ZAŁĄCZNIK I

OBLICZANIE WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH Z TYTUŁU RYZYKA POZYCJI

PRZEPISY OGÓLNE

Wyliczanie pozycji netto

1. Nadwyżka długiej (krótkiej) pozycji danej instytucji nad pozycją krótką (długą) w akcjach, papierach dłużnych i zamiennych papierach wartościowych danych emisji oraz w identycznych terminowych kontraktach giełdowych na instrumenty finansowe, opcjach, gwarancjach subskrypcyjnych (warrantach) i zabezpieczonych gwarancjach subskrypcyjnych (zabezpieczonych warrantach) stanowi pozycję netto tej instytucji w każdym takim instrumencie. Przy wyliczaniu pozycji netto właściwe organy zezwalają na traktowanie pozycji w poszczególnych instrumentach pochodnych zgodnie z ust. 4-7 jako pozycji bazowych w papierach wartościowych będących przedmiotem danych instrumentów (jako pozycje w instrumentach referencyjnych). Posiadane przez instytucje instrumenty dłużne własnej emisji zostają wyłączone z wyliczeń ryzyka szczególnego stosownie do ust. 14.

2. Przy wyliczaniu pozycji netto niedopuszczalne jest saldowanie pozycji w zamiennych papierach wartościowych z pozycjami przeciwstawnymi w instrumentach, na które dane papiery mogą być zamienione, chyba że właściwe organy przyjmują metodologię, która uwzględnia prawdopodobieństwo przeprowadzenia zamiany, lub ustanawiają wymóg kapitałowy na pokrycie ewentualnej straty, którą można ponieść przy dokonaniu zamiany.

3. Wszystkie pozycje netto bez względu na znak dodatni lub ujemny muszą być przeliczane codziennie na walutę bilansową danej instytucji po obowiązującym bieżącym kursie wymiany jeszcze przed agregacją tych pozycji.

Szczególne instrumenty

4. Terminowe kontrakty giełdowe na stopy procentowe, terminowe umowy stopy procentowej i terminowe zobowiązania zakupu lub sprzedaży instrumentów dłużnych traktuje się jako połączenia pozycji długiej i krótkiej. Długą pozycję w terminowych kontraktach giełdowych na stopy procentowe należy zatem traktować jako połączenie zaciągniętej pożyczki wymagalnej w terminie dostawy kontraktu i posiadanych aktywów z terminem zapadalności identycznym z terminem zapadalności instrumentu lub pozycji referencyjnej, która jest przedmiotem danego terminowego kontraktu giełdowego. Podobnie terminową umowę stopy procentowej sprzedaną przez daną instytucję należy traktować jako długą pozycję zapadającą w terminie rozliczenia umowy plus okres obowiązywania umowy i krótką pozycję wymagalną w terminie rozliczenia. W przypadku terminowych kontraktów giełdowych na stopy procentowe i terminowych umów stopy procentowej zarówno zaciągniętą pożyczkę, jak i aktywa wpisuje się do kategorii pierwszej określonej w tabeli 1 (ust. 14) celem wyliczenia kapitału wymaganego na pokrycie ryzyka szczególnego. Terminowe zobowiązanie zakupu instrumentu dłużnego traktuje się jako połączenie zaciągniętej pożyczki wymagalnej w terminie dostawy instrumentu i długiej pozycji (bieżącej) w samym instrumencie dłużnym. Do celów wyliczenia ryzyka szczególnego wpisuje się zaciągniętą pożyczkę do kategorii pierwszej określonej w tabeli 1 (ust. 14), natomiast instrument dłużny wpisuje się do tej kolumny tabeli, która będzie właściwa dla danego instrumentu.

Właściwe organy mogą zezwolić, aby wymóg kapitałowy z tytułu giełdowych kontraktów terminowych był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez giełdę, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia on dokładną miarę ryzyka związanego z kontraktem oraz że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu z tytułu kontraktu terminowego, który wynikałby z obliczenia dokonanego z wykorzystaniem metod ustalonych w innych częściach niniejszego załącznika lub z zastosowania metody statystycznej opisanej w załączniku V. Właściwe organy mogą także zezwolić, aby wymóg kapitałowy z tytułu pozagiełdowych kontraktów pochodnych zaliczanych do grupy określonej w niniejszym ustępie, rozliczanych przez izbę rozliczeniową uznaną przez te organy był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez izbę rozliczeniową, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia on dokładną miarę ryzyka związanego z kontraktem pochodnym oraz że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu z tytułu omawianego kontraktu, który wynikałby z obliczenia dokonanego z wykorzystaniem metod ustalonych w innych częściach niniejszego załącznika lub z zastosowania metody modeli wewnętrznych opisanych w załączniku V.

Do celów niniejszego ustępu „pozycja długa” oznacza pozycję, w którą wchodzi instytucja poprzez ustalenie stawki oprocentowania, którą otrzyma w danym przyszłym okresie, natomiast „pozycja krótka” oznacza pozycję, w którą wchodzi instytucja poprzez ustalenie stawki oprocentowania, którą zapłaci w danym przyszłym okresie.

5. Opcje na stopy procentowe, instrumenty dłużne, kapitałowe, indeksy giełdowe, terminowe kontrakty giełdowe na instrumenty finansowe, transakcje zamiany i na kursy walut obcych traktowane są jako pozycje równe kwocie instrumentu bazowego będącego przedmiotem opcji, pomnożonej do celów niniejszego załącznika przez współczynnik delta tej opcji. Wspomniane pozycje mogą być saldowane z ewentualnymi pozycjami przeciwstawnymi w identycznych bazowych papierach wartościowych lub instrumentach pochodnych, których dana opcja dotyczy. Należy posługiwać się współczynnikiem delta używanym przez daną giełdę lub wyliczonym przez właściwe organy, bądź też - gdy brak takiego współczynnika, a także w przypadku opcji pozagiełdowych - współczynnikiem wyliczonym przez samą instytucję, pod warunkiem że właściwe organy uznają zasadność modelu stosowanego przez tę instytucję.

Jednak właściwe organy mogą także zdecydować, że instytucje wyliczają współczynniki delta, wykorzystując metodologię ustaloną przez te organy.Wymaga się zabezpieczania przed innymi, oprócz ryzyka delta, rodzajami ryzyka związanymi z opcjami. Właściwe organy mogą zezwolić, aby wymóg z tytułu sprzedanych opcji giełdowych był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez giełdę, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia on dokładną miarę ryzyka związanego z opcją oraz że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu z tytułu opcji, który wynikałby z obliczenia dokonanego z wykorzystaniem metod ustalonych w innych częściach niniejszego załącznika lub z zastosowania metody modeli wewnętrznych opisanej w załączniku V. Właściwe organy mogą także zezwolić, aby wymóg kapitałowy z tytułu pozagiełdowych opcji na towary rozliczanych przez izbę rozliczeniową uznaną przez te organy, był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez izbę rozliczeniową, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia to dokładną miarę ryzyka związanego z opcją oraz że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu z tytułu opcji pozagiełdowej, który wynikałby z obliczeń przeprowadzonych z wykorzystaniem metody ustalonej w innej części niniejszego załącznika lub z zastosowania metody modeli wewnętrznych opisanej w załączniku V. Dodatkowo mogą zezwolić, aby wymóg kapitałowy z tytułu zakupionej opcji giełdowej lub pozagiełdowej był taki sam jak dla jej instrumentu bazowego, pod warunkiem, że wymóg ten nie przekroczy rynkowej wartości opcji. Wymóg z tytułu sprzedanej opcji pozagiełdowej winien być ustalony w relacji do jej instrumentu bazowego.

Gwarancje subskrypcyjne (warranty) na instrumenty dłużne i kapitałowe należy traktować w taki sam sposób jak opcje zgodnie z ust. 5.

Do celów ryzyka stopy procentowej transakcje zamiany należy traktować według zasad obowiązujących dla instrumentów bilansowych. Zatem transakcję zamiany stopy procentowej, zgodnie z którą instytucja otrzymuje zmienną stawkę oprocentowania i płaci stawkę stałą, traktuje się jako odpowiadającą długiej pozycji w instrumencie o zmiennym oprocentowaniu zapadającym w najbliższym terminie przeszacowania stopy procentowej i krótkiej pozycji w instrumencie o stałym oprocentowaniu wymagalnym w terminie realizacji całości transakcji zamiany.

A. TRAKTOWANIE SPRZEDAWCÓW ZABEZPIECZENIA

8. Obliczając wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego strony, która przyjmuje na siebie ryzyko kredytowe (»sprzedawca zabezpieczenia«) należy stosować referencyjną wartość umowy dotyczącej kredytowego instrumentu pochodnego, chyba że wskazano inaczej. Niezależnie od poprzedniego zdania instytucja może zdecydować się na zastąpienie wartości referencyjnej wartością referencyjną po odjęciu wszelkich zmian wartości rynkowej w pochodnej kredytowej od uruchomienia wymiany handlowej. Z zastrzeżeniem przypadków swapu przychodu całkowitego (total return swap), obliczając ryzyko szczególne, zamiast terminu rozliczenia zobowiązania stosuje się termin rozliczenia umowy dotyczącej kredytowego instrumentu pochodnego. Pozycje określa się w następujący sposób:

(i) Swap przychodu całkowitego (total return swap) tworzy pozycję długą w ogólnym ryzyku rynkowym zobowiązania referencyjnego oraz pozycję krótką w ogólnym ryzyku rynkowym obligacji rządowej zapadającej w najbliższym terminie przeszacowania stopy procentowej, której przypisuje się wagę ryzyka równą 0 % zgodnie z załącznikiem VI dyrektywy 2006/48/WE. Tworzy on również pozycję długą w ryzyku szczególnym zobowiązania referencyjnego.

(ii) Swap ryzyka kredytowego (credit default swap) nie stwarza pozycji z tytułu ogólnego ryzyka rynkowego. Do celów ryzyka szczególnego instytucje muszą udokumentować syntetyczną pozycję długą w zobowiązaniu podmiotu referencyjnego, chyba, że instrument pochodny posiada zewnętrzną ocenę ratingową oraz spełnia warunki dotyczące pozycji dłużnych o obniżonym ryzyku, w którym to przypadku w instrumencie pochodnym odnotowuje się pozycję długą. W przypadku należnych płatności premii lub odsetek w ramach produktu, takie przepływy środków pieniężnych przedstawia się jako pozycje referencyjne w obligacjach rządowych.

(iii) Obligacja imienna powiązana z ryzykiem kredytowym (credit linked note) tworzy pozycję długą w ogólnym rynkowym ryzyku obligacji, będąc produktem oprocentowanym. Do celów ryzyka szczególnego tworzy się syntetyczną pozycję długą w zobowiązaniu podmiotu referencyjnego. Tworzy się dodatkową pozycję długą u emitenta obligacji. Jeżeli obligacja powiązana z ryzykiem kredytowym posiada zewnętrzną ocenę ratingową oraz spełnia warunki dotyczące pozycji dłużnych o obniżonym ryzyku, wystarczy odnotować pojedynczą pozycję długą o szczególnym ryzyku obligacji.

(iv) Oprócz długiej pozycji w szczególnym ryzyku emitenta obligacji, obligacja na okaziciela powiązana z ryzykiem kredytowym zapewniająca proporcjonalne zabezpieczenie tworzy do celów ryzyka szczególnego pozycję w każdym podmiocie referencyjnym, gdzie całkowitą wartość referencyjną umowy przypisuje się wszystkim pozycjom proporcjonalnie do udziału procentowego w całkowitej wartości referencyjnej, jaką stanowi każda ekspozycja wobec podmiotu referencyjnego. W przypadku gdy daje się wyodrębnić więcej niż jedno zobowiązanie podmiotu referencyjnego, podstawę określenia ryzyka szczególnego stanowi zobowiązanie o najwyższej wadze ryzyka.

Jeżeli obligacja na okaziciela powiązana z ryzykiem kredytowym posiada zewnętrzną ocenę ratingową oraz spełnia warunki dotyczące pozycji dłużnych o obniżonym ryzyku, wystarczy odnotować pojedynczą pozycję długą o szczególnym ryzyku emitenta instrumentu oraz

(v) Kredytowy instrument pochodny uruchamiany pierwszym niewykonaniem zobowiązania (first-asset-to-default basket) tworzy, w odniesieniu do kwoty referencyjnej, pozycję w zobowiązaniu każdego podmiotu referencyjnego. Jeśli wartość maksymalnej płatności w przypadku zdarzenia kredytowego jest mniejsza niż wymóg kapitałowy według metody podanej w pierwszym zdaniu niniejszego punktu, wówczas taką maksymalną kwotę płatności można przyjąć jako wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego.

Kredytowy instrument pochodny uruchamiany drugim niewykonaniem zobowiązania (second-asset-to-default basket) tworzy, w odniesieniu do kwoty referencyjnej, pozycję w zobowiązaniu każdego podmiotu referencyjnego minus jeden (podmiot o najniższym wymogu kapitałowym z tytułu ryzyka szczególnego). Jeśli wartość maksymalnej płatności w przypadku zdarzenia kredytowego jest niższa niż wymóg kapitałowy według metody podanej w pierwszym zdaniu niniejszego punktu, wówczas kwotę tę można przyjąć jako wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego.

Jeżeli kredytowy instrument pochodny uruchamiany n–tym niewykonaniem zobowiązania posiada zewnętrzną ocenę ratingową, sprzedawca zabezpieczenia oblicza narzut kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego przy wykorzystaniu oceny ratingowej instrumentu pochodnego i stosuje w odpowiednich przypadkach odpowiednie wagi ryzyka dla sekurytyzacji.

B. TRAKTOWANIE NABYWCY ZABEZPIECZENIA

Dla strony transferującej ryzyko kredytowe (,,nabywcy zabezpieczenia") pozycje określa się na zasadzie lustrzanego odbicia pozycji sprzedawcy zabezpieczenia, z wyjątkiem obligacji powiązanej z ryzykiem kredytowym (CLN) (co nie skutkuje stworzeniem krótkiej pozycji u emitenta). Jeśli w danym momencie obowiązuje opcja kupna połączona z przyrostem wartości odsetek danego instrumentu (step-up), moment ten traktuje się jako termin rozliczenia ochrony. W przypadku kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych pierwszym niewykonaniem zobowiązania i kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych n-tym niewykonaniem zobowiązania, zamiast zasady lustrzanego odbicia stosuje się następującą zasadę.

Kredytowe instrumenty pochodne uruchamiane pierwszym niewykonaniem zobowiązania

Gdy dana instytucja otrzyma ochronę kredytową dla określonej liczby podmiotów referencyjnych stanowiących bazę kredytowego instrumentu pochodnego, uwarunkowaną tym, że pierwsze niewykonanie zobowiązania dotyczącego tych aktywów uruchamia płatność i że to zdarzenie kredytowe kończy umowę, instytucja może saldować ryzyko szczególne dla podmiotu referencyjnego, dla którego spośród bazowych podmiotów referencyjnych zgodnie z tabelą 1 niniejszego załącznika stosuje się najniższy procentowy narzut z tytułu ryzyka szczególnego.

Kredytowe instrumenty pochodne uruchamiane n-tym niewykonaniem zobowiązania

Jeżeli n-te niewykonanie zobowiązania uruchamia płatność z tytułu ochrony kredytowej, nabywca zabezpieczenia może saldować ryzyko szczególne jedynie wtedy, gdy zabezpieczeniem objęte było również niewykonanie zobowiązań od zobowiązania pierwszego do zobowiązania n-1 lub gdy niewykonanie zobowiązania n-1 miało już miejsce. Należy wówczas stosować określoną powyżej metodykę dotyczącą kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych pierwszym niewykonaniem zobowiązania, odpowiednio dostosowaną do produktów uruchamianych n-tym niewykonaniem zobowiązania.

9. Instytucje, które dokonują wyceny instrumentów według bieżącej wartości rynkowej i zarządzają ryzykiem stopy procentowej obciążającym instrumenty pochodne, o których mowa w ust. 4-7, na zasadzie dyskontowania przepływów pieniężnych, mogą posługiwać się modelami wrażliwości celem wyliczania pozycji, o których mowa w tych ustępach, mogą również stosować te modele w stosunku do wszelkich obligacji, w których przypadku wierzytelność główna spłacana jest regularnie przez cały okres do wykupu, a nie jednorazową płatnością kwoty kapitału w terminie wykupu. Zarówno sam model, jak i sposób posługiwania się nim, podlegają zatwierdzeniu przez właściwe organy. Modele te winny generować pozycje o tej samej wrażliwości na zmianę stopy procentowej, jak związane z nimi przepływy pieniężne. Należy ocenić tę wrażliwość w odniesieniu do niezależnych ruchów przykładowych stóp procentowych dobranych w różnych punktach krzywej dochodowości, przy czym należy umieścić przynajmniej jeden punkt badania wrażliwości w każdym przedziale czasowym wyznaczonym w tabeli 2 (ust. 20). Wyliczone pozycje włącza się do wyliczeń wymogów kapitałowych zgodnie z przepisami ust. 17-32.

10. Instytucje, które nie posługują się modelami na zasadach określonych w ust. 9, mogą za zgodą właściwych organów uznać za w pełni kompensujące się pozycje w instrumentach pochodnych objętych przepisami ust. 4-7, które spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) pozycje te są tej samej wartości i są wyrażone w tej samej walucie;

b) istnieje ścisłe dopasowanie stopy referencyjnej (pozycje o oprocentowaniu zmiennym) lub kuponu odsetkowego (pozycje o oprocentowaniu stałym); oraz

c) najbliższy termin przeszacowania stawki oprocentowania, a w przypadku pozycji z kuponami o stałym oprocentowaniu - okres pozostający do terminu płatności, odpowiada następującym limitom:

(i) do jednego miesiąca: ten sam dzień;

(ii) od jednego miesiąca do roku: w ciągu siedmiu dni; oraz

(iii) powyżej roku: w ciągu 30 dni.

11. Strona przekazująca papiery wartościowe lub gwarantowane prawa odnośnie do tych papierów w ramach umowy z udzielonym przyrzeczeniem odkupu oraz strona udzielająca pożyczki papierów wartościowych włączają te papiery wartościowe do wyliczeń swoich wymogów kapitałowych przeprowadzanych stosownie do niniejszego załącznika, pod warunkiem że papiery te spełniają kryteria określone w art. 11.

Ryzyko szczególne i ogólne

12. W celu wyliczenia kapitału wymaganego na pokrycie ryzyka pozycji związanego z rynkowymi instrumentami dłużnymi lub akcjami (czy też z pochodnymi owych instrumentów i akcji) wyróżnia się dwa składniki tego ryzyka. Pierwszy składnik stanowi ryzyko szczególne: jest to ryzyko zmiany ceny danego instrumentu w następstwie czynników związanych z emitentem, a w przypadku instrumentu pochodnego - czynników związanych z emitentem instrumentu bazowego będącego jego przedmiotem. Drugi składnik stanowi ryzyko ogólne: jest to ryzyko zmiany ceny danego instrumentu w następstwie zmiany wysokości stóp procentowych (w przypadku rynkowych instrumentów dłużnych lub pochodnych tych instrumentów) lub ogólnego ruchu cen na rynku akcji (w przypadku akcji lub pochodnych akcji).

RYNKOWE INSTRUMENTY DŁUŻNE

13. Pozycje netto klasyfikuje się według waluty, w której są wyrażone, i przyjmuje się je za podstawę obliczeń wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka ogólnego i szczególnego oddzielnie dla każdej waluty.

Ryzyko szczególne

14. Instytucja przypisuje swoje pozycje netto w portfelu handlowym dotyczące instrumentów niestanowiących pozycji sekurytyzacyjnych, obliczone zgodnie z pkt 1, do odpowiednich kategorii wymienionych w tabeli 1, według emitenta/dłużnika, zewnętrznej lub wewnętrznej oceny kredytowej oraz terminu pozostałego do rozliczenia, a następnie mnoży te pozycje przez wagi wskazane w tej tabeli. Następnie instytucja sumuje pozycje ważone wynikające z zastosowania przepisów niniejszego punktu (zarówno pozycje długie, jak i krótkie), aby wyliczyć wymóg kapitałowy na pokrycie ryzyka szczególnego. Oblicza ona wymóg kapitałowy w odniesieniu do określonego ryzyka dla pozycji stanowiących pozycje sekurytyzacyjne zgodnie z pkt 16a.

Na użytek niniejszego punktu oraz pkt 14a i 16a instytucja może ograniczyć wynik ważenia i pozycję netto w odniesieniu do możliwie największej straty powiązanej z niewywiązaniem się ze zobowiązań lub ryzykiem. Dla krótkich pozycji limit ten może być obliczany jako zmiana wartości ze względu na fakt, że nazwy bazowe natychmiast są pozbawione ryzyka niewykonania zobowiązań.

14a. W drodze odstępstwa od pkt 14 instytucja może określić większą z następujących kwot jako narzut kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego dla portfela tradingu korelacji:

a) całkowite narzuty kapitałowe z tytułu ryzyka szczególnego, które miałyby zastosowanie tylko do pozycji długich netto portfela tradingu korelacji;

b) całkowite narzuty kapitałowe z tytułu ryzyka szczególnego, które miałyby zastosowanie tylko do pozycji krótkich netto portfela tradingu korelacji. Większa z tych kwot całkowitych będzie stanowiła narzut kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego dla portfela tradingu korelacji.

14b. Portfel tradingu korelacji składa się z pozycji sekurytyzacyjnych i kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych n–tym niewykonaniem zobowiązania, które spełniają następujące kryteria:

a) pozycje nie są ani pozycjami resekurytyzacyjnymi ani opcjami na transzę sekurytyzacyjną, ani żadnymi innymi instrumentami pochodnymi ekspozycji sekurytyzacyjnych, które nie dają proporcjonalnego udziału we wpływach z transzy sekurytyzacyjnej; oraz

b) wszelkie instrumenty referencyjne to albo instrumenty proste, w tym proste kredytowe instrumenty pochodne, dla których istnieje płynny dwustronny rynek, albo będące przedmiotem zwyczajowego obrotu indeksy oparte na tych jednostkach referencyjnych. Uznaje się, że rynek dwustronny istnieje wówczas, gdy występują na nim składane w dobrej wierze oferty kupna i sprzedaży, tak że możliwe jest określenie w ciągu jednego dnia ceny rozsądnie powiązanej z ostatnią ceną sprzedaży lub bieżącymi ofertami przedstawianymi w dobrej wierze i na zasadach rynkowych oraz dokonanie kupna lub sprzedaży po takiej cenie w stosunkowo krótkim czasie, który odpowiada obowiązującym zwyczajom handlowym.

14c. Pozycje, które odnoszą się do któregoś z następujących elementów, nie wchodzą w skład portfela tradingu korelacji:

a) baza, którą można by przypisać do klas ekspozycji, o których mowa w art. 79 ust. 1 lit. h) i i) dyrektywy 2006/48/WE w portfelu niehandlowym instytucji; lub

b) roszczenie wobec jednostki specjalnego przeznaczenia.

Każda instytucja może włączyć do portfela tradingu korelacji pozycje, które nie są ani pozycjami sekurytyzacyjnymi, ani kredytowymi instrumentami pochodnymi uruchamianymi n–tym niewykonaniem zobowiązania, ale które zabezpieczają inne pozycje tego portfela, pod warunkiem że dla danego instrumentu lub jego baz istnieje płynny rynek dwustronny opisany w pkt 14b lit. b).”

15. Do celów ust. 14 do „pozycji o obniżonym ryzyku” zalicza się:

a) pozycje długie i krótkie w aktywach kwalifikujące się do stopnia jakości kredytowej odpowiadającego co najmniej klasie inwestycyjnej w procesie przyporządkowania opisanym w tytule V rozdział 2 sekcja 3 podsekcja 1 dyrektywy 2006/48/WE;

b) pozycje długie i krótkie w aktywach, których wartość PD ze względu na wypłacalność emitenta nie przewyższa wartości aktywów, o których mowa powyżej w lit. a), według metody opisanej w tytule V rozdział 2 sekcja 3 podsekcja 2 dyrektywy 2006/48/WE;

c) pozycje długie i krótkie w aktywach, dla których niedostępna jest ocena kredytowa wyznaczonej instytucji zewnętrznej oceny zdolności kredytowej oraz które spełniają następujące warunki:

(i) są uznane przez zainteresowane instytucje za wystarczająco płynne;

(ii) ich jakość inwestycyjna jest zdaniem instytucji co najmniej równoważna jakości aktywów, o których mowa w lit. a); oraz

(iii) są notowane na przynajmniej jednym rynku regulowanym w Państwie Członkowskim lub na giełdzie w państwie trzecim, pod warunkiem że giełda ta jest uznawana przez właściwe organy danego Państwa Członkowskiego;

d) pozycje długie i krótkie w aktywach emitowanych przez instytucje podlegające wymogom adekwatności ustanowionym w dyrektywie 2006/48/WE, które zostały uznane przez zainteresowane instytucje za wystarczająco płynne oraz których jakość inwestycyjna jest zdaniem instytucji co najmniej równoważna jakości aktywów, o których mowa w lit. a); oraz

e) emitowane przez instytucje papiery wartościowe, które uznaje się za równoważne lub wyższe pod względem jakości kredytowej niż papiery, którym według zasad ważenia ryzyka ekspozycji wobec instytucji określonych w art. 78-83 dyrektywy 2006/48/WE przyznano drugi stopień w skali jakości kredytowej oraz które podlegają procedurom nadzorczym i regulacyjnym porównywalnym do tych, o których mowa w niniejszej dyrektywie.

Sposób oceny instrumentów dłużnych podlega analizie właściwych organów, które uchylają opinię instytucji, jeśli uznają, że dane instrumenty są obciążone zbyt wysokim ryzykiem szczególnym, aby zostać zaliczone do pozycji o obniżonym ryzyku.

16. Właściwe organy wymagają, aby w odniesieniu do instrumentów, które odznaczają się specyficznym ryzykiem ze względu na niewystarczającą wypłacalność podmiotu wspierającego płynność emisji, instytucje stosowały maksymalną wagę ryzyka wskazaną w ust. 14 tabela 1.

16a. W przypadku tych instrumentów w portfelu handlowym, które stanowią pozycje sekurytyzacyjne, instytucja obciąża w następujący sposób swoje pozycje netto obliczone zgodnie z pkt 1:

a) w przypadku pozycji sekurytyzacyjnych, które w portfelu niehandlowym tej samej instytucji kredytowej podlegałyby metodzie standardowej dotyczącej ryzyka kredytowego - 8 % wagi ryzyka obliczonej według metody standardowej opisanej w części 4 załącznika IX do dyrektywy 2006/48/WE;

b) w przypadku pozycji sekurytyzacyjnych, które w portfelu niehandlowym tej samej instytucji kredytowej podlegałyby metodzie wewnętrznych ratingów - 8 % wagi ryzyka obliczonej według metody wewnętrznych ratingów opisanej w części 4 załącznika IX do dyrektywy 2006/48/WE;

Na użytek lit. a) i b) metoda formuły nadzorczej może być stosowana wyłącznie po uzyskaniu zgody organu nadzoru i mogą ją stosować wyłącznie instytucje inne niż instytucja inicjująca, która może stosować tę metodę w odniesieniu do tych samych pozycji sekurytyzacyjnych we własnym portfelu niehandlowym. W odpowiednich przypadkach oszacowania dotyczące PD i LGD jako parametrów wejściowych na potrzeby metody formuły nadzorczej są określane zgodnie z art. 84-89 dyrektywy 2006/48/WE lub alternatywnie, pod warunkiem uzyskania odrębnej zgody organu nadzoru, opierają się na oszacowaniach będących wynikiem metody opisanej w załączniku V pkt 5a i zgodnych z normami ilościowymi dla metody wewnętrznych ratingów. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego ustanowi wytyczne służące zapewnieniu spójnego stosowania PD i LGP jako parametrów wejściowych w przypadku gdy oszacowania te opierają się na metodzie określonej w załączniku V pkt 5a.

Niezależnie od przepisów lit. a) i b), w przypadku pozycji sekurytyzacyjnych, którym zgodnie z art. 122a dyrektywy 2006/48/WE zostałaby przypisana waga ryzyka, gdyby znajdowały się w portfelu niehandlowym tej samej instytucji - stosuje się 8 % kwoty wagi ryzyka zgodnie z tym artykułem.

Instytucja sumuje pozycje ważone wynikające z zastosowania przepisów niniejszego punktu (zarówno pozycje długie, jak i krótkie), aby wyliczyć wymóg kapitałowy na pokrycie ryzyka szczególnego.

W drodze odstępstwa od akapitu czwartego w okresie przejściowym, który kończy się z dniem 31 grudnia 2013 r., instytucja oddzielnie sumuje swoje ważone długie pozycje netto oraz swoje ważone krótkie pozycje netto. Większa z tych sum stanowi wymóg kapitałowy na pokrycie ryzyka szczególnego. Instytucja informuje jednak państwo członkowskie pochodzenia o całkowitej kwocie długich i krótkich ważonych pozycji netto, w rozbiciu na rodzaje aktywów bazowych.

Ryzyko ogólne

a) Metoda terminów zapadalności

17. Procedura wyliczania wymogów kapitałowych w zakresie ryzyka ogólnego składa się z dwóch podstawowych etapów. Po pierwsze, należy przypisać wszystkim pozycjom odpowiednią wagę według terminu zapadalności (por. ust. 18), aby obliczyć kwotę kapitału wymaganą na pokrycie ryzyka tych pozycji. Po drugie, należy dopuścić obniżenie tego wymogu wówczas, gdy pozycja ważona odpowiada przeciwstawnej pozycji ważonej w tym samym przedziale czasowym. Obniżenie wymogu jest dopuszczalne również wówczas, gdy przeciwstawna pozycja ważona zaliczona jest do innego przedziału czasowego, przy czym stopień obniżenia wymogu zależy od tego, czy obie pozycje znajdują się w tej samej strefie, a jeśli nie - do których konkretnych stref te pozycje zostały zakwalifikowane. Razem stosuje się trzy strefy (grupy przedziałów czasowych).

18. Instytucje umieszczają pozycje netto w odpowiednich przedziałach czasowych znajdujących się w kolumnie 2 lub 3 w tabeli 2 zawartej w ust. 20. Instrumenty o oprocentowaniu stałym należy zaklasyfikować według okresu pozostającego do terminu zapadalności, natomiast instrumenty o oprocentowaniu zmiennym - według okresu do najbliższego terminu przeszacowania stopy procentowej. Ponadto instytucje rozróżniają instrumenty dłużne o kuponach odsetkowych w wysokości 3 % lub więcej od tych o kuponach odsetkowych poniżej 3 %, umieszczając je na tej podstawie odpowiednio w kolumnie 2 lub 3 w tabeli 2. Każdy z nich należy następnie pomnożyć przez podaną w kolumnie 4 w tabeli 2 wagę dla danego przedziału czasowego.

19. Instytucje następnie wyliczają sumę ważonych pozycji długich i sumę ważonych pozycji krótkich w każdym przedziale czasowym. Kwota zsumowanej pozycji długiej równoważona zsumowaną pozycją krótką w danym przedziale czasowym stanowi dopasowaną pozycję ważoną tego przedziału, a pozostała pozycja długa lub krótka stanowi niedopasowaną pozycję ważoną tego przedziału. Następnie należy wyliczyć sumę łączną dopasowanych pozycji ważonych we wszystkich przedziałach czasowych.

20. Instytucje wyliczają sumę łączną niedopasowanych pozycji ważonych długich dla przedziałów czasowych należących do każdej strefy w tabeli 2 celem określenia niedopasowanej pozycji ważonej długiej każdej strefy. Podobnie wylicza się sumę łączną niedopasowanych pozycji ważonych krótkich w poszczególnych przedziałach wszystkich stref, aby określić niedopasowaną pozycję ważoną krótką każdej strefy. Kwota niedopasowanej pozycji ważonej długiej w danej strefie równoważona niedopasowaną pozycją ważoną krótką w tej strefie stanowi dopasowaną pozycję ważoną tej strefy. Kwota niedopasowanej pozycji ważonej, długiej lub krótkiej, której nie można w ten sposób zrównoważyć pozycją przeciwstawną, stanowi niedopasowaną pozycję ważoną tej strefy.

Tabela 2

21. Następnie należy wyliczyć kwotę niedopasowanej pozycji ważonej długiej (krótkiej) strefy pierwszej, która jest równoważona niedopasowaną pozycją ważoną krótką (długą) strefy drugiej. Ta kwota określona jest w ust. 25 jako dopasowana pozycja ważona między strefą pierwszą a drugą. Następnie należy dokonać takiego samego wyliczenia odnośnie do pozostałej części niedopasowanej pozycji ważonej strefy drugiej, tym razem odnosząc tę kwotę do niedopasowanej pozycji ważonej strefy trzeciej, co pozwala określić dopasowaną pozycję ważoną między strefą drugą a trzecią.

22. Instytucje mogą również odwrócić kolejność obliczeń w ust. 21, aby wyliczyć dopasowaną pozycję ważoną między strefą drugą a trzecią przed wyliczeniem tej pozycji między strefą pierwszą a drugą.

23. Pozostałą część niedopasowanej pozycji ważonej strefy pierwszej należy następnie odnieść do pozostałej części tej pozycji strefy trzeciej (po dopasowaniu pozycji strefy drugiej i trzeciej), aby wyliczyć dopasowaną pozycję ważoną między strefą pierwszą a trzecią.

24. Te pozycje, które nadal pozostają niedopasowane po przeprowadzeniu przedstawionych w ust. 21, 22 i 23 trzech oddzielnych obliczeń w celu dopasowania pozycji między strefami, należy zsumować.

25. Należy wówczas wyliczyć wymóg kapitałowy dla danej instytucji, który stanowi sumę łączną następujących wielkości:

a) 10 % dopasowanej pozycji ważonej w każdym przedziale czasowym;

b) 40 % dopasowanej pozycji ważonej strefy pierwszej;

c) 30 % dopasowanej pozycji ważonej strefy drugiej;

d) 30 % dopasowanej pozycji ważonej strefy trzeciej;

e) 40 % dopasowanej pozycji ważonej między strefą pierwszą a drugą oraz między strefą drugą a trzecią (zob. ust. 21);

f) 150 % dopasowanej pozycji ważonej między strefą pierwszą a trzecią; oraz

g) 100 % nadal niedopasowanych pozycji ważonych.

b) Metoda analizy okresowości

26. Właściwe organy mogą wydać ogólne zezwolenie wszystkim instytucjom bądź też indywidualne zezwolenia poszczególnym instytucjom na stosowanie - zamiast systemu przedstawionego w ust. 17-25 - systemu wyliczania wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyka ogólnego obciążającego rynkowe instrumenty dłużne opartego na analizie okresowości, pod warunkiem jednak że instytucja stosuje taki system w sposób ciągły.

27. Zgodnie z systemem, o którym mowa w ust. 26, na podstawie wartości rynkowej każdego instrumentu dłużnego o stałym oprocentowaniu instytucje wyliczają jego dochodowość do wykupu, która stanowi założoną stopę dyskontową tego instrumentu. W przypadku instrumentów o zmiennym oprocentowaniu instytucje wyliczają dochodowość instrumentu na podstawie jego wartości rynkowej przy założeniu, że kwota kapitału zapada w najbliższym możliwym terminie przeszacowania stopy procentowej.

28. Instytucje następnie wyliczają okresowość zmodyfikowaną każdego instrumentu dłużnego za pomocą następującego wzoru: okresowość zmodyfikowana = ((duration (D))/(1 + r)), gdzie:

D= ((Σ_t=1^m( (tC_t)/((1+r)^t)))/( Σ_t=1^m((C_t)/((1+r) ^t))))

gdzie:

R = dochodowość do wykupu (zob. ust. 25), Tt

C_t = płatność gotówkowa w czasie t,

M = termin wykupu (zob. ust. 25).

29. Instytucje następnie kwalifikują każdy instrument dłużny do odpowiedniej strefy tabeli 3 według okresowości zmodyfikowanej tego instrumentu.

Tabela 3

30. Następnie instytucje wyliczają pozycję ważoną okresowością dla każdego instrumentu jako iloczyn ceny rynkowej i okresowości zmodyfikowanej, pomnożony przez założoną zmianę stopy procentowej dla instrumentu o danej okresowości zmodyfikowanej (zob. kolumna 3 w tabeli 3).

31. Instytucje obliczają dla każdej strefy swoją pozycję długą ważoną okresowością i pozycję krótką ważoną okresowością. Kwota pozycji długiej równoważona pozycją krótką w danej strefie stanowi dopasowaną pozycję ważoną okresowością tej strefy.

Instytucje następnie wyliczają niedopasowaną pozycję ważoną okresowością dla każdej strefy. Następnie stosują procedurę dla niedopasowanych pozycji ważonych przedstawioną w ust. 21-24.

32. Należy wówczas wyliczyć wymóg kapitałowy dla danej instytucji, który stanowi sumę łączną następujących wielkości:

a) 2 % dopasowanej pozycji ważonej okresowością każdej strefy;

b) 40 % dopasowanej pozycji ważonej okresowością między strefą pierwszą a drugą oraz między strefą drugą a trzecią;

c) 150 % dopasowanej pozycji ważonej między strefą pierwszą a trzecią; oraz

d) 100 % nadal niedopasowanych pozycji ważonych.

INSTRUMENTY KAPITAŁOWE

33. Instytucje sumują wszystkie pozycje długie netto i wszystkie pozycje krótkie netto wyliczone zgodnie z procedurą określoną w ust. 1. Suma łączna tych dwóch wielkości stanowi pozycję maksymalną (brutto). Różnica pomiędzy nimi stanowi pozycję globalną (netto).

Ryzyko szczególne

34. Instytucja sumuje wszystkie pozycje długie netto i wszystkie pozycje krótkie netto obliczone zgodnie z pkt 1. Instytucja mnoży swoją łączną pozycję brutto przez 8 %, aby obliczyć wymóg kapitałowy na pokrycie ryzyka szczególnego.

35. (uchylony).

Ryzyko ogólne

36. Wymóg kapitałowy na pokrycie ryzyka ogólnego wynosi 8 % pozycji globalnej (netto).

Terminowe kontrakty na indeksy giełdowe

37. Terminowe kontrakty giełdowe typu „futures” na indeksy giełdowe akcji oraz ważone współczynnikiem delta kwoty opcji na takie kontrakty i na indeksy giełdowe, razem zwane dalej „terminowymi kontraktami na indeksy giełdowe”, można rozłożyć na pozycje w każdym rodzaju akcji wchodzących w skład indeksu. Takie pozycje można traktować jako pozycje nominalne w danych akcjach i można je, za zgodą właściwych organów, saldować z przeciwstawnymi pozycjami w akcjach będących przedmiotem kontraktu.

38. Właściwe organy zapewniają, że instytucja, która dokonała saldowania swoich pozycji w akcjach objętych terminowym kontraktem na indeks giełdowy z pozycjami względem danego kontraktu, dysponuje adekwatnym kapitałem w wysokości zabezpieczającej przed ryzykiem straty w wyniku zmiany ceny kontraktu, która nie byłaby w pełni skorelowana ze zmianą kursów akcji wchodzących w skład indeksu; organy te tak samo postępują, gdy instytucja weszła w przeciwstawne pozycje w terminowych kontraktach na indeksy giełdowe, które nie są identyczne pod względem terminu realizacji kontraktu lub składu indeksu bądź też pod względem obu tych cech.

39. Na zasadzie odstępstwa od przepisu ust. 37 i 38 terminowe kontrakty na indeksy giełdowe, które same są przedmiotem obrotu giełdowego i w opinii właściwych organów odnoszą się do indeksów o wysokim poziomie dywersyfikacji, objęte są wymogiem kapitałowym na pokrycie ryzyka ogólnego w wysokości 8 %, nie podlegają zaś żadnemu wymogowi w zakresie ryzyka szczególnego. Terminowe kontrakty na indeksy giełdowe tego rodzaju są uwzględniane przy wyliczaniu pozycji globalnej (netto) zgodnie z ust. 33, natomiast są wyłączone z wyliczania pozycji maksymalnej (brutto), o której mowa w tym samym ustępie.

40. Jeśli terminowy kontrakt na indeks giełdowy nie zostaje rozłożony na poszczególne pozycje względem składników indeksu, należy kontrakt ten traktować na zasadzie pojedynczego rodzaju akcji. Można jednak pominąć ryzyko szczególne związane z takim rodzajem akcji, o ile dany kontrakt jest przedmiotem obrotu giełdowego i w opinii właściwych organów odnosi się do indeksu o wysokim poziomie dywersyfikacji.

GWARANTOWANIE EMISJI

41. W przypadku gwarantowania przez instytucję emisji instrumentów dłużnych lub kapitałowych właściwe organy mogą zezwolić tej instytucji na stosowanie następującej metody wyliczania wymogów kapitałowych. Po pierwsze, instytucja wylicza odpowiednie pozycje netto poprzez pomniejszenie swoich pozycji o te pozycje, które zostały subskrybowane lub regwarantowane przez strony trzecie na podstawie formalnych umów. Po drugie, zmniejsza te pozycje netto poprzez zastosowanie współczynników korygujących wymienionych w tabeli 4.

Tabela 4

Dzień roboczy zero stanowi ten dzień roboczy, w którym instytucja podejmuje bezwarunkowe zobowiązanie przejęcia określonej ilości papierów wartościowych po ustalonej cenie.

Po trzecie, instytucja wylicza wymóg kapitałowy w stosunku do gwarantowanych emisji na podstawie tych zmniejszonych pozycji.

Właściwe organy zapewniają, że instytucja dysponuje dostatecznym kapitałem w wysokości zabezpieczającej przed ryzykiem straty w okresie pomiędzy podjęciem początkowego zobowiązania a dniem roboczym 1.

NARZUT KAPITAŁOWY ZTYTUŁU RYZYKA SZCZEGLNEGO DLA POZYCJI OBJĘTYCH PORTFELEM HANDLOWYM ZABEZPIECZONYCH KREDYTOWYMI INSTRUMENTAMI POCHODNYMI

42. Stosuje się odpisy z tytułu zabezpieczenia kredytowymi instrumentami pochodnymi zgodnie z zasadami określonymi w ust. 43-46.

43. Pełny odpis należy zastosować w przypadku gdy wartości po obu stronach (pozycji krótkiej i pozycji długiej) zmieniają się przeciwstawnie i zasadniczo w tym samych zakresie. Będzie to możliwe w następujących sytuacjach:

a) obie pozycje zawierają całkowicie identyczne instrumenty; lub

b) długa pozycja gotówkowa jest zabezpieczona swapem przychodu całkowitego (lub odwrotnie), a zobowiązanie referencyjne oraz ekspozycja bazowa (tj. pozycja gotówkowa) są idealnie dopasowane. Termin rozliczenia samego swapu może się różnić od terminu rozliczenia ekspozycji bazowej.

W takich przypadkach narzut kapitałowy z tytułu ryzyka szczeglónego nie powinien stosować się do żadnej ze stron pozycji.

44. Saldowanie w wysokości 80 % stosuje się, w przypadku gdy wartości po obu stronach zawsze rozchodzą się w przeciwnych kierunkach oraz gdy występuje idealne dopasowanie zobowiązania referencyjnego, terminu rozliczenia zarówno zobowiązania referencyjnego, jak i kredytowego instrumentu pochodnego, oraz waluty ekspozycji bazowej. Ponadto zasadnicze elementy umowy dotyczącej kredytowego instrumentu pochodnego nie powinny powodować istotnej różnicy między ruchem cenowym kredytowego instrumentu pochodnego a ruchami cenowymi pozycji gotówkowej. W zakresie, w jakim dana transakcja przewiduje transfer ryzyka, do strony transakcji o wyższym narzucie kapitałowym stosuje się saldowanie ryzyka szczególnego w wysokości 80 %, podczas gdy wymogi dotyczące ryzyka szczególnego po drugiej stronie wynoszą zero.

45. Udziela się częściowego zezwolenia, w przypadku gdy wartości po obu stronach pozycji zazwyczaj rozchodzą się w przeciwnych kierunkach. Będzie to możliwe w następujących sytuacjach:

a) pozycja jest objęta przepisem ust. 43 lit. b), ale występuje niedopasowanie aktywów między zobowiązaniem referencyjnym a ekspozycją bazową. Pozycje spełniają jednak następujące wymogi:

(i) zobowiązanie referencyjne ma stopień uprzywilejowania równy lub niższy od zobowiązania bazowego; oraz

(ii) zobowiązanie bazowe oraz zobowiązanie referencyjne mają tego samego dłużnika oraz zawierają prawnie egzekwowalne wykonalne na mocy prawa obustronne klauzule stwierdzania niewykonania zobowiązań lub przyśpieszenia takiego stwierdzenia.

b) pozycja jest objęta przepisem ust. 43 lit. a) lub ust. 44, ale występuje niedopasowanie walut lub terminów zapadalności między zabezpieczeniem ryzyka kredytowego a bazowym składnikiem aktywów (niedopasowania walutowe powinny zostać ujęte w zwykłych sprawozdaniach na temat ryzyka walutowego zgodnie z załącznikiem III); lub

c) pozycja jest objęta przepisem ust. 44, ale występuje niedopasowanie aktywów między pozycją gotówkową a kredytowym instrumentem pochodnym. Bazowy składnik aktywów ujmuje się jednak jako zobowiązanie podlegające dostawie (deliverable obligation) w dokumentacji dotyczącej kredytowego instrumentu pochodnego.

W każdym z powyższych przypadków, nie sumuje się obu wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka szczególnego dla każdej ze stron transakcji, lecz stosuje się jedynie wyższy z nich.

46. We wszystkich przypadkach objętych ust. 43-45 narzut kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego ocenia się względem obu stron pozycji.

Narzuty kapitałowe dla tytułów uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w portfelu handlowym

47. Wymogi kapitałowe dla pozycji w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które spełniają warunki określone w art. 11 dla zaliczenia pozycji do portfela handlowego, oblicza się zgodnie z metodami ustanowionymi w ust. 48-56.

48. Nie uchybiając innym przepisom niniejszej sekcji, pozycje w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania podlegają wymogowi kapitałowemu z tytułu ryzyka pozycji (szczególnego i ogólnego) w wysokości 32 %. Nie uchybiając przepisom załącznika III ust. 2.1, akapit czwarty lub załącznika V ust. 12 akapit szósty (ryzyko cen towarów) w połączeniu z załącznikiem III ust. 2.1 akapit czwarty, w przypadku, gdy stosuje się zmodyfikowane metody ujęcia złota, określone w tych punktach, pozycje tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania podlegają wymogowi kapitałowemu z tytułu ryzyka pozycji (szczególnego i ogólnego) oraz ryzyka walutowego w wysokości nieprzekraczającej 40 %.

49. Instytucje mogą określić wymóg kapitałowy dla pozycji w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które spełniają kryteria wymienione w ust. 51, stosując metody określone w ust. 53-56.

50. Nie zezwala się na wzajemne saldowanie między inwestycjami bazowymi tytułów uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania z innymi pozycjami utrzymywanymi przez instytucję, chyba że wskazano inaczej.

zasady ogólne

51. Ogólne kryteria dopuszczające stosowanie metod określonych w ust. 53-56 tytułów uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania wyemitowanych przez spółki nadzorowane lub mające siedzibę na terenie Wspólnoty są następujące:

a) prospekt emisyjny tytułów uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania lub równoważny dokument zawiera:

(i) kategorie aktywów, stanowiących lokaty przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania na podstawie udzielonego zezwolenia;

(ii) limity inwestycyjne, jeśli występują, i metody ich obliczania; (iii) maksymalny poziom dźwigni, jeśli jest dozwolona; oraz

(iv) działania mające na celu ograniczenie ryzyka kontrahenta z tytułu inwestycji w pozagiełdowe finansowe instrumenty pochodne lub transakcje typu „repo”, jeśli takie transakcje są dozwolone;

b) działalność przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania przedstawia się w sprawozdaniach półrocznych i rocznych, aby umożliwić dokonanie oceny aktywów i zobowiązań, dochodu i operacji w okresie sprawozdawczym;

c) tytuły uczestnictwa przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania podlegają codziennie wykupowi za gotówkę pochodzącą z aktywów własnych na żądanie posiadacza tytułu;

d) inwestycje w przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania oddziela się od aktywów własnych zarządzającego; oraz

e) instytucja dokonująca inwestycji przeprowadza odpowiednią ocenę ryzyka przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania.

52. Przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania z państw trzecich mogą zostać uznane, jeśli spełniają wymogi określone w ust. 51 lit. a)-e) i pod warunkiem uzyskania zgody organów właściwych dla danej instytucji.

METODY SZCZEGÓŁOWE

53. W przypadku gdy instytucja posiada informacje na temat codziennych bazowych lokat kapitałowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, może ona dokonać przeglądu tych lokat w celu obliczenia wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka pozycji (ogólnego i szczególnego) zgodnie z metodami określonymi w niniejszym załączniku lub, jeśli wydano odpowiednie zezwolenie, zgodnie z metodami określonymi w załączniku V. Zgodnie z tą metodą pozycje w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania traktuje się jak pozycje w lokatach bazowych takiego przedsiębiorstwa. Zezwala się na saldowanie pozycji w lokatach bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania z innymi pozycjami posiadanymi przez instytucję, o ile dana instytucja posiada taką ilość jednostek, która pozwala na wykup/tworzenie tytułów w zamian za lokaty bazowe.

54. Instytucje mogą obliczać wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka pozycji (ogólnego i szczególnego) dla pozycji w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w niniejszym załączniku lub, jeśli wydano odpowiednie zezwolenie, zgodnie z metodami określonymi w załączniku V, w odniesieniu do pozycji, służących odwzorowaniu struktury i wyników zewnętrznie generowanego indeksu albo stałego koszyka instrumentów kapitałowych i dłużnych, o których mowa w lit. a), pod warunkiem że spełnione zostały następujące warunki:

a) celem zezwolenia wydanego przedsiębiorstwu zbiorowego inwestowania jest odwzorowanie struktury oraz wyników zewnętrznie generowanego indeksu lub stałego koszyka instrumentów kapitałowych i dłużnych; oraz

b) w ciągu minimalnego okresu sześciu miesięcy można wyraźnie ustalić korelację o współczynniku co najmniej 0,9 między dziennymi wahaniami cen tytułów uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania a indeksem lub koszykiem instrumentów kapitałowych lub dłużnych odnoszącym się do nich. W tym kontekście „korelacja” oznacza współczynnik korelacji między dziennymi dochodami z tytułów uczestnictwa przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania a indeksem instrumentów kapitałowych i dłużnych odnoszącym się do nich.

55. W przypadku gdy instytucja nie posiada informacji w zakresie codziennych lokat bazowych tytułów uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, może ona obliczać wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka pozycji (ogólnego i szczególnego) zgodnie z metodami określonymi w niniejszym załączniku, pod warunkiem że spełnione zostały następujące warunki:

a) zakłada się, że przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w pierwszej kolejności inwestuje w najwyższym dozwolonym zakresie w te klasy aktywów, które wiążą się z najwyższym wymogiem kapitałowym z tytułu ryzyka pozycji (ogólnego i szczególnego), następnie zaś w porządku malejącym, aż do osiągnięcia limitu inwestycyjnego. Pozycja w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania będzie traktowana jak bezpośredni udział w prawdopodobnych lokatach;

b) przy obliczaniu wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka pozycji instytucje uwzględnią maksymalne ryzyko pośrednie, wynikające z ewentualnego utrzymywania pozycji poprzez przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania, zwiększając proporcjonalnie wielość pozycji w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania aż do osiągnięcia maksymalnego dozwolonego poziomu ekspozycji z tytułu lokat bazowych; oraz

c) w przypadku gdy wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka pozycji (ogólnego i szczególnego) zgodnie z niniejszym ustępem wykracza ponad poziom określony w ust. 48, poziom ten stanowi limit dla wymogu kapitałowego.

56. Instytucje mogą oprzeć się na obliczeniach i sprawozdaniach strony trzeciej w zakresie wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka pozycji (ogólnego i szczególnego) dla pozycji w tytułach uczestnictwa przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania objętych przepisami ust. 53 i 55, zgodnie z metodami określonymi w niniejszym załączniku, upewniwszy się co do prawidłowości takich obliczeń i sprawozdań.

ZAŁĄCZNIK II

OBLICZANIE WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH Z TYTUŁU RYZYKA ROZLICZENIA I RYZYKA KREDYTOWEGO KONTRAHENTA

RYZYKO ROZLICZENIA/RYZYKO DOSTAWY

1. W przypadku transakcji, w których instrumenty dłużne, instrumenty kapitałowe, waluty obce i towary (z wyłączeniem umów z udzielonym lub otrzymanym przyrzeczeniem odkupu, umów zaciągania i udzielania pożyczek papierów wartościowych lub towarów) pozostają nierozliczone po ustalonej dacie dostawy, instytucja winna obliczać różnicę cenową, mogącą stanowić jej stratę. Jest to różnica między ustaloną ceną rozliczeniową danego instrumentu dłużnego, instrumentu kapitałowego, waluty obcej lub towaru oraz jego bieżącą ceną rynkową, gdy różnica ta może stanowić stratę instytucji. W celu obliczenia wymogu kapitałowego należy różnicę tę pomnożyć przez odpowiedni współczynnik z kolumny A w tabeli 1.

TABELA 1

DOSTAWA INSTRUMENTÓW DO ROZLICZENIA W PÓŹNIEJSZYM TERMINIE

2. Instytucje mają obowiązek utrzymywania funduszy własnych określonych w tabeli 2, jeżeli:

a) zapłaciły za papiery wartościowe, waluty obce lub towary przed ich otrzymaniem lub dostarczyły papiery wartościowe, waluty obce lub towary przed otrzymaniem za nie zapłaty oraz

b) w przypadku transakcji transgranicznych, upłynął jeden lub więcej dni od czasu dokonania tej płatności lub dostawy.

Tabela 2:

Wymagania kapitałowe przy dostawach instrumentów do rozliczenia w późniejszym terminie

3. Stosując wagę ryzyka do ekspozycji z tytułu dostaw z późniejszym terminem rozliczenia, traktowanych zgodnie z kolumną 3 tabeli 2, instytucje korzystające z metody określonej w art. 84-89 dyrektywy 2006/48/WE mogą kontrahentom, wobec których nie posiadają żadnych innych ekspozycji zaliczonych do portfela niehandlowego, przypisywać współczynniki PD na podstawie zewnętrznego ratingu takich kontrahentów. Instytucje korzystające z własnych oszacowań strat z tytułu wystąpienia niewypłacalności (LGD) mogą dostawom z późniejszym terminem rozliczenia traktowanych zgodnie z kolumną 3 tabeli 2, przypisać LGD określone w załączniku VII część 2 ust. 8 dyrektywy 2006/48/WE, pod warunkiem, że współczynnik taki przypisują wszystkim tego rodzaju ekspozycjom. Jako rozwiązanie alternatywne instytucje korzystające z metody określonej w art. 84-89 dyrektywy 2006/48/WE 30.6.2006 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 177/231 mogą stosować wagi ryzyka, określone w art. 78-83 tej dyrektywy, pod warunkiem, że stosują je do wszystkich tego rodzaju ekspozycji, lub też do wszystkich ekspozycji mogą stosować wagę ryzyka 100 %.

Jeżeli kwota ekspozycji dodatniej wynikająca z transakcji dostaw z późniejszym terminem rozliczenia jest nieznaczna, instytucje mogą do takich ekspozycji stosować wagę ryzyka 100 %.

4. W przypadku całkowitej awarii systemu rozliczeniowego lub rozrachunkowego, właściwe organy mogą znieść obciążenia kapitałowe, o których mowa w ust. 1 i 2, aż do wznowienia ich normalnego działania. Jeżeli w tych okolicznościach kontrahent nie zdoła rozliczyć swojej transakcji nie jest to uznawane za niewykonanie zobowiązania w kontekście ryzyka kredytowego.

RYZYKO KREDYTOWE KONTRAHENTA (CCR)

5. Wymaga się, aby instytucja utrzymywała kapitał z tytułu CCR wynikającego z następujących czynników:

a) pozagiełdowe oraz kredytowe instrumenty pochodne;

b) umowy odkupu, umowy z udzielonym lub otrzymanym przyrzeczeniem odkupu, transakcje udzielenia i zaciągnięcia pożyczek papierów wartościowych lub towarów, których podstawę stanowią papiery wartościowe i towary objęte portfelem handlowym;

c) transakcje z opcją uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego opartych na papierach wartościowych lub towarach; oraz

d) transakcje o długim okresie rozliczeń.

6. Z zastrzeżeniem przepisów ust. 7-10 wartości ekspozycji oraz kwoty ekspozycji ważone ryzykiem dla tych ekspozycji oblicza się zgodnie z przepisami tytułu V rozdział 2 sekcja 3 dyrektywy 2006/48/WE, przy czym odniesienia do „instytucji kredytowej” w tej sekcji należy interpretować jako odniesienia do „instytucji”, odniesienia do „dominujących instytucji kredytowych” jako odniesienia do „dominujących instytucji”, oraz odpowiednio do tego interpretować wszelkie terminy z nimi związane.

7. Do celów ust. 6:

Załącznik IV do dyrektywy 2006/48/WE uznaje się za zmieniony poprzez dodanie po ust. 8 sekcji C załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE;

Załącznik III do dyrektywy 2006/48/WE uznaje się za zmieniony poprzez dodanie po tabeli 1 następującego tekstu:

„Aby określić wielkość przyszłej ekspozycji kredytowej w przypadku swapu przychodu całkowitego oraz swapu ryzyka kredytowego z tytułu kredytowych instrumentów pochodnych, wartość nominalną instrumentu mnoży się przez następujące wskaźniki procentowe:

– W przypadku zobowiązania referencyjnego, które prowadząc do ekspozycji bezpośredniej instytucji, byłoby pozycją o obniżonym ryzyku w rozumieniu załącznika I: 5 %;

– W przypadku zobowiązania referencyjnego, które prowadząc do ekspozycji bezpośredniej instytucji, nie byłoby pozycją o obniżonym ryzyku w rozumieniu przepisów załącznika I: 10 %;

W przypadku swapu ryzyka kredytowego instytucja, której ekspozycja z tytułu swapu stanowi pozycję długą w instrumencie bazowym, może jednak zastosować wartość 0 % do potencjalnej przyszłej ekspozycji kredytowej, chyba że swap ryzyka kredytowego podlega procedurze rozwiązania z chwilą stwierdzenia niewypłacalności podmiotu, którego ekspozycja z tytułu swapu stanowi pozycję krótką w instrumencie bazowym, nawet jeżeli nie doszło do niewykonania zobowiązania z tytułu instrumentu bazowego, w którym to przypadku maksymalna wysokość potencjalnej przyszłej ekspozycji kredytowej instytucji nie przekracza wysokości premii, które nie zostały jeszcze wypłacone instytucji przez podmiot.

W przypadku gdy kredytowy instrument pochodny zapewnia ochronę uruchamianą w następstwie „n-tego niewykonania zobowiązania” w ramach określonej liczby zobowiązań bazowych, o tym, który z powyższych wskaźników procentowych ma zastosowanie, decyduje wartość zobowiązania o n-tej w kolejności najniższej jakości kredytowej, określonej poprzez ustalenie, czy zobowiązanie to byłoby pozycją o obniżonym ryzyku w rozumieniu załącznika I, gdyby zostało przyjęte przez daną instytucję.

8. Do celów ust. 6 podczas obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem instytucjom nie zezwala się na stosowanie metody uproszczonej ujmowania zabezpieczeń finansowych, określonej w załączniku VIII część 3 ust. 24-29 dyrektywy 2006/48/WE w kontekście uznawania skutków zabezpieczenia finansowego.

9. Do celów ust. 6 w przypadku transakcji odkupu oraz transakcji udzielenia lub zaciągnięcia pożyczek papierów wartościowych lub towarów zaksięgowanych w portfelu handlowym wszystkie instrumenty finansowe i towary, które kwalifikują się do objęcia portfelem handlowym, można traktować jako uznane zabezpieczenie. W odniesieniu doekspozycji z tytułu pozagiełdowych kredytowych instrumentów pochodnych, zaksięgowanych w portfelu L 177/232 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 30.6.2006 handlowym, za uznane zabezpieczenie można również przyjąć towary kwalifikujące się do objęcia portfelem handlowym. Do celów obliczenia korekt z tytułu zmienności, w przypadku gdy takie instrumenty finansowe lub towary, które nie zostały dopuszczone zgodnie z załącznikiem VIII dyrektywy 2006/48/WE stanowią przedmiot udzielanej pożyczki, są zbywane lub przekazywane, bądź też stanowią przedmiot zaciąganej pożyczki, są nabywane lub przyjmowane jako zabezpieczenie rzeczowe lub w innej formie w ramach takiej transakcji, a instytucja wykorzystuje metodę korekt z tytułu zmienności opartych na metodzie „nadzorczej”, zgodnie z załącznikiem VIII część 3 do tej dyrektywy, traktuje się je w taki sam sposób jak akcje nieobjęte głównym indeksem, notowane na uznanej giełdzie.

W przypadku, gdy instytucje stosują korekty z tytułu zmienności oparte na metodzie „oszacowań własnych”, zgodnie z załącznikiem VIII część 3 do dyrektywy 2006/48/WE w odniesieniu do instrumentów finansowych lub towarów, które nie zostały dopuszczone zgodnie z załącznikiem VIII tej dyrektywy, korekty z tytułu zmienności obliczane są dla każdej indywidualnej pozycji. W przypadku, gdy instytucje stosują metodę wewnętrznych modeli określonąw załączniku VIII część 3 dyrektywy 2006/48/WE, tę samą metodą mogą stosować w portfelu handlowym.

10. Do celów ust. 6, w odniesieniu do uznawania umów ramowych o wzajemnej kompensacie zobowiązań obejmujących transakcje odkupu lub transakcje udzielenia lub zaciągnięcia pożyczek papierów wartościowych lub towarów lub inne transakcje oparte na rynku kapitałowym, uznaje się kompensację zobowiązań z różnych pozycji objętych zarówno portfelem handlowym, jak i niehandlowym, jeśli kompensowane transakcje spełnią następujące warunki:

a) wszystkie transakcje podlegają codziennej wycenie według wartości rynkowej; oraz

b) wszelkie pozycje stanowiące przedmiot zaciąganej pożyczki, nabywane lub przyjmowane w ramach takich transakcji mogą zostać uznane jako uznane zabezpieczenie na mocy przepisów zawartych w tytule V rozdział 2 sekcja 3 dział 3 dyrektywy 2006/48/WE, przy czym nie stosuje się wówczas przepisów ust. 9 niniejszego załącznika.

11. W przypadku gdy kredytowy instrument pochodny objęty portfelem handlowym stanowi część wewnętrznego instrumentu zabezpieczającego, a ochronę kredytową uznano zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE, ryzyko kontrahenta z tytułu tego instrumentu uznaje się za zerowe. Alternatywnie, do celów obliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta, instytucja może systematycznie włączać wszystkie kredytowe instrumenty pochodne objęte portfelem handlowym stanowiącym część wewnętrznego instrumentu zabezpieczającego lub zakupione jako zabezpieczenie przed ekspozycją na ryzyko kredytowe kontrahenta, jeżeli ochronę kredytową uznano zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE.

12. Wymóg kapitałowy wynosi 8 % sumy kwot ekspozycji ważonych ryzykiem.

ZAŁĄCZNIK III

OBLICZANIE WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH DLA RYZYKA WALUTOWEGO

1. Jeśli suma całkowitej pozycji walutowej netto instytucji i jej pozycji netto w złocie obliczona zgodnie z procedurą ustaloną w ust. 2, przekracza 2 % jej łącznych funduszy własnych, to w celu obliczenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego mnoży się tę sumę pozycji walutowej netto i pozycji netto w złocie przez 8 %.

2. Stosuje się dwa etapy wyliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka walutowego.

2. 1.Po pierwsze należy obliczyć otwartą pozycję netto instytucji w każdej walucie (łącznie z walutą sprawozdawczą) oraz w złocie.

a) pozycja bieżąca netto (tj. wszelkie pozycje aktywów pomniejszone o wszelkie pozycje pasywów w danej walucie, łącznie z naliczonymi odsetkami lub bieżąca pozycja netto w złocie, w przypadku złota);

b) pozycja terminowa netto (tj. wszelkie kwoty do otrzymania pomniejszone o wszelkie kwoty do zapłacenia w ramach terminowych transakcji wymiany i transakcji na złoto, łącznie z giełdowymi kontraktami na waluty i złoto oraz instrumenty bazowe transakcji zamiany nie ujęte w pozycji bieżącej);

c) nieodwołalne gwarancje (i podobne instrumenty), których uruchomienie jest pewne, a nieodwołalność prawdopodobna;

d) kwota netto przyszłych przychodów/wydatków dotychczas nienaliczonych, ale już w pełni zabezpieczonych (można tu włączyć według uznania instytucji sprawozdawczej, ale za uprzednią zgodą właściwych organów, kwotę netto przyszłych przychodów/wydatków nieujętych dotychczas w zapisach księgowych ale już w pełni zabezpieczonych terminowymi transakcjami wymiany). Przyjętą zasadę należy stosować w sposób konsekwentny;

e) kwota netto ekwiwalentu delta (lub opartego na współczynniku delta) całego portfela opcji walutowych i na złoto; oraz

f) wartość rynkowa innych opcji (tj. z wyłączeniem opcji walutowych i na złoto).

Wszelkie utrzymywane celowo przez instytucję pozycje zabezpieczające przed niekorzystnym wpływem kursów walutowych na współczynnik kapitałowy można wyłączyć z rachunku otwartych pozycji walutowych netto. Pozycje takie powinny mieć charakter strukturalny lub niehandlowy, a ich wyłączenie oraz jakakolwiek zmiana warunków tego wyłączenia wymaga zgody właściwych organów. Taką samą zasadę, z zachowaniem tych samych warunków, można stosować do utrzymywanych przez instytucję pozycji dotyczących kwot pomniejszających fundusze własne.

Do celów obliczenia, o którym mowa w akapicie pierwszym, w przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania uwzględnia się ich rzeczywiste pozycje walutowe.Instytucje mogą oprzeć się na sprawozdaniach strony trzeciej na temat pozycji walutowych w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że we właściwy sposób zapewniono ich prawidłowość. Jeśli instytucja nie posiada informacji na temat pozycji walutowych w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, zakłada się, iż dokonało ono inwestycji wyrażonych w walutach obcych w maksymalnie dozwolonym dla siebie zakresie, a w odniesieniu do pozycji objętych portfelem handlowym, instytucje przy obliczaniu ich wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego uwzględniają maksymalny poziom ryzyka pośredniego, jakie wiąże się z utrzymywaniem pozycji poprzez przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania. Dokonuje się tego, zwiększając proporcjonalnie pozycję w przedsiębiorstwie proporcjonalnie do maksymalnej wartości ekspozycji względem bazowych składników lokat wynikających z uprawnień inwestycyjnych. Zakładaną pozycję walutową przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania traktuje się w kategoriach oddzielnej waluty zgodnie ze sposobami traktowania lokat w złocie z zastrzeżeniem zmiany mówiącej, że jeśli znany jest kierunek inwestycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, całkowitą pozycję długą można dodać do całkowitej, otwartej pozycji walutowej długiej, natomiast całkowitą pozycję krótką można dodać do całkowitej otwartej pozycji walutowej krótkiej. Przed dokonaniem obliczeń nie zezwala się na wzajemną kompensację pozycji.

Właściwe organy powinny mieć możliwość zezwalania instytucjom na stosowanie metody zaktualizowanej wartości netto w rachunku otwartych pozycji netto w każdej walucie i w złocie.

2. 2.Po drugie krótkie i długie pozycje netto w każdej walucie innej niż waluta sprawozdawcza oraz długą lub krótką pozycję w złocie należy przeliczyć na walutę sprawozdawczą według kursów bieżących. Te pozycje są następnie oddzielnie zsumowane, aby określić sumę pozycji netto krótkich i sumę pozycji netto długich. Wyższa z tych dwóch zsumowanych wielkości stanowi całkowitą pozycję walutową netto danej instytucji.

3. Na zasadzie odstępstwa od przepisów ust. 1 i 2 do czasu dalszej koordynacji właściwe organy mogą do celów niniejszego załącznika wymagać od instytucji stosowania następujących procedur bądź też zezwolić na stosowanie takich procedur.

3. 1.Właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na przestrzeganie niższych wymogów kapitałowych aniżeli wynikających z zastosowania przepisów ust. 1 i 2 względem pozycji w walutach silnie ze sobą skorelowanych. Właściwe organy mogą uznać dwie waluty za silnie ze sobą skorelowane jedynie wówczas, gdy prawdopodobieństwo – obliczone na podstawie dziennych kursów obowiązujących w ciągu poprzednich trzech lub pięciu lat – iż ewentualna strata poniesiona z tytułu utrzymania przeciwstawnych pozycji jednakowej wysokości w tych walutach nie przekroczy w ciągu następnych dziesięciu dni roboczych 4 % wartości takiej pozycji dopasowanej (po przeliczeniu na walutę bilansową), wynosi przynajmniej 99 % – w przypadku badania okresu trzyletniego lub 95 % – w przypadku badania okresu pięcioletniego. Fundusze własne wymagane w stosunku do pozycji dopasowanej w dwóch walutach silnie ze sobą skorelowanych wynoszą 4 % wartości tej pozycji dopasowanej. W stosunku do pozycji niedopasowanych w walutach silnie ze sobą skorelowanych i wszelkich pozycji w innych walutach wymagany kapitał wynosi 8 % wyższej z dwóch kwot – sumy pozycji netto krótkich i sumy pozycji netto długich, po odjęciu pozycji dopasowanych w walutach silnie ze sobą skorelowanych.

3. 2. Właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na wyłączanie z wyliczeń przeprowadzanych zgodnie z jedną z metod określonych w ust. 1, 2 i 3.1 pozycji w walucie objętej prawnie obowiązującą umową międzyrządową, która ogranicza pasmo wahań tej waluty w stosunku do innych walut objętych tą umową. Instytucje wyliczają swoje pozycje dopasowane w takich walutach i stosują wobec tych pozycji wymóg kapitałowy nie niższy niż 50 % dopuszczalnej granicy wahania określonej dla danych walut w umowie międzyrządowej. Pozycje niedopasowane w tych walutach traktowane są na zasadach stosowanych wobec innych walut.

Na zasadzie odstępstwa od przepisu pierwszego akapitu właściwe organy mogą zezwolić na ustalenie wymogu kapitałowego w stosunku do dopasowanych pozycji w walutach Państw Członkowskich uczestniczących w drugim etapie unii gospodarczej i walutowej na poziomie 1,6 % wartości takich pozycji dopasowanych.

4. Pozycje netto w walutach syntetycznych można rozłożyć na poszczególne waluty składowe według proporcji aktualnie obowiązujących.

ZAŁĄCZNIK IV

OBLICZANIE WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH Z TYTUŁU RYZYKA CEN TOWARÓW

1. Każda pozycja w towarach lub w instrumentach pochodnych opartych na towarach powinna być wyrażona w kategoriach standardowych jednostek miary. Bieżąca cena każdego towaru powinna być wyrażona w walucie sprawozdawczej.

2. Przyjmuje się, że pozycje w złocie lub instrumentach pochodnych opartych na złocie obciążone są ryzykiem walutowym i traktowane zgodnie z załącznikiem III lub załącznikiem V, w razie potrzeby, do celów obliczania ryzyka rynkowego.

3. Do celów niniejszego załącznika pozycje finansujące zapasy można wyłączyć tylko z rachunku ryzyka cen towarów.

4. Ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe nieobjęte innymi przepisami niniejszego załącznika należy włączyć do rachunku ryzyka ogólnego z tytułu rynkowych instrumentów dłużnych i do rachunku ryzyka walutowego.

5. Jeśli krótka pozycja staje się wymagalna przed długą pozycją, instytucje powinny zabezpieczać się również przed ryzykiem braku płynności, które może występować na pewnych rynkach.

6. Do celów ust. 19 nadwyżka długich (krótkich) pozycji instytucji nad pozycjami krótkimi (długimi) w tym samym towarze lub identycznych giełdowych kontraktach terminowych na towary, opcjach i gwarancjach subskrypcyjnych (warrantach) stanowi jej pozycję netto w każdym towarze.

Właściwe organy powinny zezwolić, aby pozycje w instrumentach pochodnych były traktowane jak pozycje w towarach, na których instrumenty te są oparte, ustanowione w ust. 8-10.

7. Właściwe organy mogą uznawać następujące pozycje jako pozycje w tych samych towarach:

a) pozycje w różnych podkategoriach towarów, w przypadku gdy podkategorie te są wzajemnie wymienialne; oraz

b) pozycje w podobnych towarach, jeśli są one bliskimi substytutami oraz jeśli można wyraźnie wykazać korelację między zmianami cenowymi na poziomie nie niższym niż 0,9 w okresie co najmniej jednego roku.

Szczególne instrumenty

8. Terminowe kontrakty giełdowe oparte na towarach i terminowe zobowiązania do nabycia lub sprzedaży poszczególnych towarów należy włączyć do systemu pomiaru jako kwoty referencyjne w kategoriach standardowych jednostek miary i przypisać im zapadalność w odniesieniu do daty wygaśnięcia.

Właściwe organy mogą zezwolić, aby wymóg kapitałowy z tytułu terminowych kontraktów giełdowych był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez giełdę, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia on dokładną miarę ryzyka związanego z terminowymi kontraktami giełdowymi oraz że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu wynikającemu z obliczeń przeprowadzonych z wykorzystaniem metod ustalonych w innych częściach niniejszego załącznika lub z zastosowania metody modeli wewnętrznych opisanej w załączniku V.

Właściwe organy mogą także zezwolić, aby wymóg kapitałowy z tytułu pozagiełdowych kontraktów pochodnych, zaliczanych do grupy określonej w niniejszym ustępie rozliczanych przez izbę rozliczeniową uznaną przez te organy był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez izbę rozliczeniową, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia on dokładną miarę ryzyka związanego z kontraktem pochodnym oraz że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu z tytułu omawianego kontraktu, który wynikałby z obliczenia dokonanego z wykorzystaniem metod ustalonych w innych częściach niniejszego załącznika lub z zastosowania metody modeli wewnętrznych opisanej w załączniku V.

9. Transakcje zamiany towarów z ustaloną ceną jednej strony transakcji i bieżącą ceną rynkową drugiej strony należy włączyć do metody przedziałów zapadalności określonej w ust. 13-18 jako szereg pozycji równych referencyjnej kwocie kontraktu, przy czym jedna pozycja odpowiada każdej płatności z tytułu transakcji zamiany, i zaklasyfikować do przedziałów zapadalności określonych w ust. 13 tabela 1. Pozycje są długie, jeśli instytucja płaci stałą cenę a otrzymuje zmienną cenę, a krótkie jeżeli instytucja otrzymuje stałą cenę a płaci zmienną cenę.

Transakcje zamiany towarów, z różnymi towarami po jej obu stronach, należy ujmować w metodzie przedziałów zapadalności w odpowiednich tabelach odpowiadających tym towarom.

10. Do celów niniejszego załącznika opcje na towary lub na towarowe transakcje pochodne należy traktować tak, jakby były pozycjami równymi co do wartości kwotom bazowym opcji, pomnożonym przez jej współczynnik delta. Tak otrzymane pozycje można saldować z równoważnymi pozycjami w identycznym towarze bazowym lub towarowej transakcji pochodnej. Wykorzystywany współczynnik delta winien pochodzić z odpowiedniej giełdy, być wyliczany przez właściwe organy lub, jeśli żaden z nich nie jest dostępny, albo też w przypadku opcji pozagiełdowych być obliczany przez samą instytucję z zastrzeżeniem, że właściwe organy powinny być przekonane, że model stosowany przez instytucję jest właściwy.

Jednak właściwe organy mogą także zdecydować, że instytucje wyliczają współczynnik delta, wykorzystując metodologię ustaloną przez te organy.

Wymaga się zabezpieczania przed innymi, oprócz ryzyka współczynnika delta, ryzykami związanymi z opcjami na towary.

Właściwe organy mogą zezwolić, aby wymóg z tytułu sprzedanych opcji giełdowych na towary był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez giełdę, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia on dokładną miarę ryzyka związanego z opcją i że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu z tytułu opcji, który wynikałby z obliczenia dokonanego z wykorzystaniem metody ustalonej w innej części niniejszego załącznika lub z zastosowania metody modeli wewnętrznych opisanej w załączniku V.

Właściwe organy mogą także zezwolić, aby wymóg kapitałowy z tytułu pozagiełdowych opcji na towary rozliczanych przez izbę rozliczeniową uznaną przez te organy, był równy depozytowi zabezpieczającemu wymaganemu przez izbę rozliczeniową, jeśli są w pełni przekonane, że zapewnia to dokładną miarę ryzyka związanego z opcją oraz że jest co najmniej równy wymogowi kapitałowemu z tytułu opcji pozagiełdowej, który wynikałby z obliczeń przeprowadzonych z wykorzystaniem metody ustalonej w innej części niniejszego załącznika lub z zastosowania metody modeli wewnętrznych opisanej w załączniku V.

Dodatkowo mogą zezwolić, aby wymóg z tytułu zakupionych giełdowych lub pozagiełdowych opcji na towary był taki sam jak wymóg z tytułu bazowego towaru, przy ograniczeniu, że wynikający stąd wymóg nie przekracza wartości rynkowej opcji. Wymóg z tytułu sprzedanych opcji pozagiełdowych ustala się w relacji do towaru bazowego.

11. Gwarancje subskrypcyjne (warranty) dotyczące towarów należy traktować w taki sam sposób jak opcje na towary, o których mowa w ust. 10.

12. Przekazujący towary lub gwarantowane prawa własności towarów w ramach umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu oraz przekazujący towary w ramach umowy udzielenia pożyczki towarów winni włączyć te towary do rachunku wymogu kapitałowego zgodnie z niniejszym załącznikiem.

a) Metoda terminów zapadalności

13. Instytucja winna stosować oddzielną tabelę zapadalności dla każdego towaru zgodną z tabelą 1. Wszelkie pozycje w danym towarze oraz wszelkie pozycje uznane za pozycje w tym samym towarze, zgodnie z ust. 7, należy zaklasyfikować do odpowiednich przedziałów zapadalności. Fizyczne zapasy należy zaklasyfikować do pierwszego przedziału zapadalności.

Tabela 1

14. Właściwe organy mogą zezwolić, aby pozycje w tym samym towarze lub pozycje uznawane zgodnie z ust. 7 za pozycje w tym samym towarze były saldowane i zaklasyfikowane do odpowiedniego przedziału zapadalności w kwocie netto w następujących przypadkach:

a) pozycji w kontraktach z terminem rozliczenia przypadającym w tym samym dniu; oraz

b) pozycji w kontraktach z terminem rozliczenia przypadającym w odstępie co najwyżej 10 dni, jeśli kontrakty sprzedawane są na rynkach z codziennymi datami dostaw.

15. Instytucja powinna następnie obliczyć sumę pozycji długich i sumę pozycji krótkich w każdym przedziale zapadalności. Kwota tej pierwszej (ostatniej) zrównoważona ostatnią (pierwszą) w danym przedziale zapadalności stanowi dopasowaną pozycję w tym przedziale, zaś pozostająca pozycja długa lub krótka stanowi niedopasowaną pozycję w tym przedziale.

16. Część niedopasowanej długiej (krótkiej) pozycji w danym przedziale zapadalności zrównoważona niedopasowaną krótką (długą) pozycją w kolejnym przedziale zapadalności stanowi dopasowaną pozycję między dwoma przedziałami zapadalności. Część niedopasowanej pozycji długiej lub niedopasowanej pozycji krótkiej, która nie może być w ten sposób zrównoważona, stanowi pozycję niedopasowaną.

17. Wymóg kapitałowy instytucji z tytułu poszczególnych towarów oblicza się na podstawie odpowiedniej tabeli zapadalności jako sumę następujących elementów:

a) suma dopasowanych pozycji długich i krótkich pomnożonych przez odpowiednie stopy narzutu podane w drugiej kolumnie tabeli przedstawionej w ust. 13 tabela 1 dla każdego przedziału zapadalności oraz przez cenę bieżącą towaru;

b) dopasowana pozycja między dwoma przedziałami zapadalności dla każdego przedziału zapadalności, do którego przenoszona jest pozycja niedopasowana pomnożona przez 0,6 % (stopa przeniesienia) oraz przez cenę bieżącą towaru; oraz

c) pozostające pozycje niedopasowane pomnożone przez 15 % (stopa rzeczywista) oraz przez cenę bieżącą towaru.

18. Całkowity wymóg kapitałowy instytucji z tytułu ryzyka cen towarów oblicza się jako sumę wymogów kapitałowych obliczonych dla każdego towaru zgodnie z ust. 17.

b) Metoda uproszczona

19. Wymóg kapitałowy instytucji z tytułu każdego towaru oblicza się jako sumę:

a) 15 % pozycji netto, długiej lub krótkiej, pomnożonej przez cenę bieżącą towaru; oraz

b) 3 % pozycji brutto, długiej plus krótkiej, pomnożonej przez cenę bieżącą towaru.

20. Całkowity wymóg kapitałowy instytucji z tytułu ryzyka cen towarów oblicza się jako sumę wymogów kapitałowych obliczonych dla każdego towaru zgodnie z ust. 19.

c) Rozszerzona metoda terminów zapadalności

21. Właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na stosowanie minimalnych stóp narzutu, stóp przeniesienia i stóp rzeczywistych określonych w poniższej tabeli (tabela 2) zamiast stóp określonych w ust. 13, 14, 17 i 18, pod warunkiem że instytucje w opinii swych właściwych organów:

a) prowadzą znaczącą działalność w zakresie obrotu towarowego;

b) posiadają zdywersyfikowany portfel towarów; oraz

c) nie są jeszcze w stanie stosować modeli wewnętrznych do celów ustalania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów zgodnie z załącznikiem V.

Tabela 2

ZAŁĄCZNIK V

ZASTOSOWANIE MODELI WEWNĘTRZNYCH DO OBLICZENIA WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH

1. Właściwe organy zezwalają instytucjom, z zastrzeżeniem warunków określonych w niniejszym załączniku, na obliczanie wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka pozycji, ryzyka walutowego lub ryzyka cen towarów za pomocą ich własnych, wewnętrznych modeli zarządzania ryzykiem, zamiast metod opisanych w załącznikach I, III i IV lub w połączeniu z tymi metodami. Stosowanie tych modeli do obliczania kapitału wymaganego przez organy nadzoru zawsze wymaga wyraźnej akceptacji właściwych organów.

2. Akceptacja powinna być wydawana jedynie wtedy, jeśli właściwe organy są przekonane, że model wewnętrzny instytucji jest koncepcyjnie solidny i kompleksowo wdrożony oraz że w szczególności dotrzymane są następujące standardy jakościowe:

a) model wewnętrzny jest ściśle zintegrowany z codziennym procesem zarządzania ryzykiem w instytucji i służy jako podstawa sprawozdawczości na temat ekspozycji na ryzyko dla kierownictwa wyższego szczebla instytucji;

b) instytucja posiada jednostkę kontroli ryzyka, niezależną od jednostek operacyjnych i podlegającą bezpośrednio kierownictwu wyższego szczebla. Jednostka ta musi być odpowiedzialna za projektowanie i wdrażanie modelu wewnętrznego instytucji. Winna ona opracowywać i analizować dzienne sprawozdania na temat wyników modelu wewnętrznego oraz na temat odpowiednich środków, które należy podejmować w postaci limitów handlowych. Jednostka ta dokonuje również wstępnej i bieżącej akceptacji modelu wewnętrznego;

c) zarząd instytucji i kierownictwo wyższego szczebla aktywnie uczestniczą w procesie kontroli ryzyka, a szczebel kierownictwa posiadający wystarczające upoważnienia do wprowadzania zarówno ograniczeń pozycji utrzymywanych przez poszczególnych handlowców, jak i całkowitej ekspozycji instytucji na ryzyko, codzienne weryfikuje sprawozdania opracowane przez jednostkę kontroli ryzyka;

d) instytucja posiada wystarczającą ilość pracowników wykwalifikowanych w wykorzystaniu zaawansowanych modeli w dziedzinach działalności handlowej, kontroli ryzyka, audytu i ewidencji;

e) instytucja opracowała procedury monitorowania i potwierdzania zgodności z udokumentowanym zbiorem wewnętrznych zasad i mechanizmów kontroli, dotyczących całokształtu funkcjonowania modelu wewnętrznego;

f) model wewnętrzny instytucji posiada udokumentowaną historię funkcjonowania w zakresie wystarczającej dokładności pomiaru ryzyka;

g) instytucja regularnie realizuje rygorystyczny program testów skrajnych warunków, a wyniki tych testów są weryfikowane przez kierownictwo wyższego szczebla i odzwierciedlane w zasadach i limitach przez nie ustalanych. Procedura ta dotyczy w szczególności braku płynności rynków w skrajnych warunkach rynkowych, ryzyka koncentracji, rynków jednokierunkowych (one-way markets), ryzyka wystąpienia zdarzeń i niestałych, sprzecznych z założeniami modelu wahań cen (jump-to-default risks), nieliniowych produktów, znacznych ujemnych pozycji wykonania opcji (out-of-the-money positions), pozycji podlegających zjawisku zaniżonych cen (gapping of prices) oraz innych ryzyk, które mogą nie zostać należycie uwzględnione w modelu wewnętrznym. Skrajne warunki przyjmowane w teście odpowiadają charakterowi portfela oraz okresowi wymaganemu do zabezpieczenia lub zarządzania ryzykiem w trudnych warunkach rynkowych; oraz

h) instytucja musi przeprowadzać, jako element swojego regularnego procesu kontroli wewnętrznej, niezależną weryfikację modelu wewnętrznego.

Weryfikacja, o której mowa akapicie pierwszym w lit. h), obejmuje zarówno działalność jednostek handlowych, jak i niezależnej jednostki kontroli ryzyka. Przynajmniej raz w roku instytucja musi przeprowadzić weryfikację całokształtu procesu zarządzania ryzykiem.

Weryfikacja ta obejmuje, co następuje:

a) adekwatność dokumentacji systemu i procesu zarządzania ryzykiem oraz organizację jednostki kontroli ryzyka;

b) spójność miar ryzyka rynkowego z codziennym zarządzaniem ryzykiem oraz spójność systemu informowania kierownictwa;

c) wykorzystywany przez instytucję proces akceptacji modeli wyceny ryzyka oraz systemów wyceny stosowanych przez pracowników jednostek handlowych i ewidencyjnych;

d) zakres ryzyka rynkowego ujmowanego w modelu wewnętrznym oraz akceptowanie wszelkich istotnych zmian w modelu wewnętrznym;

e) dokładność i kompletność danych o pozycjach, dokładność i zasadność założeń o zmienności i korelacji oraz dokładność wyceny i obliczeń wrażliwości na ryzyko;

f) wykorzystywany przez instytucję proces weryfikacji mający na celu ocenę spójności, terminowości i rzetelności źródeł danych wykorzystywanych do zasilania modelu wewnętrznego, a także niezależność tych źródeł danych; oraz

g) proces weryfikacji stosowany przez instytucję do oceny weryfikacji ex post przeprowadzanej w celu oceny dokładności modelu.

3. Instytucje mają wdrożone procedury dla zapewnienia, że ich modele wewnętrzne zostały należycie zaakceptowane przez odpowiednio wykwalifikowane strony niebiorące udziału w procedurze ich opracowywania w celu zapewnienia, że są one solidne koncepcyjnie i uwzględniają wszystkie istotne ryzyka. Akceptacja przeprowadzana jest po wstępnym opracowaniu modelu wewnętrznego oraz zawsze, gdy wprowadzane są w nim istotne zmiany. Akceptacja prowadzona jest także okresowo, ale przede wszystkim w przypadku wystąpienia istotnych zmian w strukturze rynku lub zmian w składzie portfeli, które mogą sprawić, że model wewnętrzny przestanie być odpowiedni. Instytucje korzystają z nowych rozwiązań w zakresie technik i najlepszych praktyk. Procedura akceptacji modelu wewnętrznego nie polega wyłącznie na weryfikacji ex post, obejmuje ona także przynajmniej następujące działania:

a) testy mające wykazać, czy założenia przyjęte w ramach modelu wewnętrznego są prawidłowe i czy nie nastąpiło niedoszacowanie lub zawyżenie ryzyka;

b) oprócz przewidzianych w przepisach programów weryfikacji ex post, instytucje przeprowadzają własne testy akceptacyjne modelu wewnętrznego, w związku z ryzykami i strukturami w zakresie swoich portfeli; oraz

c) zastosowanie hipotetycznych portfeli w celu zapewnienia, że model wewnętrzny może uwzględniać szczególne właściwości strukturalne, które mogą potencjalnie wystąpić, np. istotne ryzyka bazowe i ryzyko koncentracji.

4. Instytucja winna monitorować dokładność i funkcjonowanie swojego modelu wewnętrznego przez realizację programu weryfikacji ex post. Weryfikacja ex post winna zapewniać dla każdego dnia roboczego porównanie jednodniowej miary wartości zagrożonej generowanej przez model wewnętrzny dla pozycji w portfelu z jednodniową zmianą wartości portfela na koniec kolejnego dnia roboczego.

Właściwe organy badają zdolność instytucji do dokonywania weryfikacji historycznej zarówno rzeczywistych, jak i hipotetycznych zmian wartości portfela. Podstawą weryfikacji historycznej hipotetycznych zmian wartości portfela jest porównanie wartości portfela na koniec dnia z jego wartością na koniec następnego dnia, przy założeniu braku zmian pozycji. Właściwe organy wymagają, aby instytucje podejmowały właściwe środki w celu ulepszenia programu weryfikacji historycznej, jeśli stwierdzono w nim braki. Właściwe organy wymagają od instytucji dokonywania co najmniej weryfikacji historycznej hipotetycznych wyników (wykorzystując w tym celu zmiany wartości portfela, które nastąpiłyby, gdyby pozycje na koniec dnia pozostały niezmienione).

5. Właściwe organy akceptują stosowanie modelu wewnętrznego instytucji do celów obliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka szczególnego związanego z pozycjami w papierach dłużnych i kapitałowych, jeśli model wewnętrzny jest zgodny z wymogami określonymi w dalszej części niniejszego załącznika i spełnia następujące warunki:

a) model wyjaśnia historyczne wahania cen w ramach portfela;

b) model uwzględnia koncentrację w kategoriach wielkości oraz zmiany struktury portfela;

c) model jest odporny na niekorzystne warunki;

d) model jest sprawdzany za pomocą weryfikacji historycznej mającej na celu ocenę prawidłowości ujęcia ryzyka szczególnego. Jeśli właściwe organy zezwalają na weryfikację historyczną na podstawie odpowiednich subportfeli, wyboru tych subportfeli należy dokonywać w jednolity sposób;

e) model uwzględnia bazowe ryzyko rodzajowe, a mianowicie instytucje powinny wykazać, że model wewnętrzny jest wrażliwy na istotne różnice idiosynkratyczne między podobnymi, ale nie identycznymi pozycjami;

f) model uwzględnia ryzyko wystąpienia niekorzystnych zdarzeń.

Model wewnętrzny instytucji konserwatywnie ocenia ryzyko wynikające z pozycji o ograniczonej płynności oraz pozycji o ograniczonej przejrzystości cenowej, w ramach realistycznych scenariuszy rozwoju rynku. Ponadto model wewnętrzny spełnia minimalne normy dotyczące danych. Wskaźniki zastępcze są odpowiednio konserwatywne i można je stosować wyłącznie w przypadku gdy dostępne dane nie są wystarczające lub nie odzwierciedlają rzeczywistej zmienności pozycji lub portfela.

Obliczając wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego za pomocą modelu wewnętrznego, instytucja może zdecydować o wyłączeniu z tych obliczeń pozycji dotyczących sekurytyzacji lub kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych n–tym niewykonaniem zobowiązania, w przypadku których spełnia wymogi kapitałowe z tytułu ryzyk związanych z pozycjami zgodnie z załącznikiem I, z wyjątkiem tych pozycji, które podlegają metodzie określonej w pkt 51.

Ponieważ techniki i najlepsze praktyki zmieniają się z czasem, instytucje korzystają z nowych technik i najlepszych praktyk.

Od instytucji nie wymaga się uwzględnienia ryzyka niewykonania zobowiązań i migracji w odniesieniu do rynkowych instrumentów dłużnych w ich wewnętrznym modelu, jeżeli uwzględnia ona to ryzyko spełniając wymogi określone w pkt 5a do 5k.

5a. Instytucje, które podlegają przepisom pkt 5 w odniesieniu do rynkowych instrumentów dłużnych, dysponują metodą pozwalającą im uwzględniać przy obliczeniach wymogów kapitałowych ryzyko niewykonania zobowiązań i ryzyko migracji w odniesieniu do pozycji ich portfela handlowego, będące ryzykami dodatkowymi do ryzyk uwzględnionych w pomiarze wartości zagrożonej, o którym mowa w pkt 5. Instytucja wykazuje, że jej metoda spełnia normy ostrożnościowe porównywalne z normami obowiązującymi dla metody określonej w art. 84-89 dyrektywy 2006/48/WE, przy założeniu, że poziom ryzyka jest stały oraz w odpowiednich przypadkach dokonywane są korekty, aby uwzględnić wpływ płynności, koncentracji, hedgingu i opcjonalności.

Zakres

5b. Metoda uwzględniania dodatkowych ryzyk niewykonania zobowiązań i migracji obejmuje wszystkie pozycje, które podlegają narzutowi kapitałowemu z tytułu ryzyka szczególnego stopy procentowej, ale nie obejmuje pozycji dotyczących sekurytyzacji lub kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych n– tym niewykonaniem zobowiązania. Pod warunkiem uzyskania zgody organu nadzoru, instytucja może zdecydować, że będzie stale uwzględniać wszystkie pozycje w papierach kapitałowych notowanych na rynkach regulowanych i pozycje w instrumentach pochodnych, których instrumentem bazowym są papiery kapitałowe notowane na rynkach regulowanych, których uwzględnianie jest zgodne ze sposobem wewnętrznego pomiaru ryzyka i zarządzania tym ryzykiem przez instytucję. Metoda uwzględnia wpływ korelacji pomiędzy przypadkami niewykonania zobowiązań i migracji. Wpływ rozróżnienia pomiędzy przypadkami niewykonania zobowiązania i migracji z jednej strony a innymi czynnikami ryzyka rynkowego z drugiej strony nie jest uwzględniany.

Parametry

5c. Metoda uwzględniania ryzyk dodatkowych mierzy straty z tytułu niewykonania zobowiązań i zmian ratingów wewnętrznych lub zewnętrznych zgodnie z przedziałem ufności wynoszącym 99,9 % w ramach horyzontu kapitałowego wynoszącego jeden rok. Założenia dotyczące korelacji są poparte analizą obiektywnych danych w ramach, które są prawidłowe z koncepcyjnego punktu widzenia. Metoda uwzględniania dodatkowych ryzyk powinna odpowiednio uwzględniać koncentracje określonego emitenta lub emitentów. Uwzględnione powinny być także koncentracje, które mogą powstawać w warunkach skrajnych w obrębie jednej klasy produktów lub większej liczby klas produktów.

Metoda ta powinna opierać się na założeniu stałego poziomu ryzyka w rocznym horyzoncie kapitałowym, implikując, że poszczególne pozycje lub grupy pozycji portfela handlowego, w przypadku których doszło do niewykonania zobowiązań lub migracji podczas ich horyzontu płynnościowego, powracają do stanu równowagi na koniec horyzontu płynnościowego, osiągając pierwotny poziom ryzyka. Alternatywnie, instytucja może zadecydować o systematycznym stosowaniu założenia dotyczącego stałej pozycji, obejmującego jeden rok.

5d. Horyzonty płynnościowe są określane na podstawie okresu wymaganego do sprzedaży pozycji lub do zabezpieczenia wszystkich istotnych ryzyk cenowych, które mają zastosowanie w skrajnych warunkach rynkowych, przy czym należy w szczególnym stopniu uwzględnić wielkość danej pozycji. Horyzonty płynnościowe odzwierciedlają faktyczne praktyki i doświadczenia z okresów zarówno systematycznych, jak i niesystematycznych warunków skrajnych. Horyzont płynnościowy jest mierzony zgodnie z konserwatywnymi założeniami i jest dostatecznie długi, aby sama transakcja sprzedaży lub zabezpieczenia nie wpływała w istotnym stopniu na cenę sprzedaży lub zabezpieczenia.

Przy ustalaniu odpowiedniego horyzontu płynnościowego dla pojedynczej pozycji lub grupy pozycji obowiązuje dolny pułap wynoszący trzy miesiące.

Przy ustalaniu odpowiedniego horyzontu płynnościowego dla pojedynczej pozycji lub grupy pozycji uwzględnia się wewnętrzne zasady polityki instytucji dotyczące korekt aktualizujących wartość wyceny i zarządzania przeterminowanymi pozycjami. Jeżeli instytucja ustala horyzonty płynnościowe nie dla poszczególnych pozycji, ale dla grup pozycji, kryteria służące do definiowania grup pozycji powinny być określane w taki sposób, aby konkretnie odzwierciedlały różnice płynności. Horyzonty płynnościowe powinny być dłuższe dla pozycji, które cechuje koncentracja, odzwierciedlając dłuższy okres potrzebny do likwidacji tych pozycji. Horyzont płynnościowy w przypadku securitisation warehouse powinien odzwierciedlać okres, który jest wymagany w skrajnych warunkach rynkowych do utworzenia, sprzedaży i sekurytyzacji aktywów lub do zabezpieczenia istotnych czynników ryzyka.

5e. W celu uwzględnienia dodatkowych ryzyk niewykonania zobowiązań i migracji do metody stosowanej przez instytucję można włączać zabezpieczenia. Saldowanie pozycji jest dopuszczalne, jeżeli pozycje długie i krótkie dotyczą tego samego instrumentu finansowego. Skutki zabezpieczania lub dywersyfikacji związane z długimi i krótkimi pozycjami obejmującymi różne instrumenty lub różne papiery wartościowe tego samego dłużnika oraz z długimi i krótkimi pozycjami dotyczącymi różnych emitentów mogą być uwzględnione jedynie za pomocą konkretnego modelowania długich i krótkich pozycji brutto dotyczących różnych instrumentów. Instytucje uwzględniają wpływ istotnych ryzyk, które mogą wystąpić w okresie pomiędzy datą rozliczenia zabezpieczenia a horyzontem płynnościowym, oraz możliwości wystąpienia znaczących ryzyk bazowych w strategiach hedgingowych, w rozbiciu na produkty, uprzywilejowany charakter w strukturze kapitałowej, ocenę wewnętrzną lub zewnętrzną, termin rozliczenia, datę emisji i inne różnice pomiędzy instrumentami. Instytucja uwzględnia zabezpieczenie tylko w takim zakresie, w którym zabezpieczenie to może być utrzymane nawet wówczas, gdy dłużnik stoi przed zdarzeniem kredytowym lub innym zdarzeniem.

W przypadku pozycji portfela handlowego zabezpieczanych za pomocą dynamicznych strategii hedgingowych, możliwe jest uznanie zmian struktury zabezpieczenia podczas horyzontu płynnościowego zabezpieczonej pozycji, pod warunkiem że dana instytucja:

(i) decyduje się modelować zmiany struktury zabezpieczenia w sposób jednolity w całej grupie pozycji portfela handlowego;

(ii) wykazała, że dzięki włączeniu zmian struktury polepszają się pomiary ryzyka; oraz

(iii) wykazała, że rynki instrumentów stanowiących zabezpieczenia są dostatecznie płynne, aby umożliwić takie zmiany struktury zabezpieczenia nawet podczas okresów napięć. Ewentualne pozostałe ryzyka wynikające z dynamicznych strategii hedgingowych muszą zostać uwzględnione w narzucie kapitałowym.

5f. Metoda uwzględniania dodatkowych ryzyk niewykonania zobowiązań i migracji odzwierciedla nieliniowe skutki opcji, strukturyzowanych kredytowych instrumentów pochodnych i innych pozycji, które cechuje znaczna nieliniowość w zakresie zmian cen. Instytucja uwzględnia także odpowiednio wysokość ryzyka modelu nieodłącznie związanego z wyceną i szacowaniem ryzyka cen dotyczącego takich produktów.

5g. Metoda uwzględniania dodatkowych ryzyk niewykonania zobowiązań i migracji opiera się na obiektywnych i aktualnych danych

Walidacja

5h. W ramach niezależnego przeglądu systemu pomiaru ryzyka oraz walidacji wewnętrznych modeli, zgodnie z wymogami określonymi w niniejszym załączniku, instytucje dokonują następujących czynności w związku z metodą uwzględniania dodatkowych ryzyk niewykonania zobowiązań i migracji:

(i) sprawdzają, czy ich metoda modelowania korelacji i zmian cen jest odpowiednia dla portfela tych instytucji, weryfikując m.in. wybór i wagi czynników ryzyka systematycznego;

(ii) przeprowadzają różnorodne testy warunków skrajnych, w tym analizę wrażliwości i analizę scenariuszy wariantowych, aby ocenić zasadność podejścia w kategoriach jakościowych i ilościowych, szczególnie w odniesieniu do sposobu ujmowania koncentracji. Testy nie ograniczają się do zakresu zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości;

(iii) stosują odpowiednią walidację ilościową, w tym odpowiednie wewnętrzne wartości referencyjne na potrzeby modelowania.

Metoda uwzględniania ryzyk dodatkowych jest zgodna z wewnętrznymi metodami zarządzania ryzykiem stosowanymi przez instytucję do celów identyfikowania i mierzenia ryzyk handlowych oraz zarządzania tymi ryzykami.

Dokumentacja

5i. Instytucja dokumentuje swoją metodę uwzględniania dodatkowych ryzyk niewykonania zobowiązań i migracji, tak, aby jej założenia dotyczące korelacji i inne założenia na potrzeby modelowania były przejrzyste dla właściwych organów.

Wewnętrzne metody oparte na innych parametrach

5j. Jeżeli instytucja stosuje metodę uwzględniania ryzyk dodatkowych niewykonania zobowiązań i migracji, która nie jest zgodna ze wszystkimi wymogami określonymi w niniejszym punkcie, ale jest zgodna z wewnętrznymi metodami stosowanymi przez instytucję do celów identyfikowania i mierzenia ryzyk oraz zarządzania tymi ryzykami, instytucja powinna być w stanie wykazać, że wymóg kapitałowy obliczony według jej metody jest co najmniej równie wysoki, jak gdyby został obliczony za pomocą metody w pełni zgodnej z wymogami określonymi w niniejszym punkcie. Właściwe organy sprawdzają zgodność z przepisem określonym w poprzednim zdaniu co najmniej raz w roku. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego monitoruje zakres praktyk w tym obszarze i przygotowuje wytyczne w celu zagwarantowania równych warunków konkurencji.

Częstotliwość obliczeń

5k. Co najmniej raz w tygodniu instytucja dokonuje obliczeń wymaganych w ramach wybranej przez siebie metody w celu uwzględnienia dodatkowego ryzyka.

5l. Właściwe organy akceptują stosowanie metody wewnętrznej do obliczania dodatkowego narzutu kapitałowego zamiast narzutu kapitałowego dla portfela tradingu korelacji zgodnie z załącznikiem I pkt 14a, pod warunkiem że wszystkie warunki określone w tym punkcie zostały spełnione.

Taka metoda wewnętrzna uwzględnia odpowiednio wszystkie ryzyka cenowe w zakresie przedziału ufności wynoszącego 99,9 % w ramach horyzontu kapitałowego wynoszącego jeden rok, przy założeniu że poziom ryzyka jest stały, a w odpowiednich przypadkach dokonywane są korekty, aby uwzględnić wpływ płynności, koncentracji, hedgingu i opcjonalności. Instytucja może objąć metodą, o której mowa w niniejszym punkcie, wszelkie pozycje, którymi zarządza się wraz z pozycjami portfela tradingu korelacji, i może wtedy wykluczyć te pozycje z metody wymaganej na mocy pkt 5a.

Kwota tego narzutu kapitałowego dla wszystkich ryzyk cenowych nie jest niższa niż 8 % narzutu kapitałowego, który zostałby obliczony zgodnie z załącznikiem I pkt 14a dla wszystkich pozycji włączonych do narzutu dla wszystkich ryzyk cenowych.

Należy w szczególności prawidłowo ująć następujące ryzyka:

a) skumulowane ryzyko wynikające z wielu przypadków niewykonania, w tym uporządkowanie pod względem znaczenia niewykonania, w transzowanych produktach,

b) ryzyko spreadu kredytowego, w tym efekty gamma i cross– gamma;

c) zmienność założonych korelacji w tym efekty krzyżowe pomiędzy spreadami i korelacjami;

d) ryzyko bazy, w tym zarówno:

(i) bazy pomiędzy spreadem indeksu a spreadami stanowiących go instrumentów prostych; oraz

(ii) bazy pomiędzy założoną korelacją indeksu a korelacją dostosowanych portfeli;

e) zmienność stopy odzysku, gdyż wiąże się ona z faktem, że stopy odzysku mają skłonność do wpływania na ceny transz; oraz

f) w stopniu, w jakim kompleksowa miara ryzyka uwzględnia korzyści z hedgingu dynamicznego, ryzyko deficytu zabezpieczenia (hedge slippage) i potencjalne koszty zmiany struktury takich zabezpieczeń.

Do celów niniejszego punktu instytucja posiada wystarczające dane rynkowe mające zagwarantować, że w pełni ujmuje ona istotne ryzyka tych ekspozycji w swojej metodzie wewnętrznej zgodnie z normami określonymi w niniejszym punkcie, że wykazuje poprzez weryfikację historyczną lub z użyciem innym metod, że jej miary ryzyka mogą właściwie wyjaśniać historyczne wahania cen tych produktów, i że dba o to, by możliwe było oddzielenie pozycji, dla których posiada zgodę co do włączenia ich w narzut kapitałowy zgodnie z niniejszym punktem, od pozycji, dla których takiej zgody nie posiada.

W odniesieniu do portfeli podlegających niniejszemu punktowi instytucje regularnie stosują określone, wcześniej ustalone symulacje warunków skrajnych. Takie scenariusze warunków skrajnych badają wpływ warunków skrajnych na współczynniki niewykonania, stopy odzysku, spready kredytowe i korelacje na wyniku finansowym tradingu korelacji. Instytucja stosuje takie symulacje warunków skrajnych co najmniej raz w tygodniu, a co najmniej raz na kwartał składa właściwym organom sprawozdanie z wyników symulacji, co obejmuje również porównania z narzutem kapitałowym instytucji zgodnie z niniejszym punktem. Wszelkie przypadki uzyskania w teście warunków skrajnych istotnych braków w tym narzucie kapitałowym są zgłaszane terminowo właściwym organom. W oparciu o wyniki testów warunków skrajnych właściwe organy rozważą zastosowanie uzupełniającego narzutu kapitałowego wobec portfela tradingu korelacji, tak jak to określono w art. 136 ust. 2 dyrektywy 2006/48/WE.

Co najmniej raz w tygodniu instytucja dokonuje obliczeń narzutu kapitałowego w celu uwzględnienia wszystkich ryzyk cenowych.”;

6. Instytucje wykorzystujące modele wewnętrzne, które nie zostały zaakceptowane zgodnie z pkt 5, podlegają odrębnemu narzutowi kapitałowemu z tytułu ryzyka szczególnego, obliczonemu zgodnie z załącznikiem I

7. Do celów pkt 10b lit. a) i b) wyniki własnych obliczeń instytucji skaluje się za pomocą mnożników (m_c) i (m_s). Mnożniki te mają co najmniej wartość 3.

8. Do celów pkt 10b lit. a) i b) mnożniki (m_c) i (m_s) zostają zwiększone o czynnik dodatkowy wynoszący od 0 do 1, zgodnie z tabelą 1, w zależności od liczby przekroczeń w ciągu ostatnich 250 dni roboczych, potwierdzonych przez instytucję za pomocą weryfikacji historycznej pomiaru wartości zagrożonej, który jest opisany w pkt 10. Właściwe organy wymagają, aby instytucje obliczały przekroczenia w jednolity sposób, na podstawie weryfikacji historycznej opartej na hipotetycznych i rzeczywistych zmianach wartości portfela. Przekroczenie oznacza jednodniową zmianę wartości portfela przewyższającą odpowiadającą jej jednodniową miarę wartości zagrożonej wygenerowaną przez model wewnętrzny instytucji. Do celów określania czynnika dodatkowego liczba przekroczeń jest ustalana co najmniej raz na kwartał i jest równa wyższej liczbie przekroczeń w oparciu o hipotetyczne i rzeczywiste zmiany wartości portfela.

Tabela 1

Właściwe organy mogą w indywidualnych przypadkach i w związku z wyjątkowymi okolicznościami pominąć wymóg powiększania mnożnika o czynnik dodatkowy zgodnie z tabelą 1, jeśli instytucja wykazała w sposób przekonywujący te organy, że takie zwiększenie jest nieuzasadnione oraz że model wewnętrzny jest zasadniczo poprawny.

Jeśli liczne przekroczenia wskazują, że model wewnętrzny nie jest wystarczająco dokładny, właściwe organy powinny wycofać jego akceptację lub uruchomić odpowiednie środki zapewniające, że zostanie on niezwłocznie usprawniony.

W celu umożliwienia właściwym organom ciągłego monitorowania adekwatności czynnika dodatkowego instytucje powinny niezwłocznie powiadamiać właściwe organy - w każdym przypadku najpóźniej w ciągu pięciu dni roboczych - o przekroczeniach wynikających z ich programu weryfikacji ex post, które zgodnie z powyższą tabelą implikowałyby powiększenie mnożnika.

9. (uchylony)

10. Obliczenie wartości zagrożonej winno podlegać następującym minimalnym standardom:

a) obliczanie wartości zagrożonej co najmniej raz dzienne;

b) 99-ty percentyl, jednostronny przedział ufności;

c) odpowiednik 10-dniowego okresu utrzymywania pozycji (instytucje mogą wykorzystać miary wartości zagrożonej obliczone zgodnie z krótszymi okresami utrzymywania pozycji skalowanymi do 10 dni, na przykład przez pierwiastek kwadratowy czasu. Instytucja stosująca tę metodę okresowo uzasadnia jej słuszność przed właściwymi organami);

d) efektywny okres obserwacji wynoszący co najmniej jeden rok, z wyjątkiem gdy krótszy okres obserwacji jest uzasadniony istotnym skokiem zmienności cenowej; oraz

e) miesięczna aktualizacja zbioru danych.

10a. Oprócz tego każda instytucja oblicza »wartość zagrożoną w warunkach skrajnych« na podstawie miary wartości zagrożonej aktualnego portfela dla dziesięciodniowego okresu utrzymywania pozycji, przy użyciu 99. percentyla i przy jednostronnym przedziale ufności, przy czym parametry wejściowe do modelu wartości zagrożonej są skalowane według danych historycznych z nieprzerwanego dwunastomiesięcznego okresu znacznych napięć finansowych, które wywierały wpływ na portfel instytucji. Wybór takich danych historycznych podlega zatwierdzeniu przez właściwe organy i corocznemu przeglądowi przeprowadzanemu przez instytucję. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego monitoruje zakres praktyk w tym obszarze i przygotowuje wytyczne w celu zagwarantowania konwergencji. Instytucje obliczają wartość zagrożoną w warunkach skrajnych co najmniej raz w tygodniu.

10b. Każda instytucja spełnia każdego dnia wymóg kapitałowy wyrażony jako suma wartości z lit a) i lit. b) oraz instytucja, która stosuje metodę modeli wewnętrznych do obliczania wymogu kapitałowego z tytułu szczególnego ryzyka pozycji spełnia wymóg kapitałowy wyrażony jako suma wartości z lit. c) i lit. d) poniżej:

a) wyższa z następujących wartości:

(i) wartość zagrożona z poprzedniego dnia obliczona zgodnie z pkt 10 (VaR_t-1); oraz

(ii) średnia z dziennych miar wartości zagrożonej obliczonych zgodnie z pkt 10 każdego dnia podczas 60 ostatnich dni roboczych (VaR_avg), pomnożona przez mnożnik (m_c);

b) wyższa z następujących wartości:

(i) ostatnia dostępna wartość zagrożona w warunkach skrajnych obliczona zgodnie z pkt 10a (sVaR_t-1); oraz

(ii) średnia miar wartości zagrożonej w warunkach skrajnych obliczonych w sposób i z częstotliwością wskazanymi w pkt 10a podczas 60 ostatnich dni roboczych (sVaR_avg), pomnożona przez mnożnik (m_s);

c) narzut kapitałowy obliczony zgodnie z załącznikiem I dla ryzyk pozycji dotyczących pozycji sekurytyzacyjnych i kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych n–tym niewykonaniem zobowiązania w portfelu handlowym z wyjątkiem tych, które zostały włączone do narzutu kapitałowego zgodnie z pkt 5 l;

d) ostatnia miara dodatkowego ryzyka niewykonania zobowiązań i migracji obliczona zgodnie z pkt 5a lub średnia miara tego ryzyka z ostatnich 12 tygodni, w zależności od tego, która z tych miar jest wyższa, oraz, w stosownych przypadkach, ostatnia miara wszystkich ryzyk cenowych obliczona zgodnie z pkt 5a lub średnia miara tych ryzyk z ostatnich 12 tygodni, w zależności od tego, która z tych miar jest wyższa.

10c. Instytucje przeprowadzają również odwrotne testy warunków skrajnych.

11. Właściwe organy powinny wymagać, aby model wewnętrzny ujmował w sposób dokładny wszelkie istotne ryzyka cenowe opcji lub pozycji mających charakter opcjonalny oraz żeby wszelkie inne ryzyka nieujęte przez model znalazły odpowiednie pokrycie w funduszach własnych.

12. Wewnętrzny model pomiaru ryzyka uwzględnia dostateczną liczbę czynników ryzyka, która powinna zależeć od zakresu działalności instytucji na odpowiednich rynkach. Jeżeli czynnik ryzyka jest uwzględniony w stosowanym przez instytucję modelu wyceny, ale nie jest uwzględniony w modelu pomiaru ryzyka, instytucja jest w stanie uzasadnić takie pominięcie w sposób przekonujący dla właściwych organów. Model pomiaru ryzyka powinien ponadto uwzględniać nieliniowość w przypadku opcji i innych produktów, a także ryzyko korelacji i ryzyko bazowe. W przypadku stosowania wskaźników zastępczych dla czynników ryzyka, wskaźniki te powinny być sprawdzone i skuteczne w odniesieniu do faktycznie utrzymywanej pozycji. Oprócz tego w odniesieniu do poszczególnych typów ryzyka obowiązują następujące wymogi.

Ryzyko stopy procentowej

Model wewnętrzny winien ujmować zbiór czynników ryzyka odpowiadających stopom procentowym w każdej walucie, w której instytucja utrzymuje pozycje bilansowe lub pozabilansowe wrażliwe na stopy procentowe. Instytucja winna modelować krzywe dochodowości stosując jedno z ogólnie przyjętych podejść. Dla istotnych ekspozycji na ryzyko stopy procentowej w najważniejszych walutach i na najważniejszych rynkach, krzywa dochodowości powinna być podzielona na co najmniej sześć segmentów zapadalności w celu ujęcia wahań zmienności stóp wzdłuż krzywej dochodowości. Model wewnętrzny musi także ujmować ryzyko niedoskonale skorelowanych przesunięć między różnymi krzywymi dochodowości.

Ryzyko walutowe

Model wewnętrzny winien ujmować czynniki ryzyka odpowiadające złotu i poszczególnym walutom obcym, w których denominowane są pozycje instytucji.

W odniesieniu do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania uwzględnia się rzeczywiste pozycje walutowe. Instytucje mogą oprzeć się na sprawozdaniach strony trzeciej na temat pozycji walutowej w takim przedsiębiorstwie, upewniwszy się co do ich prawidłowości. Jeśli instytucja nie posiada informacji na temat pozycji walutowych w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, taka pozycja jest traktowana osobno i zgodnie z załącznikiem III ust. 2.1, akapit czwarty.

Ryzyko cen instrumentów kapitałowych

Model wewnętrzny winien wykorzystywać odrębny czynnik ryzyka przynajmniej dla każdego rynku instrumentów kapitałowych, w których instytucja utrzymuje znaczące pozycje.

Ryzyko cen towarów

Model wewnętrzny winien wykorzystywać oddzielny czynnik ryzyka przynajmniej dla każdego towaru, w którym instytucja utrzymuje znaczące pozycje. Model wewnętrzny musi także ujmować ryzyko niedoskonale skorelowanych przesunięć między podobnymi ale nie identycznymi towarami oraz ryzyko zmian cen terminowych wynikające z niedopasowania zapadalności. Winien także uwzględniać charakterystyki rynkowe, w szczególności daty dostawy i zakres uprawnień uczestników rynku do zamykania pozycji.

13. Właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na uwzględnianie empirycznych korelacji w ramach kategorii ryzyka oraz między kategoriami ryzyka, jeśli są przekonane, że system pomiaru korelacji w instytucji jest poprawny i rzetelnie wdrożony.

ZAŁĄCZNIK VI

OBLICZANIE WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH Z TYTUŁU KONCENTRACJI ZAANGAŻOWAŃ

1. Wymóg ten, o którym mowa w art. 31 lit. b) oblicza się poprzez wyodrębnienie tych składników łącznego zaangażowania wobec klienta lub grupy powiązanych ze sobą klientów z tytułu działalności zaliczonej do portfela handlowego, którym przypisano najwyższe wymogi w zakresie ryzyka szczególnego zgodnie z załącznikiem I lub podlegają wymogom określonym w załączniku II, a których suma łączna odpowiada kwocie nadmiernego zaangażowania, o którym mowa w art. 31 lit. a).

2. O ile nadmierne zaangażowanie nie trwa dłużej niż dziesięć dni, dodatkowy wymóg kapitałowy w stosunku do tych składników wynosi 200 % wymogów, o których mowa w poprzednim zdaniu.

3. Po upływie dziesięciu dni od chwili przekroczenia limitów należy przypisać składniki tego nadmiernego zaangażowania wyodrębnione zgodnie z ust. 1 do odpowiedniego wiersza kolumny 1 w tabeli I, w kolejności od najniższych do najwyższych wymogów w zakresie ryzyka szczególnego ustalonych zgodnie z załącznikiem I lub wymogów określonych w załączniku II. Dodatkowy wymóg kapitałowy równa się sumie łącznej ustalonych dla tych składników wymogów w zakresie ryzyka szczególnego zgodnie z załącznikiem I lub wymogów określonych w załączniku II pomnożonych przez odpowiednie współczynniki określone w kolumnie 2 tabeli I;

Tabela 1

ZAŁĄCZNIK VII

TRANSAKCJE HANDLOWE

CZĘŚĆ A

Przeznaczenie handlowe

1. Pozycje/portfele utrzymywane z przeznaczeniem handlowym spełniają następujące wymogi:

a) pozycja/instrument lub portfele muszą posiadać dobrze udokumentowaną strategię handlową zatwierdzoną przez zarząd wyższego szczebla, w tym wyznaczoną dla nich perspektywę czasową;

b) w odniesieniu do aktywnego zarządzania pozycją muszą istnieć jasno określone zasady i procedury, w tym co następuje:

(i) pozycje podlegają obrotowi handlowemu;

(ii) limity pozycji są ustalone i monitorowane pod względem adekwatności;

(iii) dealerzy mogą swobodnie otwierać pozycję/zarządzać pozycją w ramach uzgodnionych limitów oraz zgodnie z zatwierdzoną strategią;

(iv) zarząd wyższego szczebla otrzymuje sprawozdania na temat pozycji, co stanowi nierozerwalny element procesu zarządzania ryzykiem danej instytucji; oraz

(v) pozycje aktywnie monitoruje się w odniesieniu do źródeł rynkowych informacji oraz oceny zbywalności lub możliwości zabezpieczenia pozycji lub wiążących się z nią rodzajów ryzyka, w tym oceny jakości i dostępności danych rynkowych do procesu wyceny, poziomu obrotu rynkowego, wielkości pozycji będących w obrocie rynkowym; oraz

c) muszą istnieć jasno określone zasady i procedury dotyczące monitorowania pozycji pod kątem strategii handlowej instytucji, w tym monitorowania wielkości obrotu i przeterminowanych pozycji w jej portfelu handlowym.

CZĘŚĆ B

Systemy i mechanizmy kontroli

1. Instytucje ustanawiają i utrzymują systemy i mechanizmy kontroli w celu zapewniania ostrożnych i wiarygodnych oszacowań cenowych.

2. Systemy i mechanizmy kontroli zawierają co najmniej następujące elementy:

a) udokumentowane zasady i procedury dotyczące procesu wyceny, w tym wyraźnie określony zakres odpowiedzialności za poszczególne obszary wchodzące w skład procesu wyceny, źródła informacji rynkowych oraz ocenę ich adekwatności, wytyczne dotyczące stosowania nieobserwowalnych parametrów wejściowych odzwierciedlających założenia instytucji dotyczące parametrów stosowanych przez uczestników rynku celem wyceny pozycji, częstotliwość dokonywania niezależnej wyceny, godziny podawania dziennych cen zamknięcia, procedury korekty wycen, procedury weryfikacji na koniec miesiąca oraz weryfikacji doraźnej;

b) system przekazywania sprawozdań do działu odpowiedzialnego za proces wyceny jest jasny i niezależny od jednostki operacyjnej.

Ostatnim ogniwem systemu sprawozdawczego powinien być dyrektor wykonawczy zarządu głównego.

Metody ostrożnej wyceny

3. Instytucje dokonują w miarę możliwości wyceny swoich pozycji według wartości rynkowej. Wycena według wartości rynkowej jest wyceną pozycji dokonywaną co najmniej raz dziennie według łatwo dostępnych cen zamknięcia, pochodzących z niezależnych źródeł, takich jak: kursy giełdowe, notowania elektroniczne lub notowania pochodzące od kilku niezależnych, renomowanych maklerów.

4. Dokonując wyceny według wartości rynkowej, stosuje się ostrożniejszą wersję kursów kupna/sprzedaży chyba że instytucja jest znaczącym animatorem rynku w zakresie danego rodzaju instrumentu finansowego lub towaru i może dokonać zamknięcia po średnim kursie rynkowym.

5. W przypadku gdy wycena według wartości rynkowej nie jest możliwa, przed zastosowaniem sposobów ujmowania pozycji w portfelu handlowym instytucje dokonują konserwatywnej wyceny ich pozycji/portfeli według modelu. Wycena według modelu oznacza wycenę, którą należy odwzorować, ekstrapolować lub obliczyć w inny sposób na podstawie rynkowych parametrów wejściowych.

6. Dokonując wyceny według modelu, należy spełnić następujące wymogi:

a) kierownictwo wyższego szczebla powinno znać składniki portfela handlowego lub innych pozycji wycenianych według wartości godziwej, które są poddawane wycenie według modelu, i rozumieć, że wycena tego typu wprowadza znaczną niepewność do sprawozdawczości dotyczącej ryzyka i wyników przedsiębiorstwa;

b) wykorzystywane dane rynkowe odpowiadają w miarę możliwości cenom rynkowym, a adekwatność danych rynkowych dla pozycji podlegającej wycenie, oraz parametry modelu ocenia się okresowo;

c) w miarę dostępności stosuje się metody wyceny, które stanowią przyjętą praktykę rynkową dla danych instrumentów finansowych lub towarów;

d) w przypadku gdy model został stworzony przez instytucję, opiera się go na stosownych założeniach, które zostały oszacowane i sprawdzone przez osoby odpowiednio do tego wykwalifikowane, niezwiązane z procesem tworzenia modelu;

e) ustanawia się procedury formalnej kontroli zmian oraz przechowuje zabezpieczoną kopię modelu, którą wykorzystuje się do okresowego sprawdzenia wycen;

f) jednostka zarządzająca ryzykiem ma świadomość słabych stron stosowanego modelu oraz sposobów, w jakie najlepiej można je odzwierciedlić w wynikach wyceny; oraz

g) model poddawany jest regularnemu przeglądowi w celu określenia jego dokładności (tzn. dokonania oceny prawidłowości założeń, analizy zysku i strat w zestawieniu z czynnikami ryzyka, porównania rzeczywistych wartości zamknięcia z wynikami modelu).

Do celów lit. d) model opracowuje się lub zatwierdza niezależnie od jednostki operacyjnej. Podaje się go niezależnym testom. Obejmuje one weryfikację danych matematycznych, założeń oraz zastosowanego oprogramowania.

7. Oprócz codziennej wyceny według wartości rynkowej lub według modelu powinno dokonywać się niezależnej weryfikacji cen. Jest to proces, za pomocą którego ceny rynkowe lub dane dotyczące modelu sprawdza się pod względem dokładności i niezależności. Podczas gdy codziennej wyceny według wartości rynkowej mogą dokonać dealerzy, weryfikacji cen rynkowych i danych dotyczących modelu powinna dokonywać jednostka niezależna od działu operacji dealerskich, co najmniej raz w miesiącu (lub częściej w zależności od charakteru rynku/działalności handlowej). W przypadku gdy niedostępne są źródła cen lub źródła te są bardziej subiektywne, właściwe może okazać się zastosowanie środków ostrożności, takich jak aktualizacje wyceny.

Korekty aktualizujące wartość wyceny

8. Instytucje ustanawiają i stosują procedury dotyczące uwzględniania korekt aktualizujących wartość wyceny.

Standardy ogólne

9. Właściwe organy wymagają, by oficjalnie uwzględniano następujące korekty aktualizujące wartość wyceny: niezrealizowane marże kredytowe, koszty zamknięcia, ryzyko operacyjne, przedterminowe rozwiązanie umowy, koszty inwestycji i finansowania, przyszłe koszty administracyjne oraz, tam gdzie to stosowne, ryzyko modelu.

Normy dla pozycji o ograniczonej płynności

10. Pozycje o ograniczonej płynności mogą powstać na skutek określonych zdarzeń rynkowych oraz sytuacji uwarunkowanych instytucjonalnie (np. pozycje o dużej koncentracji lub pozycje przeterminowane).

11. Instytucje ustanawiają i stosują procedury dotyczące obliczania korekty aktualizującej bieżącą wartość wyceny pozycji o ograniczonej płynności. W odpowiednich przypadkach korekty takie są przeprowadzane obok zmian dotyczących wartości pozycji, które są wymagane do celów sprawozdawczości finansowej, a ich celem jest oddanie braku płynności danej pozycji. Zgodnie z tymi procedurami, podejmując decyzję o tym, czy w przypadku pozycji o ograniczonej płynności konieczna jest korekta aktualizująca wartość wyceny, instytucje uwzględniają szereg czynników. Czynniki te obejmują czas, jaki byłby potrzebny do zabezpieczenia pozycji lub ryzyka związanego z pozycją, zmienność i średnią rozpiętość cen oferowanych i cen sprzedaży, dostępność notowań rynkowych (liczba i wskazanie animatorów rynku) oraz zmienność i średni wolumen obrotu, w tym wolumen obrotu podczas napięć na rynku, koncentracja na rynku, rozkład pozycji pod względem terminów rozliczenia, zakres, w jakim wycena opiera się na modelu, oraz wpływ innych ryzyk związanych z modelem.

12. W przypadku stosowania wycen strony trzeciej lub wycen według modelu instytucje ustalają, czy należy zastosować dodatnią korektę aktualizującą wartość wyceny. Instytucje rozważają oprócz tego potrzebę dokonania korekt aktualizujących wartość wyceny dla pozycji o ograniczonej płynności oraz dokonują na bieżąco oceny, czy są one w dalszym ciągu adekwatne.

13. W odniesieniu do złożonych produktów, w tym - ale nie wyłącznie - ekspozycji sekurytyzacyjnych i kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych w tym niewykonaniem zobowiązania, instytucje oceniają wprost, czy istnieje potrzeba stosowania korekt aktualizujących wartość wyceny, aby oddać model ryzyka związanego z ewentualnym stosowaniem niewłaściwej metody wyceny oraz model ryzyka związanego ze stosowaniem nieobserwowalnych (i ewentualnie niewłaściwych) parametrów kalibracji w modelu wyceny

CZĘŚĆ C

Wewnętrzne instrumenty zabezpieczające

1. Wewnętrzny instrument zabezpieczający stanowi pozycję, która w istotny sposób lub całkowicie kompensuje element ryzyka składowego pozycji w portfelu niehandlowym lub zestawu pozycji. Pozycje powstające z tytułu stosowania wewnętrznych instrumentów zabezpieczających kwalifikują się do traktowania właściwego dla kapitału w portfelu handlowym, pod warunkiem że utrzymywane są z przeznaczeniem handlowym oraz że spełnione są ogólne kryteria dotyczące przeznaczenia handlowego i ostrożnej wyceny, określone w częściach A i B. W szczególności:

a) pierwotnym celem wewnętrznych instrumentów zabezpieczających nie jest uniknięcie lub obniżenie wymogów kapitałowych;

b) wewnętrzne instrumenty zabezpieczające są we właściwy sposób dokumentowane i podlegają szczegółowym wewnętrznym procedurom zatwierdzenia i kontroli;

c) transakcję wewnętrzną prowadzi się na warunkach rynkowych;

d) główną częścią ryzyka rynkowego wywołanego wewnętrznym instrumentem zabezpieczającym zarządza się w sposób dynamiczny w portfelu handlowym w ramach zatwierdzonych limitów; oraz

e) transakcje wewnętrzne są uważnie monitorowane. Monitorowanie odbywa się przy zachowaniu odpowiednich procedur.

2. Sposoby traktowania, o których mowa w ust. 1, nie naruszają wymogów kapitałowych stosowanych w odniesieniu do tej strony wewnętrznego instrumentu zabezpieczającego, która należy do portfela niehandlowego.

3. W drodze odstępstwa od pkt 1 i 2, w przypadku gdy instytucja zabezpiecza ekspozycję na ryzyko kredytowe zaliczoną do portfela niehandlowego przy użyciu kredytowego instrumentu pochodnego zaksięgowanego w portfelu handlowym (stosuje wewnętrzny instrument zabezpieczający), uznaje się, że dla celów obliczenia wymogów kapitałowych ekspozycja z portfela niehandlowego nie jest zabezpieczona dopóty, dopóki instytucja nie nabędzie od uznanego zewnętrznego dostawcy ochrony kredytowego instrumentu pochodnego, który spełnia wymagania określone w części 2 pkt 19 załącznika VIII do dyrektywy 2006/48/WE w odniesieniu do ekspozycji z portfela niehandlowego. Bez uszczerbku dla drugiego zdania pkt 11 załącznika II, jeżeli taka ochrona zostaje nabyta i uznana dla celów obliczenia wymogów kapitałowych jako instrument zabezpieczający ekspozycję z portfela niehandlowego, dla tych samych celów do portfela handlowego nie zalicza się ani wewnętrznego, ani zewnętrznego zabezpieczającego instrumentu pochodnego.

CZĘŚĆ D

Uwzględnienie w portfelu handlowym

1. Instytucje stosują jasno określone zasady i procedury ustalania, które pozycje należy zaliczyć do portfela handlowego w związku z obliczaniem wymogów kapitałowych, zgodne z kryteriami określonymi w art. 11. Zasady te i procedury biorą pod uwagę możliwości danej instytucji i stosowane przez nią praktyki w zakresie zarządzania ryzykiem. Wypełnianie tych zasad i procedur jest w pełni udokumentowane i podlega okresowej kontroli wewnętrznej.

2. Instytucje stosują jasno określone zasady i procedury ogólnego zarządzania portfelem handlowym. Zasady te i procedury muszą określać przynajmniej:

a) działalność, którą instytucja uznaje za handlową i zalicza do portfela handlowego do celów obliczania wymogu kapitałowego;

b) zakres, w jakim pozycja podlega codziennej wycenie rynkowej w odniesieniu do aktywnego, płynnego rynku dwustronnego;

c) w przypadku pozycji podlegających codziennej wycenie opartej na modelu - zakres, w jakim instytucja może:

(i) rozpoznać wszystkie istotne ryzyka związane z pozycją;

(ii) zabezpieczyć się przed wszystkimi istotnymi ryzykami związanymi z pozycją za pomocą instrumentów, na które istnieje aktywny, płynny rynek dwustronny; oraz

(iii) dokonywać miarodajnych oszacowań podstawowych założeń i parametrów stosowanych w modelu;

d) zakres, w jakim instytucja może, i jest zobowiązana, generować wyceny dotyczące pozycji, konsekwentnie zatwierdzane przez organ zewnętrzny;

e) zakres, w jakim ograniczenia prawne i inne wymagania operacyjne wpływają negatywnie na zdolność instytucji do dokonania w krótkim czasie upłynnienia lub zabezpieczenia pozycji;

f) zakres, w jakim instytucja może i jest zobowiązana aktywnie zarządzać ryzykiem związanym z pozycją w ramach swojej działalności handlowej; oraz

g) zakres, w jakim instytucja może dokonywać transferu ryzyka lub pozycji między portfelem handlowym a niehandlowym oraz warunki takich transferów.

3. Właściwe organy mogą zezwolić, aby instytucje traktowały pozycje, które są udziałami lub akcjami, zgodnie z art. 57 lit. l), m) i n) dyrektywy 2006/48/WE, w portfelu handlowym, odpowiednio, jako instrumenty kapitałowe lub dłużne, w przypadku jeżeli instytucja wykaże, że w zakresie tych pozycji jest aktywnym animatorem rynku. W takim przypadku, instytucja musi posiadać odpowiednie systemy i mechanizmy kontroli regulujące handel uznanymi instrumentami kapitału własnego instytucji finansowych.

4. Terminowe transakcje typu repo związane z działalnością handlową, zaliczane przez daną instytucję do portfela niehandlowego, można dla celów obliczania wymogu kapitałowego objąć portfelem handlowym, o ile dotyczy to wszystkich transakcji wymienionego typu. W tym celu transakcje typu repo związane z działalnością handlową definiuje się jako te, które spełniają wymagania art. 11 ust. 2 i załącznika VII część A, a przedmiotem transakcji z obu stron są środki pieniężne lub papiery wartościowe zaliczane do portfela handlowego. Niezależnie od miejsca zaksięgowania wszystkie transakcje typu repo podlegają obciążeniu z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta dla transakcji z portfela niehandlowego.

ZAŁĄCZNIK VIII

DYREKTYWY UCHYLONE

CZĘŚĆ A

Dyrektywy uchylone wraz z późniejszymi zmianami (określone w art. 52)

Dyrektywa Rady 93/6/EWG z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych,

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 98/31/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/6/EWG w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych,

Dyrektywa 98/33/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. zmieniająca art. 12 dyrektywy Rady 77/ 780/EWG w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, art. 2, 5, 6, 7, 8 oraz załączniki II i III do dyrektywy Rady 89/647/EWG w sprawie wskaźnika wypłacalności instytucji kredytowych i art. 2 załącznika II do dyrektywy Rady 93/6/EWG w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych,

Dyrektywa 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego i zmieniająca dyrektywy Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG i 93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady,

Tylko art. 26

Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/22/EWG,

Tylko art. 67

CZĘŚĆ B

Terminy transpozycji (określone w art. 52)

ZAŁĄCZNIK IX

TABELA KORELACJI