Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 25 października 2023 r., sygn. II SA/Gd 532/23

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie: Przewodniczący Sędzia WSA Diana Trzcińska (spr.) Sędziowie: Sędzia Dariusz Kurkiewicz Asesor WSA Wojciech Wycichowski po rozpoznaniu w dniu 25 października 2023 r. w Gdańsku w postępowaniu uproszczonym na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi E. T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 12 kwietnia 2023 r., nr SKO Gd/6051/22 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.

Uzasadnienie

E. T., reprezentowana przez adwokata, wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z 12 kwietnia 2023 r. w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.

Skargę wniesiono w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Decyzją z 2 maja 2022 r. organ I instancji odmówił skarżącej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką sprawowaną nad niepełnosprawnym synem, M. T.

Po rozpoznaniu wniesionego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku uchyliło skarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Decyzją z 12 października 2022 r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gardei, działając z upoważnienia Wójta Gminy Gardeja, ponownie odmówił skarżącej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką sprawowaną nad niepełnosprawnym synem. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że w niniejszym przypadku nie została spełniona przesłanka z art. 17 ust. 1b u.ś.r., gdyż niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała po 20 roku życia, nadto w ocenie organu I instancji zakres opieki nie wyklucza możliwości podjęcia zatrudnienia.

Po rozpoznaniu wniesionego odwołania, skarżoną decyzją z 12 kwietnia 2023 r. Kolegium utrzymało w mocy tak wydaną decyzję. W uzasadnieniu Kolegium wskazało, że brak jest podstaw do odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z uwagi na przesłanki z art. 17 ust. 1b u.ś.r., tj. z uwagi na wiek, w którym powstała niepełnosprawność M. T. Zdaniem Kolegium, organ I instancji błędnie przyjął, że istnieje negatywna przesłanka do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, określona w art. 17 ust. 1b u.ś.r. Natomiast Kolegium podzieliło ocenę organu I instancji co do braku spełnienia przesłanki z art. 17 ust. 1 u.ś.r., gdyż brak jest podstaw do przyjęcia, że to zakres opieki udzielanej synowi, stanowi przeszkodę do podjęcia przez skarżącą zatrudnienia, chociażby w niepełnym wymiarze czasu. Kolegium wskazało, że syn skarżącej, pomimo posiadania znacznego stopnia niepełnosprawności jest osobą sprawną ruchowo i samodzielną. Porusza się samodzielnie, nie jest osobą leżącą, nie wymaga karmienie, pojenia. Natomiast rodzaj i zakres wykonywanych czynności w związku z opieką nad synem, tj. przygotowywanie i podawanie posiłków, lekarstw, umawianie i asysta przy wizytach lekarskich, prowadzenie gospodarstwa domowego - nie zajmują całego dnia, czynności te bowiem mogą być wykonane w godzinach porannych i wieczornych, przed pójściem do pracy i po powrocie z niej. W uzasadnieniu podkreślono, że skarżąca nie wykonuje przy synu czynności pielęgnacyjnych ściśle związanych z jego osobą, wymagających ciągłej obecności i pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, gdyż M. T. nie jest osobą leżącą, nie wymaga szczególnej pielęgnacji, tak jak osoba która nie jest w stanie wykonać samodzielnie żadnych czynności (nie wymaga np. karmienia, pojenia, cewnikowania, ciągłego pampersowania, itp.) Zatem wskazane przez skarżącą czynności, choć mogą powodować pewne utrudnienie i konieczność właściwej organizacji dnia, jednakże nie uniemożliwiają podjęcia zatrudnienia. Tym bardziej w sytuacji, gdy syn, jak oświadczył pracownikowi socjalnemu GOPS, jest samodzielny, zdolny do samoobsługi, jest w stanie sam zgłosić się na badania, przygotować posiłki, posprzątać mieszkanie, umyć się i ubrać. Z powyższego wynika, że syn skarżącej nie wymaga stałej obecności matki. Zdaniem Kolegium za czynności związane z opieką nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym osobą, nie można uznać czynności wykonywanych przez skarżącą na co dzień, związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, które i tak muszą być wykonywane bez względu na to, czy w rodzinie jest osoba niepełnosprawna wymagająca stałej opieki. Zatem prowadzenie przez skarżącą gospodarstwa domowego nie stanowi w istocie czynności opiekuńczych warunkujących przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Fakt, iż w treści orzeczenia o niepełnosprawności wskazano, że syn skarżącej jest trwale niezdolny do samodzielnej egzystencji nie przesądza automatycznie, że zakres sprawowanej opieki lub pomocy wyklucza możliwość podjęcia zatrudnienia. Orzeczenie o niepełnosprawności jest niewątpliwie dokumentem wymaganym dla stwierdzenia istnienia niepełnosprawności. Natomiast ustalając zakres rzeczywiście sprawowanej opieki organ dokonuje ustaleń na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego, zarówno dokumentu w postaci orzeczenia o niepełnosprawności jak i innych zgromadzonych w sprawie dowodów. Mając na uwadze materiał dowodowy sprawy, Kolegium stwierdziło, że w sprawie nie zachodzi związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy niepodejmowaniem przez stronę zatrudnienia, a sprawowaniem przez nią opieki nad synem, co zostało wyżej wykazane. W ocenie Kolegium przy należytej organizacji dnia skarżąca mogłaby podjąć zatrudnienie, choćby w niepełnym wymiarze czasu, gdyż zakres opieki oraz stan zdrowia syna nie wymusza na skarżącej niepodejmowanie pracy zarobkowej. Opis wykonywanych czynności nie wskazuje, aby istniała konieczność niepodejmowania zatrudnienia.