Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 26 lipca 2023 r., sygn. II SA/Bd 495/23

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jarosław Wichrowski Sędziowie Sędzia WSA Leszek Tyliński Sędzia WSA Joanna Brzezińska (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 26 lipca 2023 r. sprawy ze skargi W. T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lutego 2023 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z 30 listopada 2022 r. (znak GOPS-5241/000438/2022), Wójt Gminy Raciążek odmówił W. T. (skarżącej) przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną - matką A. N.. Jako powód odmowy organ wskazał brak ziszczenia się przesłanki z art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r., o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2022 r., poz. 615 - dalej "u.ś.r."), ponieważ niepełnosprawność matki skarżącej – zgodnie z orzeczeniem lekarskim – nie powstała w którymś z okresów wskazanych w tym przepisie. Organ I instancji stwierdził nadto, że zakres opieki wykonywanej nad niepełnosprawną przez jej córkę nie wskazuje, by była to opieka stała i długotrwała, albowiem podopieczna prowadzi osobne gospodarstwo domowe i samodzielnie wykonuje czynności w zakresie samoobsługi, a skarżąca pomaga jej jedynie w czynnościach domowych, umawianiu wizyt lekarskich, robieniu zakupów w godzinach 9:00-16:00. Organ wskazał nadto, że z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego wynika, iż niepełnosprawna posiada jeszcze syna, na którym również ciąży obowiązek alimentacyjny względem matki realizowany poprzez współudział w opiece lub łożenie środków finansowych na opłacenie opieki nad matką.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Włocławku, decyzją z 5 lutego 2023 r. (znak KO.411.144.2023), utrzymało w mocy decyzję I instancji. W uzasadnieniu, po przytoczeniu stanu sprawy, organ przywołał treść art. 17 ust. 1b u.ś.r. i zakwestionował zaistnienie przesłanki negatywnej wynikającej z tego przepisu w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 oraz orzecznictwa sądowoadministracyjnego wydanego na jego kanwie. Stwierdził jednak, że w sprawie zaistniała negatywna przesłanka wynikająca treści art. 17 ust. 1 u.ś.r., albowiem charakter sprawowanej nad matką opieki nie wskazuje, b była to opieka stała i długotrwała w rozumieniu art. 17 ust. 1 u.ś.r., a nadto nie zachodzi w przypadku skarżącej związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy niepodejmowaniem przez nią zatrudnienia, a koniecznością wykonywania przez nią opieki. W ocenie SKO czynności sprawowane przez skarżącą nie wykraczają poza standardowe obowiązki domowe wykonywane przez osoby pracujące, przy czym niepełnosprawna samodzielnie wykonuje czynności w zakresie samoobsługi. Organ zaznaczył, że skarżąca nie mieszka z matką, a czynności wykonuje w godzinach 9:00-16:00, co nie wyklucza wykonywania ich przed lub po godzinach pracy, zwłaszcza jeżeli praca skarżącej polegała na prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Wskazał, że orzeczenie o niezdolności matki skarżącej do samodzielnej egzystencji zostało wydane w 2009 r., orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wydano w 2020 r. i skarżąca nie wskazała okoliczności, które aktualnie spowodowały konieczność sprawowania opieki nad matką w stopniu większym niż dotychczas. W ocenie SKO zaprzestanie pracy w gospodarstwie rolnym nie wystąpiło w celu sprawowania opieki.