Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. I SA/Wr 193/22

Podatek od towarów i usług

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tadeusz Haberka Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Cichoń (sprawozdawca) Sędzia WSA Marta Semiczek , Protokolant: Starszy specjalista Edyta Luniak, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2023 r. sprawy ze skargi D.W. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z dnia 28 stycznia 2022 r., nr 0201-IOV-12.4103.66.2021 w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące: od lutego do czerwca 2016 r., od sierpnia do grudnia 2016 r., od stycznia do grudnia 2017 r., od stycznia do lutego 2018 r. oraz umorzenia postępowania w zakresie podatku od towarów i usług za lipiec 2016 r. oddala skargę w całości.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi D. W. (dalej: strona, skarżąca, podatnik) jest decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu (dalej jako: organ odwoławczy, DIAS) z 28 stycznia 2022 r., znak sprawy: 0201-l0V-12.4103.66.2021, utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. (dalej jako: organ, NUS) z 31 sierpnia 2021 r., znak sprawy 0205-SPV.4103.1.7.2018, 0205-SPV.4103.5.2020 w przedmiocie określenia D. W. (dalej jako: strona, skarżąca, podatnik) zobowiązania w podatku od towarów i usług za luty - czerwiec 2016 r., sierpień - grudzień 2016 r., styczeń - grudzień 2017 r., styczeń - luty 2018 r. oraz umorzenia postępowania w zakresie podatku od towarów i usług za lipiec 2016 r. Z akt sprawy wynika, że Skarżąca prowadziła działalność gospodarczą pn. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe M. w zakresie m.in. transportu drogowego towarów. Była zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Skarżąca miała także zarejestrowaną działalność gospodarczą w Republice Czeskiej pod adresem: N., [...] i dysponowała czeskim numerem identyfikacji podatkowej [...]. W toku przeprowadzonej kontroli podatkowej ustalono, że w okresie luty, marzec, kwiecień, czerwiec, lipiec, październik 2016 r. oraz styczeń 2017 r. Skarżąca wystawiała faktury z czeskiej firmy D. dla swojej polskiej firmy M. W zakresie tym, organ uznał, że faktury te nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Organy przyjął, że Skarżąca w celu obejścia przepisów prawa wystawiała faktury za świadczenie usług transportowych "dla samej siebie" tj. z polskiej firmy na czeską firmę, a następnie, jako czeski podmiot wystawiała faktury dla rzeczywistego nabywcy tych usług z siedzibą w Polsce. Ponadto ustalono, że Skarżąca zaniżyła podatek należny VAT z tytułu faktur dokumentujących sprzedaż usług transportowych dla czeskiej firmy D. jako niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT podczas gdy usługi te zostały wykonane dla polskiego podmiotu E. T. B. i winny być opodatkowane stawką 23% . Na podstawie uzyskanych od czeskiej administracji podatkowej dokumentów dotyczących działalności prowadzonej przez Skarżącą w Republice Czeskiej organ ustalił, że w Republice Czeskiej strona nie posiadała odpowiedniej infrastruktury technicznej umożliwiającej wykonywanie usług transportowych na rzecz E. T. B. W miejscu zarejestrowania działalności gospodarczej w Republice Czeskiej znajdowało się biuro rachunkowe. W dowodach zakupu związanych z działalnością skarżącej zarejestrowaną w Republice Czeskiej nie stwierdzono żadnych nabyć na terenie Republiki Czeskiej, takich jak chociażby zakupy paliwa czy usługi pobytowe. Zatrudnieni na czeskich umowach pracownicy w rzeczywistości świadczyli pracę w ramach działalności gospodarczej skarżącej zarejestrowanej w Polsce, w której był wykorzystywany również zarejestrowany w Czechach samochód. Na pozorny charakter firmy zarejestrowanej w Czechach wskazywał, w ocenie organu, także fakt, iż centrum interesów życiowych i gospodarczych Skarżącej mieściło się w G., gdzie strona prowadziła rzeczywistą działalność gospodarczą. Tu bowiem posiadała siedzibę, wynajętą bazę transportową i pomieszczenia warsztatowe, w których naprawiano i konserwowano samochody, tu też zatrudniała pracowników. W ocenie organu faktury dokumentujące świadczenie usług transportowych dla T. B. powinny zostać zatem wystawione z pominięciem czeskiego ogniwa działalności skarżącej, tj. bezpośrednio przez skarżącą w ramach działalności gospodarczej zarejestrowanej w Polsce, bowiem w rzeczywistości to w ramach tej działalności były realizowane usługi. W ocenie organu fakturowanie tych usług przez skarżącą w ramach działalności gospodarczej zarejestrowanej w Republice Czeskiej dla przedsiębiorcy mającego siedzibę kilkanaście kilometrów od siedziby firmy skarżącej w G. nie było racjonalne i miało na celu ominięcie opodatkowania usług transportowych polskim podatkiem VAT. Organ uznał, że stwarzanie pozorów świadczenia usług transportowych dla firmy T. B. przez skarżącą z wykorzystaniem zarejestrowanej w Republice Czeskiej działalności gospodarczej było próbą obejścia wewnątrzwspólnotowych przepisów o miejscu świadczenia usług dla celów podatku VAT, zaimplementowanych do polskiej ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, ze zm.; dalej: uVAT). Nabywcą usług transportowych świadczonych przez skarżącą był T. B., który prowadził działalność gospodarczą w Ł. - wsi położonej w pobliżu G. Organ mając na uwadze, że w sprawie miało miejsce nadużycie prawa mające na celu uzyskanie korzyści podatkowej wbrew celom Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r., przeprowadzone transakcje przedefiniował w taki sposób, aby odtworzyć sytuację, która istniałaby, gdyby nie dokonano transakcji stanowiących nadużycie. W przypadku przedmiotowych usług pominięto skutki wystawienia faktur z danymi skarżącej w ramach jej zarejestrowanej w Republice Czeskiej działalności gospodarczej, w których skarżąca wykazała stawkę VAT 0 %. Przy prawidłowym w ocenie NUS ustaleniu miejsca świadczenia usług zgodnie z art. 28b uVAT, wszystkie usługi świadczone dla T. B. powinny zostać opodatkowane według podstawowej stawki podatkowej 23%. Strona zakwestionowała te ustalenia. DIAS rozpatrując odwołanie wyjaśnił, że o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej można mówić jedynie wówczas, gdy występuje odpowiednia struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej oraz istnieje pewna minimalna skala działalności gospodarczej, która pozwala na uznanie, że aktywność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy. Ponadto, działalność z tego miejsca powinna być realizowana w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa. Dla uznania, że określone miejsce prowadzenia działalności ma charakter stały, konieczne jest istnienie w tym miejscu infrastruktury technicznej oraz personelu, który samodzielnie może świadczyć określone czynności. Taka osobowo-rzeczowa struktura w stałym miejscu prowadzenia działalności powinna występować w sposób stały, tzn. powtarzalny i nieprzemijający. Zdaniem organu drugiej instancji miejsce w którym zarejestrowała skarżąca swoją działalność gospodarczą w Republice Czeskiej nie charakteryzowało się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego. Ponadto jak ustalił organ odwoławczy pod wskazanym w Czechach adresem Skarżąca nie podejmowała decyzji związanych z zarządzeniem swoim przedsiębiorstwem, w związku z czym nie można było uznać tego miejsca za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przez skarżącą. Organ stwierdził, że zgromadzony materiał dowodowy potwierdza, że usługi transportowe realizowane na rzecz E. T. B. nie zostały wykonane w ramach czeskiej działalności gospodarczej skarżącej, a były wykonane przez PHU M. Organ przyjął wobec powyższego, że świadczone przez skarżącą usługi transportowe podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, gdzie skarżąca w sposób stały prowadziła działalność gospodarczą. Natomiast w związku z tym, że odbiorca świadczonych przez skarżącą usług T. B. posiadał swoją siedzibę działalności na terenie kraju, należało zastosować art. 28b ust. 1 uVAT, który stanowi, że co do zasady miejscem świadczenia usług w przypadku ich wykonywania na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej a zatem usługi te powinny zostać opodatkowane według podstawowej stawki 23%.