująca dofinansowanie uznana na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 może złożyć wniosek o zatwierdzenie pojedynczego programu prac w terminie ustalonym przez państwo członkowskie, lecz nie później niż do dnia 15 lutego każdego roku.

3. Wniosek o zatwierdzenie zawiera następujące elementy:

a) szczegóły dotyczące danej organizacji otrzymującej dofinansowanie;

b) informacje dotyczące kryteriów selekcji określonych w art. 6 ust. 1;

c) opis, uzasadnienie i harmonogram wykonania każdego proponowanego środka;

d) plan wydatków z rozbiciem na środki i obszary działań określone w art. 3 ust. 1 oraz poszczególne okresy 12-miesięczne, licząc od daty zatwierdzenia programu prac, z rozróżnieniem kosztów ogólnych, które nie mogą przekroczyć 5 % kosztów całkowitych, i innych podstawowych rodzajów kosztów;

e) plan finansowania przypadającego na poszczególne obszary działań określone w art. 3 ust. 1, z wyszczególnieniem – w odniesieniu do każdego maksymalnie 12-miesięcznego okresu, licząc od daty zatwierdzenia programu prac – zwłaszcza wnioskowanych kwot finansowania Unii i, w odpowiednim przypadku, wkładów finansowych organizacji otrzymujących dofinansowanie oraz wkładu państwa członkowskiego;

f) opis ilościowych i jakościowych wskaźników skuteczności pozwalający na ocenę programu podczas jego wykonywania oraz ocenę ex post na podstawie ogólnych zasad ustanowionych przez państwo członkowskie;

g) dowód, że ustanowiono zabezpieczenie zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 282/2012 (⁷);

h) [6] (skreślona);

i) deklarację, o której mowa w art. 4 ust. 2;

j) w odniesieniu do organizacji otrzymujących dofinansowanie – szczegóły dotyczące organizacji otrzymujących dofinansowanie odpowiedzialnych za rzeczywistą realizację działań zleconych w ramach ich programów;

k) deklarację, że środki przewidziane w ramach programów organizacji otrzymujących dofinansowanie nie są przedmiotem innego wniosku o finansowanie Unii na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Do celów akapitu pierwszego lit. d) państwa członkowskie mogą zadecydować, czy koszty ogólne kwalifikują się na podstawie stawki ryczałtowej czy na podstawie rzeczywistych kosztów określonych w oparciu o dokumenty przedstawione przez beneficjentów. [7]

4. Ostateczne zatwierdzenie programu prac może podlegać zastrzeżeniu wniesienia zmian, które państwo członkowskie uzna za niezbędne. W takim przypadku dana organizacja otrzymująca dofinansowanie wyraża zgodę w terminie 15 dni od daty powiadomienia o zmianach.

Państwa członkowskie dopilnowują, by kwota finansowania Unii była przyznawana w obrębie każdej kategorii organizacji otrzymujących dofinansowanie, biorąc pod uwagę wartość oliwy z oliwek wyprodukowanej lub wprowadzonej do obrotu przez członków organizacji otrzymujących dofinansowanie.

Najpóźniej do dnia 15 marca każdego roku państwo członkowskie informuje organizacje otrzymujące dofinansowanie o zatwierdzonych programach prac i, w odpowiednim przypadku, o programach prac, którym zostało przyznane odpowiednie finansowanie krajowe.

Jeżeli proponowany program prac nie zostanie wybrany, państwo członkowskie niezwłocznie zwraca zabezpieczenie określone w ust. 3 lit. g).

Artykuł 8

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 867/2008 traci moc. Wymienione rozporządzenie jest jednak stosowane w odniesieniu do programów prac będących w toku w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 9

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 11 marca 2014 r.