Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
Dla podatnika, który dąży do optymalizacji wysokości zobowiązań podatkowych, bardzo istotne znaczenie mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dotyczą one każdego przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą. Postanowienia w nich zawarte znajdują zastosowanie przede wszystkim w zakresie optymalizacji podatku od dywidend, odsetek, należności licencyjnych oraz w przypadku sprzedaży praw majątkowych.
W ramach opodatkowania obowiązuje światowa zasada, zgodnie z którą przychody powinny być opodatkowane w kraju siedziby przedsiębiorstwa. Przeciwna do niej jest zasada źródła, zgodnie z którą przychód ma być opodatkowany w kraju, w którym został uzyskany. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania określają, w jakich przypadkach opodatkowanie leży po stronie danego kraju. Głównym celem tych umów jest wyeliminowanie międzynarodowego podwójnego opodatkowania. Określając rodzaje dochodu, zysku lub majątku, ustalając zasady podziału (rozdziału ich) między umawiającymi się państwami oraz ustalając zasady postępowania między organami podatkowymi państw - obejmujące wymianę informacji i procedurę polubownego postępowania - konwencje te ustalają metody unikania podwójnego podatkowania (metodę wyłączenia albo metodę zaliczenia). Ponadto ich celem jest stwarzanie bezpieczeństwa prawnego na rzecz umawiających się państw, jak również podatników, oraz zapewnienie jednolitego i właściwego stosowania ustawodawstwa podatkowego w umawiających się państwach.
1. Kogo obowiązują umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zgodnie z Modelową Konwencją OECD, należy stosować do osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym lub obu państwach-stronach umowy. Określenie "osoba" należy rozumieć szeroko. Obejmuje ono osoby fizyczne, spółki oraz każde inne zrzeszenie osób. Z kolei pojęcie "spółka" obejmuje osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne, które dla celów podatkowych należy traktować jako osobę prawną.