Niewyznaczenie osoby sprawującej zastępstwo za dyrektora przedszkola

Nieprawidłowość

W statucie przedszkola samorządowego nie zostało przewidziane utworzenie stanowiska wicedyrektora. W tej sytuacji organ prowadzący powinien wyznaczyć osobę, która będzie zastępować dyrektora przedszkola w czasie jego nieobecności. Jednak nie wywiązał się z tego obowiązku.

Prawidłowe postępowanie

Zasady funkcjonowania przedszkoli samorządowych określa art. 2 pkt 1 ustawy – Prawo oświatowe (dalej: u.p.o.). W kwestiach organizacyjnych ustawa stanowi ona, że przedszkolem kieruje dyrektor. Utworzenie stanowiska wicedyrektora jest fakultatywne (art. 101 ust. 2 i 3 u.p.o.).

Stanowisko wicedyrektora można utworzyć w przedszkolu:

• liczącym co najmniej 6 oddziałów,

• posiadającym oddziały zlokalizowane w różnych miejscach,

• w którym co najmniej 2 oddziały pracują dłużej niż 10 godzin dziennie.

Poza tym stanowisko wicedyrektora można utworzyć także wtedy, gdy potrzebę taką widzi dyrektor przedszkola i otrzyma na to zgodę organu prowadzącego.

Jednak ze względu na to, że zgodnie z art. 68 ust. 1 i 5 u.p.o., do dyrektora przedszkola należy wykonywanie kluczowych obowiązków (w tym. m.in. jego reprezentowanie w obrocie cywilnoprawnym czy w zakresie gospodarki finansowej), jednostka ta nie może działać, jeśli dyrektor jest nieobecny, a jednostka nie zatrudnia wicedyrektora. Dlatego art. 68 ust. 9 u.p.o. nakłada na organ prowadzący przedszkole, w którym nie utworzono stanowiska wicedyrektora – wyznaczenia nauczyciela tego przedszkola, który ma zastępować dyrektora w czasie jego nieobecności. W przepisie tym mowa jest co prawda o szkole, ale zgodnie z art. 4 pkt 1 u.p.o., ilekroć w ustawie tej jest mowa o szkole – bez bliższego oznaczenia – należy przez to również rozumieć przedszkole. Obowiązek organu prowadzącego w zakresie wyznaczenia nauczyciela zobowiązanego do pełnienia zastępstwa za dyrektora należy do organu wykonawczego JST (wójta, burmistrza, prezydenta miasta). Rozstrzyga o tym art. 29 ust. 1 pkt 2 u.p.o., który dzieli obowiązki organu prowadzącego przedszkole między organy stanowiące i wykonawcze JST.

Ogólnie obowiązujące przepisy nie wskazują, na jakich zasadach należy wyznaczać osobę zastępującą dyrektora. Organ prowadzący może zastępstwa zorganizować w ten sposób, że:

• wskaże jednego nauczyciela, który będzie zastępował dyrektora w czasie każdej jego nieobecności,

• wyznaczać każdorazowo nauczyciela upoważnionego do zastępowania dyrektora w czasie jednej konkretnej nieobecności.

Oba rozwiązania mają swoje wady i zalety. 

Biorąc pod uwagę te przykładowe wady i zalety, najlepsze wydaje się rozwiązanie, gdzie wyznaczany jest jeden stały nauczyciel zastępujący dyrektora oraz jeden nauczyciel, który będzie zastępował dyrektora w czasie jednoczesnej nieobecności dyrektora i nauczyciela wyznaczonego jako „pierwszy zastępca”. Można też wyznaczyć na stałe jednego zastępcę, a w razie jednoczesnej nieobecności dyrektora i nauczyciela zastępującego go, wyznaczać ad hoc zastępstwo. Niezależnie od przyjętego rozwiązania, trzeba na bieżąco dbać o to, aby w przedszkolu było co najmniej dwóch nauczycieli mających odpowiednie przygotowanie teoretyczne i praktyczne do zastąpienia dyrektora w czasie nieobecności.

Izabela Motowilczuk