Możliwość rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci w sytuacji, gdy w trakcie roku urodziło się dziecko z drugiego związku.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Uzupełniła go Pani – na wezwanie organu – 28 maja 2024 r. oraz 5 czerwca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Od grudnia 2021 r. jest Pani rozwódką i samotnie wychowuje Pani (...) letniego syna. Podczas rozliczania zeznania za 2022 r. skorzystała Pani z „ulgi” dla osób samotnie wychowujących dzieci. Syn nie ma kontaktu z ojcem, nie widuje się z nim.

Były mąż nie płaci alimentów (alimenty w egzekucji komorniczej bez wpłat).

Wyłączną opiekę nad synem sprawowała i nadal sprawuje tylko Pani. Syn mieszkał i nadal mieszka tylko z Panią. Dodatki takie jak 800+ pobierała i pobiera tylko Pani.

We wrześniu 2023 r. urodziła Pani córkę. Ojciec córki nie jest ojcem Pani syna. Z ojcem córki nie prowadzi Pani wspólnego gospodarstwa, nie pozostaje z nim Pani w małżeństwie.

Ojciec Pani córki pomaga Pani w jej wychowaniu, natomiast nie łoży (na utrzymanie) i nie pomaga Pani przy wychowaniu Pani syna.

W 2023 r. podlegała Pani na terytorium RP nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W ww. okresie uzyskiwała Pani dochód opodatkowany według skali podatkowej – dochód z umowy o pracę.

Przez cały 2023 r. nie pozostawała Pani w związku małżeńskim. Jest Pani rozwódką i samotnie wychowywała i nadal wychowuje Pani syna i sprawuje nad nim opiekę.

W 2023 r. ani wobec Pani, ani wobec Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłu komplementarnego.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Rozwód uprawomocnił się (...) 2021 r.

W 2023 r. w stosunku do Pani ani Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Pytanie

Czy nadal może Pani rozliczyć się korzystając z „ulgi” dla osób samotnie wychowujących dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani oceny może Pani skorzystać z ulgi jako matka samotnie wychowująca dziecko w związku z wychowywaniem starszego syna, gdyż tylko Pani łoży na jego utrzymanie. Ojciec drugiego dziecka w żaden sposób nie pomaga Pani, ani nie łoży na (utrzymanie) nie swojego syna.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jestprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

–podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2023 r. poz. 810 i 1565).

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

–w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z zacytowanych przepisów wynika zatem, że aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy posiadać ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko/dzieci.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 lutego 2022 r. sygn. akt II FSK 1513/19, w uzasadnieniu którego stwierdził: przez wychowywanie dziecka rozumie się kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest więc samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym, gdyż nie przysługuje ona wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Równie istotne jest więc samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Co istotne, osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik).

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby warunek do skorzystania z omawianej preferencji podatkowej zaistniały w ciągu roku, a nie trwał przez cały czas.

Należy również podkreślić, że zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje przynajmniej jedno dziecko nie może być uznana za osobę samotnie wychowująca dziecko.

Osoba samotnie wychowująca jedno dziecko traci więc status osoby samotnie wychowującej dziecko w rozumieniu omawianej ustawy jednak dopiero z chwilą narodzin drugiego dziecka, które wychowuje wspólnie z drugim rodzicem. Jeżeli zatem została spełniona przesłanka posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko choćby przez część roku – osoba taka nie traci prawa do rozliczenia się za ten rok w sposób preferencyjny.

Z opisu sprawy w szczególności wynika, że od grudnia 2021 r. jest Pani osobą rozwiedzioną i samotnie wychowuje Pani (...) letniego syna. Rozwód uprawomocnił się (...) 2021 r. Syn nie ma kontaktu z ojcem, nie widuje się z nim.

Były mąż nie płaci alimentów (alimenty w egzekucji komorniczej bez wpłat).

Wyłączną opiekę nad synem sprawowała i nadal sprawuje tylko Pani. Syn mieszkał i nadal mieszka tylko z Panią. Dodatki takie jak 800+ pobierała i pobiera tylko Pani.

We wrześniu 2023 r. urodziła Pani córkę. Ojciec córki nie jest ojcem Pani syna. Z ojcem córki nie prowadzi Pani wspólnego gospodarstwa, nie pozostaje z nim Pani w małżeństwie. Ojciec Pani córki pomaga Pani w jej wychowaniu, natomiast nie łoży (na utrzymanie) i nie pomaga przy wychowaniu Pani syna.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że za 2023 r. przysługuje Pani prawo rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, gdyż w roku tym była Pani osobą rozwiedzioną i tylko Pani wychowywała (...) letniego syna oraz do września 2023 r. nie wychowywała Pani również innego dziecka wspólnie z drugim rodzicem, a ponadto ani w stosunku do Pani, ani w stosunku do Pani dzieci w 2023 r, nie znajduje zastosowania wyłączenie wynikające z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła oraz i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.