Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. [Zakres regulacji] [1] 1. Ustawa określa zasady:

1) [2] wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biokomponentów innych niż biometan;

1a) wykonywania działalności gospodarczej w zakresie importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biokomponentów;

2) wytwarzania przez rolników biopaliw ciekłych na własny użytek;

3) [3] wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wprowadzania do obrotu biokomponentów i biopaliw ciekłych;

3a) potwierdzania spełnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju;

3b) wykonywania działalności gospodarczej w zakresie udzielania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji;

3c) wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wydawania certyfikatów;

3d) [4] określania i realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego;

4) przeprowadzania kontroli;

5) sporządzania sprawozdawczości i tryb przedkładania sprawozdań.

6) (uchylony)

1a. [5] Przepisy ustawy stosuje się do biokomponentów, biopaliw ciekłych, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii stosowanych w transporcie.

2. Przepisów ustawy nie stosuje się do paliw ciekłych:

1) [6] nabywanych z przeznaczeniem do rezerw strategicznych lub pochodzących z rezerw strategicznych, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 2020 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1598 i 1907), podlegających wymianie albo sprzedaży ze względu na upływający termin przydatności ich do użycia, którego przekroczenie może w szczególności spowodować utratę parametrów jakościowych określonych w przepisach odrębnych;

2) pochodzących z rezerw strategicznych podlegających udostępnieniu, sprzedaży albo nieodpłatnemu przekazaniu, o których mowa odpowiednio w art. 19, 25–27b oraz 28c–28e [7] ustawy wymienionej w pkt 1;

3) [8] nabywanych z przeznaczeniem do zapasów agencyjnych lub pochodzących z zapasów agencyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1281), podlegających wymianie z przyczyn, o których mowa w pkt 1, lub zamianie.

Art. 2.[Definicje] 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) surowce rolnicze – produkty z rolnictwa lub ich części, uprawiane na użytkach rolnych, przeznaczone do wytwarzania biokomponentów;

2) [9] biomasa – ulegająca biodegradacji i pochodzenia biologicznego część:

a) produktów, odpadów lub pozostałości – pochodząca z działów przemysłu powiązanych z rolnictwem, rybołówstwem, akwakulturą lub leśnictwem,

b) produktów lub odpadów – pochodząca z rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury lub leśnictwa,

c) pozostałości z rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury lub leśnictwa,

d) odpadów lub pozostałości, w tym odpadów komunalnych, odpadów lub pozostałości przemysłowych oraz odpadów z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków

– w tym substancje roślinne lub zwierzęce;

2a) [10] biomasa rolnicza – biomasę pochodzącą z rolnictwa, nieobejmującą biomasy pochodzącej z działów przemysłu powiązanych z rolnictwem;

2b) [11] biomasa leśna – biomasę pochodzącą z leśnictwa, nieobejmującą biomasy pochodzącej z działów przemysłu powiązanych z leśnictwem;

3) [12] biokomponenty:

a) ciekłe:

– bioetanol – alkohol etylowy wytworzony z biomasy, w tym bioetanol zawarty w eterze etylo-tert-butylowym lub eterze etylo-tert-amylowym; za biomasę do wytwarzania bioetanolu nie uznaje się alkoholu etylowego zawierającego powyżej 96 % objętościowo alkoholu,

– biometanol – alkohol metylowy wytworzony z biomasy, w tym biometanol zawarty w eterze metylo-tert-butylowym lub eterze metylo-tert-amylowym,

– biobutanol – alkohol butylowy wytworzony z biomasy,

– ester – ester metylowy albo ester etylowy kwasów tłuszczowych wytworzony z biomasy,

– czysty olej roślinny – olej roślinny wytworzony z roślin oleistych przez tłoczenie, ekstrakcję lub za pomocą porównywalnych metod, czysty lub rafinowany, niemodyfikowany chemicznie,

– biowęglowodory ciekłe – ciekłe węglowodory lub ich mieszaniny wytworzone z biomasy w procesach przemian chemicznych i biochemicznych, w tym hydrorafinowane oleje oraz węglowodory syntetyczne wytworzone metodą Fishera-Tropscha,

b) gazowe:

– bioeter dimetylowy – eter dimetylowy wytworzony z biomasy,

– bio propan-butan – mieszaninę skroplonych gazów węglowodorowych, głównie propanu C3 i butanu C4, wytworzonych z biomasy,

– bio propan – skroplony propan C3 wytworzony z biomasy,

– biometan – biometan w rozumieniu art. 2 pkt 3c ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2024 r. poz. 1361, 1847 i 1881 oraz z 2025 r. poz. 303),

– biowodór – wodór wytworzony z biomasy, w tym również wytworzony z biometanu

– wytworzone z przeznaczeniem do wytwarzania paliw, paliw lotniczych lub paliw żeglugowych, a w przypadku biokomponentów gazowych – również do mieszania z kopalnymi odpowiednikami biokomponentu lub zastąpienia ich w całości;

3a) [13] biokomponenty zaawansowane – biokomponenty, które zostały wytworzone z surowców, o których mowa w części A załącznika nr 1 do ustawy;

4) [14] (uchylony)

5) [15] (uchylony)

5a) [16] (uchylony)

6) [17] (uchylony)

7) [18] (uchylony)

8) [19] (uchylony)

9) [20] (uchylony)

9a) [21] (uchylony)

9b) [22] (uchylony)

9c) [23] (uchylony)

9d) [24] (uchylony)

9e) [25] (uchylony)

10) paliwa ciekłe – paliwa ciekłe, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2023 r. poz. 846 i 1681);

10a) paliwa – paliwa, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, z wyłączeniem lekkiego oleju opałowego oraz ciężkiego oleju opałowego;

10b) [26] ciekłe paliwa węglowe pochodzące z recyklingu – paliwa wytworzone w procesie, o którym mowa w art. 3 pkt 45 lit. b tiret czwarte ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 266, 834, 859, 1847 i 1881 oraz z 2025 r. poz. 303), ze źródeł nieodnawialnych, z ciekłych i stałych strumieni odpadów, które nie nadają się do odzysku materiałów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 15a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1587, z późn. zm.) zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami określoną w tej ustawie, lub z gazu odlotowego z procesów technologicznych, lub z gazu spalinowego, które powstały jako nieuniknione i niezamierzone następstwo procesu produkcyjnego;

10c) [27] gazowe paliwa węglowe pochodzące z recyklingu – sprężony gaz ziemny (CNG), skroplony gaz ziemny (LNG) lub wodór, z wyłączeniem biowodoru, w rozumieniu odpowiednio art. 2 ust. 1 pkt 7, 7a i 10a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, wytworzone ze źródeł nieodnawialnych, z ciekłych i stałych strumieni odpadów, które nie nadają się do odzysku materiałów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 15a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami określoną w tej ustawie, lub z gazu odlotowego z procesów technologicznych, lub z gazu spalinowego, które powstały jako nieuniknione i niezamierzone następstwo procesu produkcyjnego;

10d) [28] energia elektryczna z odnawialnych źródeł energii – energię elektryczną wytworzoną w instalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii;

11) biopaliwa ciekłe:

a) [29] benzyny silnikowe zawierające powyżej 10,0 % objętościowo biokomponentów lub powyżej 22,0 % objętościowo eterów, o których mowa w pkt 3 lit. a tiret pierwsze, z wyłączeniem benzyn silnikowych zawierających biowęglowodory ciekłe,

b) olej napędowy zawierający powyżej 7% objętościowo biokomponentów, z wyłączeniem oleju napędowego zawierającego biowęglowodory ciekłe,

c) [30] bioetanol, biometanol, biobutanol, ester, czysty olej roślinny oraz biowęglowodory ciekłe, stanowiące samoistne paliwa;

d) (uchylona)

e) (uchylona)

f) (uchylona)

11a) [31] rośliny wysokoskrobiowe:

a) zboża, niezależnie od tego, czy są wykorzystywane tylko ziarna czy całe rośliny,

b) rośliny bulwiaste i korzeniowe, takie jak: ziemniaki, topinambur, bataty, maniok i ignamy,

c) rośliny cebulowe, takie jak kolokazja jadalna i ksantosoma;

11aa) [32] rośliny spożywcze lub pastewne – rośliny:

a) wysokoskrobiowe,

b) cukrowe,

c) oleiste

– uprawiane na gruntach rolnych jako uprawa główna, z wyłączeniem pozostałości, odpadów lub materiału lignocelulozowego oraz międzyplonów, takich jak rośliny międzyplonowe i uprawy okrywowe, chyba że stosowanie takich międzyplonów powoduje zapotrzebowanie na dodatkowe grunty;

11ab) [33] biokomponenty, biopłyny i paliwa z biomasy o niskim ryzyku spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów – oznaczają biokomponenty, biopłyny i paliwa z biomasy, które zostały wytworzone z surowców wyprodukowanych w ramach systemów niepowodujących efektu przeniesienia będącego wynikiem stosowania roślin spożywczych lub pastewnych, a także dzięki uprawom prowadzonym na obszarach poprzednio niewykorzystywanych do tego celu i które to surowce spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 oraz kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone odpowiednio w:

a) art. 28b – dla biokomponentów,

b) art. 135a ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii – dla biopłynów,

c) art. 135a ust. 3 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii – dla paliw z biomasy;

11b) [34] pozostałości z rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury lub leśnictwa – pozostałości pochodzenia biologicznego wytworzone bezpośrednio w rolnictwie, rybołówstwie, akwakulturze lub leśnictwie, z wyłączeniem pozostałości pochodzących z działów przemysłu powiązanych z rolnictwem, rybołówstwem, akwakulturą lub leśnictwem, w tym z przetwórstwem;

11c) pozostałości – substancje [35] , które pochodzą z procesu produkcyjnego i nie są produktem końcowym tego procesu oraz nie są podstawowym celem takiego procesu produkcyjnego, a proces produkcyjny nie został w sposób zamierzony zmodyfikowany w celu wytworzenia tych substancji;

11d) współuwodornienie – proces polegający na jednoczesnej hydrorafinacji frakcji pochodzących z przerobu ropy naftowej i biomasy, w wyniku którego powstają biowęglowodory ciekłe oraz bio propan w mieszaninie z węglowodorami z przerobu ropy naftowej;

12) import – przywóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej paliw, biokomponentów lub surowców do ich wytworzenia, spoza obszaru celnego Unii Europejskiej;

13) nabycie wewnątrzwspólnotowe – przemieszczenie paliw, biokomponentów lub surowców do ich wytworzenia z terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

14) wprowadzanie do obrotu – rozporządzenie biokomponentami lub paliwami przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się biokomponentów lub paliw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym;

15) stacja paliwowa – stację paliwową, o której mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw;

16) stacja zakładowa – stację zakładową, o której mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw;

17) rolnik – osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, prowadzącą w gospodarstwie rolnym w rozumieniu ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 333 oraz z 2023 r. poz. 1450) działalność rolniczą w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.) i ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, z późn. zm.);

17a) producent rolny – rolnika w rozumieniu art. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz. Urz. UE L 30 z 31.01.2009, str. 16, z późn. zm.), oraz rolnika z kraju trzeciego, uprawiającego surowce rolnicze na potrzeby wytwarzania biokomponentów;

17b) przedsiębiorca – przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641, 803, 1414 i 2029);

18) wytwórca – przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania biokomponentów innych niż biometan [36] , a następnie rozporządzenia nimi przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych biokomponentów, lub przeznaczenia ich do wytworzenia przez siebie paliw;

18a) przetwórca – przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przetwarzania biomasy, a następnie rozporządzenia produktami jej przetworzenia przeznaczonymi do wytwarzania biokomponentów, przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych produktów;

19) pośrednik – przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie:

a) zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy przeznaczonej do wytwarzania biokomponentów, a następnie rozporządzenia nią przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tej biomasy, lub

b) zakupu biokomponentów, a następnie rozporządzenia nimi przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych biokomponentów;

20) (uchylony)

20a) podmiot sprowadzający – przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biokomponentów dokonanego samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu, a następnie rozporządzenia tymi biokomponentami przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych biokomponentów;

21) magazynowanie – działalność gospodarczą polegającą na przechowywaniu paliw przeznaczonych do wprowadzenia do obrotu;

22) skład podatkowy – skład podatkowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1542, 1598 i 1723);

23) [37] inne paliwa odnawialne – paliwa pochodzące z odnawialnych źródeł energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, z wyłączeniem paliw pochodzących z biomasy, stosowane w transporcie;

24) Narodowy Cel Wskaźnikowy – minimalny udział innych paliw odnawialnych i biokomponentów zawartych w paliwach stosowanych we wszystkich rodzajach transportu w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zużywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie drogowym i kolejowym, liczony według wartości opałowej;

25) podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy – każdy podmiot, w tym mający siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonujący, samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu, wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, który:

a) rozporządza nimi po raz pierwszy [38] na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych lub

b) zużywa je na potrzeby własne na tym terytorium, z wyłączeniem przywozu paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych przeznaczonych do użycia podczas transportu i przywożonych w standardowych zbiornikach, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym;

26) gazy cieplarniane – dwutlenek węgla, podtlenek azotu oraz metan;

27) cykl życia biokomponentu – okres obejmujący etapy niezbędne do wytworzenia danego biokomponentu, uwzględniający w szczególności uprawę i przetwarzanie surowców, wytwarzanie, transport i dystrybucję, aż do jego zużycia w transporcie;

28) cykl życia kopalnego odpowiednika biokomponentu – okres obejmujący etapy niezbędne do wytworzenia danego kopalnego odpowiednika biokomponentu, uwzględniający w szczególności wydobycie, wytwarzanie, magazynowanie, transport i dystrybucję, aż do jego zużycia w transporcie;

29) [39] kopalny odpowiednik biokomponentu – paliwo ciekłe lub paliwo gazowe wytworzone z zasobów nieodnawialnych, stosowane w transporcie;

30) ograniczenie emisji gazów cieplarnianych – różnicę całkowitej emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia kopalnego odpowiednika biokomponentu i całkowitej emisji tych gazów w cyklu życia biokomponentu, odniesioną do całkowitej emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia kopalnego odpowiednika biokomponentu, wyrażoną w procentach;

31) [40] odpady – odpady w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, z wyłączeniem substancji lub przedmiotów, które zostały w sposób zamierzony zmodyfikowane lub zanieczyszczone w celu uznania za odpady;

31a) [41] bioodpady – bioodpady w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach;

32) (uchylony)

32a) [42] materiał lignocelulozowy – surowce składające się z ligniny, celulozy lub hemicelulozy, takie jak biomasa leśna lub biomasa z upraw drzewiastych roślin energetycznych, w szczególności wierzby, brzozy i topoli, oraz pozostałości i odpady z działów przemysłu powiązanych z leśnictwem;

32b) [43] niespożywczy materiał celulozowy – surowce składające się głównie z celulozy i hemicelulozy o niższej zawartości ligniny niż materiał lignocelulozowy, obejmujące:

a) pozostałości pożniwne roślin spożywczych i pastewnych, takie jak: słoma, łodygi roślin zbożowych, łuski nasion i łupiny,

b) trawiaste rośliny energetyczne o niskiej zawartości skrobi, takie jak: życica, proso rózgowate, miskantus i arundo trzcinowate,

c) uprawy okrywowe przed uprawami głównymi i po nich, w szczególności w ramach międzyplonu, poplonu lub wsiewki międzyplonowej,

d) uprawy płodozmianowe,

e) pozostałości, w tym pozostałości z roślin spożywczych i pastewnych po wyekstrahowaniu olejów roślinnych, cukrów, skrobi i białek,

f) materiał z odpadów ulegających biodegradacji pochodzący z międzyplonu, poplonu lub wsiewki międzyplonowej, w sytuacji gdy są tymczasowo, krótkoterminowo wykorzystywane jako pastwiska i zasianych mieszankami traw i roślin strączkowych o niskiej zawartości skrobi w celu uzyskania paszy dla zwierząt gospodarskich lub poprawy żyzności gleby w celu uzyskania wyższych plonów z głównych upraw;

32c) zużyty olej kuchenny – odpad o kodzie 20 01 25, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, będący mieszaniną olejów oraz tłuszczów, powstały w wyniku czynności prowadzonych w związku z produkcją lub przetwarzaniem produktów spożywczych, w wyniku której nastąpiła zmiana ich właściwości fizycznych i chemicznych;

32d) tłuszcze zwierzęce – tłuszcze otrzymane z materiałów kategorii 1 lub kategorii 2, o których mowa w art. 8 i 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1, z późn. zm.);

33) [44] uznany system certyfikacji – zatwierdzony przez Komisję Europejską w drodze decyzji system certyfikacji, który w zależności od ścieżki certyfikacji gwarantuje, że dana ilość:

a) biomasy, biokomponentów, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1,

b) biokomponentów, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy spełnia kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone odpowiednio w:

– art. 28b – dla biokomponentów,

– art. 135a ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii – dla biopłynów,

– art. 135a ust. 3 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii – dla paliw z biomasy,

c) innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu spełnia kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone odpowiednio w:

– art. 28b¹ – dla innych paliw odnawialnych,

– przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 2 akapit drugi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz. Urz. UE L 328 z 21.12.2018, str. 82, z późn. zm.), zwanej dalej „dyrektywą 2018/2001”, (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.) – dla ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu;

33a) [45] unijna baza danych – bazę danych, o której mowa w art. 28 ust. 2 dyrektywy 2018/2001 (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.), umożliwiającą monitorowanie obrotu innymi paliwami odnawialnymi, biopaliwami ciekłymi, ciekłymi paliwami węglowymi pochodzącymi z recyklingu, gazowymi paliwami węglowymi pochodzącymi z recyklingu i biokomponentami zawartymi w paliwach stosowanych we wszystkich rodzajach transportu, które kwalifikują się do zaliczenia na poczet realizacji celów określonych w art. 23 ust. 1 i art. 23b ust. 1;

34) administrator systemu certyfikacji – przedsiębiorcę, który ma tytuł prawny do dysponowania uznanym systemem certyfikacji i wykonuje działalność gospodarczą w zakresie udzielania zgody na korzystanie z tego systemu;

34a) [46] ścieżki certyfikacji – wskazane przez administratora systemu certyfikacji zakresy certyfikacji wykonywanych przez jednostkę certyfikującą, obejmujące prawo do wydawania certyfikatów podmiotom certyfikowanym zajmującym się wytwarzaniem biokomponentów, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy lub pozostałym uczestnikom procesu certyfikacji zajmującym się pozyskiwaniem, obrotem lub przetwarzaniem biomasy, odnawialnych źródeł energii w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub surowców, o których mowa w pkt 10b i 10c, wykorzystywanych na potrzeby wytwarzania biokomponentów, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, biopłynów lub paliw z biomasy;

35) jednostka certyfikująca – przedsiębiorcę, który, działając w ramach uznanego systemu certyfikacji, ma prawo wydawania certyfikatu podmiotom certyfikowanym zgodnie z daną ścieżką certyfikacji [47] ;

36) podmiot certyfikowany – podmiot, który zgodnie z uznanym systemem certyfikacji uzyskał certyfikat;

37) [48] certyfikat – dokument wydany przez jednostkę certyfikującą uprawniający podmiot certyfikowany do stosowania uznanego systemu certyfikacji zgodnie z daną ścieżką certyfikacji;

38) certyfikat jakości – dokument wydany przez akredytowaną jednostkę certyfikującą potwierdzający, że biokomponenty wprowadzane do obrotu lub wykorzystywane do wytwarzania paliw spełniają wymagania, o których mowa w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie;

39) [49] świadectwo – dokument wystawiany przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy potwierdzający, że wskazana w tym dokumencie ilość innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub biokomponentów zawartych w paliwach, paliwach lotniczych i paliwach żeglugowych, rozporządzonych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub biokomponentów przez ten podmiot na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużytych na tym terytorium na potrzeby własne, spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 oraz kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone odpowiednio w:

a) art. 28b – dla biokomponentów,

b) art. 28b¹ – dla innych paliw odnawialnych,

c) przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2018/2001 (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.) – dla ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu;

40) [50] poświadczenie – dokument przewidziany przez uznany system certyfikacji lub umowę, o których mowa w art. 28c ust. 2 pkt 2 lub w art. 117 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, potwierdzający, że określona w tym dokumencie ilość:

a) biomasy, biokomponentów, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1,

b) biokomponentów, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy spełnia kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone odpowiednio w:

– art. 28b – dla biokomponentów,

– art. 135a ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii – dla biopłynów,

– art. 135a ust. 3 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii – dla paliw z biomasy,

c) innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu spełnia kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone odpowiednio w:

– art. 28b¹ – dla innych paliw odnawialnych,

– przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2018/2001 (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.) – dla ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu;

41) dystrybutor – odmierzacz będący instalacją pomiarową, przeznaczony do tankowania biopaliw ciekłych na stacjach paliwowych i zakładowych.

2. Przez biopaliwa ciekłe rozumie się także biopaliwa produkowane z biomasy i stanowiące samoistne paliwa inne niż wymienione w ust. 1 pkt 11.

3. Przez rolnika rozumie się także:

1) grupę osób fizycznych prowadzących w gospodarstwach rolnych w rozumieniu ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym działalność rolniczą w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod warunkiem, że grupa ta wytwarza biopaliwa ciekłe wyłącznie na własny użytek członków tej grupy;

2) grupę producentów rolnych w rozumieniu ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1145), pod warunkiem, że grupa ta wytwarza biopaliwa ciekłe wyłącznie na własny użytek członków tej grupy.

4. Przez wytwarzanie biokomponentów rozumie się także wytwarzanie biokomponentów w procesie współuwodornienia.

Art. 3a.[Stosowanie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców] [51] W sprawach dotyczących:

1) działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biometanu stosuje się przepisy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii;

2) działalności regulowanej, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

Rozdział 2

Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biokomponentów z wyłączeniem wytwarzania biometanu [52]

Art. 4. [Działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania biokomponentów, a następnie ich rozporządzenia poprzez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej] 1. Działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania biokomponentów, a następnie rozporządzenia nimi przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych biokomponentów, lub przeznaczenia ich do wytworzenia przez wytwórcę paliw, jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, i wymaga wpisu do rejestru wytwórców.

2. Organem prowadzącym rejestr wytwórców jest Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, zwany dalej „organem rejestrowym”.

3. [53] Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biometanu.

Art. 11a.[Biomasa objęta zakazem wykorzystywania do wytwarzania estrów] [54] Zabrania się wytwórcom wykorzystywania biomasy pochodzącej z działów przemysłu powiązanych z rolnictwem, przy dostawie której została zastosowana stawka podatku od towarów i usług wyższa niż 5 %, do wytwarzania estrów lub biowęglowodorów ciekłych, chyba że zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług powinna do takiej biomasy rolniczej, innej niż oleje pochodzenia roślinnego, być stosowana stawka wyższa niż 5 %.

Art. 12.[Umowa kontraktacji lub umowa dostawy] 1. Umowa kontraktacji lub umowa dostawy zawiera w szczególności:

1) określenie ilości i rodzajów:

a) surowców rolniczych przewidzianych do dostarczenia przez producenta rolnego lub

b) biomasy przewidzianej do dostarczenia przez przetwórcę lub pośrednika

– w poszczególnych latach obowiązywania umowy;

2) cenę za jednostkę masy lub objętości dostarczonego surowca rolniczego lub innego rodzaju biomasy;

3) określenie minimalnych wymagań jakości surowca rolniczego lub innego rodzaju biomasy;

4) termin płatności za dostarczone surowce rolnicze lub inny rodzaj biomasy, który nie może być dłuższy niż 30 dni od dnia ich dostarczenia;

5) termin obowiązywania umowy;

6) określenie odpowiedzialności stron z tytułu niedotrzymania warunków umowy;

7) postanowienia dotyczące zmiany i rozwiązania umowy.

2. W przypadku gdy surowce rolnicze mogą być przeznaczone do wytworzenia biokomponentów na poczet realizacji obowiązków, o których mowa w art. 23 ust. 1 oraz art. 23b ust. 1, umowa kontraktacji zawiera zobowiązanie producenta rolnego do wystawienia dokumentu przewidzianego przez uznany system certyfikacji stosowany przez kontraktującego, potwierdzającego, że surowce rolnicze spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju, oraz do poddania się kontroli przewidzianej przez ten uznany system certyfikacji.

3. [55] W przypadku gdy odpady, biomasa leśna, pozostałości lub pozostałości z rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury lub leśnictwa mogą być przeznaczone do wytworzenia biokomponentów na poczet realizacji obowiązków, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 23b ust. 1, i zostały pozyskane przez podmiot, który zgodnie z wymaganiami uznanego systemu certyfikacji nie jest obowiązany do uzyskania certyfikatu, podmiot wraz z dostawą odpadów, biomasy leśnej, pozostałości lub pozostałości z rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury lub leśnictwa wystawia odbiorcy dokument przewidziany przez uznany system certyfikacji stosowany przez tego odbiorcę oraz zobowiązuje się do poddania się kontroli przewidzianej przez ten uznany system certyfikacji.

Art. 12i.[Wykreślenie podmiotu sprawdzającego z rejestru] [56] Organ rejestrowy wykreśla podmiot sprowadzający z rejestru podmiotów sprowadzających, w przypadku gdy podmiot sprowadzający nie złożył sprawozdania, o którym mowa w art. 30 ust. 1b, albo oświadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 2e, w terminie, o którym mowa w art. 30 ust. 2g.

Art. 21.[Zakazy dotyczące biopaliw ciekłych] 1. Zabrania się:

1) wytwarzania przez rolników biopaliw ciekłych na własny użytek, innych niż określone w art. 2 ust. 1 pkt 11 lit. c i ust. 2;

2) rozporządzania poprzez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej biopaliwami ciekłymi wytworzonymi na własny użytek przez rolników;

3) wytwarzania przez rolników biopaliw ciekłych na własny użytek w ilości przekraczającej w okresie roku kalendarzowego limit określony w ust. 2 i 3.

2. Dla estru, czystego oleju roślinnego oraz biowęglowodorów ciekłych stanowiących samoistne paliwo, roczny limit ustala się na 100 litrów na hektar powierzchni użytków rolnych będących w posiadaniu rolnika w dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy limit.

3. [57] Dla biopaliw ciekłych: bioetanolu, biometanolu, biobutanolu oraz biowęglowodorów ciekłych, a także biopaliw, o których mowa w art. 2 ust. 2, roczny limit ustala się jako objętość odpowiadającą pod względem wartości energetycznej 100 litrom oleju napędowego, oznaczonego kodem CN 2710 19 44, na hektar powierzchni użytków rolnych będących w posiadaniu rolnika w dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy limit.

Rozdział 4

Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wprowadzania do obrotu biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz zasady określania i realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego

Art. 22. [Badania jakości biokomponentów] 1. Biokomponenty, z wyłączeniem biokomponentów wytwarzanych w procesie współuwodornienia, biokomponentów gazowych oraz biokomponentów wykorzystywanych do wytwarzania paliw lotniczych i paliw żeglugowych [58] wprowadzane do obrotu lub wykorzystywane do wytwarzania paliw powinny spełniać wymagania jakościowe potwierdzone certyfikatem jakości wydanym przez akredytowane jednostki certyfikujące.

1a. Proces współuwodornienia, w którym wytwarzane są biokomponenty, powinien zapewnić odpowiedni stopień przereagowania biomasy, którego minimalny poziom jest określony w przepisach wydanych na podstawie art. 23 ust. 1e, potwierdzony certyfikatem jakości wydanym przez akredytowane jednostki certyfikujące.

2. Badania jakości biokomponentów, o których mowa w ust. 1, oraz badania stopnia przereagowania biomasy, o których mowa w ust. 1a, wykonują akredytowane laboratoria badawcze.

2a. Certyfikat jakości biokomponentu wydaje się na wniosek podmiotu w terminie 30 dni roboczych od dnia złożenia wniosku, po dokonaniu oceny informacji oraz dokumentów potwierdzających ich zgodność z wymogami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 5. Wniosek zawiera w szczególności informacje o rodzaju biokomponentu przewidzianego do wprowadzenia do obrotu lub wykorzystania do wytwarzania paliw oraz nazwę surowców, z których biokomponent jest wytwarzany.

2aa. Przed wydaniem certyfikatu jakości biokomponentu upoważniony przedstawiciel akredytowanego laboratorium badawczego może dokonać sprawdzenia spełniania wymogów określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 5, w miejscu wytwarzania biokomponentów.

2b. Certyfikat jakości biokomponentu zawiera w szczególności nazwę akredytowanej jednostki certyfikującej, która go wydała, określenie rodzaju biokomponentu oraz nazwę surowców, z których jest wytwarzany.

2c. Certyfikat jakości biokomponentu zachowuje ważność przez okres roku od dnia jego wydania.

2d. Akredytowana jednostka certyfikująca może cofnąć certyfikat jakości biokomponentu:

1) w przypadku gdy biokomponent przestał spełniać wymagania jakościowe;

2) jeżeli proces współuwodornienia nie zapewnia odpowiedniego stopnia przereagowania biomasy, stanowiącego podstawę wydania certyfikatu jakości;

3) na wniosek podmiotu, któremu został wydany certyfikat jakości.

3. Akredytowane jednostki certyfikujące informują organ rejestrowy o wydaniu lub cofnięciu certyfikatu jakości, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia jego wydania lub cofnięcia.

4. Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wykaz akredytowanych jednostek certyfikujących uprawnionych do wydawania certyfikatów jakości biokomponentów.

5. Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy:

1) zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek o wydanie certyfikatu jakości złożony przez wnioskodawcę, oraz dokumenty, jakie należy do niego dołączyć,

2) zakres danych zawartych w certyfikacie jakości,

3) tryb wydawania certyfikatów jakości, o których mowa w ust. 1 i 1a, przez akredytowane jednostki certyfikujące

– uwzględniając obowiązujące wymagania normalizacyjne i normatywne do przeprowadzania badań i orzekania w sprawach jakości, a także konieczność sprawnego rozpatrywania wniosków.

6. Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze rozporządzenia, dla biokomponentów, z wyłączeniem biokomponentów wytwarzanych w procesie współuwodornienia, biokomponentów gazowych oraz biokomponentów wykorzystywanych do wytwarzania paliw lotniczych i paliw żeglugowych: [59]

1) wymagania jakościowe,

2) metody badań ich jakości,

3) sposób pobierania ich próbek

– biorąc pod uwagę stan wiedzy technicznej oraz postanowienia właściwych norm w tym zakresie.

7. Biokomponenty wytworzone lub dopuszczone do obrotu w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w Republice Turcji albo w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodnie z przepisami obowiązującymi w tych państwach, które spełniają wymagania wynikające z przepisów Unii Europejskiej w tym zakresie, mogą być dopuszczone do obrotu lub wykorzystywane do wytwarzania paliw, o ile odpowiadają wymaganiom wynikającym z przepisów technicznych, wydanych ze względu na ochronę zdrowia i życia ludzi i zwierząt, środowiska lub interesów konsumentów.

Art. 23.[Minimalny udział biokomponentów w ogólnej ilości paliw i biopaliw ciekłych] 1. Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy jest obowiązany zapewnić w danym roku kalendarzowym co najmniej minimalny udział innych paliw odnawialnych lub biokomponentów zawartych w paliwach, stosowanych we wszystkich rodzajach transportu, rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych paliw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużywanych przez niego na potrzeby własne na tym terytorium w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie drogowym i kolejowym, rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużywanych przez niego w ciągu roku kalendarzowego na potrzeby własne na tym terytorium.

1a. Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy może zrealizować obowiązek, o którym mowa w ust. 1, uiszczając opłatę zastępczą w wysokości określonej w ust. 6, jeżeli wykaże, że w roku kalendarzowym, którego dotyczył ten obowiązek, zrealizował Narodowy Cel Wskaźnikowy na minimalnym określonym poziomie.

1b. Minimalny poziom realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, o którym mowa w ust. 1a, wynosi co najmniej 85% poziomu obowiązku, o którym mowa w ust. 1.

1ba. Minimalny poziom realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego na lata 2020–2022 wynosi 80%.

1c. Minister właściwy do spraw klimatu może określić, w drodze rozporządzenia, minimalny poziom realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, o którym mowa w ust. 1a, uwzględniając minimalny poziom realizacji tego obowiązku określony w ust. 1b, a także biorąc pod uwagę sytuację na rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych.

1d. Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy może zrealizować obowiązek, o którym mowa w ust. 1, z wykorzystaniem biokomponentów zawartych w paliwach powstałych w wyniku współuwodornienia.

1e. Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze rozporządzenia, zawartość biokomponentów, powstałych w wyniku współuwodornienia, w mieszaninie z węglowodorami z przerobu ropy naftowej, metodykę obliczania stopnia przereagowania biomasy oraz minimalny poziom przereagowania biomasy, biorąc pod uwagę stan wiedzy technicznej w tym zakresie, postanowienia właściwych norm lub doświadczenia w stosowaniu biokomponentów.

1f. Minister właściwy do spraw klimatu może określić, w drodze rozporządzenia, metodykę obliczania zawartości biowodoru w paliwach, do produkcji których w procesie wytwórczym wykorzystano biometan, biorąc pod uwagę stan wiedzy technicznej w tym zakresie, wynikający z badań dotyczących zawartości tych biokomponentów w paliwach lub doświadczenia w ich stosowaniu.

1g. [60] Wysokość Narodowego Celu Wskaźnikowego wynosi 14,9 %.

2. Minimalny udział, o którym mowa w ust. 1:

1) liczony jest według wartości opałowej poszczególnych biokomponentów.

2) (uchylony)

3. [61] Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze rozporządzenia, wartość energetyczną poszczególnych biokomponentów, biopaliw ciekłych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, innych paliw odnawialnych, paliw ciekłych i energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, biorąc pod uwagę konieczność ujednolicenia wskazań wartości energetycznej, stan wiedzy technicznej w tym zakresie, postanowienia właściwych norm oraz wartości określone w załączniku III do dyrektywy 2018/2001 (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.).

4. W przypadku podmiotów realizujących Narodowy Cel Wskaźnikowy, które udokumentowały wykorzystanie w danym roku nie mniej niż 70% biokomponentów wytworzonych przez wytwórców, prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania biokomponentów, z:

1) surowców rolniczych pozyskiwanych z gospodarstwa rolnego położonego na obszarze co najmniej jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, w Republice Turcji albo w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym na podstawie umowy kontraktacji zawartej między producentem rolnym prowadzącym to gospodarstwo a wytwórcą, przetwórcą lub pośrednikiem lub

2) biomasy pozyskiwanej na podstawie umowy dostawy zawartej między wytwórcą a pośrednikiem lub przetwórcą, lub

3) surowców rolniczych pozyskiwanych z produkcji własnej wytwórców lub biomasy otrzymywanej przez wytwórców w prowadzonych przez nich procesach przetwarzania surowców rolniczych lub biomasy na cele inne niż paliwowe

– minimalny udział, o którym mowa w ust. 1, jest równy iloczynowi współczynnika redukcyjnego w wysokości 0,85 i Narodowego Celu Wskaźnikowego. W pozostałych przypadkach minimalny udział, o którym mowa w ust. 1, jest równy Narodowemu Celowi Wskaźnikowemu.

4a. Udział biokomponentów wytworzonych z surowców określonych w załączniku nr 1 do ustawy, zawartych w paliwach stosowanych we wszystkich rodzajach transportu, rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych paliw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy lub zużywanych przez ten podmiot na potrzeby własne na tym terytorium, liczony według wartości opałowej, w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie drogowym i kolejowym, rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych paliw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy lub zużywanych przez ten podmiot na potrzeby własne na tym terytorium, uznaje się za dwukrotnie wyższy w części, w jakiej zostały one wytworzone z surowców określonych w załączniku nr 1 do ustawy.

4b. Do surowców, z których udział liczony według wartości opałowej uznaje się za dwukrotnie wyższy w rozumieniu ust. 4a, nie zalicza się odpadów będących naturalnymi surowcami spożywczymi, które na skutek niecelowego lub celowego działania lub w wyniku braku odpowiednich warunków produkcji, przechowywania, transportu lub przetwarzania nabyły cechy uniemożliwiające ich przeznaczenie do spożycia lub przestały spełniać wymogi dopuszczające te surowce do spożycia.

4ba. Udział biokomponentów, o którym mowa w ust. 4a, nie może być wyższy niż 1,5%.

4c. Minister właściwy do spraw klimatu może określić, w drodze rozporządzenia, niższy niż wynikający z ust. 4ba, udział biokomponentów, o którym mowa w ust. 4a, biorąc pod uwagę stan wiedzy technicznej w zakresie możliwości wykorzystania tych surowców do wytwarzania biokomponentów oraz ich dostępność.

4d. W przypadku podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy, który realizując obowiązek, o którym mowa w ust. 1, rozporządza poprzez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej benzynami silnikowymi skutkującej trwałym wyzbyciem się benzyn silnikowych lub zużywa je na potrzeby własne, minimalny udział, o którym mowa w ust. 1, może być liczony w sposób określony w ust. 4, pod warunkiem że nie mniej niż 60% biokomponentów zawartych w tych benzynach silnikowych zostało wytworzonych w sposób określony w ust. 4.

5. Rada Ministrów w terminie do dnia 15 czerwca może określić, w drodze rozporządzenia, inną wysokość współczynnika redukcyjnego, o którym mowa w ust. 4, na kolejne dwa lata, biorąc pod uwagę warunki zaopatrzenia w biokomponenty i relacje cenowe na rynku biokomponentów i paliw ciekłych.

6. Opłatę zastępczą, o której mowa w ust. 1a, oblicza się według wzoru:

Oz = Ozj × W × (N – P),

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Oz – wysokość opłaty zastępczej, wyrażoną w złotych,

Ozj – jednostkową opłatę zastępczą wynoszącą 0,014, wyrażoną w złotych/MJ,

W – wartość energetyczną paliw ciekłych i biopaliw ciekłych rozporządzonych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmiot uiszczający opłatę zastępczą, a także zużytych przez niego na potrzeby własne na tym terytorium, liczoną za rok, w którym podmiot ten skorzystał z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1a, wyrażoną w MJ; wartość opałową poszczególnych biokomponentów i paliw ciekłych określa się zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 3,

N – wysokość Narodowego Celu Wskaźnikowego, do którego realizacji był obowiązany podmiot uiszczający opłatę zastępczą, wyrażoną w procentach,

P – wysokość zrealizowanego udziału innych paliw odnawialnych lub biokomponentów zawartych w paliwach, stosowanych we wszystkich rodzajach transportu, rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych paliw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużywanych przez podmiot uiszczający opłatę zastępczą na potrzeby własne na tym terytorium w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie drogowym i kolejowym, rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużywanych przez niego w ciągu roku kalendarzowego na potrzeby własne na tym terytorium w roku, w którym podmiot uiszczający opłatę zastępczą skorzystał z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1a, wyrażoną w procentach.

7. (uchylony)

8. Opłatę zastępczą uiszcza się na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w terminie do 60 dni po zakończeniu roku kalendarzowego, którego dotyczy obowiązek, o którym mowa w ust. 1.

9. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawia ministrowi właściwemu do spraw klimatu i Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki informację o wpłatach z tytułu opłat zastępczych dokonywanych za dany rok kalendarzowy, do końca marca roku następującego po roku, którego dotyczy obowiązek, o którym mowa w ust. 1.

Art. 23b.[Minimalny udział biokomponentów zapewniany przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy] 1. Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy jest obowiązany realizować obowiązek, o którym mowa w art. 23 ust. 1, zapewniając w danym roku kalendarzowym minimalny udział biokomponentów, liczony według wartości energetycznej [62] , zawartych w paliwach ciekłych stosowanych we wszystkich rodzajach transportu, wykorzystanych przez niego do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1, które zostały przez ten podmiot rozporządzone przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się tych paliw ciekłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużyte przez niego na potrzeby własne na tym terytorium.

2. Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy, który wytwarza paliwa ciekłe wyłącznie w procesie mieszania komponentów lub dodatków z paliwami ciekłymi w ilości stanowiącej nie więcej niż 0,2% objętości wytworzonego w ten sposób paliwa ciekłego, jest zwolniony z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, w zakresie dotyczącym dodawania tych komponentów lub dodatków.

2a. Przy ustalaniu minimalnego udziału biokomponentów, o którym mowa w ust. 1, nie uwzględnia się biokomponentów powstałych w wyniku współuwodornienia, a także biokomponentów, które zostały wytworzone z surowców, o których mowa w załączniku nr 1 do ustawy.

3. Minimalny udział biokomponentów, o którym mowa w ust. 1, wynosi:

1) 5,3% – w benzynach silnikowych o kodzie CN 2710 12 45, z czego 4,59% wynosi udział bioetanolu;

1a) 3,2% – w benzynach silnikowych o kodzie CN 2710 12 49;

2) 6,2% – w oleju napędowym.

4. Minister właściwy do spraw klimatu może określić, w drodze rozporządzenia, niższy niż określony w ust. 3, minimalny udział biokomponentów, o którym mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę techniczne możliwości branży paliwowej w zakresie dodawania biokomponentów do paliw ciekłych.

Art. 24.[63] (uchylony)

Rozdział 4a

Poświadczanie spełnienia kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i kryteriów zrównoważonego rozwoju [64]

Art. 28¹. (uchylony)

Art. 28a.[Zasady udzielania wsparcia finansowego w zakresie wytwarzania biokomponentów i biopaliw ciekłych] 1. Biokomponenty mogą być zaliczone podmiotowi realizującemu Narodowy Cel Wskaźnikowy na poczet realizacji obowiązków, o których mowa w art. 23 ust. 1 oraz art. 23b ust. 1, wyłącznie wtedy, gdy:

1) [65] spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju określone odpowiednio w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 oraz kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w art. 28b;

2) nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE, zwanej dalej „dyrektywą 2009/28/WE”;

3) [66] nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązków, o których mowa w art. 23 ust. 1 oraz art. 23b ust. 1, przez ten sam lub przez inny podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy lub na poczet innych obowiązków nałożonych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej inne niż Rzeczpospolita Polska wynikających z art. 25 ust. 1 akapit pierwszy i czwarty dyrektywy 2018/2001 (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.).

2. [67] Biokomponenty wytworzone z odpadów lub pozostałości, z wyłączeniem odpadów pochodzących z rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury lub leśnictwa lub pozostałości z rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury lub leśnictwa, mogą być zaliczone podmiotowi realizującemu Narodowy Cel Wskaźnikowy na poczet realizacji obowiązków, o których mowa w art. 23 ust. 1 oraz art. 23b ust. 1, jeżeli spełniają:

1) odpowiednie kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w art. 28b;

2) warunki określone w ust. 1 pkt 2 i 3.

2a. [68] Przepis ust. 2 stosuje się także do substancji lub produktów uzyskanych z odpadów lub pozostałości, o których mowa w tym przepisie, powstałych przed przetworzeniem ich w biokomponenty.

2b. [69] Kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 oraz kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w art. 28b oraz art. 135a ust. 2 i 3 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii stosuje się bez względu na pochodzenie geograficzne biomasy.

3. [70] Wsparcie finansowe w zakresie wytwarzania biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz ich wykorzystania, pochodzące ze środków publicznych, w tym ze środków funduszy Unii Europejskiej, może zostać udzielone podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie wsparcia finansowego, pod warunkiem że biokomponenty i biopaliwa ciekłe, które będą objęte wsparciem, spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 oraz kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w art. 28b.

4. [71] (uchylony)

Art. 28b.[Ograniczenia dotyczące emisji gazów cieplarnianych] 1. [72] Biokomponenty spełniają kryteria ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, jeżeli ograniczenie emisji tych gazów w wyniku wykorzystania tych biokomponentów wynosi co najmniej:

1) 50 % – w przypadku ich wytworzenia w instalacjach będących w eksploatacji w dniu 5 października 2015 r. lub wcześniej;

2) 60 % – w przypadku ich wytworzenia w instalacjach oddanych do eksploatacji w okresie od dnia 6 października 2015 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.;

3) 65 % – w przypadku ich wytworzenia w instalacjach oddanych do eksploatacji od dnia 1 stycznia 2021 r.

1a. [73] Uznaje się, że instalacja jest w eksploatacji od dnia rozpoczęcia fizycznego wytwarzania biokomponentów.

2. [74] (uchylony)

2a. [75] (uchylony)

3. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia biokomponentu i biopłynu w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii [76] oblicza się zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 2 do ustawy.

4. [77] Do obliczenia emisji gazów cieplarnianych spowodowanych uprawą surowców rolniczych przeznaczanych do wytworzenia biokomponentów, paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 tej ustawy stosuje się:

1) wartości standardowe ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w załączniku nr 2 do ustawy – w przypadku biokomponentów lub biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii;

2) wartości standardowe ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w załączniku do ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii – w przypadku paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy – lub

3) wartości emisji gazów cieplarnianych umieszczone w wykazie ogłoszonym na podstawie ust. 6 lub wartości rzeczywiste dla tej uprawy, które oblicza się zgodnie z metodyką określoną w części II.3 załącznika nr 2 do ustawy lub w części II.2 załącznika do ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.

5. (uchylony)

6. Minister właściwy do spraw rolnictwa ogłosi, w drodze obwieszczenia, wykaz wartości emisji gazów cieplarnianych spowodowanych uprawą surowców rolniczych na obszarach województw, niższych od wartości standardowych emisji gazów cieplarnianych określonych w załączniku nr 2 do ustawy lub w załączniku do ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii [78] , biorąc pod uwagę wykaz tych wartości zatwierdzony przez Komisję Europejską, w drodze decyzji.

Art. 28ba.[Warunki spełniania przez biokomponenty kryterium ochrony terenów o wysokiej wartości bioróżnorodności] 1. Biokomponenty wytworzone z biomasy rolniczej [79] spełniają kryterium ochrony terenów o wysokiej wartości bioróżnorodności, jeżeli biomasa wykorzystywana do ich wytwarzania nie pochodzi z terenów, które w okresie od 1 do 31 stycznia 2008 r. lub po tym okresie, posiadały następujący status, niezależnie od tego, czy posiadają go nadal:

1) lasów pierwotnych i innych zalesionych gruntów, czyli lasów i innych zalesionych gruntów z gatunkami rodzimymi, gdzie nie istnieją wyraźnie widoczne ślady działalności człowieka, a procesy ekologiczne nie zostały w istotny sposób zaburzone;

1a) [80] lasów i innych zalesionych gruntów o wysokiej różnorodności biologicznej, charakteryzujących się obfitością gatunków i niezdegradowanych, które zostały przez właściwy organ uznane za mające wysoką różnorodność biologiczną, chyba że zainteresowany podmiot przedstawi dowody, że produkcja tych surowców nie narusza tych celów ochrony przyrody;

2) obszarów wyznaczonych:

a) na cele ochrony przyrody, o których mowa w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2023 r. poz. 1336, 1688 i 1890),

b) [81] do ochrony rzadkich, zagrożonych lub poważnie zagrożonych ekosystemów lub gatunków, które zostały uznane za takie na podstawie umów międzynarodowych lub wykazów sporządzonych przez organizacje międzyrządowe lub Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody, pod warunkiem uznania ich przez Komisję Europejską zgodnie z art. 30 ust. 4 akapit pierwszy dyrektywy 2018/2001 (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.);

3) obszarów trawiastych o wysokiej bioróżnorodności o powierzchni powyżej jednego hektara [82] :

a) naturalnych, czyli obszarów trawiastych, które pozostaną takimi obszarami jeżeli nie dojdzie do interwencji człowieka i które zachowają naturalny skład gatunkowy oraz cechy i procesy ekologiczne,

b) nienaturalnych, czyli obszarów trawiastych, które przestaną być takimi obszarami na skutek braku interwencji człowieka, są bogate gatunkowo i nie są zdegradowane [83] , chyba że zbiory surowców rolniczych są konieczne, aby mogły zachować status obszarów trawiastych.

2. Uznaje się, że biokomponenty wytworzone z biomasy rolniczej [84] pochodzące z obszarów określonych w ust. 1 pkt 2 spełniają kryterium ochrony terenów o wysokiej wartości bioróżnorodności, pod warunkiem, że zainteresowany podmiot przedstawi dowody, że produkcja biomasy wykorzystanej do ich wytworzenia nie narusza celów ochrony przyrody.

Art. 28bb.[Warunki spełniania przez biokomponenty kryterium ochrony terenów zasobnych w duże ilości pierwiastka węgla] 1. Biokomponenty wytworzone z biomasy rolniczej [85] spełniają kryterium ochrony terenów zasobnych w duże ilości pierwiastka węgla, jeżeli biomasa wykorzystywana do ich wytwarzania nie pochodzi z takich terenów.

2. Do terenów zasobnych w duże ilości pierwiastka węgla zalicza się tereny, które w okresie od 1 do 31 stycznia 2008 r. posiadały jeden z poniższych statusów, ale już go nie posiadają:

1) terenów podmokłych, które są pokryte lub nasączone wodą stale lub przez znaczną część roku;

2) obszarów stale zalesianych, czyli obszarów obejmujących więcej niż 1 ha z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 30%, lub drzewami mogącymi osiągnąć te wartości w miejscu ich naturalnego występowania;

3) obszarów obejmujących więcej niż 1 ha z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew pomiędzy 10% a 30% lub drzewami mogącymi osiągnąć te wartości w miejscu ich naturalnego występowania, z wyjątkiem sytuacji, gdy przedstawiono dowody, że obszar ten przed i po przekształceniu magazynuje taką ilość pierwiastka węgla, że stosując metodykę określoną w pkt II.3. załącznika nr 2 do ustawy, zostałoby spełnione kryterium określone w art. 28b.

3. Przepisów ust. 2 nie stosuje się, jeżeli w czasie pozyskiwania biomasy teren posiadał ten sam status co w okresie od 1 do 31 stycznia 2008 r.

Art. 28bc.[Warunki spełniania przez biokomponenty kryterium ochrony torfowisk] [86] Biokomponenty wytworzone z biomasy rolniczej spełniają kryterium ochrony torfowisk, jeżeli biomasa wykorzystywana do ich wytwarzania nie pochodzi z terenów, które w okresie od 1 do 31 stycznia 2008 r. były torfowiskami, chyba że podmiot zainteresowany przedstawi dowody, że przy uprawie i zbiorach biomasy nie stosowano melioracji uprzednio niemeliorowanych gleb.

Art. 28bca.[Uznanie biokomponentów, biopłynów i paliw z biomasy za spełniające kryteria dyrektywy 2018/2001] [87] 1. Uznaje się, że biokomponenty, biopłyny w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii i paliwa z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy wytworzone z pozostałości pochodzących z gruntów rolnych spełniają kryteria określone w art. 29 ust. 2 dyrektywy 2018/2001 (w brzmieniu z dnia 7 czerwca 2022 r.), jeżeli producent rolny stosuje zasady ochrony powierzchni gleby, o których mowa w art. 101 pkt 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 54, z późn. zm.), i działa na podstawie krajowego planu zachowania żyzności gleb, w szczególności w zakresie zachowania zasobów pierwiastka węgla w glebie. W przypadku gdy krajowy plan zachowania żyzności gleb nie został przyjęty, producent rolny jest obowiązany do działania na podstawie indywidualnego planu gospodarki glebą, opracowanego zgodnie z wymaganiami uznanego systemu certyfikacji, w którym w szczególności potwierdza, że stosuje praktyki upraw zapewniające zachowanie jak najlepszego stanu gleby, w tym zasobów pierwiastka węgla w glebie.

2. Indywidualny plan gospodarki glebą, o którym mowa w ust. 1:

1) zawiera w szczególności wskazanie stosowanych podstawowych praktyk gospodarowania glebami mających na celu utrzymanie pierwiastka węgla w glebie (sekwestracja dwutlenku węgla), oddziałujących na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla z gleby do atmosfery;

2) opracowuje się na podstawie analiz, o których mowa w art. 128 ust. 4a pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.

3. Audytorzy systemów dobrowolnych, o których mowa w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2022/996 z dnia 14 czerwca 2022 r. w sprawie zasad weryfikacji kryteriów zrównoważonego rozwoju i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz kryteriów niskiego ryzyka spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów (Dz. Urz. UE L 168 z 27.06.2022, str. 1, z późn. zm.), weryfikują stosowanie przez producentów rolnych indywidualnych planów gospodarki glebą lub praktyk przy ustalaniu emisji gazów cieplarnianych z biokomponentów, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii i paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy zgodnie z art. 20 oraz art. 21 tego rozporządzenia.

Art. 28bcb.[Kryterium zrównoważonej gospodarki leśnej] [88] Biokomponenty spełniają kryterium zrównoważonej gospodarki leśnej, jeżeli pozyskanie biomasy leśnej wykorzystywanej do ich wytworzenia było prowadzone zgodnie z:

1) rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2022/2448 z dnia 13 grudnia 2022 r. ustanawiającym operacyjne wytyczne dotyczące dowodów do celów wykazania zgodności z kryteriami zrównoważonego rozwoju dotyczącymi biomasy leśnej i określonymi w art. 29 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 (Dz. Urz. UE L 320 z 14.12.2022, str. 4) oraz

2) zasadami trwale zrównoważonej gospodarki leśnej określonymi w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2024 r. poz. 530, 1473 i 1907 oraz z 2025 r. poz. 179).

Art. 28bcc.[Kryterium niskiego ryzyka spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów] [89] 1. Biokomponenty, biopłyny w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii i paliwa z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy spełniają kryterium niskiego ryzyka spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów, jeżeli w stosunku do biomasy wykorzystywanej do ich wytworzenia nie zaobserwowano znaczącej ekspansji obszaru produkcji na tereny zasobne w pierwiastek węgla, o której mowa w art. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/807 z dnia 13 marca 2019 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 w odniesieniu do określenia surowców o wysokim ryzyku spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów, w przypadku których zaobserwowano znaczącą ekspansję obszaru produkcji na tereny zasobne w pierwiastek węgla oraz certyfikowania biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy o niskim ryzyku spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów (Dz. Urz. UE L 133 z 21.05.2019, str. 1), chyba że te biokomponenty spełniają warunki określone w art. 4 i art. 5 tego rozporządzenia.

2. Przy obliczaniu spełnienia kryterium, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się dane wejściowe do obliczania emisji surowców określone w załączniku nr 3 do ustawy.

Art. 28bcd.[Kryteria zrównoważonego rozwoju] [90] Kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 stosuje się odpowiednio do biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii i do paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy.

Art. 28bd.[91] (uchylony)

Art. 28be.[Potwierdzenie spełnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju] 1. [92] Potwierdzenie spełnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju oraz kryteriów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określonych w poświadczeniu odbywa się przez system bilansu masy.

2. [93] Podmioty certyfikowane są obowiązane do wdrożenia systemu bilansu masy, który:

1) umożliwia mieszanie – w szczególności w kontenerze, w zakładzie przetwórczym lub logistycznym, w infrastrukturze lub obiekcie do przesyłu lub dystrybucji – partii surowców lub paliw o różnych właściwościach pod względem zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych;

2) dopuszcza mieszanie partii surowców o różnej wartości energetycznej w celu dalszego przetworzenia, pod warunkiem że wielkość partii jest dostosowana do ich wartości energetycznej;

3) wymaga, aby informacje na temat właściwości dotyczących zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, a także wielkości partii, o których mowa w pkt 1, pozostały przypisane mieszance;

4) zapewnia, że suma wszystkich partii, o których mowa w pkt 1, wycofanych z mieszanki jest opisana jako posiadająca te same właściwości dotyczące zrównoważonego rozwoju i te same ilości jak suma wszystkich partii dodanych do mieszanki oraz zawiera wymóg, aby ten bilans został uzyskany w odpowiednim czasie;

5) zapewnia, aby każda dostawa surowców lub paliw była zaliczana tylko raz do celów obliczenia końcowego zużycia energii brutto w rozumieniu art. 2 pkt 16 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii ze źródeł odnawialnych oraz zawierała informacje, czy na rzecz produkcji danej dostawy udzielono wsparcia oraz jaki jest rodzaj systemu wsparcia, jeżeli zostało ono udzielone.

3. [94] W przypadku gdy partia surowców jest przetwarzana, informacje o właściwościach partii pod względem zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych koryguje się i przypisuje produktowi zgodnie z następującymi zasadami:

1) jeżeli w procesie przetwarzania partii surowca powstaje tylko jeden produkt, który jest przeznaczony do produkcji biokomponentów, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, wielkość partii i powiązane wartości zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych koryguje się z zastosowaniem współczynników przeliczeniowych odzwierciedlających stosunek masy produktu przeznaczonego do takiej produkcji do masy surowca wprowadzonego do procesu;

2) jeżeli w procesie przetwarzania partii surowca powstaje więcej niż jeden produkt, który jest przeznaczony do produkcji biokomponentów, biopłynów w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub paliw z biomasy w rozumieniu art. 2 pkt 26c tej ustawy, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, do każdego produktu stosuje się oddzielny współczynnik przeliczeniowy i osobny bilans masy.

Art. 28bf.[Sposób weryfikacji spełnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju] 1. Sposób weryfikacji spełnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju, o których mowa w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 [95] , zgodnie z systemem bilansu masy, o którym mowa w art. 28be, określa uznany system certyfikacji.

2. [96] Wykazanie spełnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju określonych w art. 28ba–28bcb i art. 28bcc ust. 1 przez podmioty realizujące Narodowy Cel Wskaźnikowy odbywa się w szczególności zgodnie z art. 28i.

3. [97] (uchylony)

Art. 28h.[Wykaz danych zawartych w świadectwie] 1. [98] Świadectwo zawiera:

1) oznaczenie firmy podmiotu wystawiającego świadectwo, jego siedziby i adresu;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu wystawiającego świadectwo;

3) indywidualny numer świadectwa;

4) wskazanie uznanego systemu certyfikacji lub innego dokumentu, o którym mowa w art. 28c ust. 2, potwierdzającego spełnienie:

a) kryteriów zrównoważonego rozwoju oraz kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych – dotyczącego biokomponentów będących przedmiotem świadectwa,

b) kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych – dotyczącego innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu będących przedmiotem świadectwa;

5) informacje o ilości i rodzaju biokomponentów, w tym wytworzonych z surowców wymienionych w załączniku 1 do ustawy, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu wskazanych w świadectwie;

6) oświadczenie o spełnieniu:

a) kryteriów zrównoważonego rozwoju oraz kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przez biokomponenty wskazane w świadectwie,

b) kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przez inne paliwa odnawialne, ciekłe paliwa węglowe pochodzące z recyklingu i gazowe paliwa węglowe pochodzące z recyklingu wskazane w świadectwie;

7) datę uruchomienia instalacji, z której pochodzi partia biokomponentów, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu wskazana w świadectwie;

8) wartość energetyczną biokomponentów, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu wyrażoną w MJ/kg;

9) informację dotyczącą poziomu emisji gazów cieplarnianych partii biokomponentów, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu wskazanych w świadectwie;

10) wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych;

11) wykaz poświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 28c ust. 2, wykorzystanych na potrzeby wystawienia świadectwa.

2. Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze rozporządzenia, wzór świadectwa oraz może określić dodatkowe dane, które powinno zawierać świadectwo, mając na względzie konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczenia obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1.

Art. 28i.[Podmiot uprawniony do weryfikacji danych zawartych w świadectwie] 1. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jest uprawniony do weryfikacji danych zawartych w świadectwie.

2. [99] Weryfikacja, o której mowa w ust. 1, polega na ustaleniu, czy ilość biokomponentów, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu wskazana w świadectwie odpowiada ilości odpowiednio biokomponentów, innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu lub gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu wskazanej w poświadczeniach lub dokumentach, o których mowa w art. 28c ust. 2, posiadanych przez podmiot wystawiający świadectwo, oraz czy te poświadczenia lub dokumenty są wiarygodne.

Art. 28l.[Wniosek o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji] 1. Administrator systemu certyfikacji jest obowiązany spełniać następujące warunki:

1) [100] posiadać tytuł prawny do dysponowania uznanym systemem certyfikacji;

2) posiadać tłumaczenie na język polski dokumentów uznanego systemu certyfikacji – w przypadku uznanego systemu certyfikacji sporządzonego w języku obcym;

3) prowadzić dokumentację dotyczącą zgód udzielonych jednostkom certyfikującym na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji.

2. Działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28k ust. 1, może wykonywać osoba, która nie była karana za przestępstwo skarbowe, przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, a także przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi oraz obrotowi gospodarczemu, a w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – którego odpowiednio członkowie zarządu albo osoby uprawnione do reprezentowania nie były karane za te przestępstwa.

3. Organ rejestrowy dokonuje wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji na pisemny wniosek administratora systemu certyfikacji.

4. Wniosek o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji zawiera:

1) oznaczenie firmy administratora systemu certyfikacji, jego siedziby, adresu i innych danych teleadresowych;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) administratora systemu certyfikacji;

3) nazwę uznanego systemu certyfikacji, którym dysponuje administrator systemu certyfikacji, oraz wskazanie decyzji Komisji Europejskiej o uznaniu systemu certyfikacji, okres jej ważności oraz ścieżkę certyfikacji [101] ;

4) wskazanie tytułu prawnego do dysponowania uznanym systemem certyfikacji;

5) wskazanie członków zarządu albo osób uprawnionych do reprezentowania – w przypadku administratora systemu certyfikacji będącego odpowiednio osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną;

6) oświadczenie, że w chwili składania wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji wnioskodawca nie zalega z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne.

5. Administrator systemu certyfikacji do wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji dołącza:

1) oświadczenie następującej treści:

„Oświadczam, że:

1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji są kompletne i zgodne z prawdą;

2) znane mi są warunki wykonywania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 28k ust. 1, określone w art. 28l ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz spełniam warunki, o których mowa w art. 28l ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 tej ustawy.”;

2) oświadczenie o niekaralności osoby, a w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – odpowiednio oświadczenia członków zarządu albo osób uprawnionych do reprezentowania;

3) kopię uznanego systemu certyfikacji wraz z jego tłumaczeniem na język polski.

6. Oświadczenia, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, powinny również zawierać:

1) oznaczenie:

a) firmy administratora systemu certyfikacji, jego siedziby i adresu,

b) miejsca i daty złożenia oświadczenia;

2) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania administratora systemu certyfikacji, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

7. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

8. W przypadku gdy wniosek o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji nie zawiera danych, o których mowa w ust. 4, lub do wniosku nie dołączono oświadczeń lub dokumentu, o których mowa w ust. 5, organ rejestrowy niezwłocznie wzywa administratora systemu certyfikacji do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania z pouczeniem, że nieuzupełnienie tych danych spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

9. Przepis ust. 4 stosuje się do wniosku o zmianę danych zawartych w rejestrze administratorów systemów certyfikacji.

10. Organ rejestrowy wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji.

Art. 28p.[Kontrola jednostek certyfikujących przez administratora systemu certyfikacji] 1. Administrator systemu certyfikacji, co najmniej raz w roku kalendarzowym, przeprowadza kontrolę jednostek certyfikujących, które posiadają zgodę na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji udzieloną przez tego administratora. Kontrola jednostek certyfikujących jest przeprowadzana w celu weryfikacji, czy certyfikacja przeprowadzana przez jednostki certyfikujące nie narusza wymagań przewidzianych przez uznany system certyfikacji oraz jest zgodna ze ścieżką certyfikacji, której dotyczy zgoda administratora systemu certyfikacji [102] .

2. Administrator systemu certyfikacji informuje organ rejestrowy o cofnięciu zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji jednostce certyfikującej, w terminie 14 dni od dnia jej cofnięcia.

Art. 28q.[Działalność gospodarcza w zakresie wydawania certyfikatów podmiotom certyfikowanym] 1. Działalność gospodarcza w zakresie wydawania certyfikatów podmiotom certyfikowanym jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców i wymaga wpisu do rejestru jednostek certyfikujących.

2. Czasowe świadczenie usług w zakresie wydawania certyfikatów przez przedsiębiorców z państw członkowskich w rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz z państw trzecich [103] wymaga uzyskania wpisu do rejestru jednostek certyfikujących. Przepisy niniejszego rozdziału oraz rozdziałów 1, 4a i 5–7 stosuje się.

3. Rejestr jednostek certyfikujących prowadzi organ rejestrowy.

Art. 28r.[Wniosek o wpis do rejestru jednostek certyfikujących] 1. Jednostka certyfikująca jest obowiązana spełniać następujące warunki:

1) posiadać pisemną zgodę administratora systemu certyfikacji na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji wraz ze wskazaniem ścieżki certyfikacji [104] ;

2) prowadzić dokumentację dotyczącą wydanych certyfikatów;

3) zatrudniać osoby posiadające:

a) niezbędną wiedzę do przeprowadzania weryfikacji kryteriów zrównoważonego rozwoju,

b) [105] udokumentowane doświadczenie w zakresie obliczania emisji gazów cieplarnianych dla wskazanych przez administratora systemu certyfikacji ścieżek certyfikacji lub stosowania wymogów uznanego systemu certyfikacji.

2. Działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28q ust. 1, może wykonywać osoba, która nie była karana za przestępstwo skarbowe, przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, a także przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi oraz obrotowi gospodarczemu, a w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – której odpowiednio członkowie zarządu albo osoby uprawnione do reprezentowania nie były karane za te przestępstwa.

3. Organ rejestrowy dokonuje wpisu do rejestru jednostek certyfikujących na pisemny wniosek jednostki certyfikującej.

4. Wniosek o wpis do rejestru jednostek certyfikujących zawiera:

1) oznaczenie firmy jednostki certyfikującej, jej siedziby, adresu i innych danych teleadresowych;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) jednostki certyfikującej;

3) nazwę uznanego systemu certyfikacji, na stosowanie którego jednostka certyfikująca uzyskała zgodę administratora systemu certyfikacji;

3a) [106] wskazanie ścieżki certyfikacji, której dotyczy zgoda administratora systemu certyfikacji;

4) oznaczenie administratora systemu certyfikacji, który udzielił zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji;

5) wskazanie członków zarządu albo osób uprawnionych do reprezentowania – w przypadku jednostki certyfikującej będącej odpowiednio osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną;

6) oświadczenie, że w chwili składania wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących wnioskodawca nie zalega z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne.

5. Jednostka certyfikująca do wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących dołącza:

1) oświadczenie następującej treści:

„Oświadczam, że:

1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących są kompletne i zgodne z prawdą;

2) znane mi są warunki wykonywania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 28q ust. 1, określone w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz spełniam warunki, o których mowa w art. 28r ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 2 tej ustawy.”;

2) oświadczenie o niekaralności osoby, a w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – odpowiednio oświadczenia członków zarządu albo osób uprawnionych do reprezentowania;

3) kopię dokumentu potwierdzającego posiadanie tytułu prawnego do korzystania z uznanego systemu certyfikacji.

6. Oświadczenia, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, powinny również zawierać:

1) oznaczenie:

a) firmy jednostki certyfikującej, jej siedziby i adresu,

b) miejsca i daty złożenia oświadczenia;

2) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania jednostki certyfikującej, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

7. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

8. W przypadku gdy wniosek o wpis do rejestru jednostek certyfikujących nie zawiera danych, o których mowa w ust. 4, lub do wniosku nie dołączono oświadczeń lub dokumentu, o których mowa w ust. 5, organ rejestrowy niezwłocznie wzywa jednostkę certyfikującą do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania z pouczeniem, że nieuzupełnienie tych danych spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

9. Przepis ust. 4 stosuje się do wniosku o zmianę danych zawartych w rejestrze jednostek certyfikujących.

10. Organ rejestrowy wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru jednostek certyfikujących.

Art. 28x.[Zasady wydania certyfikatu przez jednostkę certyfikującą] [107] Jednostka certyfikująca wydaje certyfikat zgodnie z zasadami określonymi przez uznany system certyfikacji.