Jak ewidencjonować działalność deweloperską
Nasz klient rozpoczyna prowadzenie działalności deweloperskiej. Na co należy szczególnie uważać od strony księgowej? Jak ujmować zakup gruntu?
Działalność deweloperska polega na wznoszeniu obiektów budowlanych – mieszkalnych i ich odsprzedaży. To, czy obiekt jest budynkiem, czy odrębnym lokalem, ma znaczenie z punktu widzenia przepisów prawa budowlanego, natomiast w rachunkowości przekłada się na sposób kalkulowania kosztów prowadzenia tej działalności i ustalanie wyniku finansowego. Ustawa o rachunkowości (dalej: u.r.) nie reguluje w sposób bezpośredni sposobu rozliczania umów deweloperskich. Głównym wsparciem księgowych w tym obszarze jest Krajowy Standard Rachunkowości nr 8 „Działalność deweloperska”. Zawiera on cenne wskazówki, jak identyfikować przedsięwzięcie deweloperskie i jego elementy oraz na co zwracać uwagę przy ujmowaniu przychodów i kosztów związanych z takimi przedsięwzięciami.
Rodzajowy czy kalkulacyjny
Z punktu widzenia księgowego jedną z najważniejszych decyzji jest ta dotycząca sposobu prowadzenia ewidencji kosztów. Nie ma żadnych obowiązujących reguł w tym zakresie. Jednak jeśli deweloper prowadzi lub zamierza prowadzić jednocześnie więcej niż jedno przedsięwzięcie, to należy rozważyć ujmowanie kosztów zarówno w układzie rodzajowym, jak i kalkulacyjnym. Układ kalkulacyjny będzie dawał możliwość identyfikowania kosztów, które są bezpośrednio związane z przedsięwzięciem, kosztów wspólnych i o charakterze pomocniczym. Pozwala też wydzielić te koszty, które powinny być w sposób szczególny rozliczane podatkowo, tj. koszty wynagrodzeń i pochodnych, amortyzacji i koszty dotyczące rozliczeń międzyokresowych biernych i rezerw.
Przykład 1
Klient rozpoczyna realizację dwóch przedsięwzięć deweloperskich. W planie kont wskazano, że koszty będą ujmowane według rodzaju oraz w układzie kalkulacyjnym. W zespole kalkulacyjnym wskazano:
• „501 Koszty przedsięwzięcia 1”,
• „502 Koszty przedsięwzięcia 2”,
• „540 Koszty wspólne”,