Czy księgowa może zapłacić wynagrodzenie za zlecenie poniżej stawki minimalnej
PROBLEM
Jakiś czas temu postanowiłam rozszerzyć działalność swojego biura rachunkowego i zaczęłam poszukiwać osób współpracujących. Działaliśmy na podstawie umowy zlecenia, przyjmując minimalną stawkę godzinową. Po podwyżce minimalnych stawek w 2024 r. osiągany zysk już mnie nie zawsze satysfakcjonuje. W 2025 r. płacąc zawsze co najmniej wynagrodzenie minimalne, nie opłacałoby mi się zatrudniać niektórych osób, bo generowany przez nich zysk byłby zbyt mały w stosunku do stresu, którego doznaję, i odpowiedzialności, jaką ponoszę. Współpracownicy są bardzo różni. Chciałabym zastosować bardziej motywacyjny sposób wynagradzania i uniezależnić go od czasu pracy, żeby współpracownikom nie zależało na tym, aby jak najwięcej spędzić czasu nad zadaniem, lecz aby sprawnie je wykonać. Taki sposób wynagradzania premiowałby osoby dobrze pracujące. Nie mam najmniejszego problemu, aby wypłacić o wiele wyższe wynagrodzenie niż minimalne, ale tylko tym, którzy sprawnie pracują i generują dla mnie odpowiedni zysk.
Chciałabym płacić procentowo od przychodu klienta, bez względu na czas pracy potrzebny na wykonanie określonego zadania. Praca mogłaby być wykonywana gdziekolwiek i kiedykolwiek, ale tak, aby ostatecznie podać klientowi podatki do zapłaty w terminie. Taka osoba sama wcześniej decydowałaby, ile firm chce obsłużyć. Mogłaby współpracować z jakimikolwiek innymi biurami rachunkowymi – nie interesowałoby mnie to w ogóle. Dodatkowo nadmienię, że żadna z tych osób nie byłaby zatrudniona w moim biurze na podstawie umowy o pracę. Nikt nie wydawałby tym osobom poleceń dotyczących tego, jak mają wykonać swoją pracę i one też takich poleceń nie wydawałyby nikomu ode mnie z biura. Pracowałyby absolutnie same i samodzielnie, a ja nie ingerowałabym w ich pracę. Formą prawną współpracy byłaby umowa zlecenia. Ewentualnie zastanawiam się, czy nie zrobić tego w formie wypłaty jakiegoś stałego ryczałtu za gotowość plus prowizja. Czy dobrze myślę, że w takiej sytuacji nie musiałabym przejmować się przepisami o wynagrodzeniu minimalnym za godzinę? Naszły mnie wątpliwości, bo słyszałam, że stawkę minimalną trzeba nawet zapłacić komuś współpracującemu w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej?
RADA
Wskazany przez autorkę pytania sposób wynagradzania zleceniobiorców może spełnić warunki, które pozwalają na wypłatę wynagrodzenia w stawce niższej niż wynagrodzenie minimalne, pod warunkiem, że zleceniobiorcom będzie wypłacane wynagrodzenie wyłącznie prowizyjne. Szczegóły – w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Warunki, które pozwalają na uniezależnienie wynagrodzenia za zlecenia od stawki minimalnej
Przepisy prawa nakładają generalnie dwa warunki, które muszą zostać spełnione, aby w danej umowie zlecenia można było wprowadzić zapisy dopuszczające wypłatę wynagrodzenia poniżej minimalnej stawki godzinowej. Pierwszy z nich stanowi, że o miejscu i czasie wykonania zlecenia decyduje przyjmujący zlecenie. Natomiast drugi wymaga, aby zleceniobiorcy przysługiwało wynagrodzenie wyłącznie prowizyjne.
Przez wynagrodzenie prowizyjne należy przy tym rozumieć wynagrodzenie uzależnione od wyników:
1) uzyskanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi w ramach wykonania zlecenia lub świadczenia usług lub
2) działalności przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, na rzecz których jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi
– takich jak liczba zawartych umów, wartość zawartych umów, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności.
Niewątpliwie prowizją jest ustalenie wynagrodzenia procentowo od wysokości faktury (czy przychodu) od klienta księgowanego przez zleceniobiorcę. Jednak autorka pytania nie powinna wypłacać stałego ryczałtu za gotowość, ponieważ wynagrodzenie nie będzie miało charakteru wyłącznie prowizyjnego i w takiej sytuacji miałyby zastosowanie przepisy o minimalnej stawce godzinowej.
Kwestia decyzyjności o miejscu i czasie wykonania zlecenia
Wymaga zwrócenia uwagi, że do realizacji tego warunku nie wystarczy sam zapis umowy, który stanowi, że o miejscu i czasie wykonania zlecenia decyduje zleceniobiorca. Konieczne jest, aby rzeczywiście w taki sposób umowa była wykonywana. Gdyby zatem wbrew jej zapisom zleceniodawca faktycznie wydawał polecenia co do czasu i miejsca wykonania umowy, to należy stosować przepisy o wynagrodzeniu minimalnym.
Minimalna stawka godzinowa w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej
Minimalna stawka godzinowa w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest regułą, a może być rozpatrywana tylko w przypadku osób niezatrudniających pracowników lub niezawierających umów ze zleceniobiorcami.
art. 1 pkt 1b, art. 8a, art. 8d ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1773
Marcin Szabłowski
adwokat
POTRZEBUJESZ POMOCY?