Komentarz do VAT 2019 - Art. 14

I. Uwagi wstępne

1

[Cel przepisów] W komentowanym artykule są określone zasady opodatkowania tzw. spisu z natury (potocznie często nazywanego remanentem likwidacyjnym). Konieczność określenia tych przepisów wynika z tego, że podatek od towarów i usług jest podatkiem konsumpcyjnym, zaś podatnicy tego podatku, co do zasady, nie ponoszą jego ciężaru, gdyż są uprawnieni do obniżania kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego (zob. komentarz do art. 86 ustawy o VAT). Stawia ich to w uprzywilejowanej sytuacji w stosunku do pozostałych podmiotów. Nie ma jednak powodu, aby utrzymywać to uprzywilejowanie po utracie przez dany podmiot statusu podatnika. Stąd wynikający z komentowanego artykułu obowiązek opodatkowania towarów pozostałych na dzień rozwiązania spółki cywilnej lub osobowej, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (przez osobę fizyczną lub podatnika będącego przedsiębiorstwem w spadku) oraz wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego lub uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego.

2

[Brak opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów] Komentowany artykuł stanowi dopełnienie regulacji zawartej w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT (zob. wyrok NSA z 26 kwietnia 2013 r., sygn. I FSK 525/12), tj. przepisów określających opodatkowanie nieodpłatnie przekazywanych towarów. W konsekwencji - jak orzekł NSA w wyroku z 3 marca 2015 r. (sygn. I FSK 2044/13):

NSA

(...) w przypadkach określonych w art. 14 ust. 1 i 4 ustawy o VAT, kiedy to następuje opodatkowanie towarów znajdujących się u podatnika na dzień:

1) rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej;

2) zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego

- nie dochodzi do opodatkowania tych towarów na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. W tych przypadkach, skoro dochodzi do opodatkowania czynności zatrzymania - przez podatnika lub w przypadku spółek, w konsekwencji przez ich wspólników - towarów na dzień likwidacji ich działalności, nie dochodzi do zmiany właściciela towaru i do przejścia prawa do dysponowania towarem jak właściciel pomiędzy podatnikiem a innym podmiotem po myśli art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.