Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 19 września 2023 r., sygn. II SA/Bd 491/23

Ulgi podatkowe

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Tomasz Wójcik Sędziowie: sędzia WSA Urszula Wiśniewska asesor WSA Joanna Ziołek (spr.) Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Krenz-Winiecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2023r. sprawy ze skargi Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Toruniu z dnia 1 marca 2023 r. nr SKO-62-7/22 w przedmiocie umorzenia opłaty rocznej za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 15 lipca 2022r. nr RW-I-O.312.8.2022.

Uzasadnienie

Decyzją z [...] kwietnia 2019 r. Starosta [...] zezwolił związkowi wyznaniowemu Ś. P. Komitet Oddziału w N. (dalej: "Skarżący" lub w skrócie "Związek") na wyłączenie z produkcji rolniczej użytków rolnych podlegających szczególnej ochronie grunty orne klasy RIIIa pochodzenia mineralnego o powierzchni 0,0604 ha na działce nr [...] położonej w obrębie ewidencyjnym [...] miasta K. P., w związku z projektowaną inwestycją polegającą na budowie budynku zboru [...] typu M wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną. Na mocy decyzji z [...] września 2021 r. Związek został zobowiązany do uiszczenia opłaty rocznej w kwocie [...]zł przez okres 10 lat, począwszy od 2021 r.

Decyzją z [...] lipca 2022 r. Marszałek Województwa [...] na podstawie art. 12 ust. 16 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1326 ze zm., w skrócie "u.g.r.l.") odmówił umorzenia opłaty rocznej za 2022 r. w kwocie [...]zł. Wniosek o umorzenie ww. opłaty rocznej złożył Burmistrz K. P., przy czym do tego organu Związek zwrócił się pismem z dnia [...] czerwca 2022 r. z prośbą o wystąpienie do Marszałka Województwa ze stosownym wnioskiem.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji podał, że materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia w sprawie z wniosku wniesionego przez Burmistrza K. P., formułuje przepis art. 12 ust. 16 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Na podstawie tego przepisu załatwienie sprawy umorzenia należności i opłat rocznych uwarunkowane jest spełnieniem łącznie czterech przesłanek, tj. 1. wniosek o umorzenie musi być złożony przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, 2. przedmiotem wniosku jest inwestycja o charakterze użyteczności publicznej z zakresu oświaty i wychowania, kultury, kultu religijnego oraz ochrony zdrowia i opieki społecznej, jeżeli inwestycja ta służy zaspokojeniu potrzeb lokalnej społeczności oraz służy powiększeniu lub założeniu cmentarza, 3. obszar gruntu podlegający wyłączeniu nie przekracza 1 ha, 4. nie ma możliwości zrealizowania inwestycji na gruncie nieobjętym ochroną. Dokonując oceny organ I instancji stwierdził, że z podanych przez wnioskodawcę informacji wynika, że wniosek Burmistrza K. P. wpisuje się w katalog przesłanek zawartych w art. 12 ust. 16 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1326 ze zm.; dalej: "u.o.g.r.l."). Organ I instancji stwierdził jednak, że spełnienie przesłanek ustawowych nie jest tożsame z koniecznością zastosowania ulgi przez Marszałka Województwa. Organ wskazał, że wniosek Burmistrza oraz załączony do niego wniosek Związku pozbawione są argumentów, których waga i znaczenie dla sprawy pozwoliłyby na faktyczną ocenę sytuacji dłużnika oraz wykazanie znaczenia przedsięwzięcia dla lokalnej społeczności. Do wniosku nie załączono dokumentów, z których wynikałoby, iż dłużnik nie ma możliwości dokonania zapłaty opłaty rocznej, tymczasem ciężar dowodu w tej sprawie leży po stronie zobowiązanego. Organ I instancji przypominał, że naczelnym celem ustawy jest ochrona gleb klas wysokich przed nieodwracalnymi skutkami zmiany użytkowania. W przedmiotowej sprawie nadrzędnym jest interes publiczny z zakresu ochrony środowiska, w dalszej kolejności należy brać pod uwagę kwestie gospodarcze i podatkowe. Strona samą decyzją o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej, uzyskała korzyść w postaci możliwości inwestowania na terenach chronionych przepisami przedmiotowej ustawy, a opłata naliczona z tego tytułu, ma w ramach sprawiedliwości społecznej i zrównoważonego rozwoju, zrekompensować społeczeństwu bezpowrotną stratę dla środowiska wynikającą ze zmiany użytkowania tegoż terenu. Tereny wyłączone z produkcji rolnej bądź leśnej trwale tracą swój pierwotny charakter, co więcej decyzja ma też wpływ na krajobraz, a nierzadko na wartość nieruchomości znajdujących się w pobliżu. Opłaty naliczane w myśl przepisów u.o.g.r.l. zgodnie z art. 22 c ust. 3 tejże ustawy, przeznaczane są na szeroko rozumiane działania z zakresu ochrony i rekultywacji gruntów rolnych, w tym na tak ważkie społecznie sprawy jakimi są przeciwdziałanie erozji gleb i ruchom masowym ziemi, budowa i renowacja zbiorników wodnych służących małej retencji oraz budowa i modernizacja dróg dojazdowych do gruntów rolnych. Organ I instancji podkreślił, że umorzenie opłaty stanowi wyjątek od zasady płacenia podatków.