DZIAŁ I

Przepisy ogólne

§ 1. [Zakres regulacji] 1. Rozporządzenie określa:

1) szczegółowe wymagania kwalifikacyjne do zajmowania stanowisk na statkach morskich, w tym również na statkach nieobjętych umowami, o których mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1–4 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim, zwanej dalej „ustawą”;

2) warunki przyznawania i odnawiania dyplomów, świadectw, świadectw przeszkoleń, zezwoleń oraz potwierdzeń uznania;

3) rodzaje uprawnień zawodowych wynikających z poszczególnych dokumentów kwalifikacyjnych;

4) warunki, jakie powinny spełniać osoby posiadające zagraniczne dyplomy lub świadectwa wydane na podstawie umów międzynarodowych, ubiegające się o stanowiska oficerskie lub nieoficerskie na statkach o polskiej przynależności;

5) sposób obliczania czasu praktyki pływania na statkach;

6) wzory dokumentów, o których mowa w pkt 2, i sposób ich ewidencji;

7) wzory zaświadczeń o pełnieniu wachty nawigacyjnej lub maszynowej, wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia, o którym mowa w art. 64 ust. 1 pkt 3 ustawy, wzory zaświadczeń potwierdzających odbycie lub zaliczenie praktyki pływania.

2. Kwalifikacje osób uprawnionych do obsługi urządzeń radiowych określają przepisy wydane na podstawie art. 150 ust. 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1648, 1933 i 2581).

§ 2.[Definicje] Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) ARPA – Radarowy Automatyczny System Śledzenia i Akwizycji Ech;

2) dodatkowa praktyka pływania – okres pływania na statku morskim, z wyłączeniem:

a) jednostek rekreacyjnych,

b) statków wyłączonych z eksploatacji,

c) statków w budowie

– w charakterze członka załogi na stanowisku, do którego upoważnia dany dyplom lub świadectwo, liczony od daty przyznania tego dyplomu lub świadectwa;

3) ECDIS – System Obrazowania Elektronicznych Map i Informacji Nawigacyjnych;

4) GMDSS – Światowy Morski System Łączności Alarmowej i Bezpieczeństwa;

5) Kodeks IGF – Międzynarodowy Kodeks Bezpieczeństwa dla statków używających jako paliwo gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu, o którym mowa w rozdziale II-1 prawidle 2 Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r., zmienionej Protokołem sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. oraz Protokołem przyjętym w Londynie dnia 11 listopada 1988 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 869 i 2029 oraz z 2017 r. poz. 142);

6) Konwencja STCW – Międzynarodową konwencję o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzoną w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. poz. 201 i 202, z 1999 r. poz. 286 oraz z 2013 r. poz. 1092);

7) Konwencja STCW-F – Międzynarodową konwencję o wymaganiach w zakresie wyszkolenia, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht dla załóg statków rybackich, sporządzoną w Londynie dnia 7 lipca 1995 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1654 i 1655);

8) łódź rybacka – statek rybacki o długości nie większej niż 15 m, przyjętej jako 96% całkowitej długości konstrukcyjnej wodnicy na poziomie 85% najmniejszej wysokości konstrukcyjnej mierzonej od linii stępki albo jako długość od przedniej części dziobnicy do osi trzonu sterowego na tej wodnicy, jeżeli ta jest większa; na statkach zaprojektowanych z przegłębieniem konstrukcyjnym wodnica, której długość ma być mierzona, powinna być równoległa do wodnicy konstrukcyjnej;

9) morski statek handlowy – morski statek przeznaczony lub używany do prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności do przewozu ładunku lub pasażerów, rybołówstwa morskiego lub pozyskiwania innych zasobów morza, holowania, ratownictwa morskiego, wydobywania mienia zatopionego w morzu, pozyskiwania zasobów mineralnych z dna morza oraz znajdujących się pod nim zasobów wnętrza Ziemi;

10) MJE – morską jednostkę edukacyjną, o której mowa w art. 74 ust. 2 ustawy;

11) MJE typu A – morską jednostkę edukacyjną, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt 1 ustawy;

12) MJE typu B – morską jednostkę edukacyjną, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt 2 ustawy;

13) MJE typu C – szkołę ponadpodstawową, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt 3 ustawy;

14) MJE typu D – centrum kształcenia zawodowego, w tym ośrodek prowadzący działalność szkoleniową w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach trzecich, o których mowa w art. 74 ust. 2 pkt 3 ustawy;

15) praktyka pływania – okres pływania w charakterze członka załogi na statku morskim zgodnie z wymogami rozporządzenia, z wyłączeniem:

a) jednostek rekreacyjnych,

b) statków wyłączonych z eksploatacji,

c) statków w budowie;

16) Służba SAR – Morską Służbę Poszukiwania i Ratownictwa;

17) statek szkolny – morski statek przeznaczony do szkolenia uczniów lub studentów MJE zgodnie z programem nauczania;

18) wody nieograniczone – akweny morskie inne niż wymienione w pkt 19, w przypadku żeglugi w rybołówstwie morskim;

19) wody ograniczone – akwen Morza Bałtyckiego i akweny przyległe do 8º długości geograficznej wschodniej, w przypadku żeglugi w rybołówstwie morskim;

20) wody polarne – wody arktyczne lub obszar Antarktydy w rozumieniu rozdziału XIV prawideł 1.2–1.4 Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r., zmienionej Protokołem sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. oraz Protokołem przyjętym w Londynie dnia 11 listopada 1988 r.;

21) wody zalodzone – wody morskie inne niż wody polarne, na których lód pochodzenia morskiego lub lądowego występuje sezonowo;

22) żegluga krajowa – podróże po morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym Rzeczypospolitej Polskiej;

23) żegluga międzynarodowa – podróże po obszarach morskich innych niż wymienione w pkt 22.

§ 3.[Funkcja dyplomów i świadectw] 1. Dyplomy i świadectwa potwierdzają posiadanie kwalifikacji zawodowych uprawniających do zajmowania stanowisk zgodnie z określonymi w nich uprawnieniami.

2. W żegludze międzynarodowej i przybrzeżnej rozróżnia się następujące poziomy odpowiedzialności:

1) pomocniczy;

2) operacyjny;

3) zarządzania.

§ 4.[Język dokumentów kwalifikacyjnych] 1. Dokumenty kwalifikacyjne wydaje się w języku polskim i angielskim.

2. (uchylony).

3. Z zastrzeżeniem ust. 4 oraz § 40 ust. 1, osoba ubiegająca się o uzyskanie dyplomu albo świadectwa powinna mieć ukończone 18 lat.

4. Osoba ubiegająca się o przyznanie świadectwa młodszego marynarza pokładowego, młodszego motorzysty, młodszego kucharza okrętowego lub młodszego rybaka rybołówstwa morskiego powinna mieć ukończone 16 lat.

5. Osoba ubiegająca się o uzyskanie świadectwa przeszkolenia powinna mieć ukończone 16 lat.

§ 5.[Świadectwo zdrowia] Osoby ubiegające się o uzyskanie, odnowienie lub wymianę dyplomu lub świadectwa powinny posiadać ważne świadectwo zdrowia, o którym mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu (Dz. U. z 2022 r. poz. 1694 i 2185 oraz z 2023 r. poz. 261).

§ 6.[Posiadanie zagranicznego dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia stopnia wyższego na zbiornikowce wydanych na podstawie Konwencji STCW lub Konwencji STCW-F] 1. Osoba posiadająca zagraniczny dyplom, świadectwo lub świadectwo przeszkolenia stopnia wyższego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych, chemikaliów lub gazów skroplonych wydane na podstawie Konwencji STCW lub Konwencji STCW-F może, po uzyskaniu potwierdzenia uznania dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia, zajmować na morskich statkach handlowych o polskiej przynależności stanowiska określone w rozporządzeniu.

2. Potwierdzenie uznania:

1) dyplomu wydanego zgodnie z Konwencją STCW na poziomie zarządzania albo

2) dyplomu szypra w rybołówstwie morskim wydanego zgodnie z Konwencją STCW-F

– wydawane jest po uzyskaniu pozytywnego wyniku z egzaminu z polskiego prawa morskiego.

3. W przypadku ponownego ubiegania się o uznanie dyplomów, o których mowa w ust. 2, po wygaśnięciu poprzednio wydanego potwierdzenia uznania konieczne jest ponowne zdanie egzaminu z polskiego prawa morskiego.

4. Obowiązek ponownego zdania egzaminu z polskiego prawa morskiego nie dotyczy osób posiadających 12-miesięczną praktykę pływania na stanowisku w swojej specjalności, nabytą w okresie ostatnich 5 lat na statkach o polskiej przynależności.

5. Potwierdzenie uznania dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia stopnia wyższego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych, chemikaliów lub gazów skroplonych wydaje się na wniosek armatora.

6. Potwierdzenie uznania dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia, o których mowa w ust. 5, wydaje się w odniesieniu do ważnego dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia na okres nieprzekraczający daty ważności tego dokumentu, do którego zostało wydane, nie dłużej niż na 5 lat.

7. Potwierdzenie uznania wydane przez inne państwo niż Rzeczpospolita Polska nie może stanowić podstawy do wydawania potwierdzenia uznania określonego przepisami rozporządzenia.

8. Wzór potwierdzenia uznania dyplomu i świadectwa oraz wzory potwierdzenia uznania świadectwa przeszkolenia stopnia wyższego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych, chemikaliów lub gazów skroplonych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 7.[Kwalifikacje uznawane zgodnie z przepisami ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej] Kwalifikacje uzyskane w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w zawodzie regulowanym związanym z bezpieczeństwem morskim, a niewynikające bezpośrednio z Konwencji STCW lub Konwencji STCW-F uznaje się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2023 r. poz. 334).

§ 8.[Dokumenty niepodlegające odnowieniu ani wymianie na polskie dokumenty kwalifikacyjne] Wydane za granicą dyplomy, świadectwa i świadectwa przeszkolenia osób, o których mowa w art. 64 ust. 6 albo 8 ustawy, nie podlegają odnowieniu ani wymianie na polskie dokumenty kwalifikacyjne.

§ 9.[Zagraniczne świadectwa przeszkoleń uznawane przez polską administrację morską] 1. Polska administracja morska uznaje zagraniczne świadectwa przeszkoleń wydane na podstawie Konwencji STCW lub Konwencji STCW-F przez administracje morskie państw członkowskich Unii Europejskiej i administracje morskie państw trzecich posiadające uznanie Komisji Europejskiej lub wydawane w ich imieniu przez ośrodki szkolące marynarzy uznawane i nadzorowane przez te administracje.

2. Dokument, o którym mowa w ust. 1, uznaje się przy ubieganiu się o wydanie lub odnowienie polskiego dyplomu lub świadectwa przeszkolenia, jeżeli wymóg posiadania takiego dokumentu wynika z rozporządzenia, a wnioskujący nie posiada wymaganego polskiego dokumentu kwalifikacyjnego.

§ 10.[Wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 66 ust. 1 ustawy o bezpieczeństwie morskim] Zezwolenie, o którym mowa w art. 66 ust. 1 ustawy, wydaje się na wniosek armatora statku o polskiej przynależności, który powinien określać dane i kwalifikacje osoby ubiegającej się o wydanie zezwolenia uprawniającego do zajmowania stanowiska, którego dotyczy wniosek, nazwę, pojemność brutto, typ i moc maszyn statku o polskiej przynależności. Wzór zezwolenia określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 10a.[Jednostka potwierdzająca ukończenie szkolenia niezbędnego do uzyskania dyplomów i świadectw] Ukończenie odpowiedniego szkolenia niezbędnego do uzyskania dyplomów i świadectw potwierdza morska jednostka edukacyjna w systemie kontrolno-informacyjnym dla portów polskich (PHICS), wystawiając zbiorcze zaświadczenie albo indywidualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, którego wzór jest określony w załączniku nr 18 do rozporządzenia.

DZIAŁ II

Kwalifikacje nieoficerskie

Rozdział 1

Dział pokładowy statków morskich

§ 11. [Stanowiska w dziale pokładowym na poziomie pomocniczym] W dziale pokładowym na poziomie pomocniczym ustala się stanowiska:

1) praktykanta pokładowego;

2) młodszego marynarza pokładowego;

3) marynarza wachtowego;

4) starszego marynarza.

§ 12.[Świadectwa w dziale pokładowym] 1. W dziale pokładowym ustala się świadectwa:

1) świadectwo młodszego marynarza pokładowego;

2) świadectwo marynarza wachtowego;

3) świadectwo starszego marynarza.

2. Wzory świadectw, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 13.[Świadectwa przeszkoleń wymagane do uzyskania świadectwa młodszego marynarza pokładowego] Do uzyskania świadectwa młodszego marynarza pokładowego wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie:

1) indywidualnych technik ratunkowych;

2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego;

3) elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej;

4) bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej.

§ 14.[Wymagania do uzyskania świadectwa marynarza wachtowego] Do uzyskania świadectwa marynarza wachtowego wymagane jest:

1) ukończenie co najmniej pierwszego roku studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub co najmniej pierwszego roku nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania lub na dyplom szypra żeglugi krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie zaświadczenia potwierdzającego ukończenie programu szkolenia na poziomie pomocniczym wydanego przez MJE oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym albo

2) ukończenie studiów w MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym, albo

3) ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i posiadanie 6-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu na świadectwo marynarza wachtowego, albo

4) posiadanie świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego, ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania oraz zdanie egzaminu na świadectwo marynarza wachtowego, albo

5) posiadanie dyplomu szypra 1 klasy żeglugi krajowej albo dyplomu szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego, albo dyplomu szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego oraz zdanie egzaminu na świadectwo marynarza wachtowego.

§ 15.[Wymagania do uzyskania świadectwa starszego marynarza] 1. Do uzyskania świadectwa starszego marynarza wymagane jest posiadanie świadectwa ratownika oraz:

1) posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu na świadectwo starszego marynarza albo

2) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie świadectwa marynarza wachtowego oraz 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym, albo

3) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania lub na dyplom szypra żeglugi krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu na świadectwo starszego marynarza, albo

4) ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym na świadectwo starszego marynarza zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu na świadectwo starszego marynarza.

2. Wymóg zdania egzaminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 4, nie dotyczy osoby, która zdała egzamin na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej.

§ 16.[Uprawnienia zawodowe posiadaczy świadectw w dziale pokładowym] Ustala się następujące uprawnienia zawodowe posiadaczy świadectw w dziale pokładowym:

1) świadectwo młodszego marynarza pokładowego uprawnia do zajmowania stanowisk praktykanta pokładowego lub młodszego marynarza pokładowego na każdym statku;

2) świadectwo marynarza wachtowego uprawnia do zajmowania stanowisk:

a) marynarza wachtowego – na każdym statku,

b) kierownika statku o długości do 9 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej bez prawa przewozu pasażerów, z tym że jeżeli moc silnika przekroczy 100 kW – pod warunkiem zdania egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych;

3) świadectwo starszego marynarza uprawnia do zajmowania stanowisk:

a) marynarza wachtowego – na każdym statku,

b) starszego marynarza – na każdym statku,

c) kierownika:

– statku bez własnego napędu o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze krajowej,

– statku o długości do 15 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej bez prawa przewozu pasażerów, z tym że jeżeli moc silnika przekroczy 100 kW – pod warunkiem zdania egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych.

Rozdział 2

Dział maszynowy statków morskich

§ 17. [Stanowiska w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej na poziomie pomocniczym] 1. W dziale maszynowym w specjalności mechanicznej na poziomie pomocniczym ustala się stanowiska:

1) praktykanta maszynowego;

2) młodszego motorzysty;

3) motorzysty wachtowego;

4) starszego motorzysty.

2. W dziale maszynowym w specjalności elektrycznej na poziomie pomocniczym ustala się stanowisko elektromontera.

§ 18.[Świadectwa w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej] 1. W dziale maszynowym w specjalności mechanicznej ustala się świadectwa:

1) świadectwo młodszego motorzysty;

2) świadectwo motorzysty wachtowego;

3) świadectwo starszego motorzysty.

2. W dziale maszynowym w specjalności elektrycznej ustala się świadectwo elektromontera.

3. Wzory świadectw, o których mowa w ust. 1 i 2, określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§ 19.[Świadectwa przeszkoleń wymagane do uzyskania świadectwa młodszego motorzysty] Do uzyskania świadectwa młodszego motorzysty wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie:

1) indywidualnych technik ratunkowych;

2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego;

3) elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej;

4) bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej.

§ 20.[Wymagania do uzyskania świadectwa motorzysty wachtowego] 1. Do uzyskania świadectwa motorzysty wachtowego wymagane jest:

1) ukończenie co najmniej pierwszego roku studiów w MJE typu A lub MJE typu B kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie zaświadczenia potwierdzającego ukończenie programu szkolenia na poziomie pomocniczym wydanego przez MJE oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale maszynowym albo

2) ukończenie co najmniej pierwszego roku nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej wskazanej w certyfikacie uznania lub na dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej, posiadanie zaświadczenia potwierdzającego ukończenie programu szkolenia na poziomie pomocniczym wydanego przez MJE oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale maszynowym, albo

3) ukończenie studiów w MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej wskazanej w certyfikacie uznania lub na dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej zgodnie z certyfikatem uznania oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale maszynowym, albo

4) posiadanie dyplomu oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej oraz co najmniej 2-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej, albo

5) ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej zgodnego z certyfikatem uznania i posiadanie 6-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale maszynowym oraz zdanie egzaminu na to świadectwo.

2. Za równoważne z ukończeniem szkolenia na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej uznaje się ukończenie studiów wyższych na kierunkach związanych z kształceniem w zakresie mechaniki i budowy maszyn lub automatyki i robotyki.

3. Przy ubieganiu się o świadectwo motorzysty wachtowego połowa ogólnej wymaganej praktyki pływania, o której mowa w ust. 1 pkt 5, może być zastąpiona praktyką przy budowie, naprawie lub obsłudze maszyn okrętowych w stoczniach, zakładach produkcyjnych, warsztatach mechanicznych, na stacjonarnych platformach morskich lub na statkach bez własnego napędu.

§ 21.[Wymagania do uzyskania świadectwa starszego motorzysty] 1. Do uzyskania świadectwa starszego motorzysty wymagane jest:

1) posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym oraz zdanie egzaminu na świadectwo starszego motorzysty albo

2) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym, albo

3) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania lub na dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym oraz zdanie egzaminu na świadectwo starszego motorzysty, albo

4) ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym na świadectwo starszego motorzysty zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym oraz zdanie egzaminu na świadectwo starszego motorzysty.

2. Wymóg zdania egzaminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 4, nie dotyczy osoby, która zdała egzamin na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w żegludze międzynarodowej.

§ 22.[Wymagania do uzyskania świadectwa elektromontera] 1. Do uzyskania świadectwa elektromontera wymagane jest:

1) ukończenie co najmniej pierwszego roku studiów w MJE typu A lub MJE typu B kształcących na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie zaświadczenia potwierdzającego ukończenie programu szkolenia na poziomie pomocniczym wydanego przez MJE oraz posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej albo

2) ukończenie co najmniej pierwszego roku nauki w MJE typu C kształcącej na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie zaświadczenia potwierdzającego ukończenie programu szkolenia na poziomie pomocniczym wydanego przez MJE oraz posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej, albo

3) ukończenie studiów w MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej wskazanej w certyfikacie uznania oraz posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej, albo

4) posiadanie dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, albo

5) ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej zgodnego z certyfikatem uznania i posiadanie 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej w dziale maszynowym oraz zdanie egzaminu na to świadectwo.

2. Za równoważne z ukończeniem szkolenia na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej uznaje się ukończenie studiów wyższych na kierunkach związanych z kształceniem w zakresie elektryki, elektrotechniki, elektroniki lub mechatroniki.

§ 23.[Uprawnienia zawodowe posiadaczy świadectw w dziale maszynowym] Ustala się uprawnienia zawodowe posiadaczy świadectw w dziale maszynowym:

1) świadectwo młodszego motorzysty uprawnia do zajmowania stanowisk praktykanta maszynowego lub młodszego motorzysty na każdym statku;

2) świadectwo motorzysty wachtowego uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) motorzysty wachtowego na każdym statku,

b) kierownika maszyn na statkach morskich o mocy maszyn głównych poniżej 400 kW;

3) świadectwo starszego motorzysty uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) motorzysty wachtowego na każdym statku,

b) starszego motorzysty na każdym statku,

c) (uchylona),

d) oficera mechanika wachtowego lub starszego oficera mechanika – na statkach morskich o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW;

4) świadectwo elektromontera uprawnia do zajmowania stanowiska elektromontera na każdym statku.

Rozdział 3

Kucharze okrętowi

§ 24. [Stanowiska kucharzy na statkach morskich] Na statkach morskich ustala się następujące stanowiska kucharzy:

1) młodszego kucharza okrętowego;

2) kucharza okrętowego.

§ 25.[Świadectwa kucharzy] 1. Ustala się następujące świadectwa kucharzy:

1) świadectwo młodszego kucharza okrętowego;

2) świadectwo kucharza okrętowego.

2. Wzory świadectw, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§ 26.[Świadectwa przeszkoleń wymagane do uzyskania świadectwa młodszego kucharza okrętowego] Do uzyskania świadectwa młodszego kucharza okrętowego wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie:

1) indywidualnych technik ratunkowych;

2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego;

3) elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej;

4) bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej.

§ 27.[Wymagania do uzyskania świadectwa kucharza okrętowego] Do uzyskania świadectwa kucharza okrętowego wymagane jest:

1) posiadanie co najmniej wykształcenia zasadniczego zawodowego lub zasadniczego branżowego oraz tytułu zawodowego, dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe lub dyplomu zawodowego odpowiednio w zawodzie kucharz, kucharz małej gastronomii, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik organizacji usług gastronomicznych lub technik żywienia i usług gastronomicznych, 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku młodszego kucharza okrętowego oraz zdanie egzaminu na to świadectwo albo

2) posiadanie dyplomu mistrza w zawodzie kucharza lub kucharza małej gastronomii oraz 3-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku młodszego kucharza okrętowego, albo

3) posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku młodszego kucharza okrętowego oraz zdanie egzaminu na to świadectwo.

§ 28.[Uprawnienia wynikające ze świadectwa młodszego kucharza okrętowego] 1. Świadectwo młodszego kucharza okrętowego uprawnia do zajmowania stanowiska młodszego kucharza okrętowego na każdym statku.

2. Świadectwo kucharza okrętowego uprawnia do zajmowania stanowiska kucharza okrętowego na każdym statku.

DZIAŁ III

Kwalifikacje oficerskie

Rozdział 1

Dział pokładowy w żegludze międzynarodowej

§ 29. [Stanowiska w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej] W dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej ustala się stanowiska:

1) na poziomie operacyjnym – oficera wachtowego;

2) na poziomie zarządzania:

a) starszego oficera,

b) kapitana.

§ 30.[Dyplomy w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej] 1. W dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej ustala się dyplomy:

1) oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej;

2) starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000;

3) starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej;

4) kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000;

5) kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej.

2. Wzory dyplomów, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

§ 31.[Wymagania do uzyskania dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej] 1. Do uzyskania dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie indywidualnych technik ratunkowych, ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego, elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej, bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, udzielania pierwszej pomocy medycznej, nautycznego dowodzenia statkiem, świadectwa ogólnego operatora (GMDSS), świadectwa ratownika oraz:

1) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, odbycie 12-miesięcznej nadzorowanej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej, potwierdzonej w wydanym przez MJE zaświadczeniu o zaliczeniu książki praktyk, w tym co najmniej 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej, oraz zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej albo

2) posiadanie dyplomu oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w dziale pokładowym oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej, albo

3) posiadanie dyplomu szypra 1 klasy żeglugi krajowej albo dyplomu szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego, albo dyplomu szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w dziale pokładowym na stanowisku praktykanta pokładowego, młodszego marynarza pokładowego, marynarza wachtowego lub starszego marynarza oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej, albo

4) posiadanie 36-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej na stanowisku praktykanta pokładowego, młodszego marynarza, marynarza wachtowego lub starszego marynarza, w tym co najmniej 12-miesięcy praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej, oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze międzynarodowej, albo

5) posiadanie dyplomu oficera mechanika wachtowego lub oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, świadectwa marynarza wachtowego, 24-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania w dziale pokładowym na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej, ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej.

2. Praktyka pływania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, powinna obejmować udokumentowany w książce praktyk okres pełnienia obowiązków wachtowych na mostku pod nadzorem kapitana albo oficera wachtowego przez co najmniej 6 miesięcy.

3. Praktyka pływania, o której mowa w ust. 1 pkt 2–5, powinna obejmować udokumentowany w zaświadczeniu o pełnieniu wachty nawigacyjnej okres pełnienia obowiązków wachtowych na mostku pod nadzorem kapitana albo oficera wachtowego przez co najmniej 6 miesięcy.

4. Wzór zaświadczenia o pełnieniu wachty nawigacyjnej, o którym mowa w ust. 3, określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

5. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może obejmować okres nadzorowanej praktyki pływania, realizowanej w innej MJE, pod warunkiem realizacji takiej praktyki zgodnie z książką praktyk i po weryfikacji tej praktyki przez MJE wydającą zaświadczenie.

6. Wzór zaświadczenia o zaliczeniu książki praktyk, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

7. W przypadku braku zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, wymagane jest posiadanie 36-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej na stanowisku praktykanta pokładowego, młodszego marynarza pokładowego, marynarza wachtowego lub starszego marynarza, w tym co najmniej 12-miesięcy praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej. Praktyka pływania powinna obejmować udokumentowany zgodnie z ust. 3 okres pełnienia obowiązków wachtowych.

§ 32.[Wymagania do uzyskania dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000] 1. Do uzyskania dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie sprawowania opieki medycznej nad chorym, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie zarządzania oraz:

1) dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku oficera wachtowego oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej albo

2) dyplomu kapitana żeglugi przybrzeżnej i dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, odbycie 24-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku oficera wachtowego nabytej po przyznaniu obu dyplomów oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej.

2. Wymóg ukończenia szkolenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów MJE typu A lub MJE typu B kształcących na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania.

§ 33.[Wymagania do uzyskania dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej] 1. Do uzyskania dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie sprawowania opieki medycznej nad chorym, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie zarządzania oraz:

1) dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku oficera wachtowego, w tym co najmniej 6 miesięcy na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej albo

2) dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 3000 i powyżej na stanowisku oficera wachtowego w żegludze międzynarodowej, ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej, albo

3) dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 3000 i powyżej na stanowisku co najmniej oficera wachtowego w żegludze międzynarodowej oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej.

2. Wymóg ukończenia szkolenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów MJE typu A i MJE typu B kształcących na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania.

3. Wymóg ukończenia szkolenia i zdania egzaminu, o których mowa w ust. 1 pkt 3, nie dotyczy osoby, która posiada zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w MJE i zdaniu egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej.

§ 34.[Wymagania do uzyskania dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000] 1. Do uzyskania dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 wymagane jest posiadanie:

1) dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 oraz 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku starszego oficera oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej albo

2) dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku starszego oficera albo dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku oficera wachtowego.

2. Wymóg ukończenia szkolenia i zdania egzaminu, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy osoby, która posiada zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w MJE i zdaniu egzaminu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej.

§ 35.[Wymagania do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej] Do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej wymagane jest zdanie egzaminu na ten dyplom oraz posiadanie:

1) dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku starszego oficera albo

2) dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej i dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 oraz 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku starszego oficera nabytej po przyznaniu obu dyplomów.

§ 36.[Uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej] Ustala się uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej:

1) dyplom oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej uprawnia do zajmowania stanowisk:

a) oficera wachtowego – na każdym statku,

b) kapitana – na statku bez własnego napędu;

2) dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 uprawnia do zajmowania stanowisk:

a) oficera wachtowego – na każdym statku,

b) starszego oficera – na każdym statku o pojemności brutto poniżej 3000,

c) kapitana:

– na każdym statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze przybrzeżnej,

– (uchylone),

– na każdym statku bez własnego napędu;

3) dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej uprawnia do zajmowania stanowisk:

a) oficera wachtowego – na każdym statku,

b) starszego oficera – na każdym statku,

c) kapitana:

– na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze przybrzeżnej,

– (uchylone),

– na każdym statku bez własnego napędu;

4) dyplom kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 uprawnia do zajmowania stanowisk:

a) oficera wachtowego – na każdym statku,

b) starszego oficera – na każdym statku o pojemności brutto poniżej 3000,

c) starszego oficera – na każdym statku o pojemności brutto 3000 i powyżej pod warunkiem posiadania dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej,

d) kapitana – na każdym statku o pojemności brutto poniżej 3000;

5) dyplom kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej uprawnia do zajmowania stanowisk:

a) oficera wachtowego – na każdym statku,

b) starszego oficera – na każdym statku,

c) kapitana – na każdym statku.

Rozdział 2

Dział pokładowy w żegludze przybrzeżnej

§ 37. [Stanowiska w dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej] W dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej ustala się stanowiska:

1) na poziomie operacyjnym – oficera wachtowego;

2) na poziomie zarządzania – kapitana.

§ 38.[Dyplomy w dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej] 1. W dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej ustala się dyplomy:

1) oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej;

2) kapitana żeglugi przybrzeżnej.

2. Wzory dyplomów, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.

§ 39.[Wymagania do uzyskania dyplomu oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej] 1. Do uzyskania dyplomu oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, udzielania pierwszej pomocy medycznej, świadectwa ogólnego operatora (GMDSS), świadectwa ratownika oraz:

1) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, odbycie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej lub międzynarodowej, potwierdzonej w wydanym przez MJE zaświadczeniu o zaliczeniu książki praktyk, oraz zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze przybrzeżnej albo

2) posiadanie 36-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej lub międzynarodowej na stanowisku praktykanta pokładowego, młodszego marynarza, marynarza lub starszego marynarza oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze przybrzeżnej, albo

3) posiadanie dyplomu szypra 2 klasy żeglugi krajowej oraz 24-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze przybrzeżnej.

2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może uwzględniać okres nadzorowanej praktyki pływania realizowanej w innej MJE, pod warunkiem realizacji takiej praktyki zgodnie z książką praktyk i po weryfikacji tej praktyki przez MJE wydającą zaświadczenie.

3. Wzór zaświadczenia o zaliczeniu książki praktyk, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

4. W przypadku braku zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, wymagane jest posiadanie 36-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej lub międzynarodowej na stanowisku praktykanta pokładowego, młodszego marynarza pokładowego, marynarza wachtowego lub starszego marynarza.

§ 40.[Wymagania do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi przybrzeżnej] 1. Do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi przybrzeżnej wymagane jest ukończenie 20 roku życia, posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie zarządzania, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, udzielania pierwszej pomocy medycznej oraz:

1) posiadanie dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej lub dyplomu oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto powyżej 200 w żegludze przybrzeżnej lub międzynarodowej na stanowisku oficera wachtowego oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w żegludze przybrzeżnej albo

2) posiadanie dyplomu szypra 1 klasy żeglugi krajowej oraz 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o pojemności brutto powyżej 200 na stanowisku kapitana i zdanie egzaminu na poziomie zarzadzania w żegludze przybrzeżnej.

2. Wymóg ukończenia szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy absolwentów MJE typu A i MJE typu B kształcących na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania.

§ 41.[Uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów w dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej] Ustala się uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów w dziale pokładowym w żegludze przybrzeżnej:

1) dyplom oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera wachtowego na każdym statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze przybrzeżnej,

b) kapitana na statku bez własnego napędu o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze przybrzeżnej;

2) dyplom kapitana żeglugi przybrzeżnej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera wachtowego na każdym statku w żegludze przybrzeżnej,

b) kapitana:

– na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze przybrzeżnej, przy czym na statku pasażerskim – pod warunkiem odbycia 3-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach pasażerskich w charakterze dublera na stanowisku kapitana na tym statku lub 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach pasażerskich na stanowisku oficera wachtowego, na którym oficer wachtowy pełnił wachtę na mostku,

– na każdym statku bez własnego napędu,

– (uchylone).

Rozdział 3

Dział pokładowy w żegludze krajowej

§ 42. [Stanowiska w dziale pokładowym w żegludze krajowej] W dziale pokładowym w żegludze krajowej ustala się stanowiska:

1) szypra 2 klasy w żegludze krajowej;

2) szypra 1 klasy w żegludze krajowej.

§ 43.[Dyplomy w dziale pokładowym w żegludze krajowej] 1. W dziale pokładowym w żegludze krajowej ustala się dyplomy:

1) szypra 2 klasy żeglugi krajowej;

2) szypra 1 klasy żeglugi krajowej.

2. Wzory dyplomów, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.

§ 44.[Wymagania do uzyskania dyplomu szypra 2 klasy żeglugi krajowej] Do uzyskania dyplomu szypra 2 klasy żeglugi krajowej wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego, udzielania pierwszej pomocy medycznej, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym i świadectwa ratownika oraz:

1) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania oraz posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym albo

2) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na poziomie szypra 2 klasy w żegludze krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej, albo

2a) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na poziomie szypra 2 klasy w żegludze krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie dyplomu zawodowego w zawodzie technik nawigator morski oraz 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym, albo

3) posiadanie świadectwa starszego marynarza, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich na stanowisku starszego marynarza oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej, albo

4) posiadanie dyplomu szypra 2 lub 1 klasy rybołówstwa morskiego i zdanie egzaminu na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej, albo

5) posiadanie dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej lub oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej.

§ 45.[Wymagania do uzyskania dyplomu szypra 1 klasy żeglugi krajowej] Do uzyskania dyplomu szypra 1 klasy żeglugi krajowej wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, udzielania pierwszej pomocy medycznej, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym i świadectwa ratownika oraz:

1) dyplomu szypra 2 klasy żeglugi krajowej lub oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej lub oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej, 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto powyżej 100 w dziale pokładowym na stanowisku oficerskim lub 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku kapitana na statkach morskich o pojemności brutto powyżej 100 oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej albo

2) dyplomu szypra 2 klasy żeglugi krajowej lub oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej lub oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej, ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto powyżej 100 w dziale pokładowym na stanowisku oficerskim lub 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku kapitana na statkach morskich o pojemności brutto powyżej 100 oraz zdanie egzaminu na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej, albo

3) dyplomu szypra 2 klasy żeglugi krajowej lub oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej lub oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej, ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej w zakresie szypra 2 klasy w żegludze krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto powyżej 100 w dziale pokładowym na stanowisku oficerskim lub 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku kapitana na statkach morskich o pojemności brutto powyżej 100 oraz zdanie egzaminu na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej, albo

4) dyplomu szypra 1 klasy rybołówstwa morskiego lub dyplomu szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego i zdanie egzaminu na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej, albo

5) dyplomu kapitana żeglugi przybrzeżnej lub dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000, lub dyplomu starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, lub dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000, lub dyplomu kapitana żeglugi wielkiej.

§ 46.[Uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów w dziale pokładowym w żegludze krajowej] Ustala się uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów w dziale pokładowym w żegludze krajowej:

1) dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera wachtowego na każdym statku o pojemności brutto poniżej 2000 w żegludze krajowej,

b) kapitana:

– na statku bez własnego napędu o pojemności brutto poniżej 2000 w żegludze krajowej,

– na statku o pojemności brutto poniżej 200 w żegludze krajowej, w tym na statku pasażerskim o pojemności brutto poniżej 50, pod warunkiem odbycia 3-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach pasażerskich w charakterze dublera na stanowisku kapitana albo 6-miesięcznej praktyki pływania jako oficer wachtowy na statkach pasażerskich, na których oficer wachtowy pełni wachtę na mostku;

2) dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska kapitana na statku o pojemności brutto poniżej 2000 w żegludze krajowej, w tym na statku pasażerskim o pojemności brutto poniżej 1500, pod warunkiem odbycia 3-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach pasażerskich w charakterze dublera na stanowisku kapitana albo 6-miesięcznej praktyki pływania jako oficer wachtowy na statkach pasażerskich, na których oficer wachtowy pełni wachtę na mostku.

Rozdział 4

Dział maszynowy w żegludze międzynarodowej

§ 47. [Stanowiska w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej] 1. W dziale maszynowym w specjalności mechanicznej ustala się stanowiska:

1) na poziomie operacyjnym – oficera mechanika wachtowego;

2) na poziomie zarządzania:

a) drugiego oficera mechanika,

b) starszego oficera mechanika.

2. W dziale maszynowym w specjalności elektrycznej ustala się na poziomie operacyjnym – stanowisko oficera elektroautomatyka.

§ 48.[Dyplomy w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej] 1. W dziale maszynowym w specjalności mechanicznej ustala się dyplomy:

1) oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej;

2) drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW;

3) drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej;

4) starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW;

5) starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej.

2. W dziale maszynowym w specjalności elektrycznej ustala się dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej.

3. Wzory dyplomów, o których mowa w ust. 1 i 2, określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.

§ 49.[Wymagania do uzyskania dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej] 1. Do uzyskania dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie indywidualnych technik ratunkowych, ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego, elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej, bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, udzielania pierwszej pomocy medycznej, dowodzenia siłownia okrętową, świadectwa ratownika oraz:

1) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej wskazanej w certyfikacie uznania, odbycie nadzorowanego 12-miesięcznego połączonego szkolenia umiejętności warsztatowych i praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej, potwierdzonego w wydanym przez MJE zaświadczeniu o zaliczeniu książki praktyk, w tym co najmniej 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej oraz zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej w żegludze międzynarodowej albo

2) posiadanie dyplomu oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej oraz dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej w żegludze międzynarodowej, albo

3) odbycie 36-miesięcznego połączonego szkolenia umiejętności warsztatowych i praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej, z czego nie mniej niż 30 miesięcy praktyki pływania, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej i 12 miesięcy praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej, oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej w żegludze międzynarodowej.

2. Praktyka pływania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, powinna obejmować udokumentowany w książce praktyk okres pełnienia obowiązków wachtowych w maszynowni pod nadzorem starszego mechanika albo oficera mechanika wachtowego przez co najmniej 6 miesięcy.

3. Praktyka pływania, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, powinna obejmować udokumentowany w zaświadczeniu o pełnieniu wachty maszynowej okres pełnienia obowiązków wachtowych w maszynowni pod nadzorem starszego mechanika albo oficera mechanika wachtowego przez co najmniej 6 miesięcy.

4. Wzór zaświadczenia o pełnieniu wachty maszynowej, o którym mowa w ust. 3, określa załącznik nr 12 do rozporządzenia.

5. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może uwzględniać okres nadzorowanej praktyki pływania realizowanej w innej MJE, pod warunkiem realizacji takiej praktyki zgodnie z książką praktyk i po weryfikacji tej praktyki przez MJE wydającą zaświadczenie.

6. Wzór zaświadczenia o zaliczeniu książek praktyk, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

7. W przypadku braku zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, wymagane jest odbycie 36-miesięcznego połączonego szkolenia umiejętności warsztatowych oraz praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej, z czego nie mniej niż 30 miesięcy praktyki pływania, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej i 12 miesięcy praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej.

8. Przy ubieganiu się o dyplom oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej szkolenie umiejętności warsztatowych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 7, może być realizowane jako praktyka przy budowie, naprawie lub obsłudze maszyn okrętowych w stoczniach, zakładach produkcyjnych, warsztatach mechanicznych, na stacjonarnych platformach morskich lub na statkach bez własnego napędu w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy.

9. Praktyka pływania, o której mowa w ust. 7, powinna obejmować okres pełnienia obowiązków wachtowych w maszynowni, o którym mowa w ust. 3.

§ 50.[Wymagania do uzyskania dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW] 1. Do uzyskania dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW wymagane jest posiadanie dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, na stanowisku oficera mechanika wachtowego oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale maszynowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale maszynowym w żegludze międzynarodowej.

2. Wymóg ukończenia szkolenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów MJE typu A i MJE typu B kształcących na poziomie zarządzania w dziale maszynowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania.

§ 51.[Wymagania do uzyskania dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej] 1. Do uzyskania dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej wymagane jest posiadanie:

1) dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej na stanowisku oficera mechanika wachtowego, w tym co najmniej 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej na stanowisku oficera mechanika wachtowego, oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale maszynowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale maszynowym w żegludze międzynarodowej albo

2) dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych na stanowisku co najmniej oficera mechanika wachtowego lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale maszynowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale maszynowym w żegludze międzynarodowej.

2. Wymóg ukończenia szkolenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwenta MJE typu A i MJE typu B kształcących na poziomie zarządzania w dziale maszynowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania.

3. Wymóg ukończenia szkolenia i zdania egzaminu, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy osoby, która posiada zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w MJE i zdała egzamin na poziomie zarządzania w dziale maszynowym.

§ 52.[Wymagania do uzyskania dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW] 1. Do uzyskania dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW wymagane jest posiadanie:

1) dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW oraz 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej na stanowisku drugiego oficera mechanika oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie zarządzania w dziale maszynowym zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie zarządzania w dziale maszynowym albo

2) dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej oraz 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej na stanowisku drugiego oficera mechanika.

2. Wymóg ukończenia szkolenia i zdania egzaminu, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy osoby, która posiada zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w MJE i zdała egzamin na poziomie zarządzania w dziale maszynowym.

§ 53.[Wymagania do uzyskania dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej] Do uzyskania dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej wymagane jest zdanie egzaminu na ten dyplom oraz posiadanie:

1) dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej na stanowisku drugiego oficera mechanika, przy czym 6 miesięcy wymaganej praktyki może być zastąpione praktyką pływania na stanowisku starszego oficera mechanika na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW albo

2) dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn 3000 kW i powyżej i dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW oraz 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na morskich statkach handlowych lub statkach szkolnych o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej na stanowisku drugiego oficera mechanika nabytej po przyznaniu obu dyplomów.

§ 54.[Wymagania do uzyskania dyplomu oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej] 1. Do uzyskania dyplomu oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, udzielania pierwszej pomocy medycznej, dowodzenia siłownią okrętową, indywidualnych technik ratunkowych, bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej, elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej oraz ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego, świadectwa ratownika oraz:

1) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej wskazanej w certyfikacie uznania, odbycie 12-miesięcznego połączonego szkolenia umiejętności warsztatowych i praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej, w tym co najmniej 6 miesięcy nadzorowanej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez MJE zaświadczeniu o zaliczeniu książki praktyk oraz zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej w żegludze międzynarodowej albo

2) posiadanie dyplomu oficera mechanika wachtowego oraz 24-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej w żegludze międzynarodowej, albo

3) posiadanie 36-miesięcznego połączonego szkolenia umiejętności warsztatowych i praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej, z czego co najmniej 30 miesięcy praktyki pływania na statkach o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej zgodnego z certyfikatem uznania i zdanie egzaminu na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej w żegludze międzynarodowej.

2. Przy ubieganiu się o dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej szkolenie umiejętności warsztatowych, o których mowa w ust. 1, może być realizowane jako praktyka przy budowie, naprawie lub obsłudze okrętowych maszyn i urządzeń elektrycznych w stoczniach, zakładach produkcyjnych, warsztatach mechanicznych, na stacjonarnych platformach morskich lub na statkach bez własnego napędu w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy.

3. W przypadku braku zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, wymagane jest odbycie 36-miesięcznego połączonego szkolenia umiejętności warsztatowych oraz praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej, z czego co najmniej 30 miesięcy praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej.

4. Wzór zaświadczenia o zaliczeniu książek praktyk, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

§ 55.[Uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów w dziale maszynowym] W dziale maszynowym ustala się uprawnienia zawodowe posiadaczy dyplomów:

1) dyplom oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera mechanika wachtowego – na każdym statku,

b) starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW,

c) (uchylona);

2) dyplom drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera mechanika wachtowego – na każdym statku,

b) drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW,

c) starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW w żegludze przybrzeżnej,

d) (uchylona);

3) dyplom drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera mechanika wachtowego – na każdym statku,

b) drugiego oficera mechanika – na każdym statku,

c) starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW w żegludze przybrzeżnej,

d) (uchylona);

4) dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera mechanika wachtowego – na każdym statku,

b) drugiego oficera mechanika – na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW,

c) drugiego oficera mechanika – na każdym statku, pod warunkiem posiadania dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej,

d) starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW,

e) (uchylona);

5) dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera mechanika wachtowego – na każdym statku,

b) drugiego oficera mechanika – na każdym statku,

c) starszego oficera mechanika – na każdym statku;

6) dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej uprawnia do zajmowania stanowiska oficera elektroautomatyka na każdym statku.

Rozdział 5

Dział maszynowy w żegludze krajowej

§ 56. [Dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej] W dziale maszynowym w żegludze krajowej ustala się stanowisko oficera mechanika w żegludze krajowej, dla którego ustala się dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej. Wzór dyplomu oficera mechanika w żegludze krajowej określa załącznik nr 13 do rozporządzenia.

§ 57.[Wymagania do uzyskania dyplomu oficera mechanika w żegludze krajowej] Do uzyskania dyplomu oficera mechanika w żegludze krajowej wymagane jest posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego oraz:

1) 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 400 kW i powyżej na stanowisku motorzysty oraz zdanie egzaminu na dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej albo

2) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej wskazanej w certyfikacie uznania i posiadanie 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich na stanowisku motorzysty, albo

3) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej wskazanej w certyfikacie uznania lub na dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich na stanowisku motorzysty oraz zdanie egzaminu na dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej, albo

4) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie dyplomu zawodowego w zawodzie technik mechanik okrętowy oraz 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach morskich na stanowisku motorzysty, albo

5) posiadanie świadectwa starszego motorzysty lub dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, lub dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW, lub dyplomu drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej, lub dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW.

§ 58.[Uprawnienia wynikające z posiadania dyplomu oficera mechanika w żegludze krajowej] Dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska:

1) motorzysty wachtowego – na każdym statku w żegludze krajowej;

2) oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 1100 kW – w żegludze krajowej;

3) starszego mechanika na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 1100 kW – w żegludze krajowej.

DZIAŁ IV

Kwalifikacje zawodowe w rybołówstwie morskim

§ 59. [Stanowiska na statkach rybackich w dziale pokładowym] Na statkach rybackich w dziale pokładowym ustala się stanowiska:

1) młodszego rybaka;

2) rybaka;

3) starszego rybaka;

4) oficera wachtowego;

5) kierownika jednostki;

6) kapitana.

§ 60.[Świadectwa i dyplomy w dziale pokładowym w rybołówstwie morskim] 1. W dziale pokładowym w rybołówstwie morskim ustala się świadectwa i dyplomy:

1) świadectwo młodszego rybaka rybołówstwa morskiego;

2) świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego;

3) świadectwo starszego rybaka rybołówstwa morskiego;

4) dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego;

5) dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego;

6) dyplom szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego.

2. Wzory świadectw i dyplomów, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 14 do rozporządzenia.

§ 61.[Świadectwa przeszkoleń wymagane do uzyskania świadectwa młodszego rybaka rybołówstwa morskiego] 1. Do uzyskania świadectwa młodszego rybaka rybołówstwa morskiego wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie:

1) indywidualnych technik ratunkowych;

2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego;

3) elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej.

2. Świadectwa przeszkoleń, o których mowa w ust. 1, mogą być zastąpione świadectwem przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa dla członków załóg łodzi rybackich w żegludze krajowej.

§ 62.[Wymagania do uzyskania świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego] Do uzyskania świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego wymagane jest:

1) posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym albo

2) ukończenie pierwszego roku studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub pierwszego roku nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania lub w zakresie oficera wachtowego statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym, albo

3) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym zgodnie z certyfikatem uznania oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym.

§ 63.[Wymagania do uzyskania świadectwa starszego rybaka rybołówstwa morskiego] Do uzyskania świadectwa starszego rybaka rybołówstwa morskiego wymagane jest posiadanie świadectwa ratownika oraz:

1) posiadanie świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym albo

2) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania lub w zakresie oficera wachtowego statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych oraz posiadanie 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym, albo

3) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym zgodnie z certyfikatem uznania oraz posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym, albo

4) posiadanie świadectwa starszego marynarza oraz 3-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym, albo

5) posiadanie świadectwa marynarza oraz 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym, albo

6) posiadanie 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym.

§ 64.[Wymagania do uzyskania dyplomu szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego] Do uzyskania dyplomu szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym, świadectwa ratownika i co najmniej świadectwa operatora łączności bliskiego zasięgu oraz:

1) posiadanie świadectwa starszego rybaka rybołówstwa morskiego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m w dziale pokładowym oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D w zakresie oficera wachtowego statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych i zdanie egzaminu na ten dyplom albo

2) posiadanie dyplomu szypra 2 lub 1 klasy żeglugi krajowej, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu z zakresu wiedzy rybackiej i stateczności statku rybackiego, albo

3) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu z zakresu wiedzy rybackiej i stateczności statku rybackiego, albo

4) ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej w zakresie oficera wachtowego statku rybackiego o długości powyżej 24 m na wodach ograniczonych, posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m w dziale pokładowym, albo

5) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej w zakresie szypra żeglugi krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu na dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego, albo

6) ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m w dziale pokładowym oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D w zakresie oficera wachtowego statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych oraz zdanie egzaminu na dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego.

§ 65.[Wymagania do uzyskania dyplomu szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego] 1. Do uzyskania dyplomu szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, świadectwa ratownika i co najmniej świadectwa operatora łączności dalekiego zasięgu oraz:

1) posiadanie dyplomu szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na stanowisku kapitana lub 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m na stanowisku oficera oraz ukończenie szkolenia w MJE typu D w zakresie szypra statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych i zdanie egzaminu na dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego albo

2) posiadanie dyplomu co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 15 m w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu z zakresu wiedzy rybackiej i stateczności statku rybackiego.

2. Wymóg ukończenia szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy absolwentów MJE typu A, MJE typu B i MJE typu C kształcących w zakresie szypra statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych zgodnie z certyfikatem uznania.

§ 66.[Wymagania do uzyskania dyplomu szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego] 1. Do uzyskania dyplomu szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego wymagane jest posiadanie świadectw przeszkoleń w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej, wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, świadectwa ratownika i co najmniej świadectwa operatora łączności dalekiego zasięgu oraz:

1) dyplomu szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 24 m na stanowisku oficerskim, ukończenie szkolenia w zakresie szypra statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach nieograniczonych oraz zdanie egzaminu na dyplom szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego albo

2) dyplomu na poziomie zarządzania w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej, 6-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statkach rybackich o długości powyżej 24 m w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu z zakresu wiedzy rybackiej i stateczności statku rybackiego.

2. Wymóg ukończenia szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy absolwentów MJE typu A, MJE typu B i MJE typu C kształcących w zakresie szypra statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach nieograniczonych zgodnie z certyfikatem uznania.

§ 67.[Uprawnienia zawodowe w rybołówstwie morskim] 1. Ustala się uprawnienia zawodowe w rybołówstwie morskim:

1) świadectwo młodszego rybaka rybołówstwa morskiego uprawnia do zajmowania stanowiska młodszego rybaka na każdym statku rybackim;

2) świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) rybaka – na każdym statku rybackim,

b) kierownika jednostki bez prawa przewozu pasażerów – na łodzi rybackiej o długości do 9 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej – pod warunkiem zdania egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych, o ile moc silnika przekracza 100 kW;

3) świadectwo starszego rybaka rybołówstwa morskiego uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) rybaka – na każdym statku rybackim,

b) starszego rybaka – na każdym statku rybackim,

c) kierownika jednostki bez prawa przewozu pasażerów – na łodzi rybackiej o długości do 15 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze na wodach ograniczonych – pod warunkiem zdania egzaminu z zakresu bezpieczeństwa żeglugi i wiedzy nautycznej; jeżeli moc silnika przekracza 100 kW, dodatkowym warunkiem jest zdanie egzaminu z obsługi silników spalinowych do 200 kW,

d) oficera wachtowego – na statku rybackim do 24 m w żegludze na wodach ograniczonych pod warunkiem ukończenia szkolenia w zakresie oficera wachtowego na statkach rybackich o długości do 24 m na wodach ograniczonych i zdania egzaminu z zakresu bezpieczeństwa żeglugi i wiedzy nautycznej;

4) dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) kapitana na statku rybackim o długości do 15 m w każdej żegludze,

b) kapitana – na statku rybackim o długości do 24 m na wodach ograniczonych,

c) oficera wachtowego – na statku rybackim o długości do 24 m w każdej żegludze,

d) oficera wachtowego – na każdym statku rybackim na wodach ograniczonych;

5) dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) kapitana – na każdym statku rybackim na wodach ograniczonych,

b) kapitana – na statkach rybackich o długości do 24 m na wodach nieograniczonych,

c) oficera wachtowego – na każdym statku rybackim, w każdej żegludze;

6) dyplom szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego uprawnia do zajmowania stanowiska kapitana na każdym statku rybackim, w każdej żegludze.

2. Wymóg zdania egzaminu z zakresu bezpieczeństwa żeglugi i wiedzy nautycznej, o którym mowa w ust. 1 pkt 3 lit. c, nie dotyczy absolwentów MJE typu A, MJE typu B i MJE typu C, kształcących na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym, zgodnie z certyfikatem uznania.

3. Wymóg ukończenia szkolenia i zdania egzaminu z zakresu bezpieczeństwa żeglugi i wiedzy nautycznej, o którym mowa w ust. 1 pkt 3 lit. d, nie dotyczy absolwentów MJE typu A, MJE typu B i MJE typu C, kształcących na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym, zgodnie z certyfikatem uznania.

DZIAŁ V

Świadectwa dodatkowych przeszkoleń i warunki ich odnawiania

Rozdział 1

Przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i ochrony

§ 68. [Obowiązek odbycia na statku przeszkoleń zapoznawczych w zakresie bezpieczeństwa] Każdy członek załogi statku morskiego jest obowiązany odbyć przeszkolenie zapoznawcze na statku w zakresie bezpieczeństwa obejmujące zagadnienia związane z ochroną statku, procedurami w sytuacji zagrożenia, ochroną przeciwpożarową, oznakowaniem dróg ewakuacyjnych i sygnałów alarmowych, bezpieczeństwem i higieną pracy, wyposażeniem ratunkowym.

§ 69.[Obowiązkowe świadectwa przeszkoleń] 1. Każdy członek załogi statku jest obowiązany posiadać świadectwa przeszkoleń w zakresie:

1) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego;

2) elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej;

3) bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej;

4) problematyki ochrony na statku;

5) indywidualnych technik ratunkowych.

2. Warunkiem uzyskania świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1, jest ukończenie odpowiednich przeszkoleń na te świadectwa.

3. Świadectwa określone w ust. 1 pkt 1–3 i 5 mogą zostać zastąpione świadectwem przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa, którego warunkiem uzyskania jest ukończenie odpowiednich przeszkoleń lub posiadanie odpowiednich świadectw przeszkoleń.

4. Wymóg posiadania świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie dotyczy członków załóg statków rybackich i statków żeglugi krajowej innych niż pasażerskie.

5. Wymóg posiadania świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie dotyczy:

1) członków załóg statków rybackich i statków żeglugi krajowej;

2) członków załogi statku, którzy posiadają świadectwo przeszkolenia dla członków załóg z przydzielonymi obowiązkami w zakresie ochrony;

3) członków załogi statku posiadających świadectwo przeszkolenia oficera ochrony statku.

6. Wymóg posiadania świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy członków załóg statków brzegowych stacji ratowniczych Służby SAR, pod warunkiem że posiadają oni zaświadczenie o ukończeniu przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa wydane przez dyrektora Służby SAR.

§ 70.[Zastępcze świadectwo przeszkolenia] 1. Na łodziach rybackich w żegludze krajowej świadectwa przeszkoleń, o których mowa w § 69 ust. 1 pkt 1, 2 i 5, mogą być zastąpione świadectwem przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa dla członków załóg łodzi rybackich w żegludze krajowej.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa dla członków załóg łodzi rybackich w żegludze krajowej jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

§ 71.[Uprawnienia członków załogi, którym wyznaczono na statku obowiązki w zakresie ochrony] 1. Każdy członek załogi, któremu wyznaczono na statku obowiązki w zakresie ochrony, jest obowiązany posiadać świadectwo przeszkolenia dla członków załóg z przydzielonymi obowiązkami w zakresie ochrony.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia dla członków załóg z przydzielonymi obowiązkami w zakresie ochrony jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

3. Wymóg posiadania świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy członka załogi statku posiadającego świadectwo przeszkolenia oficera ochrony statku.

§ 72.[Uprawnienia oficerów i członków załogi wyznaczonych do kierowania na statku akcjami gaszenia pożarów] 1. Oficerowie i członkowie załogi wyznaczeni do kierowania na statku akcjami gaszenia pożarów są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego.

§ 73.[Uprawnienia oficerów i członków załogi wyznaczonych do udzielania na statku pierwszej pomocy] 1. Oficerowie i członkowie załogi wyznaczeni do udzielania pierwszej pomocy na statku są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej.

§ 74.[Uprawnienia członka załogi wyznaczonego do kierowania zbiorczym środkiem ratunkowym] 1. Każdy członek załogi wyznaczony do kierowania zbiorczym środkiem ratunkowym jest obowiązany posiadać świadectwo ratownika.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa ratownika jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo, posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie indywidualnych technik ratunkowych oraz co najmniej 6-miesięcznej praktyki pływania.

3. Na statkach wyposażonych w szybkie łodzie ratownicze każdy członek załogi wyznaczony do kierowania tą łodzią jest obowiązany posiadać świadectwo starszego ratownika.

4. Warunkiem uzyskania świadectwa starszego ratownika jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie indywidualnych technik ratunkowych i ważnego świadectwa ratownika.

5. W przypadku członków ekip ratownictwa morskiego w brzegowych stacjach ratowniczych ubiegających się o uzyskanie świadectwa ratownika lub świadectwa starszego ratownika za równorzędne z posiadaniem ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie indywidualnych technik ratunkowych uważa się posiadanie zaświadczenia o ukończeniu przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa wydanego przez dyrektora Służby SAR.

§ 75.[Uprawnienia kapitana i oficerów w dziale pokładowym na statkach wyposażonych w urządzenia radiowe] 1. Na statkach wyposażonych w urządzenia radiowe kapitan i oficerowie w dziale pokładowym są obowiązani posiadać odpowiednie aktualne świadectwo operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej morskiej, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 150 ust. 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne.

2. Na statkach wyposażonych w ECDIS kapitan i oficerowie w dziale pokładowym są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi i wykorzystania ECDIS.

3. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie obsługi i wykorzystania ECDIS jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

§ 76.[Uprawnienia kapitana i starszego oficera na morskich statkach handlowych w żegludze międzynarodowej] 1. Na morskich statkach handlowych w żegludze międzynarodowej kapitan i starszy oficer są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie sprawowania opieki medycznej nad chorym.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie sprawowania opieki medycznej nad chorym jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnych świadectw przeszkoleń w zakresie elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej i udzielania pierwszej pomocy medycznej.

§ 77.[Uprawnienia oficera wyznaczonego do pełnienia funkcji oficera ochrony statku na statkach w żegludze międzynarodowej] 1. Oficer wyznaczony do pełnienia funkcji oficera ochrony statku na statkach w żegludze międzynarodowej obowiązany jest posiadać świadectwo przeszkolenia oficera ochrony statku.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia oficera ochrony statku jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie co najmniej 12-miesięcznej praktyki pływania.

§ 78.[Szkolenia nowozaokrętowanego członka załogi przed dopuszczeniem do pracy na statku] 1. Przed dopuszczeniem do pracy na statku każdy nowo zaokrętowany członek załogi powinien ukończyć nadzorowane przez wyznaczonego oficera szkolenia dotyczące zapoznania się ze statkiem w odniesieniu do wykonywanych obowiązków w zakresie zagadnień związanych z ochroną i bezpieczeństwem statku, ochroną przeciwpożarową, obsługa urządzeń i wyposażenia, szczegółowych procedur wachtowych, zapobieganiem zanieczyszczeniu morza, bezpieczeństwem i higieną pracy. Szkolenia powinny być prowadzone w taki sposób, aby nie zakłócały normalnego funkcjonowania statku.

2. Każdy członek załogi realizujący program szkolenia objętego książką praktyk powinien być nadzorowany przez wyznaczonego oficera.

§ 79.[Przeszkolenie zapoznawcze nowozaokrętowanego członka załogi przed dopuszczeniem do pracy na statku pasażerskim w żegludze międzynarodowej] 1. Przed dopuszczeniem do pracy na statku pasażerskim w żegludze międzynarodowej każdy nowo zaokrętowany członek załogi jest obowiązany odbyć na statku przeszkolenie zapoznawcze dotyczące sytuacji zagrożeń na statkach pasażerskich, odpowiednie do jego stanowiska, obowiązków i zakresu odpowiedzialności. Przeszkolenie powinno obejmować zagadnienia związane z bezpieczeństwem statku, rozmieszczeniem wyposażenia ratunkowego, zachowaniem w czasie zagrożenia, zasadami korzystania z wind podczas zagrożenia, porozumiewania się w języku roboczym obowiązującym na statku, niewerbalnego przekazywania informacji dotyczących bezpieczeństwa oraz rozumienia komunikatów nadawanych podczas alarmów lub ćwiczeń.

2. Na statkach pasażerskich przewożących powyżej 400 pasażerów wyznaczony oficer odpowiedzialny za sprawy bezpieczeństwa i ochrony oraz stan sprzętu ratunkowego i przeciwpożarowego, a także szkolenie załogi w zakresie bezpieczeństwa życia na morzu i zapobiegania zanieczyszczeniu morza przez statki jest obowiązany posiadać dyplom na poziomie zarządzania w dziale pokładowym.

§ 80.[Ważność świadectw przeszkoleń] 1. Świadectwa przeszkoleń, o których mowa w § 69 ust. 1 pkt 2–4, § 71 ust. 1, § 73 ust. 1, § 75 ust. 2, § 77 ust. 1, są wydawane bezterminowo.

2. Świadectwa przeszkoleń, o których mowa w § 69 ust. 1 pkt 1 i 5 oraz ust. 3, § 70 ust. 2, § 72 ust. 1, § 74 ust. 1 i 3 oraz § 76 ust. 1, zachowują ważność przez okres 5 lat od dnia przyznania i podlegają odnowieniu.

3. Warunkiem odnowienia świadectw, o których mowa w § 69 ust. 1 pkt 1 i 5, § 72 ust. 1 oraz § 74 ust. 1 i 3, jest ukończenie przeszkolenia uaktualniającego i udokumentowanie 6-miesięcznej praktyki pływania w okresie ostatnich 5 lat.

4. W przypadku świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w § 69 ust. 3, warunkiem odnowienia świadectwa jest spełnienie warunków do odnowienia świadectw przeszkoleń określonych w § 69 ust. 1 pkt 1 i 5.

5. W przypadku świadectw, o których mowa w § 69 ust. 1 pkt 1 i 5 oraz § 74 ust. 1 i 3, 6-miesięczna praktyka pływania, o której mowa w ust. 3, może być zastąpiona 12-miesięcznym stażem pracy w charakterze członka ekipy ratownictwa morskiego w brzegowej stacji ratowniczej, nabytym w okresie ostatnich 5 lat, potwierdzonym zaświadczeniem wydanym przez dyrektora Służby SAR.

6. Warunkiem odnowienia świadectwa przeszkolenia, o którym mowa § 70 ust. 2, jest:

1) posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania odbytej w okresie ostatnich 5 lat albo

2) posiadanie 6-miesięcznej praktyki pływania odbytej w okresie ostatnich 12 miesięcy ważności świadectwa przeszkolenia, albo

3) ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

7. Warunkiem odnowienia świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w § 76 ust. 1, jest ukończenie przeszkolenia uaktualniającego na to świadectwo oraz posiadanie ważnych świadectw przeszkoleń w zakresie elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej i udzielania pierwszej pomocy medycznej. W przypadku jeżeli od daty utraty ważności świadectwa przeszkolenia upłynęło więcej niż 12 miesięcy, wymagane jest ukończenie odpowiedniego przeszkolenia na to świadectwo.

8. Jeżeli od daty utraty ważności świadectw przeszkoleń, o których mowa w § 69 ust. 1 pkt 1 i 5, § 72 ust. 1 oraz § 74 ust. 1 i 3, upłynęło więcej niż 12 miesięcy lub brak jest wymaganej praktyki pływania, o której mowa w ust. 3, wymagane jest ukończenie odpowiedniego przeszkolenia na te świadectwa.

§ 81.[Wzory świadectw przeszkoleń w zakresie bezpieczeństwa i ochrony] Wzory świadectw przeszkoleń w zakresie bezpieczeństwa i ochrony określa załącznik nr 15 do rozporządzenia.

Rozdział 2

Dodatkowe przeszkolenia specjalistyczne

§ 82. [Obowiązkowe przeszkolenie w zakresie przewozu ładunków niebezpiecznych] 1. Na statkach przewożących ładunki niebezpieczne każdy członek załogi odpowiedzialny za operacje przeładunkowe jest obowiązany posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie przewozu ładunków niebezpiecznych.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie przewozu ładunków niebezpiecznych jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

§ 83.[Świadectwo przeszkolenia specjalistycznego na zbiornikowiec do przewozu produktów naftowych oraz chemikaliów stopnia podstawowego] 1. Na zbiornikowcach do przewozu produktów naftowych i chemikaliów każdy marynarz zatrudniony na poziomie pomocniczym lub operacyjnym jest obowiązany posiadać świadectwo przeszkolenia specjalistycznego na zbiornikowiec do przewozu produktów naftowych oraz chemikaliów stopnia podstawowego.

2. Na zbiornikowcach do przewozu gazów skroplonych każdy marynarz zatrudniony na poziomie pomocniczym lub operacyjnym jest obowiązany posiadać świadectwo przeszkolenia specjalistycznego na zbiornikowiec do przewozu gazów skroplonych stopnia podstawowego.

3. Warunkiem uzyskania świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1 i 2, jest ukończenie odpowiedniego przeszkolenia na te świadectwa oraz posiadanie ważnych świadectw, o których mowa w § 69 ust. 1 pkt 1–3 i 5.

4. Na zbiornikowcach osoby na stanowiskach kapitana, starszego oficera, starszego oficera mechanika i drugiego oficera mechanika są obowiązane posiadać świadectwo przeszkolenia specjalistycznego stopnia wyższego na dany typ zbiornikowca.

5. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia specjalistycznego stopnia wyższego na:

1) zbiornikowce do przewozu produktów naftowych – jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia stopnia podstawowego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych oraz chemikaliów, a także odbycie co najmniej 3-miesięcznej praktyki pływania na zbiornikowcu do przewozu produktów naftowych;

2) zbiornikowce do przewozu chemikaliów – jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia stopnia podstawowego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych oraz chemikaliów, a także odbycie co najmniej 3-miesięcznej praktyki pływania na zbiornikowcu do przewozu chemikaliów;

3) zbiornikowce do przewozu gazów skroplonych – jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia specjalistycznego stopnia podstawowego na zbiornikowce do przewozu gazów skroplonych, a także odbycie co najmniej 3-miesięcznej praktyki pływania na zbiornikowcu do przewozu gazów skroplonych.

6. Warunkiem odnowienia świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 4, jest posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania na danym typie zbiornikowca odbytej w okresie ostatnich 5 lat.

7. W przypadku braku wymaganej praktyki pływania, o której mowa w ust. 6, warunkiem odnowienia świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 4, jest ukończenie przeszkolenia stopnia wyższego na dany typ zbiornikowca oraz posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania na typie zbiornikowca, właściwym dla odnawianego świadectwa. Datę ważności odnawianego świadectwa ustala się na okres 5 lat, licząc od dnia ukończenia przeszkolenia.

§ 84.[Świadectwa przeszkolenia na statkach pasażerskich] 1. Na statkach pasażerskich:

1) kapitanowie, oficerowie i pozostali członkowie załogi wyznaczeni w rozkładzie alarmowym do pomocy pasażerom w sytuacji zagrożenia na pokładzie statków pasażerskich – są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie kierowania tłumem;

2) członkowie załogi zajmujący się bezpośrednią obsługą pasażerów w pomieszczeniach pasażerskich – są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa dla członków załóg bezpośrednio obsługujących pasażerów w pomieszczeniach pasażerskich; wymóg ten nie dotyczy statków pasażerskich w żegludze krajowej do 12 Mm od portu schronienia;

3) kapitanowie, starsi mechanicy, starsi oficerowie, drudzy oficerowie mechanicy oraz wszystkie osoby wpisane na listę alarmową, ponoszące odpowiedzialność za bezpieczeństwo pasażerów w sytuacji zagrożenia na pokładzie statku pasażerskiego – są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie zarządzania kryzysowego i zachowań ludzkich; wymóg ten nie dotyczy członków załóg statków pasażerskich w żegludze krajowej uprawnionych do przewozu nie więcej niż 50 pasażerów;

4) kapitanowie, starsi oficerowie mechanicy, starsi oficerowie, drudzy oficerowie mechanicy oraz wszystkie osoby odpowiedzialne za zaokrętowanie pasażerów, załadunek, wyładunek i opiekę nad ładunkiem oraz zamykanie otworów w kadłubie zewnętrznym na statkach typu ro-ro – są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa pasażerów i ładunku oraz szczelności kadłuba na statku pasażerskim typu ro-ro; wymóg ten nie dotyczy statków pasażerskich w żegludze krajowej do 12 Mm od portu schronienia.

2. Warunkiem uzyskania świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1, jest ukończenie odpowiednich przeszkoleń na te świadectwa.

3. Warunkiem odnowienia świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, jest posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach pasażerskich, odbytej w okresie ostatnich 5 lat.

4. Warunkiem odnowienia świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, jest posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach pasażerskich typu ro-ro, odbytej w okresie ostatnich 5 lat.

5. W przypadku braku wymaganej praktyki pływania, o której mowa w ust. 3 lub 4, warunkiem uzyskania świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 4, jest ukończenie odpowiedniego przeszkolenia na dane świadectwo.

§ 85.[Świadectwa przeszkolenia na statkach eksploatowanych na wodach polarnych] 1. Na statkach eksploatowanych na wodach polarnych:

1) kapitanowie, starsi oficerowie oraz oficerowie działu pokładowego są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia stopnia podstawowego na statki eksploatowane na wodach polarnych;

2) kapitanowie i starsi oficerowie są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia stopnia wyższego na statki eksploatowane na wodach polarnych.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia stopnia podstawowego na statki eksploatowane na wodach polarnych jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

3. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia stopnia wyższego na statki eksploatowane na wodach polarnych jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia stopnia podstawowego na statki eksploatowane na wodach polarnych, co najmniej 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach eksploatowanych na wodach polarnych lub wodach zalodzonych na poziomie operacyjnym lub zarządzania w dziale pokładowym.

4. Warunkiem odnowienia świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1, jest posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach eksploatowanych na wodach polarnych na stanowiskach oficerskich odbytej w okresie ostatnich 5 lat.

5. W przypadku braku wymaganej praktyki pływania, o której mowa w ust. 4, warunkiem odnowienia świadectw, o których mowa w ust. 1, jest ukończenie przeszkolenia na dane świadectwo. W takim przypadku datę ważności odnawianego świadectwa ustala się na okres 5 lat, licząc od dnia ukończenia przeszkolenia.

6. Praktyka pływania na statkach eksploatowanych na wodach polarnych, o której mowa w ust. 3 i 4, powinna być potwierdzona zaświadczeniem praktyki pływania, wystawionym przez kapitana statku lub armatora statku.

§ 86.[Świadectwa przeszkolenia na statkach używających jako paliwa gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu] 1. Na statkach używających jako paliwa gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu, podlegających Kodeksowi IGF:

1) marynarze odpowiedzialni za bezpieczeństwo związane z przechowywaniem i stosowaniem paliwa lub działaniem w przypadku zagrożenia związanego z paliwem na statku są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia stopnia podstawowego na statki podlegające Kodeksowi IGF;

2) kapitanowie, oficerowie mechanicy oraz członkowie załogi bezpośrednio odpowiedzialni za przechowywanie i stosowanie paliwa oraz za systemy paliwowe są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia stopnia wyższego na statki podlegające Kodeksowi IGF.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia stopnia podstawowego na statek podlegający Kodeksowi IGF jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

3. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia stopnia wyższego na statki podlegające Kodeksowi IGF jest:

1) ukończenie przeszkolenia na to świadectwo, posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia stopnia podstawowego na statki podlegające Kodeksowi IGF, co najmniej miesięcznej praktyki pływania na statku podlegającym Kodeksowi IGF, podczas której przeprowadzone zostały co najmniej 3 operacje bunkrowania poświadczone przez kapitana statku lub starszego mechanika, albo

2) posiadanie świadectwa przeszkolenia specjalistycznego na zbiornikowiec do przewozu gazów skroplonych stopnia podstawowego i świadectwa przeszkolenia specjalistycznego stopnia wyższego na zbiornikowiec do przewozu gazów skroplonych, co najmniej miesięcznej praktyki pływania na statku podlegającym Kodeksowi IGF, podczas której przeprowadzone zostały poświadczone przez kapitana statku lub starszego mechanika co najmniej 3 operacje bunkrowania lub 3 operacje ładunkowe na zbiornikowcu przewożącym gazy skroplone, oraz posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania w okresie ostatnich 5 lat na:

a) statkach podlegających Kodeksowi IGF albo

b) zbiornikowcach przewożących ładunek podlegający Kodeksowi IGF, albo

c) statkach używających jako paliwa gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu.

4. Dwie spośród trzech operacji bunkrowania, o których mowa w ust. 3, mogą zostać zastąpione szkoleniem na symulatorze, odbytym w ramach przeszkolenia na świadectwo przeszkolenia stopnia wyższego na statki podlegające Kodeksowi IGF.

5. Warunkiem odnowienia świadectw przeszkoleń, o których mowa w ust. 1, jest ukończenie przeszkolenia uaktualniającego albo posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania w okresie ostatnich 5 lat na:

1) statkach podlegających Kodeksowi IGF lub

2) zbiornikowcach przewożących ładunek podlegający Kodeksowi IGF, lub

3) statkach używających jako paliwa gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu.

6. Świadectwo przeszkolenia stopnia podstawowego na statki podlegające Kodeksowi IGF może być zastąpione świadectwem przeszkolenia specjalistycznego stopnia podstawowego na zbiornikowiec do przewozu gazów skroplonych lub świadectwem przeszkolenia specjalistycznego stopnia wyższego na zbiornikowiec do przewozu gazów skroplonych.

7. Osoba posiadająca ważne świadectwo przeszkolenia specjalistycznego na zbiornikowiec do przewozu gazów skroplonych stopnia podstawowego lub świadectwo przeszkolenia specjalistycznego na zbiornikowiec do przewozu gazów skroplonych stopnia wyższego może uzyskać świadectwo przeszkolenia stopnia podstawowego na statki podlegające Kodeksowi IGF, o ile wystąpi z wnioskiem do dyrektora urzędu morskiego.

§ 87.[Świadectwo przeszkolenia w zakresie manewrowania dużymi statkami i statkami o nietypowych charakterystykach manewrowych] 1. Na statkach o nietypowych charakterystykach manewrowych i na statkach o pojemności brutto powyżej 50000 kapitan jest obowiązany posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie manewrowania dużymi statkami i statkami o nietypowych charakterystykach manewrowych.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie manewrowania dużymi statkami i statkami o nietypowych charakterystykach manewrowych jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

§ 88.[Świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi siłowni o napędzie innym niż tłokowy silnik spalinowy] 1. Osoby na stanowiskach starszego oficera mechanika i drugiego oficera mechanika na statkach napędzanych turbiną parową lub gazową powinny posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi siłowni o napędzie innym niż tłokowy silnik spalinowy.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie obsługi siłowni o napędzie innym niż tłokowy silnik spalinowy jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo oraz posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania na statku posiadającym siłownię tego typu co najmniej na stanowisku oficera mechanika wachtowego.

3. Warunkiem odnowienia świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 1, jest posiadanie 3-miesięcznej praktyki pływania w okresie ostatnich 5 lat na statkach o napędzie innym niż tłokowy silnik spalinowy.

4. W przypadku braku wymaganej praktyki pływania, o której mowa w ust. 3, warunkiem odnowienia świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w ust. 1, jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo. W takim przypadku datę ważności odnawianego świadectwa ustala się na okres 5 lat, licząc od dnia ukończenia przeszkolenia.

5. Praktyka pływania na statkach o napędzie innym niż tłokowy silnik spalinowy, o której mowa w ust. 2 i 3, powinna być potwierdzona zaświadczeniem wystawionym przez kapitana statku, starszego mechanika lub armatora statku.

§ 89.[Warunek uzyskania danych świadectw przeszkoleń] 1. Warunkiem uzyskania świadectw przeszkoleń w zakresie:

1) współpracy ze Służbami SAR,

2) znajomości Międzynarodowego kodeksu zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobiegania zanieczyszczeniom (Kodeks ISM),

3) wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym,

4) wykorzystania radaru i ARPA na poziomie zarządzania,

5) nautycznego dowodzenia statkiem,

6) dowodzenia siłownią okrętową

– jest ukończenie odpowiednich przeszkoleń na te świadectwa.

2. Osoba, która ukończyła szkolenie kwalifikacyjne na poziomie operacyjnym lub zarządzania w dziale pokładowym albo dziale maszynowym w żegludze międzynarodowej, przeprowadzone w oparciu o program szkolenia określony w przepisach wydanych na podstawie art. 74 ust. 4 ustawy, spełnia warunki do uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie nautycznego dowodzenia statkiem albo świadectwa przeszkolenia w zakresie dowodzenia siłownią okrętową odpowiednio do ukończonego szkolenia.

§ 90.[Świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV] 1. Na statkach wyposażonych w układy zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV drugi oficer mechanik i starszy oficer mechanik są obowiązani posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV.

2. Warunkiem uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV jest ukończenie przeszkolenia na to świadectwo.

3. Osoba, która ukończyła szkolenie kwalifikacyjne na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej, przeprowadzone w oparciu o program szkolenia określony w przepisach wydanych na podstawie art. 74 ust. 4 ustawy, spełnia warunki do uzyskania świadectwa przeszkolenia w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV.

§ 91.[Ważność świadectw przeszkoleń] 1. Świadectwa przeszkoleń, o których mowa w § 82 ust. 1, § 83 ust. 1 i 2, § 84 ust. 1 pkt 2, § 87 ust. 1, § 89 ust. 1 oraz § 90 ust. 1, są wydawane bezterminowo.

2. Świadectwa przeszkoleń, o których mowa w § 83 ust. 4, § 84 ust. 1 pkt 1, 3 i 4, § 85 ust. 1, § 86 ust. 1 i § 88 ust. 1, zachowują ważność przez okres 5 lat i podlegają odnowieniu.

3. Do ustalenia daty ważności odnawianych świadectw przeszkoleń, o których mowa w § 84 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 oraz § 86 ust. 1, a także w przypadkach, o których mowa w § 83 ust. 6, § 85 ust. 4 i § 88 ust. 3, stosuje się odpowiednio § 95 ust. 4.

§ 92.[Wzory świadectw przeszkoleń w zakresie dodatkowych przeszkoleń specjalistycznych] Wzory świadectw przeszkoleń w zakresie dodatkowych przeszkoleń specjalistycznych określa załącznik nr 16 do rozporządzenia.

DZIAŁ VI

Sposób zaliczania praktyki pływania na poszczególnych typach statków, okresy ważności i warunki odnawiania świadectw i dyplomów, sposób ewidencji dokumentów kwalifikacyjnych

§ 93. [Dowód odbycia wymaganej praktyki pływania] 1. Dowodem odbycia wymaganej praktyki pływania jest wpis w książeczce żeglarskiej.

2. Dla osób nieposiadających książeczki żeglarskiej lub dla potwierdzenia praktyki pływania w zakresie specjalistycznych wymagań określonych rozporządzeniem dowodem odbycia praktyki pływania jest zaświadczenie wydane przez kapitana statku lub dowódcę jednostki pływającej albo armatora. Wzór zaświadczenia potwierdzającego odbycie praktyki pływania określa załącznik nr 17 do rozporządzenia.

3. W uzasadnionych przypadkach w celu wyjaśnienia wpisu dokonanego do książeczki żeglarskiej lub zaświadczenia, o którym mowa w ust. 2, dyrektor urzędu morskiego może żądać dodatkowych informacji od marynarza lub armatora statku, na którym odbywała się praktyka pływania.

§ 94.[Zaliczanie praktyki pływania na statkach morskich obsługiwanych przez kolejno wymieniające się załogi lub części załóg] 1. Praktykę pływania na statkach morskich obsługiwanych przez kolejno wymieniające się załogi lub części załóg, jeżeli po każdym – nie dłuższym niż 6 tygodni – nieprzerwanym okresie pracy pracownikowi zapewnia się co najmniej równy okres wolnego od pracy pobytu na lądzie, statkach pełniących służbę państwową specjalnego przeznaczenia oraz jednostkach pływających Straży Granicznej i jednostkach pływających Marynarki Wojennej zalicza się w stosunku 3 miesiące pływania za 2 miesiące wymaganej praktyki pływania.

2. Praktykę pływania, o której mowa w ust. 1 i 3, zalicza się w stosunku 1 miesiąc pływania za l miesiąc wymaganej praktyki, jeżeli wpisy w książeczce żeglarskiej albo w zaświadczeniu, o którym mowa w § 93 ust. 2, poświadczają wyłączny pobyt marynarza na statku w morzu.

3. Praktykę pływania na ruchomych platformach z własnym napędem zalicza się w stosunku 3 miesiące pływania za 2 miesiące wymaganej praktyki.

4. Praktykę pływania na morskim statku handlowym uznaje się, jeżeli była odbyta na statkach morskich z własnym napędem, z wyłączeniem statków rybackich, w stosunku do których uznaje się praktykę pływania zgodnie z ust. 8 i 9.

5. Praktykę pływania na statkach morskich bez własnego napędu zalicza się w stosunku 2 miesiące pływania za 1 miesiąc wymaganej praktyki pływania do uzyskania dyplomu szypra 2 klasy żeglugi krajowej, z tym że w ilości nie większej niż 1/3 wymiaru wymaganej praktyki pływania na ten dyplom.

6. Praktyka pływania na morskich statkach handlowych w dziale maszynowym powinna być realizowana na statkach o napędzie mechanicznym posiadających siłownię okrętową ze stacjonarnym silnikiem napędu głównego lub na ruchomych platformach podlegających Kodeksowi konstrukcji i wyposażenia ruchomych platform wiertniczych przyjętemu przez Międzynarodową Organizację Morską rezolucją A.1023(26) przy uwzględnieniu łącznej mocy generatorów systemu zasilającego.

7. Praktykę pływania w żegludze międzynarodowej uznaje się, jeżeli była odbyta na statkach morskich w żegludze międzynarodowej, z wyłączeniem statków przeznaczonych wyłącznie do uprawiania żeglugi na morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym państwa innego niż Rzeczpospolita Polska.

8. Praktykę pływania na statkach rybackich zalicza się w stosunku 2 miesiące praktyki pływania za 1 miesiąc wymaganej praktyki pływania, niezbędnej do uzyskania danego dyplomu w dziale pokładowym na poziomie operacyjnym w żegludze międzynarodowej i przybrzeżnej.

9. Praktykę pływania na statkach rybackich zalicza się w stosunku 1 miesiąc praktyki pływania za 1 miesiąc wymaganej praktyki pływania, niezbędnej do uzyskania danego świadectwa lub dyplomu w dziale maszynowym lub danego świadectwa w dziale pokładowym.

10. Praktykę pływania na jachtach komercyjnych zalicza się jako praktykę na morskich statkach handlowych, jeżeli odbywała się na jachtach komercyjnych o pojemności brutto 200 i powyżej w dziale pokładowym lub na jachtach komercyjnych o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej w dziale maszynowym. Potwierdzenie pojemności brutto jachtu, mocy maszyn głównych oraz rodzaju żeglugi następuje poprzez przedłożenie przez wnioskodawcę kopii dokumentów bezpieczeństwa jachtu wydanych przez państwo bandery.

11. Praktykę pływania na jednostkach Służby SAR zalicza się jako praktykę na morskich statkach handlowych, o której mowa w § 40 ust. 1, jeżeli odbywała się na jednostkach o pojemności brutto 200 i powyżej w dziale pokładowym.

12. Praktykę pływania na jednostkach Służby SAR zalicza się jako praktykę na morskich statkach handlowych, o której mowa w § 32 ust. 1 i § 34 ust. 1, jeżeli odbywała się na jednostkach o pojemności brutto 500 i powyżej w dziale pokładowym, lub o której mowa w § 50 ust. 1, § 51 ust. 1, § 52 ust. 1 i § 53, jeżeli odbywała się odpowiednio na jednostkach o wymaganej mocy maszyn głównych w dziale maszynowym, oraz po ukończeniu praktycznego szkolenia uzupełniającego (symulatorowego).

13. Praktykę pływania na jednostkach Służby SAR zalicza się w stosunku 2 miesiące pływania za 1 miesiąc wymaganej praktyki pływania do podwyższania kWalifikacji zawodowych na poziomie zarządzania w żegludze międzynarodowej i przybrzeżnej w dziale pokładowym oraz maszynowym.

§ 95.[Ważność świadectw oraz dyplomów] 1. Świadectwa wydaje się bezterminowo.

2. Dyplomy, z wyłączeniem dyplomów:

1) szypra 1 klasy żeglugi krajowej,

2) szypra 2 klasy żeglugi krajowej,

3) oficera mechanika w żegludze krajowej

– zachowują ważność przez okres 5 lat i podlegają odnowieniu nie wcześniej niż w ostatnim roku ważności.

2a. Dokumenty kwalifikacyjne wystawia się z datą przyznania, którą stanowi dzień spełnienia ostatniego warunku niezbędnego do uzyskania tego dokumentu.

3. Datę ważności dyplomu przyznanego po raz pierwszy ustala się od dnia ostatniego wymustrowania ze statku albo od dnia zdania egzaminu na dany dyplom – w zależności, które ze zdarzeń nastąpiło później.

4. Datę ważności odnawianego dyplomu ustala się:

1) na okres 5 lat od daty wydania tego dyplomu – w przypadku złożenia wniosku wcześniej niż w okresie 6 miesięcy przed datą upływu ważności dyplomu dotychczasowego;

2) na okres 5 lat od daty utraty ważności dyplomu dotychczasowego – w przypadku złożenia wniosku w okresie 6 miesięcy przed datą upływu ważności dyplomu dotychczasowego albo po upływie ważności dyplomu dotychczasowego.

5. W przypadku gdy nie można ustalić daty ważności odnawianego dyplomu w sposób określony w ust. 4, datę tę ustala się na okres 5 lat od daty ostatniego wymustrowania, o ile spełniony został warunek określony w § 96 ust. 1 pkt 1 oraz pod warunkiem posiadania innego ważnego dyplomu uprawniającego do pracy na statkach morskich na stanowisku oficerskim w swojej specjalności.

6. W przypadkach określonych w § 96 ust. 2 datę ważności odnawianego dyplomu ustala się na okres 5 lat od dnia zdania egzaminu. Jeżeli egzamin został zdany w okresie ostatnich 6 miesięcy przed dniem utraty ważności dyplomu, datę ważności ustala się na okres 5 lat od dnia utraty ważności dyplomu dotychczasowego.

§ 96.[Warunek odnowienia dyplomu] 1. Warunkiem odnowienia dyplomu jest:

1) udokumentowanie praktyki pływania na statkach morskich na stanowisku oficerskim, do którego uprawnia posiadany dyplom, w wymiarze nie krótszym niż 12 miesięcy w ciągu ostatnich 5 lat przypadających bezpośrednio przed złożeniem wniosku o odnowienie dyplomu albo

2) odbycie w ostatnich 6 miesiącach ważności dyplomu co najmniej 3-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w charakterze co najmniej oficera dodatkowego w swojej specjalności lub na stanowisku oficerskim o stopniu niższym od stanowiska, do którego zajmowania uprawnia posiadany ważny dyplom, albo

3) zastosowanie zamiany co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania w okresie ostatnich 5 lat w wymiarze 1 miesiąca praktyki na 2 miesiące pracy:

a) w inspekcji państwa bandery lub państwa portu lub

b) w pilotażu morskim, lub

c) w stoczniach na statkach morskich w dziale maszynowym podczas prób na uwięzi, lub

d) na stacjonarnych platformach morskich, lub

e) na statkach bez własnego napędu, lub

f) jako osoba na stanowisku o charakterze nadzorczym, kontrolnym, doradczym lub serwisowym, w szczególności jako superintendent, supervisor, inspektor, advisor, inżynier mechanik serwisowy statków albo mechanik nadzorujący budowę i remonty statków.

2. W przypadku niespełnienia wymagań określonych w ust. 1 warunkiem odnowienia dyplomu jest zdanie egzaminu na odnowienie dyplomu.

§ 97.[Ewidencja wydanych dokumentów kwalifikacyjnych] 1. Dyrektorzy urzędów morskich prowadzą ewidencje wydanych dokumentów kwalifikacyjnych.

2. Ewidencję dokumentów kwalifikacyjnych prowadzi się w postaci papierowej lub elektronicznej.

3. W przypadku prowadzenia ewidencji w postaci papierowej akta ewidencyjne osób powinny być:

1) oprawione w teczki i usystematyzowane według numerów ewidencyjnych; w teczkach dokumenty powinny być ułożone według kolejności ich wpływu;

2) przechowywane w specjalnie do tego celu przeznaczonym archiwum.

4. Urządzenia i systemy teleinformatyczne służące do prowadzenia ewidencji, o której mowa w ust. 2, oraz przetwarzania danych w bazie danych, spełniają warunki określone w przepisach w sprawie dokumentacji, przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych.

5. Dyrektorzy urzędów morskich potwierdzają w postaci papierowej lub elektronicznej dokumenty kwalifikacyjne znajdujące się w ewidencji na wniosek właściwych organów administracji morskiej innych państw, armatorów lub ich przedstawicieli.

DZIAŁ VII

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 98. [Wymiana dyplomów wydanych na podstawie rozporządzenia w sprawie kWalifikacji zawodowych członków załóg polskich statków morskich] 1. Dyplomy wydane na podstawie rozporządzenia Ministra – Kierownika Urzędu Gospodarki Morskiej z dnia 17 sierpnia 1983 r. w sprawie kWalifikacji zawodowych członków załóg polskich statków morskich (Dz. U. poz. 232 oraz z 1987 r. poz. 70), na wniosek zainteresowanego, podlegają wymianie na odpowiednie dokumenty kWalifikacyjne określone w rozporządzeniu, z zastrzeżeniem ust. 3–7:

1) dyplom szypra III klasy żeglugi krajowej, szypra II klasy żeglugi krajowej oraz szypra II klasy rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej lub dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego;

2) dyplom szypra I klasy żeglugi krajowej oraz szypra I klasy rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej lub dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego;

3) dyplom oficera pokładowego III klasy, dyplom oficera pokładowego III klasy rybołówstwa morskiego, dyplom oficera pokładowego II klasy oraz dyplom oficera pokładowego II klasy rybołówstwa morskiego – na dyplom oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej;

4) dyplom oficera pokładowego I klasy oraz oficera pokładowego I klasy rybołówstwa morskiego – na dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej;

5) dyplom kapitana żeglugi wielkiej oraz kapitana żeglugi wielkiej rybołówstwa morskiego – na dyplom kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej;

6) dyplom oficera mechanika okrętowego V klasy – na świadectwo starszego motorzysty lub dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej;

7) dyplom oficera mechanika okrętowego III i IV klasy – na dyplom oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej;

8) dyplom oficera mechanika okrętowego II klasy – na dyplom drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej;

9) dyplom oficera mechanika okrętowego I klasy – na dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej;

10) dyplom oficera elektryka okrętowego I, II i III klasy – na dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej.

2. Dyplomy wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 23 maja 1992 r. w sprawie kWalifikacji zawodowych i składu załóg polskich statków morskich (Dz. U. poz. 227 oraz z 1998 r. poz. 34 i 285), na wniosek zainteresowanego, podlegają wymianie na odpowiednie dokumenty kWalifikacyjne określone w rozporządzeniu, z zastrzeżeniem ust. 3–7:

1) dyplom szypra II klasy – na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej lub dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego;

2) dyplom szypra I klasy – na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej lub dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego;

3) dyplom oficera pokładowego III klasy oraz dyplom oficera pokładowego II klasy na – dyplom oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej;

4) dyplom starszego oficera pokładowego – na dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej;

5) dyplom kapitana żeglugi wielkiej – na dyplom kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej;

6) dyplom oficera mechanika okrętowego V klasy – na świadectwo starszego motorzysty lub dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej;

7) dyplom oficera mechanika okrętowego IV klasy oraz dyplom oficera mechanika okrętowego III klasy – na dyplom oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej;

8) dyplom oficera mechanika okrętowego II klasy – na dyplom drugiego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej;

9) dyplom starszego oficera mechanika okrętowego – na dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej;

10) dyplom oficera elektryka okrętowego – na dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej.

3. Dla dokonania wymiany dyplomów, o których mowa w ust. 1 i 2, należy:

1) w dziale pokładowym przedłożyć ważne świadectwa:

a) przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego,

b) przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej,

c) ratownika,

d) operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej morskiej, odpowiednie dla danego dyplomu,

e) przeszkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym lub na poziomie zarządzania, odpowiednie dla danego dyplomu,

f) przeszkolenia w zakresie nautycznego dowodzenia statkiem;

2) w dziale maszynowym przedłożyć ważne świadectwa:

a) przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego,

b) przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej,

c) ratownika,

d) przeszkolenia w zakresie dowodzenia siłownią okrętową;

3) w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej przedłożyć dodatkowo ważne świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV.

4. Wymóg, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 lit. c i d, nie dotyczy osób wymieniających dyplom oficera mechanika okrętowego V klasy.

5. Wymóg, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a, nie dotyczy osób wymieniających posiadany dyplom na dyplom szypra 2 klasy rybołówstwa morskiego lub dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej. Dla dokonania wymiany posiadanego dyplomu na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej należy przedłożyć świadectwo ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego.

6. Wymóg, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 lit. f, nie dotyczy osób wymieniających posiadany dyplom na dyplom szypra klasy 2 i szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego, dyplom szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego oraz dyplom szypra 2 klasy i szypra 1 klasy żeglugi krajowej.

7. Wymiana dyplomów może zostać przeprowadzona na zasadach określonych w § 96.

8. Wymogi, o których mowa w § 96, nie dotyczą osób wymieniających posiadane dyplomy na dyplomy w żegludze krajowej.

9. Świadectwa uzyskane na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 1 i 2, podlegają wymianie na odpowiednie świadectwa określone w rozporządzeniu:

1) świadectwo marynarza na:

a) świadectwo marynarza wachtowego lub

b) świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego – pod warunkiem zdania egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych;

2) świadectwo starszego marynarza na:

a) świadectwo starszego marynarza lub

b) starszego rybaka rybołówstwa morskiego – pod warunkiem zdania egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych;

3) świadectwo motorzysty okrętowego – na świadectwo motorzysty wachtowego;

4) świadectwo elektromontera – na świadectwo elektromontera;

5) świadectwo kucharza okrętowego – na świadectwo kucharza okrętowego;

6) świadectwo rybaka – na świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego;

7) świadectwo starszego rybaka – na świadectwo starszego rybaka rybołówstwa morskiego.

10. Wymóg zdania egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych, o którym mowa w ust. 9 pkt 1 lit. b i pkt 2 lit. b, nie dotyczy osób, które świadectwo marynarza lub starszego marynarza uzyskały na podstawie praktyki pływania odbytej na statkach rybackich.

11. Do dokonania wymiany świadectw, o których mowa w ust. 9 pkt 2 i 7, wymagane jest posiadanie ważnego świadectwa ratownika.

§ 99.[Ważność dokumentów kWalifikacyjnych wydanych na podstawie rozporządzenia w sprawie wyszkolenia i kWalifikacji zawodowych, pełnienia wacht oraz składu załóg statków morskich o polskiej przynależności] 1. Dokumenty kWalifikacyjne wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 24 sierpnia 2000 r. w sprawie wyszkolenia i kWalifikacji zawodowych, pełnienia wacht oraz składu załóg statków morskich o polskiej przynależności (Dz. U. poz. 1117) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie wyszkolenia i kWalifikacji zawodowych marynarzy (Dz. U. poz. 734) zachowują swoją ważność na czas, na jaki zostały wydane, z zastrzeżeniem ust.2.

2. Na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie:

1) dyplom kapitana żeglugi bałtyckiej – na dyplom kapitana żeglugi przybrzeżnej;

2) dyplom oficera wachtowego żeglugi bałtyckiej – na dyplom oficera wachtowego żeglugi przybrzeżnej;

3) dyplom kapitana w żegludze krajowej – na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej;

4) świadectwo starszego marynarza w żegludze krajowej oraz świadectwo starszego marynarza – na świadectwo starszego marynarza, pod warunkiem posiadania ważnego świadectwa ratownika;

5) świadectwo marynarza w żegludze krajowej – na świadectwo marynarza wachtowego;

6) dyplom szypra klasy 2 w żegludze krajowej oraz dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej – na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej;

7) dyplom szypra klasy 1 w żegludze krajowej oraz dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej – na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej;

8) dyplom oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW oraz dyplom oficera mechanika – na świadectwo starszego motorzysty lub dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej;

9) świadectwo obserwatora radarowego, operatora radarowego i ARPA – na świadectwo przeszkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym;

10) dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego;

11) dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego;

12) świadectwo kucharza okrętowego – na świadectwo kucharza okrętowego.

3. Wymiana dyplomów, o których mowa w ust. 2, może zostać dokonana na zasadach określonych w § 96.

4. Wymogi, o których mowa w § 96, nie dotyczą osób wymieniających posiadane dyplomy na dyplomy w żegludze krajowej.

5. Wymiana dyplomów szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego i szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego może zostać dokonana pod warunkiem posiadania 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficerskim na statku rybackim długości powyżej 12 m, nabytej w okresie ostatnich 5 lat lub zdania egzaminu na odnowienie dyplomu.

§ 100.[Ważność dokumentów kwalifikacyjnych wydanych na podstawie rozporządzenia w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy] 1. Dokumenty kwalifikacyjne wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 lutego 2005 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy (Dz. U. poz. 445 oraz z 2010 r. poz. 1669) zachowują swoją ważność na czas, na jaki zostały wydane.

2. Dyplomy w żegludze międzynarodowej wydane na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, które utraciły swoją ważność z dniem 31 grudnia 2016 r., na wniosek zainteresowanego, podlegają odnowieniu na zasadach określonych w § 96.

3. Dyplomy i świadectwa wydane na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, na wniosek zainteresowanego, podlegają wymianie na odpowiednie dyplomy i świadectwa określone w rozporządzeniu:

1) dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego na:

a) dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego albo

b) dyplom szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego pod warunkiem posiadania 6 miesięcy praktyki pływania na stanowisku oficerskim na statkach rybackich o długości powyżej 24 m na wodach nieograniczonych, nabytej w okresie ostatnich 5 lat lub zdanie egzaminu na ten dyplom;

2) dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego;

3) dyplom oficera mechanika – na świadectwo starszego motorzysty lub dyplom oficera mechanika w żegludze krajowej;

4) świadectwo starszego marynarza – na świadectwo starszego marynarza, pod warunkiem posiadania ważnego świadectwa ratownika;

5) świadectwo młodszego kucharza okrętowego – na świadectwo młodszego kucharza okrętowego;

6) świadectwo kucharza okrętowego – na świadectwo kucharza okrętowego;

4. Dyplomy i świadectwa wydane na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, na wniosek zainteresowanego, mogą być wymienione na odpowiednie dyplomy i świadectwa określone w rozporządzeniu:

1) dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej – na dyplom szypra 1 klasy żeglugi krajowej;

2) dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej – na dyplom szypra 2 klasy żeglugi krajowej;

3) świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego – na świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego;

4) świadectwo starszego rybaka rybołówstwa morskiego – na świadectwo starszego rybaka rybołówstwa morskiego, pod warunkiem posiadania ważnego świadectwa ratownika.

5. Wymiana dyplomów szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego i szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego może zostać dokonana pod warunkiem posiadania 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficerskim na statku rybackim długości powyżej 15 m, nabytej w okresie ostatnich 5 lat, lub zdania egzaminu na odnowienie dyplomu.

6. Wydane na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, świadectwa przeszkolenia:

1) na zbiornikowiec do przewozu: produktów naftowych, chemikaliów i gazów skroplonych stopień podstawowy lub produktów naftowych stopień podstawowy, lub chemikaliów stopień podstawowy zachowują swoją ważność przez okres, na jaki zostały wydane, i na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie na świadectwo przeszkolenia specjalistycznego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych oraz chemikaliów stopnia podstawowego;

2) na zbiornikowiec do przewozu: produktów naftowych, chemikaliów i gazów skroplonych stopień podstawowy lub gazów skroplonych stopień podstawowy zachowują swoją ważność przez okres, na jaki zostały wydane, i na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie na świadectwo przeszkolenia stopnia podstawowego na zbiornikowce do przewozu gazów skroplonych;

3) w zakresie: bezpieczeństwa, kierowania tłumem, bezpieczeństwa pasażerów dla personelu zajmującego się bezpośrednią obsługą pasażerów w pomieszczeniach pasażerskich odpowiednio na statku pasażerskim ro-ro i statku pasażerskim innym niż ro-ro, zachowują swoją ważność przez okres, na jaki zostały wydane, i na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie na świadectwa z przeszkolenia:

a) w zakresie bezpieczeństwa dla członków załogi bezpośrednio obsługujących pasażerów w pomieszczeniach pasażerskich lub

b) w zakresie kierowania tłumem – pod warunkiem posiadania 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach pasażerskich, odbytej w okresie ostatnich 5 lat albo ukończenia odpowiedniego szkolenia; datę ważności świadectwa ustala się na zasadach określonych w § 95;

4) w zakresie: dowodzenia w sytuacjach kryzysowych, o zachowaniach ludzkich, bezpieczeństwie pasażerów i ładunku oraz szczelności kadłuba odpowiednio na statku pasażerskim ro-ro i statku pasażerskim innym niż ro-ro zachowują swoją ważność przez okres, na jaki zostały wydane, i na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie na świadectwa z przeszkolenia:

a) w zakresie zarządzania kryzysowego i zachowań ludzkich – pod warunkiem posiadania 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach pasażerskich, odbytej w okresie ostatnich 5 lat albo ukończenia odpowiedniego szkolenia; datę ważności świadectwa ustala się na zasadach określonych w § 95, lub

b) w zakresie bezpieczeństwa pasażerów, ładunku oraz szczelności kadłuba na statku pasażerskim typu ro-ro – pod warunkiem posiadania 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach pasażerskich typu ro-ro, odbytej w okresie ostatnich 5 lat albo ukończenia odpowiedniego szkolenia; datę ważności świadectwa ustala się na zasadach określonych w § 95;

5) w zakresie obsługi i wykorzystania ECDIS, na wniosek zainteresowanego, podlegają wymianie na świadectwa przeszkolenia w zakresie obsługi i wykorzystania ECDIS;

6) w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym, na wniosek zainteresowanego, podlegają wymianie na świadectwa przeszkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie operacyjnym;

7) w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie zarządzania, na wniosek zainteresowanego, podlegają wymianie na świadectwa przeszkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie zarządzania;

8) w zakresie nautycznego dowodzenia statkiem zachowują swoją ważność przez okres, na jaki zostały wydane, i na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie na świadectwa przeszkolenia w zakresie nautycznego dowodzenia statkiem;

9) w zakresie dowodzenia siłownią okrętową zachowują swoją ważność przez okres, na jaki zostały wydane, i na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie na świadectwa przeszkolenia w zakresie dowodzenia siłownią okrętową.

§ 101.[Wymiana bezterminowych świadectw i świadectw przeszkoleń, wydanych na podstawie przepisów, o których mowa w § 98 ust. 2, § 99 ust. 1 i § 100 ust. 1] Bezterminowe świadectwa i świadectwa przeszkoleń, wydane na podstawie przepisów, o których mowa w § 98 ust. 2, § 99 ust. 1 i § 100 ust. 1, mogą być wymienione na odpowiednie świadectwa i świadectwa przeszkolenia określone w rozporządzeniu.

§ 102.[Wyłączenie stosowania przepisów] Przepisu § 101 nie stosuje się do świadectw przeszkoleń w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, świadectwa ratownika i świadectwa starszego ratownika wydanych na podstawie przepisów, o których mowa w § 98 ust. 2, § 99 ust. 1 i § 100 ust. 1, które utraciły ważność z dniem 31 grudnia 2016 r. Świadectwa te podlegają odnowieniu na zasadach określonych w dziale V.

§ 103.[Ważność dokumentów kwalifikacyjnych wydanych na podstawie rozporządzenia w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich] 1. Dokumenty kwalifikacyjne wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 7 sierpnia 2013 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 167) zachowują swoją ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

2. Na wniosek zainteresowanego podlegają wymianie na odpowiednie dyplomy określone w rozporządzeniu:

1) dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego;

2) dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego;

3) dyplom szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego – na dyplom szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego.

3. Świadectwo kucharza i starszego motorzysty wydane na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, podlegają wymianie odpowiednio na świadectwo kucharza okrętowego oraz świadectwo starszego motorzysty.

§ 104.[Osoby zwolnione z obowiązku ukończenia szkolenia, o którym mowa w § 22 ust. 1 pkt 5] Osoby ubiegające się o wydanie świadectwa elektromontera, posiadające świadectwo motorzysty wachtowego oraz co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania w dziale maszynowym w specjalności elektrycznej na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, nabytej w okresie 5 lat przed dniem 30 listopada 2015 r. są zwolnione z obowiązku ukończenia szkolenia, o którym mowa w § 22 ust. 1 pkt 5.

§ 105.[Dyplomy podlegające wymianie na dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn 750 kW i powyżej] 1. Dyplomy oficera elektroautomatyka okrętowego wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 24 sierpnia 2000 r. w sprawie wyszkolenia i kWalifikacji zawodowych, pełnienia wacht oraz składu załóg statków morskich o polskiej przynależności, rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie wyszkolenia i kWalifikacji zawodowych marynarzy oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 lutego 2005 r. w sprawie wyszkolenia i kWalifikacji zawodowych marynarzy, na wniosek zainteresowanego, które utraciły swoją ważność z dniem 31 grudnia 2016 r., podlegają wymianie na dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn 750 kW i powyżej na zasadach określonych w § 96.

2. W przypadku ubiegania się o wymianę dyplomu elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej uzyskanego na podstawie szkolenia rozpoczętego przed dniem 1 lipca 2013 r. należy przedłożyć dodatkowo świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV oraz świadectwo przeszkolenia w zakresie dowodzenia siłownią okrętową.

3. W przypadku ubiegania się o odnowienie dyplomu elektroautomatyka okrętowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej uzyskanego na podstawie szkolenia rozpoczętego przed dniem 1 lipca 2013 r. należy przedłożyć dodatkowo świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi i konserwacji układów zasilania o napięciu przekraczającym 1 kV.

§ 106.[Osoby zwolnione od obowiązku zdawania egzaminu z zakresu bezpieczeństwa żeglugi i wiedzy nautycznej, o którym mowa w § 67 ust. 1 pkt 3 lit. c] Wymóg zdania egzaminu z zakresu bezpieczeństwa żeglugi i wiedzy nautycznej, o którym mowa w § 67 ust. 1 pkt 3 lit. c, nie dotyczy osób wymieniających świadectwa starszego rybaka uzyskane przed dniem 20 sierpnia 2013 r.

§ 107.[Stosowanie przepisów] W sprawach o wydanie dokumentów kwalifikacyjnych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.

§ 108.[Absolwenci zwolnieni z obowiązku zdawania egzaminów] 1. Absolwenci MJE typu A lub MJE typu B kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, którzy rozpoczęli studia przed dniem 1 lipca 2013 r., są zwolnieni z obowiązku zdania egzaminu, o którym mowa w § 31 ust. 1 pkt 1 i § 39 ust.1 pkt 1.

2. Absolwenci MJE typu A lub MJE typu B kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej lub elektrycznej wskazanej w certyfikacie uznania, którzy rozpoczęli studia przed dniem 1 lipca 2013 r., są zwolnieni z obowiązku zdania egzaminu, o którym mowa w § 49 ust. 1 pkt 1 i § 54 ust. 1 pkt 1.

3. Absolwenci MJE typu A lub MJE typu B, którzy przed dniem 1 stycznia 2012 r. ukończyli studia na poziomie operacyjnym w żegludze międzynarodowej na kierunku i w specjalności uznanej przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, mogą ukończyć szkolenie dla absolwentów na poziomie zarządzania w żegludze międzynarodowej jako równoważne z ukończeniem szkolenia na poziomie zarządzania w żegludze międzynarodowej.

§ 109.[Osoby zwolnione z obowiązku ukończenia przeszkolenia wymaganego do uzyskania świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w § 85 ust. 1 pkt 1] 1. Osoby, które posiadają 3-miesięczną praktykę pływania na poziomie operacyjnym lub zarządzania w dziale pokładowym na statkach eksploatowanych na wodach polarnych lub wodach zalodzonych, rozpoczętą przed dniem 1 lipca 2018 r. i nabytą w okresie 5 lat przed dniem złożenia wniosku, są zwolnione z obowiązku ukończenia przeszkolenia wymaganego do uzyskania świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w § 85 ust. 1 pkt 1, i mogą uzyskać to świadectwo przeszkolenia, o ile wystąpią do dyrektora urzędu morskiego ze stosownym wnioskiem przed dniem 1 lipca 2020 r.

2. Osoby, które posiadają 3-miesięczną praktykę pływania na poziomie zarządzania w dziale pokładowym na statkach eksploatowanych na wodach polarnych lub wodach zalodzonych, rozpoczętą przed dniem 1 lipca 2018 r. i nabytą w okresie 5 lat przed dniem złożenia wniosku, są zwolnione z obowiązku ukończenia przeszkolenia wymaganego do uzyskania świadectwa przeszkolenia, o którym mowa w § 85 ust. 1 pkt 2, i mogą uzyskać to świadectwo przeszkolenia, o ile wystąpią do dyrektora urzędu morskiego ze stosownym wnioskiem przed dniem 1 lipca 2020 r.

§ 110.[Obowiązywanie zaświadczenia o ukończeniu programu szkolenia na poziomie pomocniczym] 1. Posiadanie zaświadczenia o ukończeniu programu szkolenia na poziomie pomocniczym, o którym mowa w § 14 pkt 1, § 20 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz § 22 ust. 1 pkt 1 i 2, nie dotyczy osób, które rozpoczęły to szkolenie przed dniem 25 listopada 2015 r.

2. Przepisy rozporządzenia odnoszące się do uczniów szkół ponadpodstawowych stosuje się również do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i klas dotychczasowych szkół ponadgimnazjalnych do dnia ukończenia tych szkół przez uczniów rozpoczynających naukę w roku szkolnym 2019/2020.

§ 111.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem § 79 i § 85, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2018 r.³⁾