RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 37,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Biologiczna i genetyczna różnorodność w rolnictwie stanowi istotny element zrównoważonego rozwoju produkcji rolnej i terenów wiejskich. Należy zatem podjąć środki konieczne celem ochrony, opisu, zbierania i wykorzystania potencjału tej różnorodności w sposób zrównoważony, celem propagowania celów wspólnej polityki rolnej (WPR).

(2) Ochrona i zrównoważone wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie przyczynia się również do realizacji celów Konwencji o różnorodności biologicznej zatwierdzonej przez Wspólnotę decyzją Rady 93/626/EWG (¹) i odpowiednich strategii wspólnotowych dotyczących zachowania bioróżnorodności i ochrony zasobów genetycznych w rolnictwie. Ochrona i zrównoważone wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie stanowi również jeden z głównych celów globalnego planu działań na rzecz ochrony i zrównoważonego wykorzystania genetycznych zasobów roślinnych w żywieniu i rolnictwie oraz Międzynarodowego traktatu o genetycznych zasobach roślinnych w żywieniu i rolnictwie, podpisanego przez Komisję i Państwa Członkowskie dnia 6 czerwca 2002 r.

(3) Szeroki zakres działań realizowanych w Państwach Członkowskich (przez instytucje sektora publicznego, bądź osoby fizyczne lub prawne) oraz w ramach różnych organizacji i programów międzynarodowych takich jak FAO, Europejski program ochrony genetycznych zasobów roślin uprawnych ECP/GR (ECP/GR), Grupa konsultacyjna międzynarodowych badań nad rolnictwem (CGIAR), Światowe forum ds. badań na rolnictwem (GFAR), Badania nad rolnictwem na rzecz rozwoju (ARD) regionalne i subregionalne organizacje wspierane przez Wspólnotę, Europejska regionalna grupa (ERFP) krajowych koordynatorów gospodarki genetycznymi zasobami zwierząt gospodarczych, Europejski program genetycznych zasobów leśnych (Euforgen) oraz zobowiązania odbywającej się obecnie Konferencji Ministerialnej na temat ochrony lasów w Europie (MCPFE), której sygnatariuszem jest Wspólnota, wymaga efektywnej wymiany informacji i ścisłej koordynacji działań wśród głównych zainteresowanych osób i instytucji we Wspólnocie oraz z odpowiednimi organizacjami na całym świecie, w zakresie ochrony, opisu, zbierania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie, celem wzmacniania pozytywnego wpływu tych działań na rolnictwo.

(4) Prace podjęte w zakresie ochrony, opisu, zbierania i wykorzystywania zasobów genetycznych w rolnictwie mogą pomóc w zachowaniu różnorodności biologicznej i poprawie jakości produktów rolnych, a także przyczynić się do zwiększenia różnorodności na terenach wiejskich i ograniczyć nakłady i koszty produkcji rolnej poprzez propagowanie zrównoważonej produkcji rolnej i przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich.

(5) Należy propagować ochronę ex situ oraz in situ zasobów genetycznych w rolnictwie (włączając ochronę i udoskonalanie zasobów in situ/w gospodarstwie). Ochrona ta powinna obejmować wszystkie zasoby roślinne, bakteryjne i zwierzęce, które są lub mogą okazać się przydatne w rolnictwie i w rozwoju wsi, włączając genetyczne zasoby leśne, zgodnie z potrzebami WPR oraz z myślą o zachowaniu zasobów genetycznych i zwiększeniu wykorzystania słabo wykorzystywanych ras i odmian w produkcji rolnej.

(6) Wiedza na temat dostępnych we Wspólnocie zasobów genetycznych, ich pochodzenia i cech nadal wymaga poszerzenia. Właściwe informacje na temat istniejących instrumentów i działań realizowanych na szczeblu krajowym i regionalnym w zakresie ochrony, opisu, zbierania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie w każdym Państwie Członkowskim powinny zostać zebrane i udostępnione na szczeblu wspólnotowym innym Państwom Członkowskim, a na szczeblu międzynarodowym, w szczególności krajom rozwijającym się, zgodnie z postanowieniami traktatów i porozumień międzynarodowych.

(7) Należy propagować opracowywanie – szczególnie w nawiązaniu do bieżących wysiłków stworzenia wykazu zbiorów ex situ znajdujących się w europejskich bankach genów – zdecentralizowanych, stałych, szeroko dostępnych i opartych na stronie www wykazów gromadzących wiedzę na ten temat, i zapewniających ich dostępność na szczeblu Wspólnoty i międzynarodowym (EPGRIS – Infrastruktura informacji na temat genetycznych zasobów roślinnych „ EURISCO”, finansowana ze środków piątego programu ramowego).

(8) Wspólnota powinna uzupełniać i propagować wysiłki podejmowane w Państwach Członkowskich na rzecz ochrony i zrównoważonego wykorzystania różnorodności biologicznej w rolnictwie. Istnieje konieczność tworzenia wartości dodanej na szczeblu Wspólnoty poprzez koordynacje istniejących działań i wspieranie opracowywania nowych inicjatyw transgranicznych obejmujących ochronę, opis, zbieranie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie.

(9) Należy zatem przyjąć środki uzupełniające lub wychodzące poza zakres – pod względem beneficjentów oraz/lub działań kwalifikujących się do finansowania – rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (²).

(10) Celem przyczynienia się do osiągnięcia tych celów, na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/94 z dnia 20 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony, opisu, zbierania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie (³) ustanowiono program wspólnotowy przewidziany na okres pięciu lat. Program ten został zakończony dnia 31 grudnia 1999 r., co za tym idzie, powinien być zastąpiony nowym programem wspólnotowym. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 1467/94.

(11) W wyborze i realizacji środków w ramach nowego programu wspólnotowego należy uwzględnić badania, rozwój technologiczny i działania demonstracyjne wspierane bądź na szczeblu krajowym, bądź w ramach ramowych programów wspólnotowych Wspólnoty Europejskiej na rzecz badań, rozwoju technologicznego i działań demonstracyjnych. Obrót nasionami i roślinnym materiałem rozmnożeniowym wykorzystanym w ramach nowego programu wspólnotowego powinien odbywać się bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych (⁴), 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym zbóż (⁵), 68/193/EWG z dnia 9 kwietnia 1968 r. sprawie obrotu materiałem do wegetatywnego rozmnażania winorośli (⁶), 92/33/EWG z dnia 28 kwietnia 1992 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym oraz nasadzeniowym warzyw, innym niż materiał siewny (⁷), 92/34/EWG z dnia 28 kwietnia 1992 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin owocowych oraz roślinami owocowymi przeznaczonymi do produkcji owoców (⁸), 98/56/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin ozdobnych (⁹), 1999/105/WE z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie obrotu leśnym materiałem rozmnożeniowym (¹⁰), 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych (¹¹), 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka (¹²), 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw (¹³), 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków (¹⁴), 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych (¹⁵).

(12) Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Porozumienie EOG) stanowi, że państwa Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (kraje EFTA/EOG) powinny, między innymi, wzmacniać i poszerzać współpracę w ramach działań Wspólnoty w dziedzinie ochrony, opisu, zbierania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie.

(13) Celem lepszej realizacji programu wspólnotowego, należy ustanowić program prac na okres między 2004 a 2006 r., określający odnośne przepisy finansowe, które powinny zostać zastosowane.

(14) Dla celów realizacji i monitorowania programu wspólnotowego, Komisja powinna skorzystać z pomocy doradców naukowych i technicznych.

(15) Wkład wspólnotowy powinien być finansowany w całości w ramach pozycji 3 (Polityki wewnętrzne) perspektywy finansowej.

(16) Środki konieczne dla realizacji niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z przepisami decyzji Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (¹⁶),

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Cele

W związku z realizacją celów WPR, oraz wypełnianiem zobowiązań podjętych na szczeblu międzynarodowym, niniejszym ustanawia się program wspólnotowy na okres między 2004 a 2006 r. mający na celu uzupełnianie i promowanie, na szczeblu wspólnotowym, prac podjętych w Państwach Członkowskich na rzecz ochrony, opisu, zbierania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie.

Artykuł 2

Zakres

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do genetycznych zasobów roślinnych, bakteryjnych i zwierzęcych, które są wykorzystywane lub mogą być wykorzystywane w rolnictwie.

2. Na mocy niniejszego rozporządzenia nie można przyznawać wsparcia:

a) na realizację zobowiązań kwalifikujących się na mocy przepisów tytułu II, rozdziału VI, rozporządzenia (WE) nr 1257/1999, zgodnie z przepisami art. 14 rozporządzenia Komisji (WE) nr 445/2002 z dnia 26 lutego 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (¹⁷).

b) na realizację działań kwalifikujących się do finansowania na mocy ramowego programu Wspólnoty Europejskiej na rzecz badań, rozwoju technologicznego i działań demonstracyjnych.

Artykuł 3

Definicje

Następujące definicje mają zastosowanie do niniejszej Umowy:

a) „genetyczne zasoby roślinne” oznaczają te uprawy rolnicze, uprawy ogrodnicze, rośliny lecznicze i aromatyczne, uprawy owoców, drzewa leśne, oraz dziką roślinność, które są lub mogą być stosowane w rolnictwie;

b) „zasoby genetyczne zwierzęce” oznaczają te zwierzęta gospodarskie (kręgowce oraz bezkręgowce), oraz dzikie zwierzęta, które są lub mogą być stosowane w rolnictwie;

c) „materiał genetyczny” oznacza materiał pochodzenia roślinnego, bakteryjnego lub zwierzęcego, włączając materiał reprodukcyjny oraz wegetatywny materiał rozmnożeniowy, zawierający funkcjonalne jednostki dziedziczenia;

d) „ rolnicze zasoby genetyczne” oznaczają materiał genetyczny pochodzenia roślinnego, bakteryjnego lub zwierzęcego mający rzeczywistą lub potencjalną wartość dla rolnictwa;

e) „ochrona in situ” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

f) „ochrona i udoskonalanie in situ/w gospodarstwie” na poziomie gospodarstwa;

g) „ochrona ex situ” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

h) „pobieranie ex situ” oznacza zbieranie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

i) „region biogeograficzny” oznacza region geograficzny o cechach typowych pod względem składu oraz struktury flory i fauny.

Artykuł 4

Działania kwalifikujące się

1. Program wspólnotowy, o którym mowa w art. 1, obejmuje działania celowe, działania wspólne i działania towarzyszące, zgodnie z art. 5, 6 i 7.

2. Wszystkie działania realizowane w ramach programu są zgodne z prawodawstwem wspólnotowym dotyczącym przepisów fitosanitarnych, przepisów dotyczących ochrony zwierząt oraz zootechnicznych, dotyczących obrotu materiałem siewnym oraz materiałem rozmnożeniowym, a także ze wspólnym katalogiem. Działania te uwzględniają:

a) inne działania podejmowane na szczeblu Wspólnoty;

b) odnośne procesy, inicjatywy rozwojowe oraz porozumienia i umowy,

– w szczególności w nawiązaniu do:

– Konwencji o Różnorodności Biologicznej,

– Międzynarodowego traktatu o zasobach genetycznych w żywieniu i w rolnictwie,

– Światowy plan działań FAO na rzecz ochrony i zrównoważonego wykorzystania genetycznych zasobów roślinnych na potrzeby produkcji żywności i rolnictwa, a także inne działania podejmowane w ramach FAO,

– Europejską Strategię Ochrony Roślin i odpowiednie uchwały Konferencji Ministerialnych na temat ochrony lasów w Europie,

– Światową strategię gospodarowania genetycznymi zasobami zwierząt hodowlanych, oraz programy realizowane w ramach inicjatyw międzynarodowych, takich jak Europejski program ochrony genetycznych zasobów roślinnych (ECP/GR), Europejska regionalna grupa (ERFP) krajowych koordynatorów gospodarki genetycznymi zasobami zwierząt gospodarczych, Europejski program genetycznych zasobów leśnych (Euforgen) oraz Grupa konsultacyjna międzynarodowych badań rolnictwa (CGIAR).

Artykuł 5

Działania celowe

Działania celowe obejmują:

a) działania propagujące ochronę, opis, zbieranie i wykorzystanie ex situ oraz in situ zasobów genetycznych w rolnictwie;

b) ustanowienie europejskiego, zdecentralizowanego, stałego i szeroko dostępnego, opartego na sieci www wykazu zasobów genetycznych obecnie chronionych in situ, zawierającego również informacje na temat działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych in situ/w gospodarstwie;

c) ustanowienie europejskiego, zdecentralizowanego, stałego i szeroko dostępnego, opartego na sieci www wykazu zbiorów ex situ (banki genów) oraz obiektów in situ (zasoby), a także baz danych obecnie dostępnych lub opracowywanych na podstawie wykazów krajowych;

d) propagowanie regularnej wymiany informacji technicznych i naukowych między zainteresowanymi organizacjami w Państwach Członkowskich, w szczególności na temat pochodzenia i cech dostępnych zasobów genetycznych.

Działania, o których mowa w lit a), mają charakter transnarodowy, uwzględniają, o ile to stosowne, regionalne aspekty biogeograficzne, i propagują lub uzupełniają, na szczeblu Wspólnoty, prace realizowane na szczeblu regionalnym i krajowym. Działania te nie mogą obejmować pomocy przeznaczonej na cele zachowania obszarów ochrony przyrody.

Artykuł 6

Działania wspólne

Celem działań wspólnych jest propagowanie wymiany informacji dotyczących zagadnień tematycznych w celu poprawy koordynacji działań i programów ochrony, opisu, zbierania i wykorzystywania zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty. Działania te mają charakter transnarodowy.

Artykuł 7

Działania towarzyszące

Działania towarzyszące obejmują działania informacyjne, działania w zakresie upowszechniania wiedzy oraz działania doradcze, polegające na organizowaniu seminariów, konferencji na temat zagadnień technicznych, spotkań z organizacjami pozarządowymi i innymi zainteresowanymi osobami, szkoleń oraz na sporządzaniu sprawozdań technicznych.

Artykuł 8

Program prac

1. Wspólnota zapewni realizację programu wspólnotowego w oparciu o program prac obejmujący okres między 2004 a 2006 r., opracowany według procedury, o której mowa w art. 15 ust. 2, oraz zgodnie z przydziałem budżetowym.

2. Działania współfinansowane w ramach programu wspólnotowego mogą trwać maksymalnie cztery lata.

Artykuł 9

Wybór działań

1. Komisja dokona wyboru, na podstawie programu prac, o którym mowa w art. 8, oraz na warunkach określonych w zaproszeniu do składania wniosków opublikowanym w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej, działań, które będą finansowane w ramach programu wspólnotowego.

2. Zaproszenia do składania wniosków uwzględniają działania i obszary, o których mowa w art. 5, 6 i 7 oraz w załączniku I. Treść zaproszeń do składania wniosków zostanie określona zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 15 ust. 2, oraz zgodnie z odpowiednimi artykułami tytułu VI rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (¹⁸).

3. Wnioski dotyczące działań, o których mowa w art. 5, 6 i 7, mogą być składane przez instytucje sektora publicznego lub osoby fizyczne lub prawne, będące obywatelami Państwa Członkowskiego i posiadające siedzibę we Wspólnocie, włączając banki genów, organizacje pozarządowe, hodowców, instytuty techniczne, gospodarstwa eksperymentalne, ogrodników i właścicieli lasów. Osoby lub instytucje posiadające siedzibę w państwie trzecim mogą również składać wnioski, o ile dopuszczają to przepisy art. 10.

4. W ocenie wniosków uwzględniane są następujące kryteria:

a) zbieżność z celami programu wspólnotowego, zgodnie z art. 1;

b) jakość techniczna wnioskowanych prac;

c) zdolność do skutecznej realizacji działania i zapewnienia efektywnego zarządzania działaniem, oceniona w świetle zasobów i kompetencji i obejmująca ustalenia organizacyjne uzgodnione przez uczestników;

d) europejska wartość dodana i potencjalny wkład na rzecz polityk wspólnotowych.

5. Wnioski dotyczące działań, które mają być finansowane w ramach programu wspólnotowego, są wybierane na podstawie oceny niezależnych ekspertów. Niezależni eksperci są zapraszani przez Komisję zgodnie z art. 57 ust. 2 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1605/2002 oraz z art. 178 rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego stosowanego do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (¹⁹).

6. O ile wystąpi taka konieczność, określone zostaną szczegółowe zasady stosowania niniejszego artykułu, zgodnie z procedurą określoną w art. 15 ust. 2.

Artykuł 10

Udział państw trzecich

W programie wspólnotowym mogą uczestniczyć:

a) kraje EFTA/EOG, zgodnie z warunkami określonymi w Porozumieniu EOG;

b) kraje stowarzyszone, zgodnie z warunkami określonymi w odpowiednich porozumieniach dwustronnych określających ogólne zasady uczestniczenia tych krajów w programach wspólnotowych.

Artykuł 11

Umowa dotacji

1. W następstwie zatwierdzenia wybranych działań, Komisja zawiera umowy dotacji z uczestnikami tych działań, zgodnie z odpowiednimi artykułami tytułu VI rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1605/2002. Umowy dotacji zawierają szczegółowe kryteria dotyczące sprawozdawczości oraz upowszechniania, ochrony i wykorzystywania rezultatów działań.

2. Komisja podejmuje konieczne kroki, w szczególności poprzez kontrole techniczne, administracyjne i rachunkowe w siedzibie beneficjentów, celem zweryfikowania, czy dostarczone informacje i dokumenty uzupełniające są dokładne, i czy zobowiązania określone w umowie dotacji są wypełniane.

Artykuł 12

Pomoc techniczna

1. Zgodnie z art. 57 ust. 2 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1605/2002, Komisja może korzystać z pomocy ekspertów naukowych i technicznych w realizacji programu wspólnotowego, również w zakresie doradztwa technicznego w przygotowywaniu zaproszeń do składania wniosków, oceny sprawozdań technicznych i finansowych, monitoringu, sprawozdawczości i realizacji celów informacyjnych.

2. Zostanie udzielone zamówienie publiczne w wyniku rozstrzygnięcia przetargu w zakresie zamówień publicznych zgodnie z odpowiednimi artykułami tytułu V rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1605/2002.

Artykuł 13

Wkład wspólnotowy

1. Wkład wspólnotowy na rzecz działań określonych w art. 5 nie może przekroczyć 50 % całkowitego kosztu działania.

2. Wkład wspólnotowy na rzecz działań określonych w art. 6 i 7 nie może przekroczyć 80 % całkowitych kosztów działania.

3. Wkład wspólnotowy na rzecz pomocy, o której mowa w art. 9 ust. 5 (ocena wniosków), art. 12 (pomoc techniczna) i art. 14 (ocena programu wspólnotowego), może wynieść maksymalnie 100 % całkowitego kosztu pomocy.

4. W ramach pozycji 3 perspektywy finansowej „Polityki wewnętrzne” zostanie wniesiony wkład w postaci finansowania działań i pomocy na rzecz realizacji programu wspólnotowego określonego na mocy niniejszego rozporządzenia.

5. Załącznik II zawiera indykatywny podział kosztów przydzielonych na rzecz programu wspólnotowego.

Artykuł 14

Ocena programu wspólnotowego

Na koniec realizacji programu wspólnotowego Komisja powoła grupę niezależnych ekspertów, której zadania będą obejmowały sporządzenie sprawozdania z realizacji przepisów niniejszego rozporządzenia, ocenę rezultatów oraz przygotowanie odpowiednich zaleceń. Sprawozdanie grupy ekspertów, wraz z uwagami Komisji, zostanie przedłożone Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.

Artykuł 15

Procedura Komitetu

1. Komisja będzie wspierana przez Komitet ds. ochrony, opisu, zbierania oraz wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie (zwany dalej Komitetem).

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu, zastosowanie mają art. 4 i 7 decyzji 1999/468/WE.

Okres, o którym mowa w art. 4 ust. 3 decyzji 1999/468/WE, zostaje wyznaczony na jeden miesiąc.

3. Komitet przyjmuje swój regulamin.

4. Komitet będzie regularnie informowany w zakresie realizacji programu wspólnotowego.

Artykuł 16

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1467/94 zostaje uchylone, bez uszczerbku dla zobowiązań umownych stron, które zawarły umowy wynikające z tego rozporządzenia.

Artykuł 17

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia od daty jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Luksemburgu, dnia 24 kwietnia 2004 r.

ZAŁĄCZNIK I

PROGRAM WSPÓLNOTOWY: DZIAŁANIA I OBSZARY KWALIFIKUJĄCE SIĘ

1. Działania i obszary kwalifikujące się

Program wspólnotowy dotyczy ochrony, opisu, oceny, zbierania, dokumentacji, udoskonalania i wykorzystania zasobów genetycznych, które obecnie występują na terenie Wspólnoty. Kwalifikujące się organizmy to rośliny (nasienne), zwierzęta (kręgowce i niektóre bezkręgowce) oraz mikroorganizmy.

Program obejmuje organizmy w trakcie rozwoju i materiał rozrodczy (nasiona, embriony, nasienie i pyłki). Obejmuje zbiory in-situ i ex-situ i zbiory pochodzące z gospodarstw. Wszystkie typy materiału są materiałem kwalifikującym się, włącznie z odmianami hodowlanymi i gatunkami domowymi i lokalnymi, materiałem wyselekcjonowanym przez hodowców, zbiorami typów genetycznych oraz gatunkami dzikimi.

Gatunki, które mają, lub wobec których istnieje duże prawdopodobieństwo, że będą miały duże znaczenie dla rolnictwa, ogrodnictwa lub leśnictwa Wspólnoty będą traktowane priorytetowo.

Szczególna preferencja zostanie przyznana wykorzystaniu zasobów genetycznych w celu:

a) zróżnicowania produkcji rolniczej;

b) poprawy jakości produkcji;

c) zapewnienia zrównoważonej gospodarki i wykorzystania zasobów naturalnych i rolniczych;

d) poprawy jakości środowiska naturalnego i terenów wiejskich;

e) identyfikacji produktów, które mogą znaleźć nowe zastosowanie lub zostać wprowadzone na nowe rynki. Po dokonaniu zapisu zbiorów i podjęciu nowych zbiorów, w ramach niniejszego programu zostaną podjęte kroki w celu zapewnienia, aby obejmowały one regionalne doświadczenia i wiedzę dotyczącą regionalnej działalności użytkowników (rolników i ogrodników) na temat metod uprawy, użytkowania specyficznego, przetwarzania, smaku itd. Informacje te nie powinny być zapisywane w formie opisowej lecz, w możliwie największym stopniu, w sposób znormalizowany, umożliwiający dokumentację i łatwy dostęp do danych w systemie relacyjnej bazy danych.

Wszelkie działania przeprowadzone w ramach programu muszą być zgodne z prawodawstwem wspólnotowym dotyczącym obrotu nasionami i materiałem rozmnożeniowym oraz wspólnym katalogiem, a także z przepisami fitosanitarnymi, zootechnicznymi i wymaganiami dotyczącymi zdrowia zwierząt obowiązującymi we Wspólnocie.

Należy podjęć odpowiednie kroki, zbieżne z celami WPR i międzynarodowymi zobowiązaniami Wspólnoty, mające na celu propagowanie upowszechniania i wykorzystywania wyników prac realizowanych w zakresie ochrony, opisu, oceny, zbierania, dokumentowania, udoskonalania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie, co mogłoby przyczynić się do realizacji tych celów i zobowiązań. Głównym celem w tym względzie będzie zapewnienie skutecznego i praktycznego wsparcia obecnych i przyszłych użytkowników zasobów genetycznych we Wspólnocie.

2. Działania i obszary wyłączone

Następujące działania nie są szczególnie objęte wspólnotowym wsparciem finansowanym na mocy tego programu: badania teoretyczne, badania w celu sprawdzania hipotez lub w celu udoskonalenia narzędzi i technik, prace związane z zastosowaniem technik dotychczas nie stosowanych lub systemów „modelowych” oraz wszelkie inne prace badawcze. Tego rodzaju działania mogą być uwzględniane w ramach wspólnotowych programów badawczych oraz programów postępu technicznego. Jednakże przyjęcie istniejących metod na potrzeby działania realizowanego w ramach rozporządzenia może zostać uznane za kwalifikujące się do wsparcia w ramach przedmiotowego programu wspólnotowego.

Nie kwalifikują się działania kwalifikujące się do wsparcia w ramach ramowego programu Wspólnoty Europejskiej dotyczącego badań, rozwoju technologicznego i działań demonstracyjnych.

Nie przyznaje się wsparcia na rzecz programu realizacji zobowiązań już realizowanego w Państwach Członkowskich oraz/lub kwalifikującego się na mocy tytułu II, rozdziału VI, rozporządzenia (WE) nr 1257/1999, zgodnie z przepisami art. 14 rozporządzenia (WE) nr 445/2002. Jednakże należy wspierać działania prowadzące do synergii między rozporządzeniem (WE) nr 1257/1999 a przedmiotowym programem.

Nie kwalifikują się działania dotyczące zwierząt i roślin niższych oraz drobnoustrojów, włączając grzyby, z wyjątkiem działań dotyczących organizmów uprawianych lub hodowanych na lądzie, które są lub mogą być stosowane w rolnictwie, lub takich organizmów, które mogą służyć jako środki kontroli biologicznej w rolnictwie w szerokim tego słowa znaczeniu. Wyjątek stanowić będą szczególne przypadki określonych związków genetycznych między pasożytem lub organizmem symbiotycznym i żywicielem wówczas, gdy oba te gatunki mają być zachowane. Zbieranie i nabywanie materiału genetycznego podlega powyżej określonym priorytetom.

3. Rodzaje działań

Realizacja programu wspólnotowego dotyczącego ochrony, opisu, oceny, zbierania, dokumentowania, udoskonalania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie obejmuje działania celowe, działania wspólne i działania towarzyszące. Propagowane będą następujące działania:

3.1. Działania celowe

Działania mające na celu ochronę, opis, ocenę, zbieranie, dokumentowanie, udoskonalanie zasobów genetycznych w rolnictwie ex situ, in situ oraz w gospodarstwie mają w zamierzeniu wspierać lub uzupełniać na szczeblu Wspólnoty prace realizowane na szczeblu regionalnym i krajowym. Mają one charakter transnarodowy (uwzględniający, w stosownych przypadkach, specyfikę biologiczno-geograficzną danego regionu). Działania te nie mogą obejmować pomocy mającej na celu zachowanie obszarów ochrony przyrody.

Działania powinny dodawać wartości (poprzez upowszechnianie wiedzy, wzmożenie wykorzystania, poprawę metodyki, wymianę między Państwami Członkowskimi) systemom rolno-ekologicznym na rzecz ochrony gatunków zagrożonych, pochodzenia, odmian lub ras już objętych finansowaniem na szczeblu krajowym lub regionalnym (mogą one obejmować np. opis różnorodności genetycznej oraz różnice między poszczególnymi rasami, wykorzystanie produktów miejscowych, koordynację oraz poszukiwanie podobieństw wśród systemów zarządzania).

Zasadniczo, działania te muszą być realizowane przez uczestników mających siedzibę we Wspólnocie i finansowane przy pomocy istniejącego instrumentu, w ewentualnym partnerstwie z organizacjami z innych regionów świata. Priorytetowe traktowanie uzyskują działania, w których udział bierze dwóch lub kilku nie powiązanych ze sobą uczestników, posiadających siedzibę w różnych Państwach Członkowskich. Należy wspierać uczestnictwo organizacji pozarządowych i innych osób lub instytucji zainteresowanych ochroną in situ i ochroną w gospodarstwie.

Upowszechnianie i wymiana europejskich zasobów genetycznych ma na celu zwiększenie wykorzystania słabo wykorzystywanych gatunków, lecz również wykorzystanie różnorodnych zasobów genetycznych w zrównoważonej produkcji rolnej.

Obecnie, w odniesieniu do genetycznych zasobów roślinnych, dostępna jest lub opracowywana w ramach inicjatywy EPGRIS, Europejska, zdecentralizowana, stała, szeroko dostępna oraz oparta na sieci www sieć wykazów zbiorów ex situ (banków genów), obiektów in situ (zasobów) oraz innych baz danych stworzonych w oparciu o wykazy krajowe. Należy opracować oraz udoskonalać krajowe wykazy zbiorów ex situ zlokalizowanych w państwach europejskich, oraz europejski katalog wyszukiwania (EURISCO), a także wykazy zasobów in situ (rezerwy genetyczne lub jednostki ochrony materiału genetycznego).

Na podstawie wykazów krajowych oraz z uwzględnieniem działań realizowanych w ramach programu współpracy Euforgen należy ustanowić europejski, zdecentralizowany, stały, szeroko dostępny oraz oparty na sieci www wykaz zasobów genetycznych leśnych, obejmujący zasoby in situ (rezerwy genetyczne lub jednostki ochrony materiału genetycznego) oraz zbiory ex situ.

W odniesieniu do genetycznych zasobów zwierzęcych znajdujących się w gospodarstwach, wysiłki należy skupić na stworzeniu europejskiej sieci krajowych baz danych administracyjnych (nt. pochodzenia i statusu finansowania, stanu ras i poziomu ich zagrożenia, lokalizacji ksiąg zarodnych itp.), która powinna być zarządzana zgodnie z systemem DAD-IS, systemem informacyjnym działającym w ramach Światowej strategii gospodarowania genetycznymi zasobami zwierząt hodowlanych (AnGR).

W odniesieniu do ochrony zasobów genetycznych zwierzęcych (nasienie, zarodki) należy opracować opartą na sieci www sieć wykazów krajowych oraz europejski katalog wyszukiwania minimalnych danych paszportowych. Prowadzenie tych wykazów będzie polegało głównie na ich założeniu, regularnym uaktualnianiu oraz regularnym publikowaniu informacji na temat obiektów mających za zadanie przechowywanie i ochronę genetycznych zasobów w rolnictwie zbieranych we Wspólnocie, a także publikowaniu informacji na temat bieżących prac związanych z ochroną, opisem, oceną, zbieraniem, dokumentowaniem, udoskonalaniem i wykorzystaniem tych zasobów genetycznych. Wykaz może zawierać minimalne dane paszportowe na temat indywidualnych przypadków przystąpienia.

W odniesieniu do genetycznych zasobów bakteryjnych, należy ustanowić opartą na sieci www sieć krajowych wykazów zasobów ex situ i in situ, funkcjonującą w ramach Europejskiej sieci ośrodków badań zasobów biologicznych (EBRCN).

Należy propagować regularną wymianę informacji między zainteresowanymi Państwami Członkowskimi, w szczególności informacji dotyczących pochodzenia i cech dostępnych zasobów genetycznych. Pomoże to w ustanowieniu wykazów krajowych, które pomogą znaleźć zbiory chronionych zasobów genetycznych i uzyskać informacje na temat działań realizowanych w zakresie ochrony we Wspólnocie. Sieć wykazów krajowych ma na celu wspieranie działań wspólnotowych i krajowych oraz zachęcanie do gromadzenia wiedzy i jak najszerszego wykorzystania zachowanego materiału.

Wydatki na rzecz tworzenia możliwości działania dla organizacji pozarządowych, stworzenia oraz monitorowania wykazów, regularnej wymiany informacji między zainteresowanymi organizacjami w Państwach Członkowskich oraz przygotowania regularnych publikacji i sprawozdań, będą finansowane ze środków przeznaczonych na realizację programu.

3.2. Działania wspólne

Działania wspólne mają na celu poprawę, głównie poprzez organizację seminariów oraz przygotowywanie sprawozdań, koordynacji na szczeblu Wspólnoty indywidualnych (krajowych, regionalnych, miejscowych) działań na rzecz ochrony, opisu, oceny, zbierania, dokumentowania, udoskonalania i wykorzystania zasobów genetycznych już realizowanych w Państwach Członkowskich. W szczególności, powinny one mieć na celu propagowanie wymiany między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a Komisją informacji na temat zagadnień oraz specjalnych (realizowanych w gospodarstwach) regionalnych lub krajowych działań i programów (przeprowadzonych lub planowanych w ramach kompetencji Państw Członkowskich lub przez instytucje im podległe), włączając działania, które są lub mogą być w normalnych okolicznościach realizowane na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999, rozporządzenia Rady (EWG) nr 2081/92 z dnia 14 lipca 1992 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia dla produktów rolnych i środków spożywczych (¹) oraz (EWG) nr 2082/92 z dnia 14 lipca 1992 r. w sprawie świadectw o szczególnym charakterze dla produktów rolnych i środków spożywczych (²) lub dyrektywy Rady 98/95/WE z dnia 14 grudnia 1998 r. zmieniającej, w odniesieniu do konsolidacji rynku wewnętrznego odmian roślin modyfikowanych genetycznie oraz genetycznych zasobów roślinnych, dyrektywy 66/400/EWG, 66/401/EWG, 66/402/EWG, 66/403/EWG, 69/208/EWG, 70/457/EWG oraz 70/458/EWG w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka, materiałem siewnym roślin pastewnych, materiałem siewnym zbóż, sadzeniakami ziemniaków, materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych, oraz materiałem siewnym warzyw, oraz w sprawie wspólnego katalogu odmian gatunków roślin uprawnych (³), w celu wzajemnej koordynacji tych inicjatyw ze środkami, które mają zostać podjęte na szczeblu Wspólnoty, i z odpowiednimi procesami międzynarodowymi, działaniami rozwojowymi i umowami. Działania wspólne mogą również obejmować działania koordynacji zagadnień tematycznych (konkretne genetyczne zasoby roślin uprawnych i zwierząt), realizowane przez wyspecjalizowane grupy techniczne. Wspólne działania mają charakter transnarodowy.

3.3. Działania towarzyszące

Specjalne działania towarzyszące obejmują działania informacyjne, działania w zakresie upowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące:

– organizację seminariów, konferencji technicznych, warsztatów, spotkań doraźnych z organizacjami pozarządowymi i innymi zainteresowanymi instytucjami i zainteresowanymi,

– szkolenia i programy poprawy mobilności specjalistów,

– przygotowywanie sprawozdań technicznych,

– propagowanie wykorzystania rezultatów na rynku (przez użytkowników).

4. Działania celowe: więcej szczegółów na temat obszarów kwalifikujących się

4.1. Genetyczne zasoby roślin uprawnych

1) Ustanowienie opartej na sieci www, stałej i szeroko dostępnej sieci wykazów krajowych genetycznych zasobów roślin uprawnych (in situ oraz ex situ); dalsze prowadzenie i udoskonalanie katalogu EURISCO.

2) Wymiana informacji na temat metod, technik i doświadczeń w zakresie działań realizowanych w gospodarstwach, włączając wymianę koncepcji marketingowych, które mogą posłużyć propagowaniu wykorzystania słabo wykorzystywanych roślin uprawnych i przyczynić się do dywersyfikacji rolnictwa.

3) Wykaz i dokumentacja zasobów in situ roślin dzikich spokrewnionych z roślinami uprawnymi, które są wykorzystywane lub mogą być potencjalne wykorzystywane do produkcji żywności i w rolnictwie.

4) Ustanowienie, administrowanie i udoskonalanie opartych na sieci www Centralnych Europejskich Baz Danych (ECCDBs) zawierających dane opisowe i dane uzyskane w wyniku oceny, połączonych z siecią wykazów krajowych i katalogiem EURISCO, co umożliwi udostępnianie danych paszportowych.

5) Ustanowienie i koordynacja stałych europejskich zbiorów ex situ w oparciu o istniejące krajowe lub instytucjonalne zbiory ex situ, co stanowi realizację idei dzielenia przez państwa europejskie odpowiedzialności w zakresie ochrony genetycznych zasobów roślin uprawnych.

6) Ustanowienie oraz koordynacja europejskiej sieci pól/ogrodów służących ochronie i demonstracji zagrożonych i słabo wykorzystywanych genetycznych zasobów roślin uprawnych.

7) Opis i ocena zasobów genetycznych, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania z punktu widzenia rolnictwa europejskiego.

8) Zbieranie, zgodnie z prawem i zobowiązaniami międzynarodowymi, genetycznych zasobów roślin uprawnych, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania z punktu widzenia rolnictwa europejskiego.

4.2. Genetyczne zasoby leśne

1) Ustanowienie opartej na sieci www, stałej i szeroko dostępnej sieci krajowych wykazów genetycznych zasobów leśnych, które są wykorzystywane lub mogą zostać potencjalnie wykorzystane w zrównoważonej gospodarce lasami w Europie.

2) Wymiana informacji na temat metod, technik i doświadczeń w zakresie ochrony i gospodarowania genetycznymi zasobami leśnymi.

3) Ocena i opracowanie najlepszych praktyk w zakresie operacyjnego zarządzania genetycznymi zasobami leśnymi, a także zintegrowanie związanych z tym działań celem stworzenia krajowych programów leśnych.

4) Ustanowienie europejskich sieci reprezentatywnych rezerw genetycznych lub jednostek ochrony materiału genetycznego w odniesieniu do odpowiednich gatunków docelowych, celem poprawy ochrony i opisu na poziomie europejskim.

5) Ocena genetycznych zasobów leśnych na poziomie gatunku i pochodzenia (włączając ocenę badań w przypadku istniejących eksperymentów dotyczących pochodzenia), która mogłaby być wartościowa z punktu widzenia gospodarki lasami w Europie.

6) Stworzenie i koordynacja zbiorów celem propagowania wykorzystania zasobów genetycznych na potrzeby zalesiania oraz odbudowy, odnowy i poprawy drzewostanu na poziomie europejskim.

7) Zbieranie genetycznych zasobów leśnych, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania z punktu widzenia rolnictwa europejskiego.

4.3. Genetyczne zasoby zwierzęce

1) Ustanowienie opartej na sieci www, stałej i szeroko dostępnej europejskiej sieci krajowych wykazów genetycznych zasobów zwierzęcych ex situ i in situ/w gospodarstwie, zawierającej informacje na temat działań realizowanych w ramach europejskiej grupy koordynatorów na rzecz genetycznych zasobów zwierzęcych i związanych z systemem FAO/DAD-IS.

2) Opracowanie ogólnoeuropejskich znormalizowanych i porównywalnych kryteriów identyfikacji priorytetów krajowych w zakresie działań w dziedzinie zrównoważonej ochrony i wykorzystania genetycznych zasobów zwierzęcych i opracowanie wymagań współpracy międzynarodowej w tym zakresie.

3) Stworzenie europejskich zasobów próbek zwierzęcego materiału genetycznego zabezpieczonych w niskich temperaturach, w oparciu o zasoby krajowe lub instytucjonalne.

4) Opis i ocena genetycznych zasobów zwierzęcych (gatunków i ras), które są wykorzystywane lub mogą być potencjalnie wykorzystane w przemyśle żywnościowym lub w rolnictwie.

5) Ustanowienie znormalizowanego europejskiego systemu testowania wydajności w odniesieniu do genetycznych zasobów zwierzęcych w rolnictwie, i dokumentowania cech zagrożonych ras i populacji zwierząt gospodarskich.

6) Ustanowienie oraz koordynacja ogólnoeuropejskiej sieci „gospodarstw arek” , stacji ratowania i parków zwierząt gospodarskich, służących ochronie zagrożonych europejskich ras zwierząt gospodarskich.

7) Opracowanie wspólnych transnarodowych programów hodowlanych dla zagrożonych ras i populacji. Ustanowienie zasad wymiany informacji, materiału genetycznego i zwierząt hodowlanych.

8) Opracowanie strategii zwiększających opłacalność hodowli ras miejscowych celem ustanowienia związku między miejscowymi rasami a pochodzącymi od nich produktami, określenia i promowania wartości ras miejscowych z punktu widzenia roli jaką odgrywają dla środowiska naturalnego (np. ochrona krajobrazu, gospodarka agrosystemami) i z punktu widzenia ich wkładu do wielofunkcyjności rolnictwa (np. zachowanie różnorodności kulturowej wsi, rozwój wiejski, turystyka itp.).

9) Opracowanie strategii mającej na celu propagowanie wykorzystania słabo wykorzystywanych genetycznych zasobów zwierzęcych, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania z punktu widzenia rolnictwa europejskiego.

---

(¹) Dz.U. L 208 z 24.7.1992, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 806/2003.

(²) Dz.U. L 208 z 24.7.1992, str. 9. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 806/2003.

(³) Dz.U. L 25 z 1.21.1999, str. 1.

ZAŁĄCZNIK II

INDYKATYWNY PODZIAŁ FINANSOWY NA POTRZEBY PROGRAMU WSPÓLNOTOWEGO

	%
Działania	90
Działania celowe	73
– na rzecz promowania ochrony, opisu, zbierania i wykorzystywania zasobów genetycznych w rolnictwie celem propagowania lub uzupełniania, na szczeblu Wspólnoty, prac realizowanych na szczeblu regionalnym i krajowym	(53)
– na rzecz opracowywania europejskich, zdecentralizowanych, stałych i szeroko dostępnych opartych na sieci www wykazów zasobów genetycznych w rolnictwie (w szczególności, nt. ich pochodzenia i cech), na rzecz działań ochronnych oraz obecnie dostępnych lub opracowywanych we Wspólnocie instrumentów i baz danych	(20)
Działania wspólne	9
– wymiana informacji dotyczących zagadnień tematycznych na temat działań i programów krajowych mających na celu poprawę koordynacji tych inicjatyw, a także działania wspólne realizowane równolegle z realizację środków podejmowanych na szczeblu Wspólnoty oraz postępami w negocjacjach międzynarodowych
Działania towarzyszące	8
– działania informacyjne, upowszechniania i doradcze obejmujące organizację seminariów, konferencji technicznych, spotkań z organizacjami pozarządowymi i innymi zainteresowanymi, szkolenia i przygotowanie sprawozdań technicznych
Wsparcie techniczne i konsultacje ekspertów (ocena)	10 (8 + 2)
Razem	100