Komentarz do VAT 2023 - Art. 96

I. Uwagi wstępne

[Sześć grup przepisów] Komentowany artykuł określa obowiązki i uprawnienia związane z rejestracją VAT. Jego przepisy można podzielić na sześć grup. Są to:

1) przepisy określające obowiązek rejestracji oraz zasady jego realizacji (art. 96 ust. 1–5 i 10–10c ustawy o VAT),

2) przepisy określające obowiązki związane z rejestracją oraz konsekwencje rejestracyjne niektórych zdarzeń (art. 96 ust. 6, 7 i 12 ustawy o VAT),

3) przepisy dotyczące wykreślania podatników z rejestru podatników VAT (art. 96 ust. 6, 8, 8a oraz 9–9i ustawy o VAT),

4) przepisy dotyczące zarządu sukcesyjnego (zob. art. 96 ust. 7b–7d, 8b i 12a ustawy o VAT),

5) przepisy określające uprawnienia do składania wniosków związanych z rejestracją VAT (art. 96 ust. 13 i 14 ustawy o VAT),

6) przepisy dotyczące grup VAT oraz członków grup VAT (art. 96 ust. 3b, 4d,7ba, 7bb i 9k).

[Rodzaje podatników] Na podstawie przepisów o rejestracji podatnicy VAT dzielą się na zarejestrowanych i niezarejestrowanych, zaś podatnicy zarejestrowani – na podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni oraz podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni. W konsekwencji można wyróżnić trzy grupy podatników VAT:

1) zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni,

2) zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni,

3) niezarejestrowanych.

I. Rejestracja VAT [art. 96 ust. 1–5 i 10–10c]

[Obowiązek rejestracji VAT] Obowiązek rejestracji VAT jest jednym z podstawowych obowiązków nakładanych na podmioty będące podatnikami VAT. Każdy podatnik VAT ma obowiązek zarejestrować się jako taki podatnik, chyba że istnieje przepis zwalniający go z tego obowiązku.

Szczególna sytuacja ma miejsce w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie lub w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą w innych niż wymienione przypadkach. Zgodnie z art. 96 ust. 2 ustawy o VAT, w takich przypadkach zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług, i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych. Osoby fizyczne, które dokonają takiego zgłoszenia, uważane są za podatników VAT (zob. art. 15 ust. 4 i 5 ustawy o VAT).