PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 179 i 181a,

uwzględniając wniosek Komisji,

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (¹),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Od 1963 r. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) prowadzi działania poza granicami Wspólnoty wspierające jej politykę zewnętrzną.

(2) Większość tych operacji jest prowadzona na wniosek Rady i wspierana jest gwarancjami budżetowymi Wspólnoty, którymi zarządza Komisja. Ostatnio gwarancję wspólnotową na lata 2000–2007 ustanowiono decyzją Rady 2008/580/WE z dnia 23 czerwca 2008 r. o udzieleniu gwarancji wspólnotowej dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z pożyczkami na projekty poza Wspólnotą (w południowowschodnich krajach sąsiedzkich, w krajach basenu Morza Śródziemnego, Ameryce Łacińskiej i Azji oraz w Republice Południowej Afryki) (²) oraz decyzjami Rady 2001/777/WE z dnia 6 listopada 2001 r. udzielająca Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu wspólnotowej gwarancji na wypadek strat w wyniku szczególnej działalności pożyczkowej w odniesieniu do wybranych projektów ochrony środowiska w rosyjskiej części basenu Morza Bałtyckiego w ramach wymiaru północnego (³) i 2005/48/WE z dnia 22 grudnia 2004 r. udzielająca gwarancji wspólnotowej dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z pożyczkami udzielonymi na potrzeby niektórych projektów w Rosji, na Ukrainie, w Mołdawii i na Białorusi (⁴) w sprawie pożyczek regionalnych.

(3) Mając na uwadze wsparcie dla działań zewnętrznych Wspólnoty bez uszczerbku dla zdolności kredytowej EBI, EBI powinien otrzymać wspólnotową gwarancję budżetową na operacje realizowane poza granicami Wspólnoty. Należy zachęcać EBI do rozszerzenia zakresu operacji pozawspólnotowych prowadzonych bez gwarancji wspólnotowych, w szczególności w krajach ubiegających się o członkostwo i krajach basenu Morza Śródziemnego oraz w krajach posiadających wiarygodność kredytową na poziomie inwestycyjnym, leżących w innych regionach, przy jednoczesnym sprecyzowaniu charakteru gwarancji wspólnotowej jako instrumentu zabezpieczającego ryzyko polityczne lub ryzyko kredytowe dłużnika typu państwo.

(4) Gwarancja wspólnotowa powinna pokrywać straty związane z pożyczkami i gwarancjami na zabezpieczenie pożyczek w ramach projektów inwestycyjnych, które kwalifikują się do finansowania przez EBI w krajach objętych instrumentem pomocy przedakcesyjnej (⁵) (IPA), europejskim instrumentem sąsiedztwa i partnerstwa (⁶) (ENPI) oraz instrumentem finansowania współpracy na rzecz rozwoju (⁷) (DCI), w przypadkach gdy finansowanie pożyczki lub gwarancja zostały udzielone zgodnie z podpisaną umową, która nie wygasła ani nie została rozwiązana („operacje finansowe EBI”).

(5) Kwoty objęte gwarancją wspólnotową na mocy niniejszej decyzji powinny stanowić pułapy finansowania przez EBI objętego tą gwarancją. Nie powinny one być kwotami docelowymi, które EBI jest zobowiązany osiągnąć.

(6) Polityka Wspólnoty w zakresie stosunków zewnętrznych została w ostatnich latach zrewidowana i rozszerzona. Dotyczy to w szczególności strategii przedakcesyjnej, europejskiej polityki sąsiedztwa, odnowionych partnerstw z Ameryką Łacińską i Azją Południowo-Wschodnią oraz partnerstw strategicznych Unii Europejskiej z Rosją, Azją Środkową, Chinami i Indiami. Jest to ponadto przypadek związany ze wspólnotowymi strategiami politycznymi w zakresie rozwoju, które zostały obecnie rozszerzone na wszystkie kraje rozwijające się. Strategie te stanowią jeden z filarów stosunków zewnętrznych Wspólnoty, umożliwiając rozwiązanie dokładnie dostosowane do potrzeb krajów rozwijających się.

(7) Od 2007 r. stosunki zewnętrzne Wspólnoty są także wspierane przez nowe instrumenty finansowe, tj. IPA, ENPI, DCI, Europejski Instrument na rzecz Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR) (⁸) oraz instrument na rzecz stabilności (⁹).

(8) Operacje finansowe EBI powinny być spójne z polityką zewnętrzną Wspólnoty i wspierać tę politykę, w tym konkretne cele regionalne, oraz powinny przyczyniać się do realizacji ogólnego celu, o którym mowa w art. 177 i 179 Traktatu, jakim jest wspieranie i wzmacnianie demokracji i praworządności, praw człowieka oraz podstawowych wolności, jak również do przestrzegania międzynarodowych porozumień w zakresie środowiska naturalnego, których stroną jest Wspólnota. W szczególności w relacjach z krajami rozwijającymi się operacje finansowe EBI powinny wspierać: trwały rozwój gospodarczy i społeczny tych krajów, zwłaszcza tych, w których sytuacja jest najtrudniejsza; ich harmonijną i stopniową integrację z gospodarką światową; walkę z ubóstwem; ogólny cel związany ze wspieraniem i umacnianiem demokracji i praworządności; ogólny cel związany z poszanowaniem praw człowieka i podstawowych wolności; a także zgodność z celami przyjętymi przez Wspólnotę w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych kompetentnych organizacji międzynarodowych. Zapewniając ogólną spójność z działaniami Wspólnoty, finansowanie przez EBI powinno uzupełniać odpowiednie wspólnotowe polityki, programy i instrumenty w różnych regionach. Celami finansowymi EBI we wszystkich kwalifikujących się regionach powinny być ponadto ochrona środowiska naturalnego i bezpieczeństwo energetyczne państw członkowskich. Operacje finansowe EBI powinny być realizowane w krajach, które spełniają odpowiednie warunki zgodnie z porozumieniami Wspólnoty na wysokim szczeblu w sprawach politycznych i makroekonomicznych.

(9) Należy zintensyfikować dialog Komisji i EBI dotyczący polityki oraz wzmocnić planowanie strategiczne i spójność finansowania ze strony EBI i Komisji. Powiązanie działań EBI poza granicami Wspólnoty z politykami Wspólnoty powinno być wzmocnione poprzez ściślejszą współpracę EBI z Komisją zarówno na poziomie centralnym, jak i w terenie. Taka zwiększona koordynacja powinna obejmować między innymi wzajemne konsultacje prowadzone na wczesnym etapie w sprawach związanych z polityką, przygotowywaniem dokumentów mających znaczenie dla obu stron oraz zamierzeń projektowych. Szczególne znaczenie mają konsultacje prowadzone na wczesnym etapie w sprawie dokumentów z zakresu planowania strategicznego przygotowanych przez Komisję lub przez EBI w celu zoptymalizowania synergii między działaniami EBI i Komisji oraz mierzenia postępu w realizowaniu stosownych celów politycznych Wspólnoty.

(10) W odniesieniu do państw ubiegających się o członkostwo, finansowanie EBI w tych krajach powinno odzwierciedlać priorytety określone w partnerstwach dla członkostwa i partnerstwach europejskich, w układach o stabilizacji i stowarzyszeniu oraz w negocjacjach ze Wspólnotą. Głównym celem działania Wspólnoty na Bałkanach Zachodnich powinno być stopniowe przechodzenie od odbudowy do pomocy przedakcesyjnej. W tym kontekście EBI powinien w swojej działalności dodatkowo koncentrować się również na wspieraniu tworzenia instytucji, w razie potrzeby we współpracy z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi działającymi w danym regionie. W latach 2007–2011 finansowanie krajów kandydujących (Chorwacji, Turcji i Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii) powinno w coraz większym stopniu korzystać ze środków przedakcesyjnych udostępnianych przez EBI, które z czasem należy rozszerzyć, aby obejmowały potencjalne kraje kandydujące z Bałkanów Zachodnich, zgodnie z postępami tych krajów w procesie akcesyjnym.

(11) W odniesieniu do państw objętych ENPI, EBI powinien nadal prowadzić i konsolidować działania dotyczące regionu basenu Morza Śródziemnego, koncentrując się bardziej na rozwoju sektora prywatnego. W związku z tym konieczna jest również współpraca krajów partnerskich w celu ułatwienia rozwoju sektora prywatnego i wsparcia reform strukturalnych, w szczególności reformy sektora finansowego, jak i innych środków ułatwiających działania EBI, w szczególności w celu zagwarantowania EBI możliwości emitowania obligacji na rynkach lokalnych. W odniesieniu do Europy Wschodniej, Zakaukazia i Rosji EBI powinien rozszerzać swoją działalność w poszczególnych krajach przy spełnieniu odpowiednich warunków zgodnych z porozumieniami zawartymi na wysokim szczeblu przez Wspólnotę i dane państwo w sprawach politycznych i makroekonomicznych. W tym regionie EBI powinien finansować projekty mające szczególne znaczenie dla Wspólnoty w zakresie infrastruktury transportowej, energetycznej, telekomunikacyjnej i środowiskowej. Priorytetowo powinny być traktowane projekty zlokalizowane na ważniejszych głównych osiach sieci transeuropejskiej, projekty mające skutki transgraniczne dla jednego lub kilku państw członkowskich oraz duże projekty wspierające integrację regionalną poprzez zwiększanie wzajemnych powiązań. W sektorze ochrony środowiska EBI powinien nadać w Rosji pierwszeństwo projektom realizowanym w partnerstwie dla środowiska w ramach wymiaru północnego. W sektorze energetycznym szczególne znaczenie mają strategiczne projekty związane z dostawami i transportem energii, zgodne z celem polityki wspólnotowej dotyczącym dywersyfikacji źródeł energii i w celu zapewnienia stabilnych i bezpiecznych zasobów dla konsumentów. Operacje finansowe EBI w regionie powinny być realizowane w bliskiej współpracy z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR), w szczególności zgodnie z warunkami, które zostaną zawarte w trójstronnym protokole ustaleń między Komisją, EBI i EBOR.

(12) Finansowanie EBI w krajach Azji i Ameryki Łacińskiej będzie stopniowo dostosowywane do strategii współpracy Unii w tych regionach i będzie uzupełniać instrumenty finansowane z zasobów budżetowych Wspólnoty. EBI powinien dołożyć starań, aby stopniowo rozszerzać swoje działania na większą liczbę krajów w tych regionach, obejmując nimi także biedniejsze kraje. Finansowanie EBI w krajach Azji i Ameryki Łacińskiej powinno, wspierając cele Wspólnoty, koncentrować się na trwałości środowiska naturalnego (w tym łagodzeniu zmian klimatu) i projektach związanych z bezpieczeństwem energetycznym oraz dalszym wsparciu dla obecności Unii w Azji i Ameryce Łacińskiej poprzez bezpośrednie inwestycje zagraniczne oraz transfer technologii i know–how. Uwzględniając zapewnienie efektywności z punktu widzenia kosztów, EBI powinien być również w stanie współpracować bezpośrednio z lokalnymi przedsiębiorstwami, zwłaszcza w zakresie trwałości środowiska naturalnego i bezpieczeństwa energetycznego. Cele finansowania EBI w Azji i Ameryce Łacińskiej zostaną ponownie przeanalizowane podczas przeglądu śródokresowego.

(13) W Azji Środkowej EBI powinien skoncentrować się na dużych projektach związanych z dostawą i transportem energii, które służą również interesom energetycznym Wspólnoty oraz wspierają cele polityczne Wspólnoty w zakresie dywersyfikacji źródeł energii, spełnienia wymogów określonych w protokole z Kioto i wzmocnienia ochrony środowiska i są spójne z tymi celami. Finansowanie EBI w Azji Środkowej należy prowadzić w ścisłej współpracy z EBOR, zwłaszcza zgodnie z warunkami zawartymi w trójstronnym protokole ustaleń między Komisją, EBI i EBOR.

(14) W celu uzupełnienia działań EBI w ramach Umowy o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami Członkowskimi, z drugiej strony (¹⁰) (umowa z Kotonu), z zainteresowanymi państwami EBI powinien skoncentrować się w Południowej Afryce na projektach leżących w interesie publicznym, związanych z infrastrukturą (także infrastrukturą komunalną, dostawami energii i wody) oraz wsparciem dla sektora prywatnego, w tym małych i średnich przedsiębiorstw. Wprowadzenie zasad współpracy gospodarczej określonych w Umowie w sprawie handlu, rozwoju i współpracy między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Południowej Afryki, z drugiej strony (¹¹), wzmocni promocję działań EBI w tym regionie.

(15) Mając na uwadze zwiększenie spójności całkowitego wsparcia Wspólnoty w poszczególnych regionach, należy dążyć do możliwości połączenia finansowania EBI ze wspólnotowymi zasobami budżetowymi w formie, odpowiednio, dotacji, kapitału podwyższonego ryzyka i dopłat do oprocentowania oraz pomocy technicznej w przygotowaniu i wdrażaniu projektu lub ulepszaniu ram prawnych i regulacyjnych, poprzez IPA, ENPI, instrument na rzecz stabilności, EIDHR, a w przypadku RPA – DCI.

(16) EBI współpracuje już ściśle z międzynarodowymi instytucjami finansowymi i europejskimi instytucjami dwustronnymi. Współpraca ta opiera się na zasadach określonych dla konkretnych regionów w protokołach ustaleń, które powinny zostać zatwierdzone przez organy zarządzające EBI. W ramach operacji finansowych realizowanych poza granicami Wspólnoty objętych zakresem zastosowania niniejszej decyzji EBI powinien nadal dążyć do rozszerzania koordynacji i zacieśniania współpracy, w odpowiednich przypadkach, z międzynarodowymi instytucjami finansowymi i europejskimi instytucjami dwustronnymi, w tym, w razie potrzeby, współpracy w zakresie warunków dla sektorów, korzystania w większym stopniu ze współfinansowania wspólnie z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi w przypadku inicjatyw światowych takich jak inicjatywy zwiększające koordynację pomocy i jej skuteczność, oraz udziału w tych inicjatywach wspólnie z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi.

(17) Należy wzmocnić procedury sprawozdawcze i przekazywanie informacji na temat operacji finansowych EBI, obowiązujące EBI i Komisję. Komisja powinna, na podstawie informacji otrzymanych z EBI, składać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdania w sprawie operacji finansowych EBI realizowanych zgodnie z niniejszą decyzją. Sprawozdania te powinny w szczególności zawierać dokumenty strategiczne i część dotyczącą wartości dodanej, zgodnie z politykami Wspólnoty, oraz część dotyczącą współpracy z Komisją, innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi oraz dwustronnymi donatorami, w tym w zakresie współfinansowania.

(18) Gwarancja wspólnotowa ustanowiona niniejszą decyzją powinna obejmować operacje finansowe EBI podpisane w okresie od dnia 1 lutego 2007 r. do dnia 31 października 2011 r. Aby dokonać bilansu postępów poczynionych w pierwszej połowie tego okresu, EBI i Komisja powinny przygotować śródokresowy przegląd decyzji. Taki przegląd powinien w szczególności zawierać zewnętrzną ocenę, której zakres jest określony w załączniku II.

(19) Operacje finansowe EBI powinny być nadal zarządzane zgodnie z wewnętrznymi zasadami i procedurami EBI, w tym odpowiednimi procedurami kontrolnymi, jak również z obowiązującymi zasadami i procedurami dotyczącymi Trybunału Obrachunkowego i Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

(20) Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych („Fundusz Gwarancyjny”) ustanowiony rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2728/94 (¹²) powinien nadal stanowić bufor płynności finansowej dla budżetu wspólnotowego chroniący przed stratami z tytułu operacji finansowych EBI.

(21) EBI powinien w porozumieniu z Komisją przygotować orientacyjny wieloletni plan wielkości zatwierdzanych operacji finansowych EBI w celu zagwarantowania odpowiedniego planowania budżetowego w zakresie finansowania Funduszu Gwarancyjnego. Komisja powinna uwzględnić powyższy plan w swoim zwykłym programowaniu budżetowym przekazywanym władzy budżetowej.

(22) W wyroku z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie C-155/07 (Parlament przeciwko Radzie) Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich stwierdził nieważność decyzji Rady 2006/1016/WE z dnia 19 grudnia 2006 r. w sprawie udzielenia gwarancji wspólnotowej dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z pożyczkami i gwarancjami udzielonymi na zabezpieczenie pożyczek na potrzeby projektów poza granicami Wspólnoty (¹³). Decyzja 2006/1016/WE została rozszerzona na pięć krajów Azji Środkowej (Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan) decyzją Rady 2008/847/WE z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie kwalifikowalności krajów Azji Środkowej na mocy decyzji 2006/1016/WE (¹⁴).

(23) Trybunał orzekł jednak, że skutki decyzji 2006/1016/WE należy utrzymać w mocy w odniesieniu do zobowiązań finansowych EBI, które zostały zawarte do czasu wejścia w życie, w terminie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia tego wyroku, nowej decyzji przyjętej na odpowiedniej podstawie prawnej, to jest łącznie art. 179 i 181a Traktatu. Wskutek tego wyroku procedura współdecyzji będzie mieć teraz zastosowanie do uruchomienia upoważnienia fakultatywnego, kwalifikowalności krajów wymienionych w załączniku I oraz zawieszenia nowego finansowania przez EBI w danym kraju w przypadku poważnych obaw związanych z sytuacją polityczną lub gospodarczą.

(24) W związku z tym należy przyjąć nową decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady, aby umożliwić ciągłość i niezmienność gwarancji dla odpowiednich operacji finansowych EBI realizowanych poza granicami Wspólnoty.

(25) Należy jednak zadbać o szybkie przyjęcie niniejszej decyzji przy jednoczesnym zagwarantowaniu pełnego poszanowania uprawnień Parlamentu Europejskiego. W tym celu w terminie do dnia 30 kwietnia 2010 r. Komisja powinna przedstawić wniosek dotyczący nowej decyzji, uwzględniając m.in. wnioski z przeglądu śródokresowego.

(26) We wniosku dotyczącym nowej decyzji należy zająć się między innymi kwestią większej kontroli Parlamentu Europejskiego i Rady nad wszelkimi decyzjami budżetowymi i politycznymi, które EBI i Komisja podejmą w ramach nowej decyzji, kwestią przejrzystości całego mechanizmu finansowania, a także kwestią ograniczenia wspólnotowej gwarancji w porównaniu z wypłaconymi środkami,

STANOWIĄ, CO NASTĘPUJE:

Artykuł 1

Gwarancja i pułapy

1. Wspólnota udziela Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI) gwarancji globalnej („gwarancja wspólnotowa”) w związku z wszelkimi płatnościami nieotrzymanymi, a należnymi EBI, z tytułu pożyczek i gwarancji na zabezpieczenie pożyczek udzielonych na rzecz projektów inwestycyjnych, które kwalifikują się do finansowania przez EBI, realizowanych w państwach objętych niniejszą decyzją, w przypadku gdy pożyczka lub gwarancja została udzielona zgodnie z podpisaną umową, która nie wygasła ani nie została rozwiązana („operacje finansowe EBI”) oraz zgodnie z zasadami i procedurami EBI i w ramach wspierania odpowiednich celów polityki zewnętrznej Wspólnoty.

2. Gwarancja wspólnotowa jest ograniczona do 65 % łącznej kwoty pożyczek wypłaconych i gwarancji udzielonych w ramach operacji finansowych EBI, pomniejszonej o zwrócone kwoty, a powiększonej o wszelkie kwoty związane z tymi pożyczkami i gwarancjami.

3. Maksymalny pułap operacji finansowych EBI w okresie 2007–2013, pomniejszony o anulowane kwoty, nie może przekroczyć 27 800 000 000 EUR. Maksymalny pułap podzielony jest na dwie części:

a) pułap podstawowy o ustalonej maksymalnej wysokości 25 800 000 000 EUR, z rozdziałem według regionów określonym w ust. 4, obejmujący cały okres 2007–2013;

b) upoważnienie fakultatywne w wysokości 2 000 000 000 EUR. Decyzja o częściowym lub całkowitym uruchomieniu kwoty fakultatywnej i jej rozdziale według regionów zostanie podjęta przez Parlament Europejski i Radę zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 251 Traktatu. Decyzja ta zostanie podjęta na podstawie wyników śródokresowego przeglądu przewidzianego w art. 9.

4. Pułap podstawowy, o którym mowa w ust. 3 lit. a), dzieli się na następujące wiążące pułapy regionalne:

a) kraje ubiegające się o członkostwo: 8 700 000 000 EUR;

b) kraje objęte polityką sąsiedztwa i partnerstwa: 12 400 000 000 EUR;

w podziale na następujące orientacyjne pułapy cząstkowe:

(i) kraje basenu Morza Śródziemnego – 8 700 000 000 EUR;

(ii) Europa Wschodnia, Zakaukazie i Rosja – 3 700 000 000 EUR;

c) Azja i Ameryka Łacińska: 3 800 000 000 EUR;

w podziale na następujące orientacyjne pułapy cząstkowe:

(i) Ameryka Łacińska – 2 800 000 000 EUR;

(ii) Azja (włącznie z Azją Środkową): 1 000 000 000 EUR;

d) Republika Południowej Afryki: 900 000 000 EUR.

5. W ramach pułapów regionalnych organy zarządzające EBI mogą podjąć decyzję o przeniesieniu pomiędzy pułapami cząstkowymi kwot w wysokości do 10 % danego pułapu regionalnego.

6. Gwarancja wspólnotowa obejmuje operacje finansowe EBI przyznane w okresie od dnia 1 lutego 2007 r. do dnia 31 października 2011 r. Operacje finansowe EBI podpisane na mocy decyzji 2006/1016/WE i 2008/847/WE pozostają objęte gwarancją wspólnotową na mocy niniejszej decyzji.

7. Jeśli do dnia zakończenia okresu, o którym mowa w ust. 6, Parlament Europejski i Rada nie przyjmą decyzji przyznającej EBI nową gwarancję wspólnotową dla jego operacji finansowych realizowanych poza granicami Wspólnoty, okres ten ulega automatycznemu przedłużeniu o sześć miesięcy.

Artykuł 2

Kraje objęte gwarancją

1. Wykaz krajów, które kwalifikują się lub mogłyby się kwalifikować do finansowania przez EBI w ramach gwarancji wspólnotowej, jest zamieszczony w załączniku I.

2. W przypadku krajów wymienionych w załączniku I i oznaczonych symbolem „*”, a także w przypadku innych krajów niewymienionych w załączniku I, decyzja o kwalifikowalności danego kraju do finansowania przez EBI w ramach gwarancji wspólnotowej jest podejmowana w każdym indywidualnym przypadku przez Parlament Europejski i Radę zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 251 Traktatu.

3. Gwarancja wspólnotowa obejmuje wyłącznie operacje finansowe EBI realizowane w państwach, które zawarły umowę ramową z EBI, w której określono warunki prawne dotyczące prowadzenia takich operacji.

4. W przypadku poważnych obaw związanych z sytuacją polityczną lub gospodarczą danego kraju, Parlament Europejski i Rada mogą, zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 251 Traktatu, podjąć decyzję o zawieszeniu w tym kraju nowego finansowania przez EBI w ramach gwarancji wspólnotowej.

5. Gwarancja wspólnotowa nie obejmuje operacji finansowych EBI w danym państwie, jeśli umowa dotycząca takich operacji została podpisana po przystąpieniu tego państwa do Unii Europejskiej.

Artykuł 3

Spójność z politykami Wspólnoty

1. Spójność działań zewnętrznych EBI z celami polityki zewnętrznej Wspólnoty zostaje zwiększona w celu maksymalizacji synergii pomiędzy finansowaniem EBI i zasobami budżetowymi Unii Europejskiej, w szczególności poprzez regularny i systematyczny dialog oraz konsultacje na wczesnym etapie dotyczące:

a) dokumentów strategicznych opracowywanych przez Komisję takich jak krajowe i regionalne dokumenty strategiczne, plany działania i dokumenty przedakcesyjne;

b) zamierzeń projektowych i dokumentów z zakresu planowania strategicznego EBI;

c) innych aspektów politycznych i operacyjnych.

2. Współpracę prowadzi się, biorąc pod uwagę zróżnicowanie regionalne i uwzględniając rolę EBI oraz polityki Wspólnoty w każdym regionie.

3. Dana operacja finansowa EBI nie jest objęta gwarancją wspólnotową, jeżeli Komisja wyda negatywną opinię o takiej operacji w ramach procedury przewidzianej w art. 21 statutu EBI.

4. Spójność operacji finansowych EBI z celami polityki zewnętrznej Wspólnoty jest monitorowana zgodnie z art. 6.

Artykuł 4

Współpraca z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi

1. Aby zmaksymalizować synergie, współpracę oraz efektywność, a także zapewnić rozsądny podział ryzyka oraz spójne warunki dla projektów i sektorów, operacje finansowe EBI są w coraz większym stopniu realizowane, w stosownych przypadkach, we współpracy tej instytucji z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi lub europejskimi instytucjami dwustronnymi lub przy współfinansowaniu z ich strony.

2. Współpracę, o której mowa w ust. 1, ma ułatwiać koordynacja działań prowadzona przede wszystkim w ramach odpowiednich protokołów ustaleń, zawieranych w stosownych przypadkach pomiędzy Komisją, EBI oraz głównymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi i europejskimi instytucjami dwustronnymi działającymi w poszczególnych regionach.

3. Ocena współpracy z międzynarodowymi instytucjami finansowymi oraz innymi donatorami jest dokonywana w trakcie śródokresowego przeglądu ustanowionego w art. 9.

Artykuł 5

Zakres i warunki gwarancji wspólnotowej

1. W przypadku operacji finansowych EBI realizowanych z danym państwem lub gwarantowanych przez państwo, jak również w przypadku innych operacji finansowych EBI realizowanych z władzami lokalnymi lub regionalnymi albo z państwowymi lub kontrolowanymi przez państwo przedsiębiorstwami lub instytucjami, o ile te ostatnie operacje finansowe EBI są realizowane po dokonaniu przez EBI stosownej oceny ryzyka kredytowego uwzględniającej sytuację danego kraju w zakresie ryzyka kredytowego, gwarancja wspólnotowa obejmuje wszystkie płatności nieotrzymane przez EBI, a należne mu („gwarancja ogólna”).

Do celów niniejszego artykułu i art. 6 ust. 4 określenie „państwo” obejmuje także Zachodni Brzeg Jordanu i Strefę Gazy, reprezentowane przez Autonomię Palestyńską, oraz Kosowo (*), reprezentowane przez Misję Tymczasowej Administracji ONZ.

2. W przypadku operacji finansowych EBI innych niż określone w ust. 1 gwarancja wspólnotowa obejmuje wszystkie płatności nieotrzymane przez EBI, a należne mu, jeżeli brak płatności jest spowodowany jednym z następujących rodzajów ryzyka politycznego („gwarancja obejmująca ryzyko polityczne”):

a) zakaz transferu waluty;

b) wywłaszczenie;

c) wojna lub zamieszki;

d) odmowa ochrony prawnej po naruszeniu warunków umowy.

Artykuł 6

Sprawozdawczość i rachunkowość

1. Komisja corocznie składa Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące operacji finansowych EBI realizowanych na mocy niniejszej decyzji. Sprawozdanie to zawiera ocenę wpływu i efektywności operacji finansowych EBI w przypadku poszczególnych projektów, sektorów, krajów i regionów, a także ocenę wkładu, jaki operacje finansowe EBI wnoszą w realizację celów polityki zewnętrznej Wspólnoty, z uwzględnieniem celów operacyjnych EBI. Zawiera ono również ocenę zakresu współpracy między EBI a Komisją oraz między EBI a innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi i dwustronnymi donatorami.

2. Do celów ust. 1 EBI przedstawia Komisji sprawozdania roczne z operacji finansowych EBI realizowanych na mocy niniejszej decyzji oraz z realizacji celów polityki zewnętrznej Wspólnoty, w tym dotyczące współpracy z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi.

3. EBI przedstawia Komisji dane statystyczne, finansowe i księgowe dotyczące każdej operacji finansowej EBI, niezbędne do realizacji obowiązków Komisji w zakresie sprawozdawczości lub na żądanie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, a także zaświadczenie biegłego rewidenta dotyczące niespłaconych kwot z tytułu operacji finansowych EBI.

4. Do celów księgowości i sprawozdawczości Komisji w zakresie ryzyka objętego gwarancją ogólną, EBI przedstawia Komisji przeprowadzoną przez siebie ocenę ryzyka i klasyfikację operacji finansowych EBI na rzecz pożyczkobiorców lub dłużników objętych gwarancją, innych niż państwa.

5. EBI przekazuje informacje, o których mowa w ust. 2, 3 i 4, na własny koszt.

Artykuł 7

Zwrot płatności dokonanych przez Komisję

1. W przypadku wypłacenia przez Komisję jakichkolwiek kwot w ramach gwarancji wspólnotowej, EBI dąży do odzyskania wypłaconych kwot w imieniu i na rzecz Komisji.

2. Nie później niż w dniu podpisania porozumienia, o którym mowa w art. 8, EBI i Komisja zawierają umowę, w której określają szczegółowe zasady i procedury odzyskiwania należności.

Artykuł 8

Porozumienie gwarancyjne

EBI i Komisja zawierają porozumienie gwarancyjne, w którym określają szczegółowe zasady i procedury związane z gwarancją wspólnotową.

Artykuł 9

Przegląd

1. W terminie do dnia 30 kwietnia 2010 r., m.in. na podstawie zewnętrznej oceny, której zakres jest określony w załączniku II do niniejszej decyzji, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie śródokresowe w sprawie stosowania niniejszej decyzji, dołączając do niego wniosek dotyczący wprowadzenia zmian do decyzji.

2. W terminie do dnia 31 lipca 2013 r. Komisja przedstawi sprawozdanie końcowe w sprawie stosowania niniejszej decyzji.

Artykuł 10

Uchylenie

Decyzja 2008/847/WE traci niniejszym moc.

Artykuł 11

Wejście w życie

Niniejsza decyzja wchodzi w życie trzeciego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 13 lipca 2009 r.

ZAŁĄCZNIK I

REGIONY I KRAJE OBJĘTE ART. 1 i 2

A. Kraje ubiegające się o członkostwo

1. Kraje kandydujące

Chorwacja, Turcja, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii.

2. Potencjalne kraje kandydujące

Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Serbia, Kosowo na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1244 (1999).

B. Kraje objęte polityką sąsiedztwa i partnerstwa

1. Kraje basenu Morza Śródziemnego

Algieria, Egipt, Zachodni Brzeg Jordanu i Strefa Gazy, Izrael, Jordania, Liban, Libia (*), Maroko, Syria, Tunezja.

2. Europa Wschodnia, Zakaukazie i Rosja

Europa Wschodnia: Republika Mołdowy, Ukraina, Białoruś (*);

Zakaukazie: Armenia, Azerbejdżan, Gruzja;

Rosja: Rosja.

C. Azja i Ameryka Łacińska

1. Ameryka Łacińska

Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Gwatemala, Honduras, Kolumbia, Kostaryka, Meksyk, Nikaragua, Panama, Paragwaj, Peru, Salwador, Urugwaj, Wenezuela.

2. Azja

Azja (bez Azji Środkowej):

Afganistan (*), Bangladesz, Bhutan (*), Brunei, Chiny (wraz ze specjalnymi regionami administracyjnymi Hongkong i Makau), Filipiny, Indie, Indonezja, Irak (*), Jemen, Kambodża (*), Korea Południowa, Laos, Malediwy, Malezja, Mongolia, Nepal, Pakistan, Singapur, Sri Lanka, Tajlandia, Tajwan (*), Wietnam.

Azja Środkowa:

Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan.

D. Republika Południowej Afryki

Republika Południowej Afryki.

ZAŁĄCZNIK II

Przegląd śródokresowy i zakres oceny upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz krajów trzecich

Przegląd śródokresowy

Do 2010 roku dokonany zostanie wnikliwy przegląd śródokresowy finansowania zewnętrznego prowadzonego przez EBI. Przegląd ten opiera się na niezależnej ocenie zewnętrznej, która jest również przekazywana Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Przegląd stanowi podstawę decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady co do tego, czy i w jakim zakresie udzielić upoważnienia fakultatywnego uzupełniającego gwarancję przewidzianą w niniejszej decyzji w okresie po 2010 roku, a także czy dokonać innych zmian w upoważnieniu oraz w jaki sposób zapewnić, by operacje EBI były jak najefektywniejsze i przynosiły możliwie największą wartość dodaną. W terminie do dnia 30 kwietnia 2010 r. Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie przegląd śródokresowy stanowiący podstawę wszelkich propozycji zmian dotyczących upoważnienia.

Ramy oceny

Ocena obejmuje:

a) ocenę prowadzonych przez EBI zewnętrznych działań związanych z finansowaniem. Pewne elementy oceny są wykonywane we współpracy z wydziałami EBI i Komisji odpowiedzialnymi za oceny;

b) oszacowanie szerszego wpływu zewnętrznej działalności pożyczkowej EBI na relacje z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi oraz innymi źródłami finansowania.

Nadzór nad oceną i zarządzanie nią zostają powierzone komitetowi sterującemu, w którego skład wchodzi kilku ekspertów wyznaczonych przez Radę Gubernatorów EBI oraz po jednym przedstawicielu EBI i Komisji. Komitetowi sterującemu przewodniczy jeden z ekspertów.

Komitet sterujący jest wspierany przez wydziały EBI i Komisji odpowiedzialne za oceny oraz przez ekspertów zewnętrznych. Wybór tych ekspertów zewnętrznych następuje w drodze przetargu, którym będzie kierować Komisja. W kwestii warunków i kryteriów wyboru ekspertów zewnętrznych zasięga się opinii komitetu sterującego. Koszty pracy ekspertów zewnętrznych ponosi Komisja; zostają one pokryte z pozycji w budżecie przeznaczonej na finansowanie Funduszu Gwarancyjnego.

Końcowe sprawozdanie z oceny będzie przedłożone przez komitet sterujący i będzie zawierać jasne wnioski wynikające ze zgromadzonych informacji w celu zapewnienia niezbędnych informacji potrzebnych do podjęcia decyzji na temat ewentualnego uruchomienia fakultatywnej transzy na pozostający okres objęty upoważnieniem oraz regionalnego rozdziału dodatkowego finansowania.

Zakres oceny

Ocena dotyczyć będzie okresów objętych poprzednimi upoważnieniami (lata 2000–2006) oraz pierwszych lat upoważnienia obejmującego okres 2007–2013, do końca 2009 roku. Obejmować ona będzie ocenę wysokości finansowania projektów i wypłat dla poszczególnych krajów, a także ocenę pomocy technicznej oraz operacji związanych z kapitałem podwyższonego ryzyka. Przy rozważaniu skutków dla poszczególnych projektów, sektorów, regionów i krajów, wnioski przedstawione w ocenie opierać się będą na:

a) pogłębionej ocenie zasadności, wyników (efektywności, wydajności i trwałości) operacji EBI w zestawieniu z konkretnymi celami, które zostały pierwotnie wyznaczone dla poszczególnych regionów w ramach odpowiednich kierunków polityki zewnętrznej Wspólnoty, oraz ocenie wartości dodanej związanej z tymi operacjami (oceny tej należy dokonać we współpracy z wydziałem EBI odpowiedzialnym za oceny oraz ze służbami Komisji);

b) ocenie spójności z odpowiednimi kierunkami i strategiami polityki zewnętrznej Wspólnoty oraz ocenie uzupełniającego charakteru operacji EBI i wartości dodanej z nimi związanej w pierwszych latach upoważnienia na lata 2007–2013 w ramach konkretnych celów regionalnych upoważnienia na lata 2007–2013 oraz odpowiadających im wskaźników wykonania, które ustali EBI (oceny tej należy dokonać we współpracy z wydziałem EBI odpowiedzialnym za oceny oraz ze służbami Komisji);

c) analizie potrzeb finansowych beneficjentów, ich zdolności absorpcyjnej oraz dostępności innych źródeł finansowania danych inwestycji z funduszy prywatnych lub publicznych;

d) ocenie współpracy pomiędzy EBI a Komisją oraz spójności działań tych instytucji;

e) ocenie współpracy oraz synergii pomiędzy EBI a innymi międzynarodowymi i dwustronnymi instytucjami i agencjami finansowymi.

W ocenach na podstawie lit. a) i b) wartość dodana związana z operacjami EBI będzie mierzona według trzech kryteriów:

— wsparcia celów polityki UE,

— jakości samych projektów, oraz

— alternatywnych źródeł finansowania.