Wyrok SN z dnia 19 października 2006 r., sygn. III UK 93/06

Agent ubezpieczeniowy, prowadzący na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń, działalność gospodarczą polegającą na po­średnictwie ubezpieczeniowym, podlega ubezpieczeniu społecznemu na pod­stawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubez­pieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) a nie na podstawie jej art. 6 ust. 1 pkt 4.

Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Józef Iwulski, Andrzej Wróbel (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 paź­dziernika 2006 r. sprawy z odwołania Kazimierza F. i Anny F. od decyzji Kasy Rolni­czego Ubezpieczenia Społecznego-Oddziału Regionalnego w L. o ustalenie podle­gania ubezpieczeniu społecznemu rolników, na skutek skargi kasacyjnej ubezpie­czonych od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 12 kwietnia 2006 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Lu­blinie do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasa­cyjnego.

Uzasadnienie

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w L. (organ rentowy) decyzją z dnia 16 czerwca 2004 r. stwierdziła ustanie ubezpieczenia społecznego rolników Anny F. i Kazimierza F. (wnioskodawcy) od dnia 1 lipca 2004 r., ponieważ wykony­wanie wolnego zawodu nie uprawnia do podlegania nadal społecznemu ubezpiecze­niu rolników, gdyż należy w tym przypadku stosować w pierwszej kolejności przepisy art. 6 pkt 1 oraz art. 8 pkt 6 w związku z art. 52 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu spo­łecznym rolników.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie wyrokiem z dnia 17 marca 2005 r. [...] oddalił odwołanie wnioskodawców od powyższej decyzji organu rentowego. Sąd ustalił, że Kazimierz F. jest od 1999 r. właścicielem gospo­darstwa rolnego. Organ rentowy decyzją z dnia 14 czerwca 2000 r. stwierdził podle­ganie Kazimierza F. ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie od dnia 15 maja 2000 r. w związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej oraz prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Od dnia 2 czerwca 2001 r. podjął on działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego; zaświadcze­nie o działalności gospodarczej przedstawił pozwanej w dniu 2 czerwca 2004 r. Działalność tę prowadził do dnia 21 stycznia 2005 r. jako broker na podstawie ze­zwolenia Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń z dnia 3 listopada 1999 r. oraz wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Działalność ta po dniu 21 stycznia 2005 r. została zlikwidowana i wykreślona z ewidencji działalności gospodarczej. Istota jego działalności polegała na tym, że opracowywał oferty ubezpieczeń dla swoich klientów, bądź już obsługiwanych lub prowadził akwizycję w celu pozyskania nowych. Pośrednicząc w zawieraniu umów reprezentował klienta a nie zakład ubez­pieczeń, tzn. reprezentował klienta, jeżeli miał pełnomocnictwo bądź załatwiał wszystkie formalności związane z umową ubezpieczenia, przygotowując dokumenty, a klient podpisywał wnioski i polisy osobiście. Opłatę w formie prowizji za wykonane czynności pobierał z zakładu ubezpieczeń. Łączyła go umowa kurażowa z I.P., z któ­rej wynikał sposób rozliczania się z ubezpieczycielem z zawartych umów i sposób wypłacania prowizji. Natomiast Anna F. objęta została ubezpieczeniem społecznym rolników w pełnym zakresie od dnia 7 lipca 2001 r. decyzją z dnia 26 września 2001 r. Anna F. z dniem 2 października 2002 r. rozpoczęła działalność gospodarczą, której przedmiotem było pośrednictwo ubezpieczeniowe, o czym powiadomiła organ rento­wy składając oświadczenie o wyborze ubezpieczenia społecznego rolników. Wnio­skodawczyni nadal prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną za zasadach ogólnych, na podstawie zezwolenia Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń z 28 października 1996 r. na wykonywanie czynności agenta ubezpieczeniowego i wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Jest agentem ubezpieczeniowym związanym z firmą C. na podstawie umowy agencyjnej. Umowa agencyjna reguluje wzajemny stosunek pomiędzy nią a ubezpieczycielem i zasady wynagradzania. Istota jej działalności polega na zawieraniu umów ubezpieczeniowych w imieniu za­kładu ubezpieczeń, za co z tego zakładu otrzymuje prowizję. Obydwoje wnioskodaw­cy od października 2004 r. zgłosili się do ubezpieczenia społecznego w ZUS.