Wezwania w postępowaniu administracyjnym to nie tylko formalność

Organ administracji publicznej, a więc także samorządu terytorialnego, by rozstrzygnąć sprawę, sam ustala jej stan faktyczny na podstawie własnej aktywności. Może w tym celu sięgnąć po odpowiednie instrumenty

osobiste stawiennictwo

Najobszerniejsza regulacja dotycząca wezwań na gruncie ustawy z 14 czerwca 1960 r. ‒ Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 735; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2052; dalej: k.p.a.) dotyczy wezwania osób do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań - o ile jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonania czynności urzędowych. Zgodnie z art. 50 k.p.a. organ administracji publicznej:

1) może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika, na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 25 października 2006 r., sygn. akt III SA/Po 144/06):

2) powinien dołożyć starań, aby zadośćuczynienie wezwaniu nie było uciążliwe;

3) w przypadku gdy stan osoby, np. związany z chorobą, uniemożliwia osobiste stawiennictwo w urzędzie, przyjąć wyjaśnienie albo przesłuchać ją w miejscu jej pobytu.

Zasadniczo więc wezwanie związane jest z obowiązkiem stawiennictwa osoby w siedzibie organu bądź miejscu przez organ wskazanym (np. miejsce oględzin). Musi to być jednak uzasadnione okolicznościami sprawy i w jak najmniejszym stopniu obciążać osobę wezwaną. Dlatego zgodnie z art. 51 k.p.a. osoba wezwana ma obowiązek stawienia się tylko w urzędzie gminy lub miasta, w którym zamieszkuje, najdalej w sąsiedniej jednostce samorządu terytorialnego. Jeśli jest konieczność przesłuchania osoby wezwanej zamieszkałej w większej odległości od siedziby organu, niż wskazano w przepisach wyżej, wiąże się to z koniecznością skorzystania przez organ z pomocy prawnej. Wówczas organ prowadzący postępowanie zwraca się do innego organu publicznego - właściwego miejscowo - o wezwanie osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie lub mieście do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności, związanych z toczącym się postępowaniem (art. 52 zd. 1 k.p.a.).