KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (¹),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (²), w szczególności jego art. 16 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 ustanowiono między innymi wymogi ostrożnościowe mające zastosowanie w odniesieniu do partnerów centralnych (CCP), które służą zapewnieniu bezpieczeństwa i solidności CCP, a także nieustannego spełniania przez nie wymogów kapitałowych. Zważywszy na fakt, że ryzyko związane z działalnością rozliczeniową jest w dużej mierze pokryte przez celowe zasoby finansowe, takie wymogi kapitałowe powinny sprawić, by CCP w każdym momencie posiadał kapitał wystarczający do pokrycia ryzyka kredytowego, ryzyka kontrahenta, ryzyka rynkowego, ryzyka operacyjnego, ryzyka prawnego i ryzyka ekonomicznego, które nie są jeszcze pokryte tymi celowymi zasobami finansowymi, jak również sprawić, by w razie konieczności był on w stanie sprawnie przeprowadzić likwidację lub restrukturyzację prowadzonej przez siebie działalności.

(2) Przy opracowywaniu odpowiednich standardów technicznych należy w szczególności uwzględnić wymogi kapitałowe mające zastosowanie w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, gdyż prowadzona przez CCP działalność nieobjęta szczególnymi zabezpieczeniami wiąże się dla nich z ryzykiem podobnym do tego, na jakie narażone są instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne. Należy również uwzględnić odpowiednie części zasad dotyczących infrastruktury rynku finansowego opracowanych przez Komitet ds. Systemów Płatności i Rozrachunku (CPSS) i Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) („zasady CPSS-IOSCO”). Aby sprawić, by CCP byli w stanie sprawnie przeprowadzić likwidację lub restrukturyzację swojej działalności, powinni oni posiadać zasoby finansowe wystarczające na pokrycie przez odpowiednio długi okres kosztów operacyjnych. W trakcie tego okresu CCP powinien mieć możliwość podejmowania wszelkich kroków mających na celu reorganizację jego operacji krytycznych, w tym dokonania dokapitalizowania, wymiany kadry kierowniczej, zmiany strategii biznesowej, struktury kosztów lub struktury opłat, restrukturyzacji świadczonych usług, upłynnienia rozliczanego portfela, bądź też połączenia z innym CCP lub przeniesienia swojej działalności rozliczeniowej do innego CCP. W trakcie likwidacji lub restrukturyzacji CCP w dalszym ciągu musi prowadzić działalność. Wprawdzie niektóre koszty mogą się w tym czasie zmniejszyć (np. koszty marketingu), inne jednak mogą wzrosnąć (np. koszty obsługi prawnej). W związku z tym roczne koszty operacyjne brutto należy uznać za właściwą przybliżoną wartość faktycznych kosztów ponoszonych w trakcie likwidacji lub restrukturyzacji działalności CCP. Aby uwzględnić różnorodność praktyk w zakresie rachunkowości stosowanych przez CCP, koszty operacyjne należy traktować zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (³) lub zgodnie z szeregiem innych przepisów obowiązujących w tej dziedzinie zgodnie z prawem Unii.

(3) Ponieważ zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 kapitał musi być w każdym momencie wystarczający, by zapewnić sprawne przeprowadzenie likwidacji oraz odpowiednie zabezpieczenie przed określonymi rodzajami ryzyka, konieczne jest ustanowienie mechanizmu wczesnego ostrzegania umożliwiającego właściwym organom pozyskanie z należytym wyprzedzeniem informacji o sytuacji, w której kapitał CCP jest na poziomie bliskim wymogu kapitałowego – poprzez wprowadzenie progu na poziomie 110 % wymogu kapitałowego, którego osiągnięcie nakłada na CCP obowiązek powiadomienia właściwego organu.

(4) Mimo trudności, jakie sprawia wyrażenie w sposób ilościowy ekspozycji na ryzyko operacyjne, dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (⁴) stanowi właściwy punkt odniesienia do celów określenia wymogu kapitałowego dla CCP. W odniesieniu do standardów technicznych dotyczących wymogów kapitałowych obowiązujących partnerów centralnych definicja ryzyka operacyjnego powinna obejmować ryzyko prawne zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE.

(5) Dyrektywa 2006/48/WE oraz dyrektywa 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (⁵) stanowią właściwy punkt odniesienia do celów określenia wymogów kapitałowych służących pokryciu ryzyka kredytowego, ryzyka kontrahenta i ryzyka rynkowego, które nie są pokryte przez celowe zasoby finansowe, ponieważ te rodzaje ryzyka są podobne do rodzajów ryzyka, na jakie narażone są instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne.

(6) CCP nie musi posiadać kapitału na potrzeby zabezpieczenia ekspozycji z tytułu transakcji oraz składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania wynikających z uzgodnień interoperacyjnych, jeżeli spełnione są wymogi określone w art. 52 i 53 rozporządzenia (UE) nr 648/2012. Jeżeli jednak wymogi te nie są spełnione, powiązania między poszczególnymi CCP mogą narażać je na dodatkowe ryzyko, jeżeli złożone przez nie zabezpieczenie nie jest w pełni chronione i wyłączone z masy upadłościowej lub jeżeli składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania są zagrożone w przypadku niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego CCP, który otrzymuje zabezpieczenie. Dlatego też w takich przypadkach powinny obowiązywać wymogi kapitałowe w odniesieniu do składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania oraz w odniesieniu do ekspozycji z tytułu transakcji z innymi CCP. Aby uniknąć efektu domina, przepisy dotyczące składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania przekazywanych innym CCP powinny być zasadniczo bardziej konserwatywne niż przepisy dotyczące ekspozycji instytucji kredytowych wobec CCP. Zasoby własne CCP wykorzystywane celem wniesienia składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania prowadzonego przez inny CCP nie powinny być uwzględniane do celów art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, gdyż nie są one inwestowane zgodnie z jego polityką inwestycyjną. Nie powinny one być również dwukrotnie uwzględniane w obliczeniach ekspozycji ważonych ryzykiem wynikających z tych składek.

(7) Długość okresu niezbędnego do sprawnego przeprowadzenia likwidacji ściśle zależy od usług rozliczeniowych świadczonych przez dany CCP oraz od warunków rynkowych, w których działa, w szczególności gdy możliwe jest przejęcie jego usług przez inny CCP. W związku z tym liczbę miesięcy niezbędnych na przeprowadzenie likwidacji należy oprzeć na własnych szacunkach CCP, podlegających zatwierdzeniu przez właściwy organ. Aby zapewnić zgodny z zasadą ostrożności poziom wymogów kapitałowych, należy ustanowić, że na przeprowadzenie likwidacji niezbędnych jest co najmniej sześć miesięcy.

(8) Ryzyko ekonomiczne oznacza ryzyko podejmowane przez CCP z uwagi na jego wydajność oraz ewentualne zmiany ogólnych warunków prowadzenia działalności, które mogą mieć negatywny wpływ na jego sytuację finansową w wyniku spadku przychodów lub wzrostu kosztów prowadzących do strat, które muszą być pokryte z jego kapitału. Ponieważ poziom ryzyka ekonomicznego w dużym stopniu zależy od indywidualnej sytuacji każdego CCP i na poziom ten mogą mieć wpływ różnorodne czynniki, takie jak niewydajne procedury, niekorzystne warunki rynkowe, brak skutecznej odpowiedzi na postęp techniczny lub niedostateczna realizacja strategii biznesowych, wymogi kapitałowe należy oprzeć na własnych szacunkach CCP, podlegających zatwierdzeniu przez właściwy organ. Należy wprowadzić poziom minimalny, tak by zapewnić poziom wymogów kapitałowych zgodny z zasadą ostrożności.

(9) Przed przedłożeniem projektu regulacyjnych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) ściśle współpracował z Europejskim Systemem Banków Centralnych (ESBC) oraz konsultował się z Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW). EUNB przeprowadził również otwarte konsultacje społeczne na temat tego projektu regulacyjnych standardów technicznych, przeanalizował potencjalne związane z nim koszty i korzyści oraz zasięgnął opinii Bankowej Grupy Interesariuszy powołanej zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁶).

(10) Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt regulacyjnych standardów technicznych przedłożony Komisji Europejskiej przez Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego),

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Wymogi kapitałowe

1. CCP posiada kapitał, obejmujący zyski zatrzymane i rezerwy, który jest zawsze co najmniej równy sumie:

a) obowiązujących CCP wymogów kapitałowych z tytułu likwidacji lub restrukturyzacji jego działalności, obliczonych zgodnie z art. 2;

b) obowiązujących CCP wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego i ryzyka prawnego, obliczonych zgodnie z art. 3;

c) obowiązujących CCP wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego, ryzyka kontrahenta i ryzyka rynkowego, obliczonych zgodnie z art. 4;

d) obowiązujących CCP wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka ekonomicznego, obliczonych zgodnie z art. 5.

2. CCP posiada procedury służące określeniu źródeł wszystkich rodzajów ryzyka, które mogą mieć wpływ na jego funkcje bieżące, oraz uwzględnia prawdopodobieństwo potencjalnego negatywnego wpływu na swoje przychody lub koszty oraz wysokość posiadanego kapitału.

3. Jeżeli kwota kapitału posiadanego przez CCP zgodnie z ust. 1 jest niższa od 110 % („próg powodujący obowiązek powiadomienia” ), odpowiednio, wymogów kapitałowych lub kwoty 7,5 mln EUR, CCP niezwłocznie powiadamia właściwy organ oraz co najmniej raz na tydzień informuje o aktualnej wysokości kapitału aż do chwili, gdy kwota kapitału posiadanego przez CCP powróci do poziomu powyżej progu powodującego obowiązek powiadomienia.

4. Powiadomienia dokonuje się na piśmie i zawiera ono następujące elementy:

a) powody, dla których kapitał CCP jest poniżej progu powodującego obowiązek powiadomienia, oraz opis krótkoterminowych perspektyw sytuacji finansowej CCP;

b) szczegółowy opis środków, które CCP zamierza zastosować celem zapewnienia trwałego spełniania wymogów kapitałowych.

Artykuł 2

Wymogi kapitałowe z tytułu likwidacji lub restrukturyzacji działalności

1. Celem określenia swoich miesięcznych kosztów operacyjnych brutto CCP dzieli swoje roczne koszty operacyjne brutto przez dwanaście i mnoży otrzymaną liczbę przez określoną przez niego zgodnie ust. 2 długość okresu na przeprowadzenie likwidacji lub restrukturyzacji działalności. Wynikiem tych obliczeń jest wysokość kapitału wymaganego do zapewnienia sprawnego przeprowadzenia likwidacji lub restrukturyzacji działalności danego CCP.

2. Aby określić długość okresu na przeprowadzenie likwidacji lub restrukturyzacji działalności, o którym mowa w ust. 1, CCP przedkłada właściwemu organowi do zatwierdzenia, zgodnie z uprawnieniami tego właściwego organu na podstawie przepisów tytułu III rozporządzenia (UE) nr 648/2012, własne szacunki co do odpowiedniej długości okresu na przeprowadzenie likwidacji i restrukturyzacji jego działalności. Szacowana długość okresu jest wystarczająca, by zapewnić, w tym również w skrajnych warunkach rynkowych, sprawne przeprowadzenie likwidacji lub restrukturyzacji jego działalności, reorganizację jego operacji, upłynnienie rozliczanego portfela lub przeniesienie jego działalności rozliczeniowej do innego CCP. Szacunki uwzględniają płynność, wielkość i strukturę zapadalności pozycji CCP oraz ewentualne związane z nimi przeszkody o charakterze transgranicznym, jak również rodzaje rozliczanych produktów. Długość okresu na przeprowadzenie likwidacji lub restrukturyzacji działalności przyjęta do celów obliczenia wymogu kapitałowego wynosi co najmniej sześć miesięcy.

3. W przypadku każdej istotnej zmiany założeń leżących u podstawy szacunków CCP dokonuje aktualizacji swoich szacunków odpowiedniej długości okresu na przeprowadzenie likwidacji lub reorganizacji jego działalności oraz przedkłada zaktualizowane szacunki właściwemu organowi do zatwierdzenia.

4. Do celów niniejszego artykułu koszty operacyjne są traktowane zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 lub zgodnie z dyrektywami Rady 78/660/EWG (⁷), 83/349/EWG (⁸) i 86/635/EWG (⁹), lub zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami rachunkowości państwa trzeciego, które zostały uznane za równoważne z MSSF zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1569/2007 (¹⁰), lub standardami rachunkowości państwa trzeciego, których stosowanie jest dozwolone na podstawie art. 4 tego rozporządzenia. CCP korzysta z najnowszych informacji pochodzących z jego zbadanych rocznych sprawozdań finansowych.

Artykuł 3

Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego i ryzyka prawnego

1. CCP oblicza swoje wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego, w tym ryzyka prawnego, o których mowa w art. 1, przy wykorzystaniu metody podstawowego wskaźnika lub zaawansowanych metod pomiaru określonych w dyrektywie 2006/48/WE, z zastrzeżeniem ograniczeń określonych w ust. 2– 7.

2. Na potrzeby obliczenia swoich wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego CCP może korzystać z metody podstawowego wskaźnika zgodnie z art. 103 dyrektywy 2006/48/WE.

3. CCP posiada dobrze udokumentowany system oceny ryzyka operacyjnego i zarządzania nim wraz z jasno określonymi kompetencjami przypisanymi w ramach tego systemu. Określa on swój poziom ekspozycji na ryzyko operacyjne i prowadzi rejestr istotnych danych na temat ryzyka operacyjnego, w tym danych na temat istotnych strat. System ten jest poddawany okresowym przeglądom przeprowadzanym przez niezależny podmiot posiadający wiedzę niezbędną do przeprowadzenia takiego przeglądu.

4. System oceny ryzyka operacyjnego CCP jest ściśle zintegrowany z procesami zarządzania ryzykiem CCP. Dostarczane przez niego wyniki stanowią integralną część procesu monitorowania i kontroli profilu ryzyka operacyjnego CCP.

5. CCP wdraża system informowania kierownictwa wyższego szczebla, w ramach którego sprawozdania na temat ryzyka operacyjnego przedstawiane są działom i osobom pełniącym odpowiednie funkcje w obrębie CCP. CCP posiada procedury służące podejmowaniu właściwych działań zgodnie z informacjami zawartymi w sprawozdaniach dla kierownictwa.

6. CCP może się również zwrócić do właściwego organu z wnioskiem o zezwolenie na stosowanie zaawansowanych metod pomiaru. Właściwy organ może udzielić CCP zezwolenia na stosowanie zaawansowanych metod pomiaru w oparciu o własne systemy pomiaru ryzyka operacyjnego zgodnie z art. 105 dyrektywy 2006/48/WE.

7. CCP stosujący na potrzeby obliczeń swoich wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego zaawansowane metody pomiaru, o których mowa w ust. 6, posiada kapitał, którego wysokość w każdym momencie wynosi co najmniej 80 % wymaganego kapitału obliczonego przy zastosowaniu metody podstawowego wskaźnika zgodnie z ust. 2.

Artykuł 4

Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka kredytowego, ryzyka kontrahenta i ryzyka rynkowego, które nie są pokryte przez celowe zasoby finansowe, o których mowa w art. 41–44 rozporządzenia (UE) nr 648/2012

1. CCP oblicza swoje wymogi kapitałowe, o których mowa w art. 1, jako sumę kwoty stanowiącej 8 % jego ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu ryzyka kredytowego i ryzyka kontrahenta oraz kwoty jego wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego, obliczonych zgodnie z dyrektywami 2006/48/WE i 2006/49/WE, z zastrzeżeniem ograniczeń określonych w ust. 2– 5.

2. Do celów obliczenia wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego, które nie jest pokryte przez celowe zasoby finansowe, o których mowa w art. 41–44 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, CCP stosuje metody określone w załącznikach I–IV dyrektywy 2006/49/WE.

3. Do celów obliczenia kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu ryzyka kredytowego, które nie jest pokryte przez celowe zasoby finansowe, o których mowa w art. 41–44 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, CCP stosuje metodę standardową dla ryzyka kredytowego, określoną w art. 78–83 dyrektywy 2006/48/WE.

4. Do celów obliczenia kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu ryzyka kontrahenta, które nie jest pokryte przez celowe zasoby finansowe, o których mowa w art. 41–44 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, CCP stosuje metodę wyceny według wartości rynkowej, określoną w części 3 załącznika III do dyrektywy 2006/48/WE, oraz kompleksową metodę ujmowania zabezpieczeń finansowych z zastosowaniem korekt z tytułu zmienności zgodnie z metodą nadzorczą określoną w części 3 załącznika VIII do dyrektywy 2006/48/WE.

5. Jeżeli nie są spełnione wszystkie warunki, o których mowa w art. 52 i 53 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, a CCP nie korzysta z własnych zasobów, CCP przypisuje wagę ryzyka 1 250 % swoim ekspozycjom wynikającym ze składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania prowadzonego przez inny CCP oraz wagę ryzyka 2 % swoim ekspozycjom z tytułu transakcji z innym CCP.

Artykuł 5

Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka ekonomicznego

1. CCP przedkłada właściwemu organowi do zatwierdzenia, zgodnie z uprawnieniami tego właściwego organu na podstawie przepisów tytułu III rozporządzenia (UE) nr 648/2012, własne szacunki dotyczące kapitału niezbędnego do pokrycia strat wynikających z ryzyka ekonomicznego, sporządzone w oparciu o dające się rozsądnie przewidzieć niekorzystne scenariusze rozwoju wydarzeń mających znaczenie dla jego modelu biznesowego.

2. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka ekonomicznego odpowiadają zatwierdzonym wartościom szacunkowym, z zastrzeżeniem wartości minimalnej równej 25 % rocznych kosztów operacyjnych brutto CCP. Do celów niniejszego artykułu koszty operacyjne brutto traktuje się zgodnie z przepisami art. 2 ust. 4.

Artykuł 6

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 19 grudnia 2012 r.