Komentarz do VAT 2020 - Art. 6

I. Uwagi wstępne

1

[Zakres wyłączenia] W komentowanym artykule są określone dwie kategorie czynności, do których nie stosuje się przepisów ustawy o VAT, tj.:

● transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

● czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

W konsekwencji czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2

[Inne czynności niepodlegające VAT] Czynności wymienione w art. 6 ustawy o VAT nie są jedynymi, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Czynnościami takimi są również między innymi:

● nieodpłatne dostawy towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, które nie podlegają opodatkowaniu VAT na podstawie odpowiednio art. 7 ust. 2 lub art. 8 ust. 2 ustawy o VAT,

● odszkodowania oraz kary umowne,

● opłaty za nielegalny pobór energii, gazu oraz innych mediów (zob. wyrok NSA z 6 stycznia 2010 r., sygn. I FSK 1501/08),

● opłaty pobierane przez organizacje zbiorowego zarządzania w rozumieniu art. 104 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych od producentów i importerów magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz czystych nośników (zob. wyrok NSA z 26 czerwca 2017 r., sygn. I FSK 1718/13),

● opłaty reprograficzne (zob. również tezę 4),

● przekazywanie pieniędzy (zob. komentarz do art. 2 ustawy o VAT),

● wyzbycie się własności rzeczy ruchomej przez jej porzucenie (możliwe na podstawie art. 180 Kodeksu cywilnego).

3

[Odszkodowania i kary umowne] Opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlegają co do zasady odszkodowania oraz kary umowne. Jak bowiem orzekł WSA w Warszawie w prawomocnym wyroku z 13 marca 2019 r. (sygn. III SA/Wa 2099/18):

WSA

(...) tylko niektóre odszkodowania mają charakter wynagrodzenia. Ma to miejsce np. w sytuacji przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). O opodatkowaniu pozostałych odszkodowań ustawodawca nie mówi nic. Uznać zatem należy, także z tego względu, iż pozostałe odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W sytuacji kar czy odszkodowań brak jest zachowania symetrii między świadczeniem a wynagrodzeniem. W takich przypadkach mamy do czynienia jedynie z wynagrodzeniem, które zwykle stanowi formę zadośćuczynienia, zatem nie ma zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta.