KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (¹), w szczególności jego art. 42,

po zasięgnięciu opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Artykuł 2 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 ustanawia w celu realizacji założeń wspólnej polityki rolnej dwa fundusze: Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji, zwany dalej „EFRG", oraz Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, zwany dalej „EFRROW".

(2) Artykuł 9 rozporządzenia nr 1290/2005 ustanawia zasady rządzące ochroną interesów finansowych Wspólnoty i zabezpieczeniami związanymi z zarządzaniem funduszami wspólnotowymi.

(3) W świetle doświadczeń zebranych przez Komisję i państwa członkowskie system przewidziany w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 595/91 z dnia 4 marca 1991 r. dotyczącym nieprawidłowości i odzyskiwania kwot niesłusznie wypłaconych w związku z finansowaniem wspólnej polityki rolnej oraz organizacji systemu informacyjnego w tej dziedzinie i uchylającym rozporządzenie (EWG) 283/72 (²) powinien zostać dostosowany w celu harmonizacji jego stosowania w państwach członkowskich, intensyfikacji działań przeciwko nieprawidłowościom, zwiększenia skuteczności systemu zgłaszania nieprawidłowości, uwzględnienia, że poszczególne przypadki nieprawidłowości będą odtąd wyjaśniane zgodnie z przepisami art. 32 i 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, a także objęcia jego przepisami EFGR i EFRROW, począwszy od dnia 1 stycznia 2007 r. W związku z tym należy również ustanowić przepisy, zgodnie z którymi systemem tym objęte będą też nieprawidłowości odnoszące się do dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa w art. 34 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia 1290/2005.

(4) Należy uściślić, że definicja pojęcia „nieprawidłowość", używana na potrzeby niniejszego rozporządzenia, pochodzi z art. 1 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (³).

(5) Należy zdefiniować pojęcie „podejrzenie popełnienia nadużycia finansowego", biorąc pod uwagę definicję nadużycia finansowego zawartą w Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej (⁴).

(6) Należy uściślić, że definicja pojęcia „pierwsze ustalenie administracyjne lub sądowe" pochodzi z art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005.

(7) Konieczne jest również zdefiniowanie pojęć „upadłość" i „podmiot gospodarczy".

(8) Aby zwiększyć korzyści płynące z systemu zgłaszania nieprawidłowości, należy doprecyzować obowiązek zgłaszania podejrzeń popełnienia nadużycia finansowego do celów analizy ryzyka, i w tym celu ściślej zdefiniować jakość informacji, jakie należy przekazać.

(9) Aby ustalić charakter oszukańczych praktyk i skutki finansowe nieprawidłowości oraz w celu monitorowania procesu odzyskiwania niesłusznie wypłaconych kwot należy ustanowić przepisy przewidujące obowiązek zgłaszania Komisji nieprawidłowości przynajmniej raz na kwartał; takim zgłoszeniom powinny towarzyszyć informacje o stanie zaawansowania procedur sądowych i administracyjnych.

(10) O rezultatach otrzymanych zgłoszeń corocznie informowany jest Komitet, o którym mowa w art. 2 ust. 1 decyzji Komisji 94/140/WE z dnia 23 lutego 1994 r. ustanawiającej Komitet Doradczy ds. Koordynacji w Zakresie Nadużyć Finansowych (⁵).

(11) Aby ułatwić państwom członkowskim wypełnianie obowiązku zgłaszania nieprawidłowości, oraz w celu zwiększenia skuteczności należy podnieść minimalny próg (rozumiany jako kwota, której dotyczy nieprawidłowość), powyżej którego państwa członkowskie mają obowiązek zgłaszania nieprawidłowości, oraz określić przypadki, w których nie powstaje obowiązek zgłaszania.

(12) Dla państw członkowskich nienależących do strefy euro należy ustalić kursy wymiany.

(13) Należy wziąć pod uwagę obowiązki wynikające z przepisów rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (⁶) oraz dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (⁷).

(14) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Funduszy Rolniczych,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) zgodnie z, odpowiednio, art. 3 ust. 1 i art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005.

Stosuje się je również w przypadkach, w których płatność dochodów przeznaczonych na określony cel w rozumieniu art. 34 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 została dokonana niezgodnie z tymi przepisami.

Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez wpływu na obowiązki wynikające bezpośrednio ze stosowania art. 32, art. 33 i art. 36 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 885/2006 (⁸).

Artykuł 2

Definicje

Na użytek niniejszego rozporządzenia:

1) pojęcie „nieprawidłowość" ma znaczenie przypisane mu w art. 1 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 2988/95, zgodnie z którym jest to jakiekolwiek naruszenie przepisów prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniedbania ze strony podmiotu gospodarczego, które spowodowało lub mogło spowodować szkodę w ogólnym budżecie Wspólnot albo poprzez zmniejszenie lub utratę przychodów, które pochodzą z zasobów własnych pobieranych bezpośrednio w imieniu Wspólnot, albo też w związku z obciążeniem budżetu wspólnotowego nieuzasadnionym wydatkiem;

2) pojęcie „podmiot gospodarczy" ma znaczenie przypisane mu w art. 1a pkt 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1681/94 (⁹), zgodnie z którym jest to jakakolwiek osoba fizyczna bądź prawna korzystająca z finansowania pochodzącego z EFRG lub EFRROW, z wyjątkiem państw członkowskich wykonujących swoje prerogatywy władzy publicznej bądź mająca obowiązek przekazania dochodów przeznaczonych na określony cel w rozumieniu art. 34 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005;

3) pojęcie „pierwsze ustalenie administracyjne lub sądowe" ma znaczenie przypisane mu w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, zgodnie z którym jest to pierwsza pisemna ocena dokonana przez właściwy organ administracyjny lub sądowy, stwierdzająca, na podstawie konkretnych faktów, istnienie nieprawidłowości, bez uszczerbku dla możliwości późniejszego zrewidowania takiego stwierdzenia lub wycofania go w toku postępowania administracyjnego lub sądowego;

4) pojęcie „podejrzenie popełnienia nadużycia finansowego" ma znaczenie przypisane mu w art. 1a pkt 4 rozporządzenia (WE) nr 1681/94, zgodnie z którym jest to nieprawidłowość, która prowadzi do wszczęcia postępowania administracyjnego i/lub sądowego na poziomie krajowym w celu stwierdzenia zamierzonego działania, w szczególności nadużycia finansowego określonego w art. 1 ust. 1 lit. a) Konwencji w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej;

5) pojęcie „upadłość" oznacza postępowanie upadłościowe w rozumieniu art. 2 lit. a) rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 (¹⁰).

ROZDZIAŁ II

OBOWIĄZEK ZGŁASZANIA NIEPRAWIDŁOWOŚCI

Artykuł 3

Zgłoszenia kwartalne

1. W okresie dwóch miesięcy następujących po upływie każdego kwartału państwa członkowskie zgłaszają Komisji wszelkie nieprawidłowości będące przedmiotem pierwszego ustalenia administracyjnego lub sądowego. W odniesieniu do każdej nieprawidłowości państwa członkowskie podają szczegóły precyzujące:

a) wspólne organizacje rynków, sektory i produkty, które ucierpiały w związku z nieprawidłowością;

b) charakter nieprawidłowo dokonanego wydatku;

c) przepis wspólnotowy, który został naruszony;

d) datę otrzymania i źródło pierwszej pisemnej informacji prowadzącej do podejrzenia popełnienia nieprawidłowości;

e) praktyki zastosowane przy popełnianiu nieprawidłowości;

f) w stosownych przypadkach, informację, czy dana praktyka uzasadnia podejrzenie popełnienia nadużycia finansowego;

g) sposób wykrycia nieprawidłowości;

h) w stosownych przypadkach, zaangażowane państwa członkowskie i kraje trzecie;

i) okres lub moment, w którym popełniono nieprawidłowość;

j) organy lub służby krajowe, które dokonały oficjalnego zgłoszenia nieprawidłowości, oraz organy odpowiedzialne za podjęcie dalszych kroków administracyjnych i/lub sądowych;

k) datę dokonania pierwszego ustalenia administracyjnego lub sądowego w sprawie danej nieprawidłowości;

l) tożsamość zaangażowanych osób fizycznych lub prawnych bądź innych podmiotów, które uczestniczyły w popełnieniu nieprawidłowości, z wyjątkiem przypadków, gdy takie informacje nie mają znaczenia dla zwalczania nieprawidłowości ze względu na charakter danej nieprawidłowości; kwotę wydatków ogółem w przypadku odnośnej operacji oraz, w stosownych przypadkach, udział we współfinansowaniu z podziałem na wkład wspólnotowy, krajowy, prywatny i inne wkłady;

m) kwotę, której dotyczy nieprawidłowość, oraz, w stosownych przypadkach, udział w niej wkładu wspólnotowego, krajowego, prywatnego i innych wkładów; w przypadku gdy nie dokonano płatności na rzecz osób i/lub innych jednostek określonych w lit. l), kwoty, jakie zostałyby niesłusznie wypłacone, gdyby nieprawidłowość nie została wykryta;

n) w stosownych przypadkach, informacje dotyczące zawieszenia płatności oraz możliwości odzyskania danych kwot;

p) w przypadku nieprawidłowości dotyczących EFRROW numer ARINCO lub kod CCI (ang. Common Identification Code - wspólny kod identyfikacyjny) programu, którego to dotyczy.

2. W drodze odstępstwa od przepisów ust. 1, nie ma obowiązku zgłaszania:

- przypadków, w których nieprawidłowość polega wyłącznie na całkowitym lub częściowym zaniechaniu wykonania działania współfinansowanego z EFRROW bądź dotowanego w ramach EFRG wskutek upadłości beneficjenta końcowego i/lub odbiorcy końcowego; obowiązkowi zgłoszenia podlegają jednak nieprawidłowości poprzedzające upadłość oraz przypadki podejrzenia popełnienia nadużycia finansowego;

- przypadków zgłaszanych organom administracyjnym przez beneficjenta końcowego lub odbiorcę końcowego z własnej woli i przed wykryciem przez właściwe organy, przed lub po dokonaniu płatności środków publicznych;

- przypadków, w których organy administracyjne wykrywają błąd w związku z kwalifikacją finansowanego wydatku i przystępują do jego usunięcia przed dokonaniem płatności ze środków publicznych.

3. Jeśli niektóre informacje określone w ust. 1 niniejszego artykułu, w szczególności te dotyczące praktyk stosowanych przy popełnianiu nieprawidłowości oraz sposobu, w jaki nieprawidłowość została wykryta, nie są dostępne, państwa członkowskie dostarczają brakujące informacje w stopniu, w jakim jest to możliwe, przy przekazywaniu Komisji kolejnych zawiadomień na temat nieprawidłowości.

4. Jeśli przepisy krajowe zawierają klauzulę o zachowaniu poufności dochodzeń, na przekazanie tych informacji zgody udziela właściwy sąd.

Artykuł 4

Przypadki szczególne

Każde państwo członkowskie niezwłocznie zgłasza Komisji i, w razie potrzeby, innym zainteresowanym państwom członkowskim wszelkie wykryte nieprawidłowości lub nieprawidłowości, co do których istnieje przypuszczenie, że wystąpiły, jeśli zachodzi obawa, że:

a) mogą one wkrótce mieć negatywne następstwa poza jego terytorium; lub

b) wskazują na zastosowanie nowej nielegalnej praktyki.

Zawiadomienie takie zawiera w szczególności dokładne informacje o danej nielegalnej praktyce oraz innych państwach członkowskich bądź krajach trzecich, których to dotyczy.

Artykuł 5

Zgłoszenia uzupełniające

1. Oprócz informacji określonych w art. 3 ust. 1, państwa członkowskie przekazują Komisji tak szybko, jak jest to możliwe i najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy po upływie każdego kwartału, podając odniesienie do wszelkich wcześniejszych zgłoszeń dokonanych zgodnie z art. 3, szczegóły dotyczące wszczęcia bądź zaniechania wszelkich postępowań ukierunkowanych na nałożenie sankcji administracyjnych lub karnych związanych ze zgłoszonymi nieprawidłowościami, jak również najważniejsze wyniki tych postępowań. Informacje te wskazują na rodzaj nałożonych sankcji i/lub fakt, czy przedmiotowe sankcje wiążą się z zastosowaniem prawodawstwa wspólnotowego i/lub krajowego, oraz zawierają odniesienie do przepisów wspólnotowych i/lub krajowych, które je przewidują.

2. Państwa członkowskie dostarczają Komisji na jej wyraźną prośbę wszelkich informacji dotyczących dokonanych postępów - w szczególności na temat wszczęcia, zaniechania i zakończenia postępowań - związanych z odzyskiwaniem wszelkich kwot niesłusznie wypłaconych w konkretnym przypadku bądź w szeregu konkretnych przypadków.

Artykuł 6

Zasada de minimis

1. W przypadku gdy nieprawidłowości dotyczą kwot ze środków wspólnotowych niższych niż 10 000 EUR, państwa członkowskie nie przekazują Komisji informacji określonych w art. 3 i art. 5, chyba że Komisja wyraźnie sobie tego zażyczy.

2. Przy stosowaniu pułapu przewidzianego w ust. 1:

- państwa członkowskie nienależące do strefy euro stosują ten sam kurs wymiany, który zastosowały w chwili dokonywania płatności na rzecz beneficjentów lub przy pobieraniu dochodów zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2808/98 (¹¹) i z sektorowymi przepisami rolnymi;

- w przypadkach innych niż przewidziane w akapicie pierwszym, w szczególności w odniesieniu do operacji, dla których nie jest określony termin operacyjny w sektorowych przepisach rolnych, stosowany kurs wymiany walut jest przedostatnim kursem wymiany walut ustanowionym przez Europejski Bank Centralny przed miesiącem, w odniesieniu do którego wydatki i dochody przeznaczone na określony cel zostały zadeklarowane Komisji zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 883/2006 (¹²).

Artykuł 7

Sposób przekazywania informacji

Informacje, o których mowa w art. 3, art. 4 i art. 5 ust. 1, przesyłane są w miarę możliwości drogą elektroniczną w trybie bezpiecznego połączenia przy użyciu modułu oraz formularza zapewnianych do tego celu przez Komisję.

ROZDZIAŁ III

WSPÓŁPRACA

Artykuł 8

Współpraca z państwami członkowskimi

1. Komisja utrzymuje odpowiednie kontakty z odnośnymi państwami członkowskimi w celu uzupełniania dostarczonych informacji o nieprawidłowościach określonych w art. 3, o postępowaniach określonych w art. 5 oraz, w szczególności, o możliwości odzyskania kwot.

2. Niezależnie od takich kontaktów, w przypadku gdy charakter nieprawidłowości wskazuje na to, że identyczne bądź podobne praktyki mogłyby mieć miejsce w więcej niż jednym państwie członkowskim, sprawa przedstawiana jest komitetowi określonemu w art. 2 ust. 1 decyzji 94/140/WE (zwanemu dalej „Cocolaf”) oraz jego grupom roboczym określonym w art. 3 ust. 3 wspomnianej decyzji.

3. Ponadto Komisja organizuje na poziomie wspólnotowym spotkania o charakterze informacyjnym dla odpowiednich przedstawicieli państw członkowskich w celu wspólnego przeanalizowania informacji uzyskanych na podstawie art. 3, art. 4 i art. 5 oraz ust. 1 niniejszego artykułu, w szczególności pod względem doświadczenia, jakie można uzyskać w związku z nieprawidłowościami, środkami zapobiegawczymi oraz postępowaniami sądowymi. Komisja informuje komitet Cocolaf o tych pracach oraz konsultuje się z nim w sprawie wszelkich propozycji, jakie zamierza przedłożyć w celu zapobiegania nieprawidłowościom.

4. Na wniosek państwa członkowskiego lub, zgodnie z ustaleniami ust. 3, na wniosek Komisji państwa członkowskie konsultują się, w stosownych przypadkach, w ramach komitetu Cocolaf lub każdego innego właściwego organu, w celu usuwania wszelkich luk prawnych, które zostaną zauważone w trakcie stosowania obecnych przepisów w dziedzinie wspólnej polityki rolnej i które mogą narazić na szkodę interesy finansowe Wspólnoty.

Artykuł 9

Zgłoszenie podsumowujące

Komisja co roku informuje komitet Cocolaf o tym, jakiego rzędu kwoty były przedmiotem wykrytych nieprawidłowości oraz o różnych kategoriach nieprawidłowości, z podziałem na rodzaje i z podaniem ich liczby w poszczególnych kategoriach.

ROZDZIAŁ IV

WYKORZYSTYWANIE INFORMACJI I ZASADY POSTĘPOWANIA Z NIMI

Artykuł 10

Wykorzystywanie informacji

Nie naruszając przepisów art. 11, Komisja może wykorzystywać wszelkie informacje o charakterze ogólnym lub operacyjnym przekazane przez państwa członkowskie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem do przeprowadzania analiz ryzyka przy użyciu technologii informatycznych, ponadto w oparciu o uzyskane informacje może też przygotowywać sprawozdania i opracowywać systemy służące skuteczniejszej identyfikacji zagrożeń.

Artykuł 11

Zasady postępowania z informacjami

1. Informacje przekazywane i otrzymywane w jakiejkolwiek formie na podstawie niniejszego rozporządzenia są objęte tajemnicą służbową i chronione w taki sam sposób w jaki ustawodawstwo krajowe państwa członkowskiego, które je otrzymało, chroni podobne informacje, oraz podlegają odpowiednim przepisom stosującym się do instytucji wspólnotowych. Państwa członkowskie i Komisja podejmują wszelkie niezbędne środki ochrony w celu zagwarantowania zachowania poufności tych informacji.

2. Informacje wskazane w ust. 1 mogą być udostępniane w szczególności tylko tym osobom w państwach członkowskich lub instytucjach wspólnotowych, które z racji swoich obowiązków muszą mieć do nich dostęp, chyba że państwo członkowskie dostarczające te informacje wyraźnie zezwoliło na ich udostępnienie również innym osobom.

Ponadto informacji tych nie można wykorzystywać do żadnych innych celów niż przewidziano to w niniejszym rozporządzeniu, chyba że organy, które je dostarczyły, wyraźnie na to zezwoliły, a przepisy obowiązujące w państwie członkowskim organu, które je otrzymał, nie zakazują takiego przekazywania lub wykorzystywania informacji.

3. Komisja i państwa członkowskie zapewniają, że w trakcie przetwarzania danych osobowych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem przestrzegane są przepisy prawa wspólnotowego i prawa krajowego dotyczące ochrony danych osobowych, w szczególności przepisy dyrektywy 95/46/WE oraz, tam gdzie ma to zastosowanie, rozporządzenia (WE) nr 45/2001.

Ustępy 1-2 nie naruszają praw podmiotu, którego dane te dotyczą, dostępu do tych danych zgodnie z dyrektywą 95/46/WE i rozporządzeniem (WE) nr 45/2001 i na warunkach przewidzianych w wymienionych aktach.

4. Ustępy 1-3 nie stanowią przeszkody dla wykorzystania informacji uzyskanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem do wszczęcia przez Wspólnotę lub dane państwo członkowskie jakichkolwiek działań prawnych bądź postępowań sądowych w związku z odzyskiwaniem kwot będących przedmiotem nieprawidłowości, do przeprowadzania kontroli w związku z nieprawidłowościami, których dotyczą zarzuty, czy też nałożenia środków administracyjnych, kar administracyjnych bądź sankcji karnych związanych z nieprawidłowościami. Właściwy organ państwa członkowskiego, który dostarczył informacje, zostaje poinformowany o takim wykorzystaniu informacji.

5. W przypadku gdy państwo członkowskie powiadamia Komisję, że w toku dalszego dochodzenia okazało się, iż osoba fizyczna lub prawna, której nazwisko zostało przekazane Komisji zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, nie jest zamieszana w żadną nieprawidłowość, Komisja bezzwłocznie informuje o tym wszystkich, którym zgodnie z niniejszym rozporządzeniem ujawniła to nazwisko. Na tej podstawie osoba taka przestaje być traktowana jako osoba zamieszana w daną nieprawidłowość, jak to miało miejsce z uwagi na wcześniejsze zgłoszenie.

ROZDZIAŁ V

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 12

Uchylenie

1. Niniejszym uchyla się rozporządzenie (EWG) nr 595/91 z dniem 1 stycznia 2007 r.

2. Odniesienia do rozporządzenia (EWG) nr 595/91 traktuje się jako odniesienia do niniejszego rozporządzenia i odczytuje zgodnie z tabelą korelacji załączoną do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 13

Przepisy przejściowe

1. Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje określone w art. 5 niniejszego rozporządzenia, dotyczące

nieprawidłowości zgłoszonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. zgodnie z rozporządzeniem (EWG) nr 595/91, w przypadku których ich organy nadal prowadzą działania następcze.

2. W przypadkach, których wpływ finansowy jest mniejszy niż 10 000 EUR, państwa członkowskie mogą dostarczyć jedno podsumowujące zgłoszenie ostateczne.

Artykuł 14

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 14 grudnia 2006 r.

ZAŁĄCZNIK

Tabela korelacji