Artykuł
Trochę pod kontrolą, trochę poza nią
Urzędy pracy wspierają integrację osób poszukujących zatrudnienia i zainteresowanych pracodawców. Część procesu dzieje się jednak spontanicznie, co sprzyja powstawaniu szarej strefy
Z Rafałem Rogalą rozmawiają Marek Mikołajczyk i Karina Strzelińska
Polska dopiero co dorobiła się oficjalnej strategii wobec migracji. Przez ponad trzy dekady zaniedbaliśmy przygotowania do takich wyzwań?
Rafał Rogala w latach 2007–2019 szef Urzędu ds. Cudzoziemców, senior manager w zespole imigracyjnym EY Polska
Rafał Rogala w latach 2007–2019 szef Urzędu ds. Cudzoziemców, senior manager w zespole imigracyjnym EY Polska
Tak bym tego nie ujął. Polska była przez długi czas krajem wyraźnie homogenicznym – jednym z nielicznych w Europie, obok Rumunii – z niewielką liczbą cudzoziemców zamieszkujących tu dłużej niż 12 miesięcy. W latach 90. i zaraz po roku 2000 ich liczba nie przekraczała 100 tys. rocznie. Trudno było wówczas uzasadnić potrzebę polityki migracyjnej. Wielu przyjezdnych stanowili obywatele starej Unii Europejskiej pracujący u nas lub otwierający tutaj biznesy, czasem dołączający do rodzin. Wcześniej do Polski migrowali inni cudzoziemcy, przykładowo społeczność wietnamska. Osiedlali się w naszym kraju od lat 70., lecz ich liczba również nie była duża. Dopiero około 2010 r. migracja do Polski zaczęła przybierać na sile. Znacząca fala miała miejsce w 2014 r., po pierwszej agresji Rosji na Ukrainę. Zjawisko to intensyfikowało się, szczegól nie jeśli chodzi o migrację ekonomiczną, choć już od czasu wojen czeczeńskich mieliśmy stały napływ uchodźców ze Wschodu.
W latach 90. przyjęliśmy dużą grupę Czeczenów, ale mimo sporego ich napływu – oczywiście mniejszego niż po wybuchu wojny w Ukrainie – ta społeczność na co dzień pozostaje raczej niewidoczna. Dlaczego?
Model był ten sam – te osoby przybywały przez wyznaczone przejścia graniczne, głównie w Terespolu, jednak wjeżdżały do Polski bez wiz. Składały wnioski o objęcie ochroną międzynarodową, co legalizowało ich pobyt, a ich dane umieszczano w stosownym rejestrze. Czeczeni nie zatrzymywali się jednak w Polsce. Większość z nich kontynuowała podróż, udając się do Niemiec, Wielkiej Brytanii czy Francji, gdzie istniały już starsze diaspory. Fala migrantów po pierwszej wojnie czeczeńsko-rosyjskiej miała lepsze wykształcenie, a część z tych osób osiedliła się w Polsce, tworząc zalążki minidiaspory. Do nich dołączały kolejne osoby, jednak nigdy nie uformowała się tu większa, zintegrowana społeczność. Dziś szacuje się, że w Polsce mieszka od kilkunastu do dwudziestu kilku tysięcy osób narodowości czeczeńskiej.
