Nieuznanie Wnioskodawcy za podatnika z tytułu sprzedaży udziału w niezabudowanej działce.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 11 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w niezabudowanej działce gruntu nr (…).

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 czerwca 2024 r. (wpływ 10 czerwca 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania w Polsce. Podlega Pan w Polsce nieograniczonemu opodatkowaniu w stosunku do swoich dochodów i jest Pan polskim rezydentem podatkowym. Prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług informatycznych i usług programowania. W zakresie wykonywanej działalności gospodarczej jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Razem z małżonką K.G. jest Pan współwłaścicielem 1/3 części udziału w nieruchomości położonej w (…) w obrębie (…), (…), powiat (…), województwo (…). Nieruchomość stanowi jedną działkę gruntu nr ewid. (…), o powierzchni 0,3846 ha (trzy tysiące osiemset czterdzieści sześć metrów kwadratowych), dla której Sąd Rejonowy w (…), VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (…).

Działka znajduje się w obszarze rewitalizacji wyznaczonym na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.). Planuje Pan wraz z małżonką zbycie przedmiotowej nieruchomości w 2024 r. na rzecz Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej (…).

Sposób nabycia:

Nieruchomość została nabyta 7 września 2022 r. przed Notariuszem W.W. w siedzibie jej Kancelarii Notarialnej w (…). Akt notarialny Repertorium A Nr (…) został podpisany przez strony umowy sprzedaży; sprzedającą: J.B. oraz kupujących: R.N. i A.N., A.S. i J.S. oraz K.G. i M.G. R.N i A.N. małżonkowie, J.S. i A.S. małżonkowie oraz M.G. i K.G. małżonkowie oświadczyli, że obowiązują ich ustroje wspólności ustawowej małżeńskiej. Do aktu notarialnego współwłaściciele oświadczyli, że działkę kupują na cele prywatne po 1/3 dla każdej pary małżeńskiej. Działkę będącą przedmiotem zapytania współwłaściciele nabyli na cele prywatne do wspólnego wykorzystania na własne cele mieszkaniowe. Zamiar wybudowania wspólnej nieruchomości mieszkalnej był dla Pana oraz pozostałych współwłaścicieli celem nabycia tej nieruchomości.

Sposób wykorzystania:

Przedmiotowa działka nie była wykorzystywana przez Pana oraz pozostałych współwłaścicieli do działalności gospodarczej, również w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), jak również do działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt 15 ww. ustawy.

Z przedmiotowej działki nie sprzedawał Pan płodów rolnych oraz nie dokonywał dostaw (sprzedaży) produktów rolniczych. Działka nie była użytkowana w żaden możliwy sposób na potrzeby własne lub na potrzeby działalności gospodarczej współwłaścicieli. Nieruchomość nie była udostępniana osobom trzecim do wykorzystania na podstawie umów cywilnoprawnych (np. dzierżawy, najmu, użyczenia do nieodpłatnego wykorzystania).”Ziemia leżała odłogiem” tak zwyczajowo opisuje się ten stan faktyczny.

Nie udzielał Pan żadnych pełnomocnictw w związku z posiadanym udziałem w tej nieruchomości. Nie prowadził Pan żadnych działań marketingowych, zmierzających do sprzedaży nieruchomości. Nie dokonywał Pan samodzielnie żadnych działań mających na celu podniesienie wartości działki, nie doprowadzał Pan mediów, nie wytyczał dróg dojazdowych.

Według Wypisu z Rejestru Gruntów znak: (…) wydanego na prośbę współwłaścicieli przez Prezydenta Miasta (…) w dniu 5 lipca 2022 r. działka nr (…) ma powierzchnię 0,3846 ha, która w całości stanowi „inne tereny zabudowane (Bi) i tereny mieszkaniowe (B)”. Dla terenu położenia przedmiotowej nieruchomości brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Na imienny wniosek R.N. - współwłaściciela, Prezydent Miasta (…) ustalił sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy - wydał Decyzję Nr (…) z dnia 23 października 2023 r. dla inwestycji zamierzonej pod nazwą: „(…) ”. Na zlecenie współwłaściciela – R.N. został również przygotowany projekt budowlany oraz w dniu 28 lutego 2024 r. w Urzędzie Miejskim w (…) został złożony wniosek o wydanie pozwolenia na budowę.

Przedmiotowa działka gruntu o numerze (…) będzie przedmiotem zbycia na rzecz Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)”, która ma zamiar w przyszłości zrealizować inwestycję budowlaną polegającą na budowie dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych połączonych garażem podziemnym oraz dróg wewnętrznych na działce nr (…).

Nadmienić należy, że między innymi, wszyscy współwłaściciele są członkami założycielami spółdzielni mieszkaniowo-budowlanej, która nabędzie w przyszłości od nich udziały w tej nieruchomości.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Decyzję o sprzedaży udziału w nieruchomości w (…) o nr ewid. (…) na rzecz Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)” podjął Pan wyłącznie z przyczyn ekonomicznych.

Jak nadmienił Pan we wniosku opisując stan faktyczny, nabycie nieruchomości było wyłącznie związane z zaspokojeniem własnych potrzeb mieszkaniowych Pana rodziny. W przypadku samodzielnej budowy wraz z żoną ponosiłby Pan koszty budowy i angażował środki pieniężne oraz własny czas na jej wykonanie. W przypadku sprzedaży (wniesienia) przedmiotowego gruntu do Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)”, to Spółdzielnia zapewni budowę budynku mieszkalnego, w którym wraz z żoną ma Pan zamiar zamieszkać. Nie angażując środków i czasu wraz z żoną otrzyma Pan w zamian za prawo do działki gruntu umowny metraż mieszkania i w ten sposób nie ponosząc kosztów budowy zapewni Pan sobie prawo własności do lokalu mieszkalnego na własne potrzeby mieszkaniowe.

Nigdy wcześniej nie posiadał Pan prawa do gruntów i nigdy nie sprzedawał Pan nieruchomości. Posiada Pan jedynie małe mieszkanie, w którym obecnie Pan mieszka i nie zamierza go sprzedawać.

Nie posiada Pan innych nieruchomości zabudowanych, jak też niezabudowanych, które zamierzałby Pan sprzedać. Nie nabywał Pan nigdy nieruchomości w celu ich dalszej odsprzedaży.

Nie zamierza zawierać Pan umowy przedwstępnej sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości oznaczonej nr ewid. (…) ze Spółdzielnią Budowlano-Mieszkaniową „(…)”. Chciałby Pan, tuż po uzyskaniu wnioskowanej interpretacji, zbyć na rzecz wymienionej Spółdzielni swoje prawo do udziału w działce gruntu w zamian za mieszkanie. Nadmienia Pan, że nie udzielał dotąd i nie udzieli żadnych pełnomocnictw do jakichkolwiek działań w Pana imieniu dla Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)”. Zamierza Pan zbyć prawo do gruntu na jej rzecz.

Oświadcza Pan, że nie udzielił dotąd i nie zamierza udzielić żadnego pełnomocnictwa w związku z posiadanym udziałem prawa do działki gruntu nr ewid. (…) żadnemu innemu podmiotowi, ani żadnej osobie fizycznej w związku z planowaną transakcją zbycia udziału w przedmiotowej działce gruntu. Oświadcza Pan, że nie udzielił dotąd i nie planuje udzielić Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)” zgody na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane.

Pan R.N. występując o warunki zabudowy dla inwestycji pn. „(…)” działał wyłącznie we własnym imieniu. Pan R.N. jest bowiem współwłaścicielem udziału w ww. nieruchomości, dlatego wystąpił o warunki zabudowy dla przyszłej inwestycji wspólnej w swoim imieniu.

Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „(…)”, której jest Pan członkiem założycielem powstała w dniu wydania postanowienia o wpisie do KRS. Wpisana została do KRS 27 marca 2024 r. postanowieniem nr KRS: (…).

Pytanie

Czy w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), w wykonaniu opisanej transakcji przyszłej, Wnioskodawca będzie podatnikiem podatku od towarów i usług. Czy przyszłą sprzedaż omówionej nieruchomości, należy opodatkować podatkiem od towarów i usług, czy będzie to niepodlegające podatkowi VAT zbycie majątku w ramach zwykłego zarządu majątkiem osobistym?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana przyszła transakcja polegająca na zbyciu działki gruntu położonej w (…) oznaczonej numerem ewidencyjnym (…) w obrębie (…), nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie zbycia opisanej nieruchomości nie będzie Pan podatnikiem podatku od towarów i usług.

Do takiego wniosku prowadzi następująca analiza przepisów podatkowych:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o VAT ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wszyscy współwłaściciele przedmiotowej nieruchomości nabyli działkę o numerze ewid. (…) na własne cele mieszkaniowe z zamiarem wybudowania wspólnej nieruchomości. Wszyscy współwłaściciele nabyli po 1/3 części do wspólnego majątku prywatnego małżonków. Nieruchomość stanowiąca majątek osobisty współwłaścicieli, nie została nabyta w celu dalszej odsprzedaży, jak również samodzielnie współwłaściciele nie podjęli żadnych kroków zmierzających do przekształcenia statusu nabytych gruntów.

Nie dokonywał Pan profesjonalnych (właściwych dla przedsiębiorcy) kroków zmierzających do przekształcenia gruntów. Czynności, które zostały podjęte w celu nabycia nieruchomości były związane wyłącznie z prawem prywatnym.

Zamiar budowy dwóch budynków mieszkalnych połączonych garażem powstał później i zostanie zrealizowany przez podmiot działalności gospodarczej, który nabędzie od współwłaścicieli przedmiotową nieruchomość. W celu realizacji inwestycji współwłaściciele postanowili założyć spółdzielnię budowlano-mieszkaniową, która jako przedsiębiorca profesjonalny:

1.odkupi prawo do działki gruntu,

2.wybuduje dwa budynki wielorodzinne na rzecz członków spółdzielni.

Sądzi Pan, że przyszła transakcja zbycia działki gruntu nr (…) dokonana przez współwłaścicieli na rzecz Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej (…), nie przekracza zwykłego zarządu majątkiem prywatnym i nie podlega podatkowi VAT.

Do takiego wniosku prowadzi również analiza dotychczasowego orzecznictwa sądowego w podobnych stanach faktycznych sprawy. Wynika z niej, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej (w sposób ciągły i w celach zarobkowych), a tylko wyzbywa się majątku osobistego.

Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że osoba fizyczna lub inny podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, może być np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania planowanej sprzedaży działki gruntu nr (…) istotne jest, że współwłaściciele nie podjęli działań w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co mogłoby skutkować koniecznością uznania Ich za podmioty prowadzące w tym zakresie działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług. Sprzedaż działki gruntu nr (…) nastąpi w ramach wykonywania prawa własności - odpłatne zbycie mające charakter incydentalny.

Na poparcie swojego stanowiska przytacza Pan orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Co istotne - jak wskazał TSUE - dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia także fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest rolnikiem ryczałtowym. Według TSUE, sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.

Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - „w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112 zmienionej Dyrektywą 2006/138”. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów, angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361):

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 198 ustawy Kodeksu cywilnego:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

 Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Opodatkowaniu VAT podlega, na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży nieruchomości istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy w celu dokonania sprzedaży udziału w działce nr (…) podejmuje Pan aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r., w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w stosunku do sprzedaży udziału w działce nr (…) brak jest przesłanek pozwalających uznać Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.  

Z okoliczności sprawy wynika, że razem z żoną jest Pan współwłaścicielem 1/3 części działki gruntu nr (…). Planuje Pan zbycie przedmiotowej nieruchomości w 2024 r. na rzecz Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)”, która ma zamiar zrealizować na tej działce gruntu inwestycję budowlano-mieszkaniową. Nieruchomość została nabyta 7 września 2022 r., a akt notarialny podpisany został przez strony umowy sprzedaży; sprzedającą: J.B. oraz kupujących: R.N. i A.N., A.S. i J.S. oraz K.G. i M.G. Do aktu notarialnego współwłaściciele oświadczyli, że działkę kupują na cele prywatne po 1/3 dla każdej pary małżeńskiej. Działkę będącą przedmiotem zapytania współwłaściciele nabyli na cele prywatne do wspólnego wykorzystania na własne cele mieszkaniowe. Cena nabycia nie zawierała podatku od towarów i usług.

Ponadto z opisu sprawy wynika, że:

• prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług informatycznych i usług programowania i jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług;
• przedmiotowa działka nie była wykorzystywana przez Pana do działalności gospodarczej, jak również do działalności rolniczej, z przedmiotowej działki nie sprzedawał Pan płodów rolnych oraz nie dokonywał dostaw (sprzedaży) produktów rolniczych;
• działka nie była użytkowana w żaden możliwy sposób na potrzeby własne lub na potrzeby Pana działalności gospodarczej;
• nieruchomość nie była udostępniana osobom trzecim do wykorzystania na podstawie umów cywilnoprawnych takich jak umowa dzierżawy, najmu, użyczenia do nieodpłatnego wykorzystania;
•  nie prowadził Pan osobiście, ani przez pełnomocników żadnych działań marketingowych zmierzających do sprzedaży nieruchomości;
• nie dokonywał Pan samodzielnie, ani przez pełnomocników żadnych działań mających na celu podniesienie wartości działki, nie doprowadzał mediów, nie wytyczał dróg dojazdowych;
• na imienny wniosek jednego ze współwłaścicieli Prezydent Miasta wydał Decyzję z dnia 23 października 2023 r. dla inwestycji zamierzonej pod nazwą: „(…)”, na zlecenie współwłaścicieli został również przygotowany projekt budowlany oraz w dniu 28 lutego 2024 r. w Urzędzie Miejskim złożony został wniosek o wydanie pozwolenia na budowę;
• wszyscy współwłaściciele działki są członkami założycielami spółdzielni mieszkaniowo-budowlanej, która w przyszłości ma nabyć przedmiotową działkę gruntu nr (…), na której przyszły Nabywca planuje zrealizować zamierzoną inwestycję budowlano-mieszkaniową;
• nie zamierza Pan zawierać umowy przedwstępnej sprzedaży udziału w prawie własności działki nr (…) ze Spółdzielnią Budowlano-Mieszkaniową „(…)”;
• nie udzielał Pan i nie udzieli żadnych pełnomocnictw do jakichkolwiek działań w Pana imieniu dla Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)”, jak i innych osób;
• nie udzielił i nie planuje Pan udzielić Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)” zgody na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane;
• nie posiadał Pan prawa do gruntów i nigdy nie sprzedawał nieruchomości, posiada Pan mieszkanie, w którym obecnie mieszka i nie zamierza Pan go sprzedawać;
• nie posiada Pan innych nieruchomości zabudowanych, jak też niezabudowanych, które zamierzałby Pan sprzedać.

Zgodnie z Pana wskazaniem nabycie udziału w działce nr (…) było wyłącznie związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych Pana rodziny. W przypadku samodzielnej budowy wraz z żoną ponosiłby Pan koszty budowy i angażował środki pieniężne oraz własny czas na jej wykonanie. W przypadku sprzedaży (wniesienia) przedmiotowego gruntu do Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „(…)”, to Spółdzielnia zapewni budowę budynku mieszkalnego, w którym wraz z żoną ma Pan zamiar zamieszkać. Nie angażując środków pieniężnych wraz z żoną otrzyma Pan w zamian za prawo do działki gruntu umowny metraż mieszkania i w ten sposób nie ponosząc kosztów budowy zapewni Pan sobie prawo własności do lokalu mieszkalnego na własne potrzeby mieszkaniowe.

Pan R.N. występując o warunki zabudowy dla inwestycji pn. „(…)” działał wyłącznie we własnym imieniu. Pan R.N. jest bowiem współwłaścicielem udziału w ww. nieruchomości dlatego, wystąpił o warunki zabudowy dla przyszłej inwestycji wspólnej w swoim imieniu.

Wobec powyższego należy uznać, że w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy sprzedaż udziału w działce nr (…) nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności w przedmiocie zbycia tej nieruchomości, która to aktywność byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności).

W przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży udziału w działce nr (…) wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Z tytułu transakcji sprzedaży udziału w działce nr (…) będzie korzystał Pan z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania. Skala zaangażowania Pana, w odniesieniu do sprzedaży udziału w działce nr (…), nie wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W analizowanej sprawie brak jest przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności w przedmiocie planowanej sprzedaży ww. nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Posiadany udział w Nieruchomości nie wykorzystywał Pan do jakiejkolwiek działalności gospodarczej, nie dzierżawił jej, nie wynajmował ani nie użyczał. Nie udzielił Pan  Nabywcy prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane. Ponadto, to współwłaściciel a nie Pan wystąpił o decyzję dla inwestycji pod nazwą: „(…)”, wystąpił o przygotowanie projektu budowlanego oraz złożył wniosek o wydanie pozwolenia na budowę, którą będzie realizowała Spółdzielnia po nabyciu działki. Jak wcześniej wskazałem uznanie danej aktywności za profesjonalną – handlową musi charakteryzować ciąg podejmowanych działań, a nie stwierdzenie jedynie wystąpienia pojedynczych z nich. Z takim ciągiem podejmowanych działań nie mamy jednak do czynienia w świetle opisanych czynności, jakie podjął Pan w stosunku do sprzedawanego udziału w gruncie.

W konsekwencji, dokonując sprzedaży udziału w działce nr (…) nie będzie działał Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym sprzedaż udziału w ww. działce nie będzie czynnością objętą dyspozycją art. 5 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana, a nie wywiera skutku prawnego dla Pana małżonki oraz pozostałych współwłaścicieli nieruchomości.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).