Opodatkowana jest, co do zasady, sprzedaż „nowych” budynków – oddawanych do konsumpcji po ich wybudowaniu bądź ulepszeniu, a zwolnieniu może podlegać dostawa „starych” budynków, gdyż nie występuje wówczas wartość dodana

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

- uznania sprzedaży egzekucyjnej działki gruntu X. wraz z zabudowaniami za czynność podlegającą opodatkowaniu jest prawidłowe,

- zwolnienia od podatku od towarów i usług sprzedaży egzekucyjnej działki gruntu X. wraz z zabudowaniami jest nieprawidłowe,

- braku zastosowania normy wynikającej z dyspozycji art. 43 ust. 21 ustawy do planowanej sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawy prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz zwolnienia od podatku od towarów i usług sprzedaży egzekucyjnej działki nr X., wpłynął 15 lipca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy (dalej jako Wnioskodawca) na wniosek wierzyciela prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko Dłużnikowi. Sprawa prowadzona jest przez Wnioskodawcę pod sygnaturą akt komorniczych (...).

W ramach prowadzonego postępowania Wnioskodawca planuje zaspokojenie wierzytelności Wierzyciela poprzez sprzedaż praw przysługujących Dłużnikowi do nieruchomości.

Przedmiotem egzekucji ma być nieruchomość stanowiąca działkę X. o powierzchni (...) ha położona w (...), dla której Sąd Rejonowy (...) prowadzi księgę wieczystą numer (...). Nieruchomość stanowi jedną działkę gruntu, która to jest zabudowana.

Na działce gruntu nr X. znajduje się zespół budynków o charakterze produkcyjno-usługowym z częścią administracyjno-socjalną, o łącznej powierzchni zabudowy wynoszącej (...) m² (w tym powierzchni użytkowej (...) m²). Na kompleks składają się następujące budynki niestanowiące odrębnego od gruntu przedmiotu własności:

1. Budynek magazynowy z rampą o powierzchni zabudowy (...) m² (nr ewid. A.);

2. Budynek biurowo-produkcyjny w magazynami i kotłownią o powierzchni zabudowy (...) m² (nr ewid. B.);

3. Budynek administracyjno-mieszkaniowy o powierzchni zabudowy (...) m² (nr ewid. C.);

4. Budynek użytkowy (pozostałości) o powierzchni zabudowy (...) m² (nr ewid. D.);

5. Budynek użytkowy (pozostałości) o powierzchni zabudowy (...) m² (nr ewid. E.);

6. Kapliczka o powierzchni zabudowy (...) m² (nr ewid. F.).

Zgodnie z operatem szacunkowym wykonanym przez biegłego sądowego, budynek nr ewid. B. stanowi kompleks przylegających do siebie budynków, w skład którego wchodzą: w części frontowej - budynek biurowo-produkcyjny - (od strony ul. (...)) wzniesiony ok. (...) r. oraz zabudowa magazynowa przylegająca do sąsiadujących nieruchomości od strony wschodniej i południowej. Łączna powierzchnia zabudowy wynosi (...) m². Zabudowa magazynowa przylegająca od wschodu do granicy działki sąsiedniej (…) została wzniesiona ok. (...) r., natomiast magazyn w południowej części działki, przylegający do działki nr (...), został wzniesiony w latach (...) wieku. Budynek nr ewid. B. stanowi budynek dwukondygnacyjny, niepodpiwniczony, wolnostojący o powierzchni zabudowy (...) m². Do budynku dobudowano część socjalną z garażem. Stropodach w tej części stanowi taras części mieszkalnej. Budynek wzniesiono ok. (...) r. Parter budynku nieużytkowany od wielu lat. Na piętrze mieści się lokal mieszkalny o powierzchni (...) m², nadal zamieszkany. Budynek nr ewid. E. niemieszkalny, jednokondygnacyjny, murowany o powierzchni zabudowy (...) m² aktualnie w stanie nadającym się do rozbiórki. Budynek nr ewid. D. niemieszkalny, jednokondygnacyjny, murowany o powierzchni zabudowy (...) m², aktualnie w stanie nadającym się do rozbiórki. Budynek nr ewid. F. to kapliczka położona na rogu (...) o powierzchni zabudowy (...) m². Obiekt o lokalnej wartości kulturowej chroniony prawem miejscowym.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy zatwierdzonym uchwałą (...) z dnia (...).2003 r. przedmiotowy teren oznaczony jest symbolem 1PW - tereny działalności wytwórczej. Strefa B6 - pośredniej ochrony konserwatorskiej w zakresie jednorodnych zespołów zabudowy przemysłowej. Zespół obiektów przemysłowych (dawny browar) przy skrzyżowaniu (...) i (...) jest obiektem o lokalnych wartościach kulturowych chronionych prawem miejscowym. Podstawowe przeznaczenie terenu zostało określone jako tereny działalności wytwórczych, usługi i działalność produkcyjna.

Co do sposobu nabycia przez Dłużnika prawa własności: wedle oświadczenia Dłużnika nieruchomość została przez niego nabyta w latach (...) - (...). Wnioskodawca na podstawie treści księgi wieczystej nr (...) ustalił, iż Dłużnik nabył prawo własności do nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia 31 grudnia 1998 r.

W toku postępowania egzekucyjnego, Wnioskodawca, zwrócił się do Dłużnika o udzielenie informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji poprzez złożenie oświadczenia.

Wnioskodawca oczekiwał odpowiedzi na następujące kwestie:

1. Czy Dłużnik jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym?

2. Jeżeli Dłużnik nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, to czy wartość sprzedaży zrealizowanej przez Dłużnika przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwotę 200 000,00 zł (do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku)?

3. Czy Dłużnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej realizuje/realizował wyłącznie sprzedaż zwolnioną od podatku VAT?

4. Kiedy Dłużnik nabył nieruchomość? Proszę o wskazanie daty.

5. Z jakim zamiarem i w jakim celu nieruchomość została nabyta przez Dłużnika?

6. Czy nieruchomość była wykorzystywana do celów prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej (w tym również była wynajmowana bądź wydzierżawiana podmiotom trzecim)?

7. Proszę opisać, do jakich celów była wykorzystywana nieruchomość przez Dłużnika?

8. Czy nieruchomość była wykorzystywana przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?

9. Czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu nieruchomości?

10. Czy Dłużnik dokonał obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu nieruchomości?

11. Czy nieruchomość została uwzględniona przez Dłużnika w ewidencji środków trwałych prowadzonej działalności gospodarczej?

12. Czy nieruchomość jest zabudowana?

13. Jeżeli nieruchomość nie jest zabudowana (nie znajdują się na niej budynki, budowle lub ich części - tj. stanowi grunt niezabudowany):

a. czy dla nieruchomości został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: MPZP)?

b. jeżeli dla nieruchomości został uchwalony MPZP, to czy zgodnie z zapisami MPZP nieruchomość przeznaczona jest pod zabudowę?

c. jeżeli dla nieruchomości nie został uchwalony MPZP, to czy dla nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu?

d. jeżeli dla nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, to czy zgodnie z decyzją nieruchomość przeznaczona jest pod zabudowę?

14. Jeżeli nieruchomość stanowi grunt zabudowany:

a. jaka zabudowa znajduje się na nieruchomości - budynki, budowle? Proszę wymienić wszystkie zabudowania znajdujące się na nieruchomości.

b. w odniesieniu do poszczególnych budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie czy doszło do ich pierwszego zasiedlenia, tj. oddania do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcia użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

- wybudowaniu lub

- ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym (tj. przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja, modernizacja), stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej?

c. jeżeli doszło do pierwszego zasiedlenia budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie, proszę o wskazanie daty pierwszego zasiedlenia (miesiąc i rok) dla każdego z budynków, budowli lub ich części.

d. czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zabudowania znajdujące się na gruncie?

e. jeżeli Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zabudowania znajdujące się na gruncie?

f. czy Dłużnik dokonywał obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego o których mowa we wcześniejszym pytaniu?

g. czy na budynki, budowle lub ich części znajdujące się na gruncie, Dłużnik ponosił wydatki na ich ulepszenie (chodzi o przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację, modernizację)?

h. jeżeli Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie, to czy od tych wydatków Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego?

i. czy Dłużnik dokonał odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na ulepszenie budynków, budowli lub ich części o których mowa w poprzednim pytaniu?

j. czy wartość poniesionych przez Dłużnika wydatków na ulepszenie budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie przekroczyła 30% wartości początkowej tych obiektów?

Pismem z dnia 27 maja 2024 r. Dłużnik oświadczył, iż:

ad 1. Dłużnik nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Dłużnik był zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT od lipca 1996 r. do września 2001 r.

ad 2. Sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 200 000,00 zł.

ad 3. Dłużnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie prowadzi działalności zwolnionej od podatku VAT.

ad 4. Dłużnik nabył nieruchomość w 1997 lub 1998 roku.

ad 5. Dłużnik nabył nieruchomość w celu podnajmu. Celu nie osiągnął.

ad 6. Dłużnik nie wykorzystywał nieruchomości do działalności gospodarczej i jej nie wynajmował ani nie wydzierżawiał podmiotom trzecim.

ad 7. Dłużnik nie rozpoczął aktywnej działalności gospodarczej.

ad 8. Dłużnik nie posiada informacji, czy nieruchomość była wykorzystywana włącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

ad 9. Dłużnikowi nie przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu nieruchomości.

ad 10. Dłużnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu nieruchomości.

ad 11. Nieruchomość została uwzględniona przez Dłużnika w ewidencji środków trwałych prowadzonej działalności gospodarczej.

ad 12. Nieruchomość jest zabudowana.

ad 14. Jako, że nieruchomość jest zabudowana:

a. Nie posiada informacji co do budynków znajdujących się na nieruchomości.

b. Nie doszło do pierwszego zasiedlenia budynków znajdujących się na nieruchomości.

c. Dłużnik nie udzielił odpowiedzi na to pytanie.

d. Dłużnikowi nie przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zabudowania znajdujące się na gruncie.

e. Dłużnik nie dokonywał obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego.

f. Dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie budynki, budowle lub ich części znajdujące się na gruncie.

g. Dłużnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego.

h. Wartość poniesionych przez Dłużnika wydatków na ulepszenie budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie nie przekroczyła 30% wartości początkowej tych obiektów.

Pana pytania

1. Czy planowana sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawa prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami kwalifikuje się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym do przedmiotów podlegających opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2. Czy planowana sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawa prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami będzie podlegała zwolnieniu od podatku od towarów i usług?

3. Czy do planowanej sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawy prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami zastosowanie znajdzie norma wynikająca z dyspozycji art. 43 ust. 21 u.p.t.u.?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361, dalej jaki u.p.t.u.):

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm., dalej jako O.p.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 u.p.t.u. wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Płatnikami podatku od towarów i usług mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi.

Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z dyspozycją art. 2 pkt 6 u.p.t.u.:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z dyspozycją art. 7 ust. 1 u.p.t.u.:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1) przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2) wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3) wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4) wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami budynki, budowle oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 u.p.t.u., a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u., która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 u.p.t.u. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 u.p.t.u.:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z dyspozycja art. 15 ust. 2 u.p.t.u.:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Wnioskodawca planuje zaspokojenie wierzytelności poprzez sprzedaż w drodze licytacji prawa własności do zabudowanej nieruchomości gruntowej, nr działki X., dla której Sąd Rejonowy (...) prowadzi księgę wieczystą numer (...). W dziale II - Własność, w sekcji Właściciele został ujawniony w pozycji 1. Dłużnik z 1/1 udziałów.

Wedle oświadczenia Dłużnika, w momencie nabycia nieruchomości wraz z zabudowaniami Dłużnik prowadził działalność gospodarczą w ramach wpisu do CEIDG. Dłużnik wprowadził nieruchomość do ewidencji środków trwałych.

Wobec powyższego, przy dostawie prawa własności prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami kwalifikuje się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym jako towar podlegający opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowym stanie faktycznym występują przesłanki do uznania Dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 u.p.t.u., prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u.

W przedmiotowej sprawie sprzedaż nieruchomości nie będzie miała charakteru transakcji pomocniczej, zatem niezależnie od tego, czy dostawa przedmiotowych nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu od wartości dodanej, czy też zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 u.p.t.u., Dłużnik występował będzie jako podatnik VAT.

W konsekwencji, dostawa przez Dłużnika nieruchomości, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u.

Ad 2.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, przedmiotem planowanej sprzedaży w drodze licytacji komorniczej jest prawo własności do zabudowanej działki, zatem należy dokonać oceny, czy planowana dostawa będzie mogła korzystać ze zwolnienia z podatku od wartości dodanej określonego w dyspozycji art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a u.p.t.u.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u.:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że zwolnienie stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W przedmiotowej sprawie należałoby więc ustalić moment pierwszego zasiedlenia budowli będących przedmiotem dostawy w toku egzekucji komorniczej.

Dłużnik w toku prowadzonego przez Wnioskodawcę postępowania egzekucyjnego nie złożył oświadczeń umożliwiających dokonanie oceny, czy planowana dostawa będzie mogła korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u. Dłużnik wskazał, iż po nabyciu nieruchomości nie zostały one oddane do użytkowania. Nadto, Dłużnik oświadczył, iż sprzedaż nieruchomości nie podlegała opodatkowaniu VAT.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy nie można uznać, że spełnione zostały warunki do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u., w odniesieniu do planowanej dostawy prawa własności zabudowanej nieruchomości gruntowej.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u., zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W przedstawionym stanie faktycznym, Dłużnik oświadczył, iż nie przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy transakcji zakupu nieruchomości. Dłużnik wskazał, że nie ponosił wydatków na ulepszenie nieruchomości, w stosunku do których przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego. Nadto, wedle oświadczenia Dłużnika, wartość wydatków poniesionych nie przekroczyła 30% wartości początkowej nieruchomości.

W związku z powyższym, Wnioskodawca jest w stanie stwierdzić, że w przypadku planowanej sprzedaży prawa własności zabudowanej nieruchomości gruntowej, spełnione zostały warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u., a zatem, w ocenie Wnioskodawcy, planowana dostawa przedmiotowego prawa własności nieruchomości będzie korzystała z powyższego zwolnienia z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej.

Art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. przewiduje również zwolnienie z opodatkowania towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Powyższe zwolnienie, zdaniem Wnioskodawcy, nie znajdzie zastosowania dla planowanej dostawy nieruchomości, gdyż Wnioskodawca nie posiada informacji od Dłużnika, że nieruchomość była wykorzystywana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Ad 3.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 21 u.p.t.u., jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9 - 10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione.

W niniejszej sprawie, z uwagi na działania Wnioskodawcy, zmierzających do określenia istotnych dla sprawy faktów, działania te doprowadziły do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do planowanej dostawy nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, przyjąć należy, iż w stosunku do planowanej sprzedaży praw do nieruchomości opisanej we wniosku znajdzie zastosowanie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u., w związku z tym, że udokumentowane działania Wnioskodawcy, które można uznać za wystarczające i dokonane z należytą starannością, doprowadziły do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy prawa własności przedmiotowej nieruchomości zwolnień od podatku. Tym samym, Wnioskodawca powinien przyjąć, że warunki zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u. są spełnione, a norma z art. 43 ust. 21 u.p.t.u. nie znajduje w przedmiotowym stanie faktycznym zastosowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest:

- w zakresie uznania sprzedaży egzekucyjnej działki gruntu X. wraz z zabudowaniami za czynność podlegającą opodatkowaniu – prawidłowe,

- w zakresie zwolnienia od podatku od towarów i usług sprzedaży egzekucyjnej działki gruntu X. wraz z zabudowaniami jest nieprawidłowe – nieprawidłowe,

- braku zastosowania normy wynikającej z dyspozycji art. 43 ust. 21 ustawy do planowanej sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawy prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami – prawidłowe.

Uzasadnienieinterpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361) zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

W świetle powołanych powyżej przepisów budynki, budowle oraz grunt spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według przepisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE L 347 z 11.12.2006 r., str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 112:

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji:

a) dostawa budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem;

b) dostawa terenu budowlanego.

W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak stanowi z art. 18 ustawy:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383, ze zm.):

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu dłużnika. Prowadzona przez komornika sądowego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik - właściciel towarów - występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast, gdy dana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie opodatkowanie podatkiem od towarów i usług ma miejsce wówczas, jeżeli po stronie dłużnika spełnione są przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca na wniosek wierzyciela prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko Dłużniczce. Przedmiotem egzekucji ma być nieruchomość stanowiąca działkę X., która jest zabudowana. Nieruchomość została nabyta przez Dłużniczkę w latach (...) - (...) (z księgi wieczystej wynika, że Dłużniczka nabyła prawo własności do nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia 31 grudnia 1998 r.). W odpowiedzi na pytania Wnioskodawcy Dłużniczka oświadczyła, że była zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT od lipca 1996 r. do września 2001 r. Dłużniczka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie prowadzi działalności zwolnionej od podatku VAT. Dłużniczka nabyła nieruchomość w celu podnajmu. Celu nie osiągnęła. Dłużniczka nie rozpoczęła aktywnej działalności gospodarczej na nieruchomości. Dłużniczka nie wykorzystywała nieruchomości do działalności gospodarczej i jej nie wynajmowała ani nie wydzierżawiała podmiotom trzecim. Nieruchomość została uwzględniona przez Dłużniczkę w ewidencji środków trwałych prowadzonej działalności gospodarczej.

Pana wątpliwości sformułowane w pytaniu oznaczonym nr 1 dotyczą wskazania, czy sprzedaż w drodze postępowania egzekucyjnego prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę o nr X. będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Rozpatrując powyższe wątpliwości należy wziąć pod uwagę, czy w stosunku do tej transakcji Dłużniczka, w imieniu której Komornik sądowy będzie wykonywał sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji, może być uznana za podatnika podatku od towarów i usług.

Przedmiotowa działka została przez Dłużniczkę nabyta w celu prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie najmu oraz wprowadzona do ewidencji środków trwałych. W momencie nabycia Nieruchomości Dłużniczka była zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, że Dłużniczka nie osiągnęła zamierzonego celu i nie rozpoczęła aktywnej działalności gospodarczej na nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy cel lub rezultat takiej działalności nie wpływa na uznanie podmiotu za podatnika podatku od towarów i usług.

Prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależną od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków związanych z tą działalnością (np. dokonuje odliczenia podatku naliczonego w związku z jej nabyciem). Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikiem tego podatku są podmioty „samodzielnie wykonujące działalność gospodarczą”, czyli działające bez stosunku podporządkowania, w warunkach niepewności, np. co do popytu, konkurencji, a także ostatecznego rezultatu finansowego podjętej działalności, a więc na własny rachunek i ryzyko.

Wobec powyższego w przedstawionej we wniosku sprawie sprzedaż nieruchomości w imieniu Dłużniczki będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu, na podstawie w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – odpłatną dostawa towaru, po której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 jest prawidłowe.

Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

W treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje bowiem dla niektórych czynności obniżone stawki podatku, bądź zwolnienie od podatku. W przypadku dostawy budynków, budowli lub ich części zwolnienie od podatku przysługuje na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz pkt 10a ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy,

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Stosownie do treści art. 2 pkt 14 ustawy,

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z nich.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku dostawy budynków, budowli i ich części niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Powyższe przepisy wskazują, jakie muszą zostać spełnione warunki aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisów tych wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego na działce gruntu nr X. znajduje się zespół budynków o charakterze produkcyjno-usługowym z częścią administracyjno-socjalną. Na kompleks składają się następujące budynki niestanowiące odrębnego od gruntu przedmiotu własności:

1. Budynek magazynowy z rampą (nr ewid. A.);

2. Budynek biurowo-produkcyjny w magazynami i kotłownią (nr ewid. B.);

3. Budynek administracyjno-mieszkaniowy (nr ewid. C.);

4. Budynek użytkowy (pozostałości) (nr ewid. D.);

5. Budynek użytkowy (pozostałości) (nr ewid. E.);

6. Kapliczka (nr ewid. F.).

Zgodnie z operatem szacunkowym wykonanym przez biegłego sądowego:

- budynek nr ewid. B. stanowi kompleks przylegających do siebie budynków, w skład którego wchodzą: w części frontowej - budynek biurowo-produkcyjny wzniesiony ok. (...) r. oraz zabudowa magazynowa przylegająca do sąsiadujących nieruchomości od strony wschodniej i południowej. Zabudowa magazynowa przylegająca od wschodu do granicy działki sąsiedniej została wzniesiona ok. (...) r., natomiast magazyn w południowej części działki, został wzniesiony w latach (…) wieku.

- budynek nr ewid. B. stanowi budynek dwukondygnacyjny, niepodpiwniczony, wolnostojący, do którego dobudowano część socjalną z garażem. Stropodach w tej części stanowi taras części mieszkalnej. Budynek wzniesiono ok. (...) r. Parter budynku nieużytkowany od wielu lat. Na piętrze mieści się lokal mieszkalny, nadal zamieszkany.

- budynek nr ewid. E. niemieszkalny, jednokondygnacyjny, murowany, aktualnie w stanie nadającym się do rozbiórki.

- budynek nr ewid. D. niemieszkalny, jednokondygnacyjny, murowany aktualnie w stanie nadającym się do rozbiórki.

- budynek nr ewid. F. to kapliczka - obiekt o lokalnej wartości kulturowej chroniony prawem miejscowym.

Dłużniczka nabyła prawo własności do nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia 31 grudnia 1998 r.

Odpowiadając na pytanie Komornika Dłużniczka oświadczyła, że nie doszło do pierwszego zasiedlenia budynków znajdujących się na nieruchomości, nie ponosiła wydatków na ulepszenie budynków, budowli lub ich części znajdujące się na gruncie (wartość poniesionych przez Dłużniczkę wydatków na ulepszenie budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie nie przekroczyła 30% wartości początkowej tych obiektów).

Aby rozpatrzyć Pana wątpliwości w zakresie możliwości objęcia dostawy budynków znajdujących się na działce nr X. zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy należy wziąć pod uwagę, czy w sprzedaż egzekucyjna tych budynków będzie odbywała się w ramach ich pierwszego zasiedlenia.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit j Dyrektywy 112:

Natomiast jak stanowi art. 12 ust. 1 lit a Dyrektywy 112:

W stosunku do ww. przepisów, których implementację do ustawy o VAT stanowi art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu o sygn. C-308/16 Kozuba Premium Selection sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie:

„29. (...) art. 135 ust. 1 lit. j) dyrektywy VAT przewiduje zwolnienie z VAT w zakresie dostaw budynków innych niż dostawy, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy.

30. Artykuł 12 ust. 1 lit. a) tejże dyrektywy dotyczy dostawy budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem. W związku z tym przepisy te łącznie dokonują rozróżnienia między nowym a starym budynkiem, przy czym sprzedaż starego budynku nie jest co do zasady objęta VAT (zob. podobnie wyrok z dnia 12 lipca 2012 r., J.J. Komen en Zonen Beheer Heerhugowaard, C‑326/11, EU:C:2012:461, pkt 21).

31. Ratio legis tych przepisów zasadza się na względnym braku wartości dodanej przy sprzedaży starego budynku. Sprzedaż budynku następująca po jego pierwszej dostawie na rzecz konsumenta końcowego, stanowiącej zakończenie procesu produkcji, jakkolwiek objęta jest zakresem pojęcia »działalności gospodarczej« w rozumieniu art. 9 dyrektywy VAT, nie prowadzi do powstania istotnej wartości dodanej i w związku z tym powinna co do zasady być objęta zwolnieniem (zob. podobnie wyrok z dnia 4 października 2001 r., Goed Wonen, C‑326/99, EU:C:2001:506, pkt 52)”.

Z powyższego wyroku TSUE wynika zatem, że opodatkowana jest, co do zasady, sprzedaż „nowych” budynków – oddawanych do konsumpcji po ich wybudowaniu bądź ulepszeniu, a zwolnieniu może podlegać dostawa „starych” budynków, gdyż nie występuje wówczas wartość dodana.

Nie można wobec powyższego uznać, że dokonanie sprzedaży licytacyjnej budynków znajdujących się na działce nr X. będzie odbywało się w warunkach pierwszego zasiedlenia, a podmiot kupujący będzie pierwszym użytkownikiem, na którego rzecz będą one oddane do użytkowaniu po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, na które poniesiono wydatki przekraczające 30% ich wartości początkowej.

Nie będzie więc odbywało się w okolicznościach wyłączających zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Nie ma na to wpływu fakt, że Dłużniczka nie zrealizowała swojego celu gospodarczego (oddawania budynków w podnajem) i że jej zdaniem nie doszło do pierwszego zasiedlenia budynków znajdujących się na nieruchomości.

Należy zauważyć, że z opisu wynika że kompleks budynków znajdujący się na nieruchomości – stanowiący dawny browar będący obiektem o lokalnej wartości kulturowej chroniony prawem miejscowym – został wzniesiony ok. (...) r. i rozbudowany o kolejne budynki w latach (...) r. i w latach (...) w. Budynki znajdowały się na działce już w momencie nabycia przez Dłużniczkę. Ponadto jeden z budynków jest nadal zamieszkany – a więc użytkowany na cele mieszkaniowe.

Nie można zatem zgodzić się w Panem, że nie można uznać, że spełnione zostały warunki do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Nie można również podzielić Pana stanowiska, zgodnie z którym Wnioskodawca jest w stanie stwierdzić, że w przypadku planowanej sprzedaży prawa własności zabudowanej nieruchomości gruntowej, spełnione zostały warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u., a zatem, w ocenie Wnioskodawcy, planowana dostawa przedmiotowego prawa własności nieruchomości będzie korzystała z powyższego zwolnienia z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej.

Należy bowiem zauważyć, że z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy wprost wynika, że zwolnienie uregulowane w tym przepisie ma zastosowanie do dostawy budynków, budowli lub ich części nieobjętej zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10. Zatem aby rozpatrywać możliwość zastosowania zwolnienia dostawy budynków, budowli lub ich części, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a, należy ustalić, że towary te nie podlegają zwolnieniu z pkt 10.

W tym miejscu należy wskazać, że w myśl art. 29a ust. 8 ustawy:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Odpowiadając zatem wprost na Pana pytanie oznaczone we wniosku nr 2 należy wskazać, że planowana sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawa prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami będzie podlegała zwolnieniu od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczone we wniosku nr 2 jest nieprawidłowe, ponieważ błędnie wskazuje Pan w nim przepis na podstawie którego sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego prawa własności działki nr X. wraz z zabudowaniami będzie podlegała zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Należy w tym miejscu wskazać również, że spełnienie wymogów do zastosowania zwolnień podatkowych (w tym zwolnień z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy) może być oceniane na podstawie okoliczności faktycznych wskazanych wprost jako elementy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, nie zaś na podstawie faktu uzyskania bądź nie uzyskania informacji o nich od Dłużniczki. Nie można zatem - tak jak w Pana stanowisku - wywodzić braku podstaw do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z okoliczności, że „Dłużnik w toku prowadzonego przez Wnioskodawcę postępowania egzekucyjnego nie złożył oświadczeń umożliwiających dokonanie oceny, czy planowana dostawa będzie mogła korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u.”.

Do sytuacji, w których okoliczności stanowiących podstawę skorzystania ze zwolnienia nie można ustalić, zastosowanie znajduje art. 43 ust. 21 ustawy, zgodnie z którym:

Z ww. przepisu wynika, że dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów, jest opodatkowana, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

Pana wątpliwości wyrażone w pytaniu oznaczonym nr 3 dotyczą zastosowania normy wynikającej z dyspozycji art. 43 ust. 21 ustawy do planowanej sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawy prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu X. wraz z zabudowaniami.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 2 – do planowanej sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Tym samym w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego zawarte zostały informacje wystarczające do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnienia od podatku. Wobec powyższego przepis art. 43 ust. 21 ustawy nie znajdzie zastosowania w sytuacji przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, dotyczy on bowiem tylko sytuacji, w których informacji takich nie udało się uzyskać i należy zastosować domniemanie, że czynność nie będzie zwolniona, ale będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawka podatku.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zadanego pytania), w odniesieniu do opisanego zdarzenia przyszłego. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być rozpatrzone - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Ponadto należy wskazać, ze organ wydający interpretację nie jest uprawniony do oceny czy podjęte przez Pana działania są udokumentowanymi działaniami, o których mowa w art. 43 ust. 21 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zaznaczenia wymaga, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.